"ย่าก็ไม่มีไร่มีนา อยากให้(น้อง)เรียนสูง ๆ ไม่ให้เหมือนพ่อของเขาที่ต้องทำงานแบกหาม ลำบาก ก็ได้บอกเขาเสมอ"
"ที่นี่ มีการจัดงาน(พิธีขนาดใหญ่) ที่ชุมชนเคยทำก็คือ ฉลองศาลาการเปรียญในปีที่สร้างเสร็จในปี 2555 แต่เป็นการเฉลิมฉลองที่มีความสนุกสนานมากกว่านี้ และเป็นการทำบุญ ซึ่งทุกคนก็อิ่มบุญมากกว่านี้ แต่ครั้งนี้ถือเป็นเหตุการณ์ที่สะเทือนใจ ที่มีขนาดใหญ่ เพราะว่ามีคนเสียชีวิตเยอะ ในชุมชนนี้มีลูกหลานเสียชีวิตทั้งหมด 15 ศพ"
นี่คือคำบอกเล่าจากพระครูอดิศัยกิจจานุวัตร เจ้าอาวาสวัดราษฎร์สามัคคี ซึ่งเป็น 1 ใน 3 สถานที่จัดพิธีศพให้แก่ผู้เสียชีวิตในเหตุอดีตตำรวจก่อเหตุใช้มืดและปืนทำร้ายผู้คนในต่างสถานที่จนทำให้มีผู้เสียชีวิต 36 ราย ในจำนวนนั้นเป็นเด็กเล็กถึง 24 ราย
ศาลาการเปรียญหลังใหม่ขนาดใหญ่อายุ 10 ปี ที่อยู่เบื้องหลังเจ้าอาวาสขณะที่สนทนากับบีบีซีไทย ดูแน่นขนัดไปด้วยบรรดาญาติ ๆ เหล่าพระสงฆ์ ผู้ที่เข้ามาร่วมทำบุญ เจ้าหน้าที่ราชการและอาสาสมัคร และโลงศพของผู้เสียชีวิต ขณะที่บรรยากาศปกคลุมด้วยความเศร้าสลด
- เสียงจากเด็กหญิงวัย 3 ขวบผู้รอดชีวิตเพียงคนเดียว จากเหตุฆาตกรรมหมู่ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก
- กราดยิงหนองบัวลำภู : "ฉันเจ็บปวดและโกรธ"
- อดีตตำรวจกราดยิงศูนย์เด็กเล็ก สังหาร 36 ชีวิต
- สมาคมผู้สื่อข่าวต่างประเทศ แถลงผิดหวัง CNN ฝ่าแนวกั้นทำข่าวกราดยิงในที่เกิดเหตุ
ที่ผนังด้านนอกของศาลาการเปรียญหลังนี้ เรียงรายไปด้วยจุดวางสิ่งของ ขนม อาหาร ของเล่นสำหรับเด็ก และเทียนที่จุดไฟ 19 จุด แทนจำนวนร่างผู้เสียชีวิตที่ตั้งบำเพ็ญกุศลที่วัดนี้
ที่มาของภาพ, NAPAT WESSHASARTAR/BBC THAI
คำบรรยายภาพ,
ญาติจุดธูปเคารพศพผู้เสียชีวิตด้านนอกศาลาการเปรียญ
ส่วนอีกด้านของกำแพงภายในศาลาการเปรียญเป็นจุดวางโลงศพที่ประดับประดาไปด้วยช่อดอกไม้ ภาพผู้ตาย และพวงมาลาจากพระบรมวงศานุวงศ์ ซึ่งในหลวงรัชกาลที่ 10 ทรงรับศพทั้งหมดไว้ในพระบรมราชานุเคราะห์
พระครูอดิศัยกิจจานุวัตรบอกว่า การสวดพระอภิธรรมศพที่วัดราษฎร์สามัคคี หรือคนในพื้นที่เรียกกันว่า "วัดหนองกุงศรี" มีทั้งหมด 3 วัน ก่อนที่จะมีพิธีพระราชทานเพลิงศพในวันที่ 11 ต.ค. ไปพร้อม ๆ กับวัดอีก 2 แห่งที่ตั้งศพของผู้เสียชีวิตในเหตุการณ์โศกนาฏกรรมครั้งร้ายแรงนี้ คือ วัดศรีอุทัย และวัดเทพมงคลพิชัย
บาดแผลที่ยากจะลืม
ก่อนการสวดพระอภิธรรมศพในคืนแรก (8 ต.ค.) ในแต่ละวัดที่ทีมงานบีบีซีไทยได้สำรวจ แม้บรรยากาศจะดูไม่ตึงเครียดและสลดใจเท่ากับบ่ายของวันที่ 7 ซึ่งเป็นครั้งแรกที่ผู้ปกครองและบรรดาญาติ ๆ ได้พบหน้าผู้ที่เสียชีวิตไปหลังจากกู้ภัยได้นำร่างไปชันสูตรที่โรงพยาบาลศูนย์อุดรธานีเป็นเวลากว่า 24 ชั่วโมงเต็ม แต่ความโศกเศร้ายังไม่จางหาย
ด้านในศาลาการเปรียญ มีพ่อแม่น้องผู้เสียชีวิตคู่หนึ่งนั่งมองโลงศพลูกสาวที่มีรูปของเด็กหญิงวางอยู่ไม่ห่าง บ้างก็เดินไปจัดตำแหน่งดอกไม้ จัดรูปให้ดูเข้าที่อยู่ตลอดเวลา ในขณะที่ญาติ ๆ ของผู้เสียชีวิตทยอยเข้ามาปลอบใจ บ้างก็ถ่ายรูปไว้เป็นอนุสรณ์
ที่มาของภาพ, NAPAT WESSHASARTAR/BBC THAI
คำบรรยายภาพ,
พวงพัน ปัดโคทานัง จุดธูปเคารพศพหลานรัก
ขณะที่ด้านนอกกำแพงศาลาการเปรียญ ก็มีบรรดาญาติ ๆ ทยอยจุดธูปเคารพศพและประกอบพิธีกรรมตามความเชื่อของท้องถิ่นอยู่ไม่ขาดสาย หนึ่งในจำนวนนั้นคือ พวงพัน ปัดโคทานัง คุณย่าวัย 64 ปี ของ ด.ช. ภัทราวุธ หรือ "เตชิน"
"เพิ่นไปสบายแล้ว กะคือหว่าหละ สบายเพิ่น แนวเพิ่นกะบ่รับรู้หยังแล้วหละ แม่นบ่ เฮารับรู้เฮากะคิดบ่เซาแหลว" (หลานไปสบายแล้ว แต่ก็นั่นแหละ เขาไปสบายแล้วเพราะไม่ได้รับรู้อะไรแล้ว ใช่ไหมหละ ส่วนเรารับรู้ เราก็คิดถึงอยู่นั่นแหละ)
คุณย่าบรรยายความรู้สึกถึงหลานที่เลี้ยงดูมาตั้งแต่แรกเกิด เพราะพ่อแม่ต้องไปทำงานรับจ้างและโรงงานในต่างจังหวัดเพื่อหาเลี้ยงครอบครัวและส่งหลานเรียน
ครอบครัวของเธอไม่ได้มีฐานะมากนัก แต่ยังดีที่มีบ้านอาศัยเป็นของตัวเอง ด้วยวุฒิด้านการศึกษาไม่ได้สูงเหมือนคนอื่น หลานคนนี้จึงเป็นเหมือนความหวังครอบครัวที่จะส่งเสียให้เรียนสูง ๆ
ที่มาของภาพ, NAPAT WESSHASARTAR/BBC THAI
"ย่าก็ไม่มีไร่มีนา อยากให้(น้อง)เรียนสูง ๆ ไม่ให้เหมือนพ่อของเขาที่ต้องทำงานแบกหาม ลำบาก ก็ได้บอกเขาเสมอ"
"แต่พอมาเป็นอย่างนี้ มาไปแบบด่วนแบบไวเกินไป ไม่ได้เห็นอนาคต ไม่ได้เห็นตอนโตของเขาแล้ว เรียนปีนี้และปีหน้า เป็นปีสุดท้ายแล้วก่อนที่จะเข้าเรียนชั้นอนุบาล 1 และ 2 ก่อนเข้า ป. 1 แต่ก็มาจบแบบไม่สวยไม่งาม"
ความสูญเสียที่ตีเป็นมูลค่าไม่ได้
เหตุโศกนาฏกรรมที่เกิดขึ้นวันที่ 6 ต.ค. ที่ผ่านมา ทำให้หมู่บ้านเล็ก ๆ ซึ่งห่างจากกรุงเทพมหานครกว่า 520 กิโลเมตร กลายเป็นพาดหัวข่าวใหญ่ทั้งในประเทศและของสื่อต่างชาติ ทำให้คนทั่วโลก รวมทั้งผู้นำต่างชาติ ส่งกำลังใจต่อครอบครัวผู้สูญเสียและผู้ที่ได้รับบาดเจ็บ
นอกจากนี้ยังมีความช่วยเหลือต่าง ๆ เพื่อเยียวยาแก่ครอบครัวผู้เสียชีวิตและผู้บาดเจ็บ
ที่มาของภาพ, NAPAT WESSHASARTAR/BBC THAI
ทว่า ในมุมของผู้สูญเสีย พวงพันบอกว่าชีวีตตีเป็นมูลค่าไม่ได้ แต่ก็ขอบคุณในทุกน้ำใจที่ผ่านให้มา
"ถ้าเป็นเงิน 8 ล้านบาทเอามาให้ ก็ไม่ภูมิใจ รับด้วยความที่ท่านมีน้ำใจ ถ้าเป็นเงิน 8 ล้านบาท ก็ไม่ได้ภูมิใจหรือดีใจว่า ฉันได้เงิน 8 ล้านบาทอย่างนั้นอย่างนี้ มันไม่ได้คุ้มค่า กับที่สูญเสียจากชีวิตที่เห็น มีตีค่าชีวิตคนเป็นมูลค่าไม่ได้ แต่ว่าท่านมีน้ำใจทุกคนในประเทศไทยของเรา ที่ท่านนึกถึงความสำคัญของเด็ก ที่จะเกิดมาเป็นเยาวชนต่อไป"
โบกมือลาครั้งสุดท้าย
เรื่องราวเลวร้ายผ่านมาแล้ว 3 วัน พวงพันยังจดจำเรื่องราวได้ และยินดีที่จะเล่าให้ฟังเหมือนกับที่เธอได้พูดคุยกับสื่อมวลชนหลายสำนักที่สำนักงาน อบต. อุทัยสวรรค์ ในวันที่ 7 ต.ค. ที่ พล.อ. ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม และคณะรัฐมนตรีเดินทางเยี่ยมให้กำลังใจครอบครัวผู้เสียชีวิตและผู้บาดเจ็บในเหตุการณ์ดังกล่าว
เธอเล่าว่าในวันนั้น หลานอยากไปโรงเรียนแต่เช้าโดยปกติจะไปราว 9.00 น. แต่วันนั้นไป แต่งตัวออกจากบ้านราว 8.00 น. หลังจากหยุดเรียนหลายวันเพราะต้นสัปดาห์ฝนตกหนักมาก
ที่มาของภาพ, NAPAT WESSHASARTAR/BBC THAI
ในระหว่างทางที่คุณย่าขับรถมอเตอร์ไซค์ไปส่งที่ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กวันนั้น มีใครหลายคนแวะถามว่าจะให้ติดรถไปด้วยไหม หนึ่งในนั้นคือครูผู้หญิงที่เสียชีวิตในเหตุการณ์ครั้งนี้ด้วย แต่หลานบอกว่าอยากให้ย่าไปส่ง
"เวลาพูดกันก็แหงนมองมาดูที่หน้าของย่าอยู่อย่างนั้น แต่ย่าก็ไม่ได้เอะใจอะไร พอไปถึงโรงเรียน เขาก็ลงรถแล้วก็หอบขนม พร้อมกับเดินดุ่ม ๆ ขึ้นไปบนโรงเรียน พอขึ้นไปก็หอบขนม (แบบนี้) ปกติจะโบกมือลาแบบนี้ (แต่ครั้งนี้) โบกมือน้อยๆ ไปก่อนนะย่า ย่าก็เลยบอกว่า เย็นนี้เจอกัน"
ธรรมะจะช่วยเป็นยารักษาใจ
พระศาสนาอาจจะเป็นที่พึ่งทางใจอย่างหนึ่งของผู้ที่สูญเสียในครั้งนี้ พระครูอดิศัยกิจจานุวัตรบอกว่าได้ช่วยให้กำลังใจและได้พูดได้ทำความความเข้าใจเป็นรายบุคคลและครอบครัวแต่ละคนก็ได้ปลอบประโลมใจว่าพยายามทำใจกัน เพราะว่าเราสูญเสียไปแล้ว
ที่มาของภาพ, NAPAT WESSHASARTAR/BBC THAI
คำบรรยายภาพ,
"ให้คตินะ ให้ธรรมะเป็นข้อคิด ธรรมะจะช่วยเป็นยารักษาใจได้" พระครูอดิศัยกิจจานุวัตรกล่าว
"คนที่เขาไปแล้ว เขาไปสบาย โดยที่ว่าให้เขาได้ไปถึงสวรรค์อย่างที่เราตั้งใจกัน สำหรับคนที่อยู่ต้องมีหน้าที่ที่ต้องต่อสู้กับชีวิตต่อไป
เจ้าอาวาสวัดราษฎร์สามัคคี หวังว่าความเศร้าโศกครั้งนี้ จะค่อย ๆ บรรเทาลง ด้วยแรงสนับสนุนหลายส่วน ไม่ว่าจะเป็นทั้งพระมหากรุณาธิคุณของสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รวมทั้งส่วนของทางราชการ และพี่น้องจากทั่วทุกสารทิศที่เข้ามาช่วย น่าจะมีส่วนให้ช่วยพยุงจิตใจ ของเจ้าภาพแต่ละคนได้คลายความเศร้าคลายความทุกข์ลงไป