พระธาตุทางทิศเหนือ ฐานชั้นลางเปนซุมเรือนแกวมีมุขยื่นออกมา ที่บานประตูมีเทพปกปกรักษาทําเปนรูปพระฤษีตะไลโกศ (ฤษีหนาเนื้อ) นั่งบนเสือเหนือบานประตูทําเปนประติมากรรมนูนสูง รูปนรสิงหคาบนาค สวนที่ยอดของซุมประตูมีพระพุทธนาคปรก ประกอบดวยซุมเรือนแกวทั้ง 2 ขางของซุมกลางมีเทพรักษาประจําทิศ คือทาวเวสสุวรรณและพระอีสานเปนยักษประจําทิศเหนือ สวนฐานชั้นกลาง และชั้นบน ตลอดจนสถูปมีลักษณะเชนเดียวกับพระธาตุดานทิศตะวันตก
ถ่ายภาพเมื่อ : 15 ธันวาคม 2560
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุอิงรัง พระธาตุอิงฮัง
พระธาตุทางทิศตะวันออก เปนดานที่มีความสําคัญที่สุด อันประกอบดวยสี่เหลี่ยมลดหลั่นกัน 3 ชั้น เชนเดียวกับทิศอื่น แตสิ่งที่สําคัญโดยเฉพาะซุมประตูทิศนี้คือมีรูปทรงสูงแหลมลึกกวาทิศอื่นและปรากฏลวดลายจําหลักไมประดับซุมประตูแตกตางจากซุมอื่น ประกอบดวยลวดลายปูนปนประยุกตอาทิลายกาบไผ ลายนองสิงหและลายดอกลอย มีลักษณะเปนลายดอกจอกประดับดวยกระเบื้องลงยา พรอมทั้งปรากฏดานขดเปนรูปกินนร อันเปนลวดลายที่ปรากฏขึ้นในระยะหลังสิ่งที่โดดเดนอันเปนเสนหสําคัญขององคพระธาตุไดแก ลวดลายจําหลักที่ซุมประตูอัน ประกอบดวยลายบนจั่ว เปนลายรองประกน (จั่วประกนลูกฟก) พรอมทั้งมีลายประกอบที่ผูกเปนลายเกลียวคลื่นน้ํา สื่อความหมายใหเห็นความสําคัญและอิทธิพลของลําน้ําโขงอันเปนสายใยที่หลอเลี้ยงชีวิตอาณาจักรลานชางโครงสรางของลายจั่ว มีลักษณะเชนเดียวกับลวดลายของอาณาจักรลานนาเรียกวา ลายลองตาผา (หมายถึงการเย็บผาจีวรของพระที่ทําขึ้นเสมือนรูปแนวคันนา) ลักษณะจําหลักไมลงรักปดทองประดับกระจกลงยา ตรงกลางลายประดับจั่วจําหลักเปนรูปเทพพนมถือดอกไมโดยมีลายเกลียวคลื่นน้ําประกอบ อันเห็นไดวามีการผูกลายที่มีความประสานกลมกลืนกัน และมีการแบบลายดวยลายหนากระดานทําเปนรูปลายดอก 4 กลีบ ลายขอบประตูจําหลักนี้ ทําเปนลายคลื่นเกลียวน้ําประกอบกับลายเม็ดประคํากําหนดไวที่เกาะประตู
สวนสําคัญที่สุดของบานประตูทิศนี้เปนงานประติมากรรมจําหลักไมประดิษฐลวดลายอันวิจิตรลงรักปดทองประดับกระจก เปนที่เลื่องลือในความงดงามอันออนชอย มีภาพจําหลักเรื่องเกี่ยวกับการเสพสังวาสที่ไมเคยพบในพุทธสถานลานชางแหงใด เปนที่ประหลาดใจแกผูพบเห็นสันนิษฐานวานี่คืออิทธิพลศิลปะตันตระอินเดียในพุทธศาสนาลัทธิมหายานนิกายตันตระ ที่ไดรับอิทธิพลจากฮินดู พุทธตันตระไดใชความพยายามอยางกลาหาญ ในการเชื่อมโยงการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในโลกกับรางกายมนุษย โดยถือวาการปฏิบัติกามกิจเปนสัญลักษณแหงการเกิดโลก มหาสุขนั้นสถิตอยูในอวัยวะเพศหญิง ในการที่ไดรวมกับฝายหญิงจึงถือเปนมหาสุข เปนสภาวะอันประเสริฐสุด ปรากฏในเพศหญิงและชายจึงถือไดวาเปนพิธีแสดงถึงการหลุดพนอันไดประสบมาแลวโดยพระโพธิสัตวและคูครองของทาน นิกายตันตระนี้อันเต็มไปดวยเรื่องราวของเวทยมนต คาถา ความลี้ลับ และการเสพเมถุน ซึ่งแพรหลายเขามาในสมัยนั้น ปจจุบัน บานประตูพระธาตุอิงฮังองคจริง ไดนําไปเก็บรักษาไวในที่หอพิพิธภัณฑแหงชาติหอพระแกว กรุงเวียงจันทนในฐานะที่เปนงานประติมากรรมล้ําคาของชาตินับเปนเวลานาน ตราบที่พระพุทธศาสนายังเจริญรุงเรือง พระธาตุพนมและพระธาตุอิงฮัง ก็ยังเปนปูชนียสถานเปรียบเสมือนรมโพธิ์รมไทรของชาวลาวและไทยสองฝงโขงอยางมั่นคง
สถานที่ตั้ง : พระธาตุอิงฮัง บานหลวงโพนสิมตาแสง แขวงสะหวันนะเขต สปป.ลาว พิกัด : 16.608910, 104.851199 ถ่ายภาพเมื่อ : 15 ธันวาคม 2560 วันติดตั้งหน้าเว็บ : 24 ธันวาคม 2560 จำนวนผู้เข้าชม : 3353 ครั้ง แหล่งที่มาข้อมูล : วารสารวิชาการศึกษาศาสตร์ ปที่ 8 ฉบับที่ 1 เดือนมกราคม - เมษายน 2550 : การวิจัยศิลปะลายลาวที่ปรากฏอยูที่พระธาตุ อิงฮัง แขวงสะหวันนะเขต : ผศ. สาธติ ทิมวัฒนบรรเทิง, ภูธิปนธิิศร คงโภคานันทน, ทาวทอนเพชร ขุดตะวา หมายเหตุ : เว็บมาสเตอร์เดินทางไปชมและถ่ายภาพเอง