บทคัดย่อเด็กที่มีความบกพร่องทางการได้ยินตั้งแต่กำเนิด หากไม่ได้รับการรักษาฟื้นฟูสมรรถภาพการได้ยินภาษาและการพูดจะมีปัญหาในการสื่อสารการเรียนรู้และการดำรงชีวิต จึงจำเป็นต้องหาเครื่องมือที่ใช้ในการประเมินและคัดแยกปัญหาภาษาและการพูดเบื้องต้นเพื่อการวินิจฉัยให้การรักษาและฟื้นฟูแต่เนิ่นๆ ซึ่งจะช่วยให้เด็กเหล่านี้มีการพัฒนาภาษาและการพูดใกล้เคียงปกติได้ การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อหาความสอดคล้องของเครื่องมือที่ใช้ในการคัดกรองและประเมินพัฒนาการภาษาและการพูด วิธีการประเมินพัฒนาภาษาและการพูดด้วยการสอบถามจากผู้ปกครอง (caregiver’s report) และประเมินจริง (Test) ในเด็กปกติและเด็กที่มีความเสี่ยงต่อการพัฒนาภาษาและการพูดล่าช้าในแต่ละช่วงอายุ [3, 6, 9, 12, 15, 18, 24 เดือน (± 1 ½ เดือน), และ 30, 36, 48 เดือน (± 3 เดือน)] จำนวน 54 คน ด้วยแบบทดสอบพัฒนาการของเด็กปฐมวัย Denver II (Denver II) แบบคัดกรองภาษาและการพูดของเด็กเล็ก 0-4 ปี (Thai Early Language Mile Stone for Children Aged 0-4 years: ELM) แบบประเมินการพูดและภาษาของเด็กไทยอายุ 0-4 ปี (Thai Speech and Language Test for children Aged 0-4 Years Old: TSLT) ผลการศึกษาพบว่าแบบทดสอบพัฒนาการเด็กปฐมวัย Denver II ในภาพรวม (Denver II Total ) และด้านภาษาและการพูด (Denver II Language ) แบบคัดกรองการพัฒนาภาษาและการพูดเด็กของไทย 0-4 ปี (ELM) และแบบประเมินการพูดและภาษาของเด็กไทยอายุ 0-4 ปี (TSLT) มีค่าสัมประสิทธ์ของความสอดคล้องอยู่ในระดับพอใช้ถึงระดับดี (Cohen’s Kappa coefficients range: K= 0.27 to 0.75) โดยพบว่า แบบทดสอบพัฒนาการเด็กปฐมวัย Denver II ด้านภาษาและการพูด (Denver II Language ) มีความสอดคล้องกับแบบประเมินการพูดและภาษาของเด็กไทยอายุ 0-4 ปี (TSLT) ทั้งจากการสอบถามจากผู้ปกครองและการประเมินจริงในระดับปานกลาง (K = 0.52-0.60) แบบประเมินพัฒนาการของเด็กปฐมวัย Denver II ด้านภาษาและการพูด (Denver II Language) มีความสอดคล้องกับแบบคัดกรองการพัฒนาภาษาและการพูดเด็กของไทย 0-4 ปี (ELM) ในระดับดี (K = 0.61-0.75) ความสอดคล้องระหว่างบุคคล (inter-rater reliability) ของผู้วิจัยในการทำแบบทดสอบและแบบประเมินอยู่ในระดับดีมาก (K = 0.86-1.00) ส่วนการใช้แบบประเมินการพูดและภาษาของเด็กไทยอายุ 0-4 ปี (TSLT) ด้วยวิธีการสอบถามจากผู้ปกครองและการประเมินจริงนั้นมีความสอดคล้องกันในระดับปานกลาง (K = 0.52-0.60) สรุป: ในการตรวจคัดกรองพัฒนาการทางภาษาและการพูดควรใช้แบบทดสอบพัฒนาการเด็กปฐมวัย Denver II ด้านพัฒนาภาษาและการพูด (Denver II Language) หรือแบบทดสอบคัดกรองภาษาและการพูดของเด็กเล็ก 0-4 ปี (ELM) ซึ่งใช้ระยะเวลาในการทดสอบไม่นาน ผู้วิจัยทุกคนสามารถใช้แบบทดสอบและแบบประเมินทั้ง 3 ชุด เป็นเครื่องมือในการตรวจพัฒนาการภาษาและการพูดในเด็กได้อย่างตรงกันและสามารถเปรียบเทียบผลกันได้ด้วยความเชื่อมั่นว่ามีมาตรฐานเดียวกัน