หมอแล็ป หรือ เทคนิคการแพทย์ คืออาชีพอะไร?
นักเทคนิคการแพทย์ (medical technologist) คือบุคคลากรทางการแพทย์ที่ทำหน้าที่อยู่ภายในห้องปฏิบัติการ หรือ ห้องแล็ปของโรงพยาบาล โดยนำสิ่งส่งตรวจจากคนไข้ เช่น เลือด ปัสสาวะ รวมถึงน้ำเจาะไขสันหลังด้วย
และใช้เทคโนโลยีทางการแพทย์ในการวิเคราะห์หาความผิดปกติ เพื่อนำผลการวิเคราะห์ (พวกตรวจเลือด ไขมัน น้ำตาล นั้นแหละ) ไปใช้ประโยชน์ในการประเมินสุขภาพ การวินิจฉัยโรค รวมถึงการทำนายความรุนแรงของโรคและความผิดปกติ โดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ
ผลการวิเคราะห์จากเทคนิคการแพทย์มีประโยชน์อย่างไร
หลายคนอาจนึกภาพไม่ออกว่าผลการตรวจที่ได้มีประโยชน์อย่างไร
ได้ช่วยเหลือคนไข้บ้างหรือไม่ มีความสำคัญแค่ไหน จะขอยกตัวอย่างง่ายๆ ดังนี้
-การตรวจสารเคมีในเลือด เช่น น้ำตาล ไขมัน >> ช่วยวินิจฉัยโรคว่าเป็นหรือไม่เป็นโรคหรือมีความเสี่ยง เช่นน้ำตาลในเลือดสูง ก็เสี่ยงที่จะเป็นเบาเหวาน ระดับไขันสูงก็เสี่ยงที่จะเป็นโรคหัวใจ และหลอดเลือดตีบตัน
-การตรวจพวกเม็ดเลือด เช่น เม็ดเลือดแดง/ขาว ตรวจหาชนิดฮีโมโกลบิล >> วินิจฉัยโรคทางโลหิต เช่น ทาลัสซีเมีย
โลหิตจางชนิดอื่นๆ รวมทั้ง G6-P-D
-การตรวจหาการติดเชื้อไวรัส >> HIV และไวรัสตับอักเสบ
-การตรวจการติดเชื้อแบคทีเรีย >> เช่น ชนิดของเชื้อในกระแสเลือด หรือวัณโรคในเสมหะ
จากที่กล่าวมาข้างต้นจะเห็นว่า ก่อนที่หมอวินิจฉัยว่าผู้ป่วยนั้นเป็นโรคอะไร ติดเชื้ออะไร หมอก็ต้องรอผลการตรวจจากนักเทคนิคการแพทย์อย่างเรานี้แหละครับ
ดังนั้นการทำงานของเราก็เป็นส่วนอย่างมากในการช่วยเหลือผู้ป่วยเช่นกันครับ เพียงแต่เราไม่ค่อยเป็นที่รู้จักและไม่ค่อยได้พบผู้ป่วยเท่านั้นเอง
ทำอย่างไรถึงจะได้เป็นนักเทคนิคการแพทย์
น้องๆ ที่สนใจจะเรียนในสาขางานเทคนิคการแพทย์ ซึ่งปัจจุบันก็มีหลายสถาบันด้วยกันที่เปิดสอนในสาขาวิชานี้ ซึ่งในแต่ละสถาบันก็จะอยู่ในคณะต่างกัน บ้างก็คณะสหเวชศาสตร์ บ้างก็คณะเทคนิคการแพทย์ เมื่อเราเลือกสถาบันได้แล้วก็ไปหาข้อมูลมาครับว่า สถานบันนั้นรับระบบไหนมาบ้าง บางที่ก็อาจจะเป็นสอบตรงเกือบทั้งหมด
เทคนิคการแพทย์เรียนอะไรบ้าง
ปี 1,2 จะเป็นการเรียนวิทยาศาสตร์พื้นฐานทั่วไปเพราะเราจะจบวุฒิ วิทยาศาสตร์บันทิฑ ในช่วงนี้ก็จะมีวิชาเลือกให้เรียนหาความรู้ตามที่เราต้องการไปก่อน
ปี 3,4 ก็เข้าสู่วิชาชีพแล้วว ในช่วงนี้ก็จะทำให้เราทราบว่า นักเทคนิคการแพทย์นี้เหมาะกับตัวเราเองหรือเปล่า โดยวิชาเฉพาะที่เรียนประกอบไปด้วย
- โลหิตวิทยา (hematology)
- เคมีคลินิก (clinical chemistry)
- ภูมิคุ้มกันวิทยา (immunology)
- ตรวจสารน้ำในร่างกาย (body fluid)
- ธนาคารเลือด (blood bank)
- แบคทีเรีย (clinical bacteria)
- ปรสิตสิทยา (clinical parasite)
- ไวรัสวิทยา (virology)
- ฝึกงานตามโรงพยาบาลต่างๆ
จบไปทำงานอะไรได้บ้าง - ตกงานหรือเปล่า
ในปัจจุบันเทคนิคการแพทย์ยังเป็นที่ต้องการครับ
และแนวโน้มในอนาคตก็ต้องเพิ่มขึ้น จากเทคโนโลยีทางการแพทย์ที่พัฒนาอย่างรวดเร็วทำให้มีห้องปฏิบัตการเอกชนที่ให้บริการตรวจหาความเสี่ยงของโรคต่าง ๆ เพิ่มมากขึ้น แม้กระทั้งโรงพยาบาลใหญ่ๆ ทั้งรัฐและเอกชน ยังต้องใช้บริการห้องปฏิบัติการเอกชน ที่มีการลงทุน และนำเข้าเทคโนโลยีใหม่ๆ ตลอดเวลา
นักเทคนิคการแพทย์ทำงานอะไรได้บ้าง? ขอแบ่งเป็นข้อ ๆ ดังนี้ (ตามประสบการณ์ที่พบที่เจอมาครับ)
- ทำงานในห้องแล็ป รพ. ตรงนี้เงินเดือน 15,000 + ค่าใบประกอบ + ค่าขึ้นเวร
- ห้องแล็ป รพ. เอกชน เหมือนกับโรงพยาบาลรัฐ เพียงแต่ฐานเงินเดือน และค่าตอบแทนอาจสูงกว่านิดหน่อยครับ
- พนักงานขายเครื่องมือแพทย์ทางห้องปฏิบัติการ หรือทางการแพทย์อื่น ๆ
- product specialist ผู้คอยให้ความรู้ นำเทคโนโลยีใหม่ ๆ ไปเสนอให้กับผู้ประกอบวิชาชีพใน โรงพยาบาล
นักเทคนิคการแพทย์ทำหน้าที่อยู่หลังฉากของวงการแพทย์ไทยมานาน
น้อยคนนักที่จะรู้จักว่าเราคือใคร มีความสำคัญอย่างไร แต่วงการนักเทคนิคการแพทย์กับเป็นวงการที่มีการพัฒนาการอย่างรวดเร็ว และต้องขยันหาความรู้ตลอดเวลา เพื่อพัฒนาเทคโนโลยีให้มีมีความพร้อมกับยุคสมัยมาตลอด มีทั้งบุคคลากรที่ทำหน้าที่ให้บริการ และผู้นำเสนอเทคโนโลยี กับพัฒนาองค์ความรู้ใหม่ๆ แก่ผู้ประกอบวิชาชีพ และประชาชน เราหวังว่าผู้ที่ได้อ่านบทความนี้จะได้รู้จักนักเทคนิคการแพทย์เพิ่มมากขึ้นครับ
เทคนิคการแพทย์คืออะไร เทคนิคการแพทย์ทำงานอะไร เทคนิคการแพทย์คือใคร
โพสต์ยอดนิยมจากบล็อกนี้
หลาย ๆ ท่านอาจสงสัยนะครับว่าเวลามีนัดต้องไปพบแพทย์ และเมื่อถึงเวลาเจาะเลือด ทำไมถึงต้องเก็บเลือดเราไปทีละหลาย ๆ หลอดและในการนัดแต่ละครั้งก็มีการเจาะเลือดไปไม่เหมือนเดิมกับครั้งก่อน วันนี้เราจะมาทำความเข้าใจกันครับว่าหลอดใส่เลือดแต่ละแบบมีความแตกต่างกันอย่างไร
ปัจจุบันในทางการแพทย์หลอดสำหรับเก็บตัวอย่างเลือดนั้นถูกพัฒนามาหลายรูปแบบด้วยกัน เพื่อให้มีประสิทธิภาพสำหรับตรวจทางห้องปฏิบัติการรวมถึงระยะในการเก็บรักษาตัวอย่างเลือดให้มีความเหมาะสม และมีประสิทธิภาพสูงสุดตามวัตถุประสงค์ของการตรวจทางห้องปฏิบัติการครับ สำหรับในวันนี้จะพามาทำความรู้จักกับหลอดเลือดพื้นฐานที่ใช้ในการตรวจประจำของโรงพยาบาลโดยทั่วไปครับ สิ่งที่อยู่ในหลอดเลือดแต่ละสี สิ่งที่อยู่ข้างในหลอดเลือดสีต่าง ๆ คือ
สารเคมีที่ป้องกันการแข็งตัวของเลือด (สารกันเลือดแข็ง) โดยในหลอดแต่ละสีก็จะมีสารกันเลือดแข็งคนละชนิดกันครับ ซึ่งสาเหตุที่ต้องใช้สารกันเลือดแข็งหลายชนิด ไม่สามารถใช้ชนิดเดียว หรือหลอดเดียวสำหรับารตรวจได้ทั้งหมดก็เพราะว่าสารกันเลือดแข็งตัวสามารถที่จะไปรบกวนในขั้นตอนการตรวจวิเคราะห์ทางห้องปฏ การงดน้ำ และอาหารก่อนเจาะเลือด (Fasting before blood tests)
ในปัจจุบันการตรวจเลือดเป็นวิธีพื้นฐานทางการแพทย์ที่จะใช้ในการวินิจฉัย ประเมิน และติดตามการรักษาโรค ซึ่งในการตรวจเลือดบางรายการเช่น น้ำตาลและไขมันนั้น สารอาหารที่ถูกดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือดจะทำให้ค่าการตรวจเลือดผิดพลาดได้ จึงจำเป็นที่จะต้องทำการงดน้ำ และอาหารข้ามคืนก่อนที่จะดำเนินการเจาะเลือดเพื่อตรวจในห้องปฏิบัติการ โดยคำถามที่มักพบสำหรับผู้ป่วยที่อาจไม่ทราบมาก่อนว่าต้องงดอย่างไร ระยะเวลาเท่าไหร่ ทำไมบางครั้งอดในระยะเวลาที่ไม่เท่ากัน หรือบางครั้งไม่ต้องอดอาหารเลย
ซึ่งทั้งหมดมีคำตอบให้ในบทความนี้ครับ วิธีปฏิบัติสำหรับการงดน้ำ และอาหารก่อนเจาะเลือด การอด หรืองดอาหาร หมายถึงห้ามกินอาหารชนิดใด ๆ เลย รวมถึงลูกอม น้ำหวาน น้ำผลไม้ กาแฟ และอื่นๆ ที่มีรสชาติ สิ่งเดียวที่สามารถทานได้คือ น้ำเปล่า เท่านั้นครับ เพราะสารอาหารเหล่านี้จะไปรบกวนการตรวจ และอาจทำให้ผลการวิเคราะห์ผิดพลาดไป ส่งผลต่อการวินิจฉัย และการรักษาโดยตรงครับ
เพราะฉะนั้นต้องปฏิบัติตามหลักการอย่างถูกต้องนะค สารพันธุกรรม (genetic materials) ห มายถึงสารที่ทำหน้าที่เก็บข้อมูลพื้นฐานของสิ่งมีชีวิตทั้งสิ่งมีชีวิตระดับโปรคาริโอต (prokaryote) และยูคาริโอต (eukaryote) โดยสารพันธุกรรมประกอบด้วย ดีเอ็นเอ (deoxyribonucleic acid หรือ DNA) และอาร์เอ็นเอ (ribonucleic acid หรือ RNA) การเก็บรักษาข้อมูลพื้นฐานของสิ่งมีชีวิตเกิดจากการเรียงลำดับของหน่อยย่อยที่สุดของ DNA และ RNA
อย่างเป็นระเบียบและมีความหมาย ซึ่งหน่อยย่อยของดีเอ็นเอและอาร์เอ็นเอเราเรียกว่า นิวคลีโอไทด์ (nucleotide) สิ่งมีชีวิตจะทำการแปลรหัสข้อมูลนิวคลีโอไทด์เหล่านี้ออกมาเป็นโปรตีนเพื่อทำหน้าที่ต่าง ๆ ของเซลล์หรือร่างกายของสิ่งมีชีวิตต่อไปผ่านการทำงานร่วมกันตั้งแต่ DNA RNA ไปจนถึงขั้นตอนการสั่งเคราะห์โปรตีน อย่างไรก็ตามสิ่งมีชีวิตบางประเภทจะเก็บข้อมูลพื้นฐานของตัวเองในรูปแบบของ RNA เท่านั้น เช่นไวรัสในกลุ่มรีโทรไวรัส หรือที่เรารู้จักกันดีก็คือไวรัสโควิด ภาพที่ 1 แสดงโครงสร้างจำลองของ DNA ที่มาภาพ :
//becuo.com/red-dna-wallpaper DNA (deoxyribonucleic acid ) DNA เป็นสารพันธุกรรมของสิ่งมีชีวิตเกือบทุกชนิดบนโลกนี้ย