สาขาวิชาภาษาไทย ภาควิชาภาษาไทยและภาษาวัฒนธรรมตะวันออก
คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
☺วรรณกรรมสมัยสุโขทัย
ศิลาจารึกหลักที่1
ไตรภูมิพระร่วง
สุภาษิตพระร่วง
นางนพมาศ
☺วรรณกรรมสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนต้น
ลิลิตโองการแช่งน้ำ
มหาชาติคำหลวง
ลิลิตยวนพ่าย(ยวนพ่ายโคลงดั้น)
ลิลิตพระลอ
ทวาทศมาส
กำสรวลโคลงดั้น (กำสรวลศรีปราชญ์)
โคลงนิราศหริภุญชัย
สมุทรโฆษคำฉันท์
อนิรุทธคำฉันท์
กาพย์มหาชาติ
ราชาพิลาปคำฉันท์
เสือโคคำฉันท์
☺วรรณกรรมสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนกลาง
คำฉันท์เฉลิมพระเกียรติพระเจ้าปราสาททอง
จินดามณี
⇒กลุ่มงานของพระศรีมโหสถ
โคลงนิราศเฉลิมพระเกียรติพระนารายณ์
โคลงนิราศนครสวรรค์
กาพย์ห่อโคลงของพระศรีพระศรีมโหสถ
โคลงอักษรสามหมู่
พงศาวดารฉบับหลวงประเสริฐอักษรนิติ์
ต้นทางฝรั่งเศส
ปูมราชธรรม
☺วรรณกรรมสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย
⇒กลุ่มงานพระราชนิพพนธ์ในพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ (กลุ่มงานวรรณกรรมคำสอน)
โคลงทศรถสอนพระราม
โคลงพาลีสอนน้อง
โคลงราชสวัสดิ์
⇒กลุ่มงานพระนิพพนธ์ของเจ้าฟ้าธรรมธิเบศร์
บทเห่เรือ บทเห่กากี บทเห่สังวาส บทเห่ครวญ
กาพย์ห่อโคลงนิราศธารโศก
กาพย์ห่อโคลงนิราศธารทองแดง
นันโทปนันทสูตรคำหลวง
พระมาลัยคำหลวง
กลบทศิริวิบุลกิตติ์
โคลงชะลอพุทธไสยาสน์
โคลงนิราศเจ้าฟ้าอภัย
โคลงนิราศพระพุทธบาท
⇒กลุ่มละครไทย ( ละครชาตรี ละครนอก ละครใน )
บทละครเรื่องอิเหนา ครั้งกรุงเก่า
บทละครเรื่องมโนห์รา
บทละครเรื่องสังข์ทอง
☺วรรณกรรมสมัยกรุงธนบุรี
บทละครเรื่องรามเกียรติ์
อิเหนาคำฉันท์
ลิลิตเพชรมงกุฎ
โคลงยอพระเกียรติพระเจ้ากรุงธนบุรี
นิราศพระยามหานุภาพไปเมืองจีน
กฤษณาสอนน้องคำฉันท์
☺สรุปวรรณกรรมสมัยรัตนโกสินทร์ (สมัยรัชกาลที่ 1-3 เรียกว่าสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น)
⇒วรรณกรรมสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่ 1
บทละครเรื่องรามเกียรติ์
บทละครเรื่องอุณรุท
บทละครเรื่องดาหลัง
บทละครเรื่องอิเหนา
กลอนเพลงยาวนิราศรบพม่าที่ท่าดินแดง
เพลงยาวเรื่องตีเมืองพม่า
นิพพานวังน่า
โคลงพยุหยาตราเพชรพวง
ลิลิตพระศรีวิชัยชาดก
สมบัติอมรินทร์คำกลอน
กากีคำลอน
กลอนและร่ายจารึกเรื่องภูเขาที่วัดราชคฤห์
ราชาธิราช
สามก๊ก
ไตรภูมิโลกวินิจฉกถา
โคลงสรรเสริญพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกย์
⇒วรรณกรรมสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย รัชกาลที่ 2
บทละครเรื่องรามเกียรติ์
บทละครเรื่องอิเหนา
บทละครนอกเรื่องสังข์ทอง
เสภาเรื่องขุนช้างขุนแผน
กาพย์เห่ชมเครื่องคาวหวาน
โคลงยอพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย
โคลงดั้นเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย
โคลงนิราศนรินทร์
โคลงนิราศพระยาตรัง
⇒วรรณกรรมสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3
จารึกวัดโพธิ์
กฤษณสอนน้องคำฉันท์
โคลงโลกนิติ
เพลงยาวกลบทและกลอักษร
กลุ่มงานของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส
ลิลิตตะเลงพ่าย
สรรพสิทธิ์คำฉันท์
——-พระนิพนธ์เรื่องอื่น ๆ——
โคลงดั้นเรื่องปฏิสังขรณ์ วัดพระเชตุพน
ร่ายยาวมหาเวสสันดรชาดก 11 กัณฑ์ (ขาดกัณฑ์มหาพนธ์ และกัณฑ์มัทรี)
ร่ายทำขวัญนาคหลวง
ลิลิตกระบวนแห่พระกฐินพยุหยาตราทางชลมารค และสถลมารค
ตำราฉันท์วรรณพฤติ และตำราฉันท์มาตรพฤติ
พระปฐมสมโพธิกถา
คำฤษฎี
บทละครเรื่องระเด่นลันได
กลุ่มงานของสุนทรภู่
นิราศสุนทรภู่ (แต่งด้วยกลอนเพลงยาว)
นิราศเมืองแกลง
นิราศพระบาท
นิราศภูเขาทอง
นิราศเมืองเพชร
นิราศวัดเจ้าฟ้า
นิราศอิเหนา
นิราศสุพรรณ
นิราศพระประถม
รำพันพิลาป
——-งานเรื่องอื่น ๆ ของสุนทรภู่——
พระอภัยมณี
สวัสดิรักษา
บทเห่กล่อมพระบรรทม
นิราศเดือน
บทละครเรื่องพระมะเหลเถไถ
บทละครเรื่องอุณรุทร้อยเรื่อง
⇒วรรณกรรมสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4
นิราศกรุงเก่า
นิราศทวาราวดี
นิราศปถวี
นิราศพระปฐม
นิราศลอนดอน
⇒วรรณกรรมสมัย พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5
แบ่งเป็น 3 รูป แบบ
-ร้อยแก้ว
-ร้อยกรอง
-กลอนบทละคร
เรื่องสั้นสนุกนิ์นึก
นวนิยายแปลความพยาบาท
ไกลบ้าน
บทละครเรื่องเงาะป่า
ลิลิตนิทราชาคริต
พระราชพิธีสิบสองเดือน
โคลงภาพรามเกียรติวัดพระศรีรัตนศาสดาราม
แบบเรียนชุดมูลบทบรรพกิจ
⇒วรรณกรรมสมัย พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 6
พระนลคำหลวง
พระนลคำฉันท์
มัทนะพาธา
อิลราชคำฉันท์
สามัคคีเภทคำฉันท์
แบ่งปันสิ่งนี้:
Like this:
ถูกใจ กำลังโหลด...
กระแสเรื่อง “วันทอง” มาแรง กลายเป็นประเด็นให้หลายคนถกเถียงกันทางอินเทอร์เน็ตอย่างออกรสและยังทำให้หลายคนหันมาสนใจวรรณกรรมในสมัยรัตนโกสินทร์กันมากขึ้น ShopBack Blog จึงอยากมาแนะนำวรรณกรรมไทยน่าอ่านจากสมัยรัตนโกสินทร์ ที่หยิบมาอ่านในยุคนี้แล้วยังดีต่อใจ ให้แง่คิดดีๆ ที่สำคัญอ่านไม่ยากและไม่น่าเบื่ออย่างที่คิด ใครอยากลองอ่านวรรณกรรมไทยๆ บ้าง ตามไปดูลิสต์นี้กันได้เลย !❤︎ ฟังสบาย Unseen ได้ทุกเดือนที่ Youtube : Blog เล่า
❤︎ อัปเดตเรื่องราว Unseen กันต่อได้อีกที่ twitter : @BlogLao_Unseen
ลักษณะของวรรณกรรมในสมัยรัตนโกสินทร์ช่วงต่างๆ
รัตนโกสินทร์ตอนต้น
สมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นเป็นยุคที่สภาพสังคมยังใกล้เคียงกับช่วงกรุงศรีอยุธยา เป็นช่วงเวลาที่พระมหากษัตริย์มุ่งมั่นฟื้นฟูประเทศและวางรากฐานบ้านเมืองซึ่งรวมถึงด้านศิลปวัฒนธรรมด้วย ทำให้มีวรรณกรรมไทยน่าอ่านเกิดขึ้นมากมายในช่วงนี้ โดยเฉพาะช่วงสมัยของรัชกาลที่ 2 และ 3 ถือว่าเป็นช่วงวรรณกรรมไทยเจริญถึงขีดสุด มีการชุบเลี้ยงนักกวีคนสำคัญไว้มากมายและยังมีวรรณกรรมดีๆ เกิดขึ้นหลายเรื่องด้วย
รัตนโกสินทร์ตอนกลาง
สมัยรัตนโกสินทร์ตอนกลางเป็นช่วงที่วัฒนธรรมต่างชาติเข้ามามีอิทธิพลในประเทศไทยของเรามากขึ้น บ้านเมืองจึงพัฒนาแบบก้าวกระโดด มีการแข่งขันสูงและเริ่มมีความตื่นตัวในประชาธิปไตย วรรณกรรมในช่วงนี้จึงผสมผสานระหว่างยึคสมัยเก่าและใหม่ มีวรรณกรรมร้อยแก้วมากขึ้น โดยเฉพาะในสมัยรัชกาลที่ 6 ซึ่งเป็นช่วงรุ่งเรืองของวรรณกรรมในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนกลาง
รัตนโกสินทร์สมัยรัชกาลที่ 7 – ปัจจุบัน
ตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 7 เป็นต้นมามีความเปลี่ยนแปลงทางการเมืองอย่างรุนแรงหลายครั้ง งานเขียนส่วนใหญ่ในสมัยนี้จึงเป็นแนวสารคดี บทกวีชีวิต ไปจนถึงวรรณกรรมแนวพาฝันเพื่อสื่อว่าความจริงชีวิตไม่ได้สวยงามอย่างที่เราคิด เป็นแนวคิดที่ได้รับอิทธิพลมาจากตะวันตก เนื้อหางานเขียนในยุคนี้จึงมีสัญลักษณ์และความเป็นปรัชญามากขึ้น รวมถึงเน้นเรื่องการสะท้อนสังคมด้วย
ShopBack Tips : ตั้งแต่การเปลี่ยนแปลงการปกครองเป็นต้นมามีหนังสือบทกวีน่าอ่านและหนังสือแรงบันดาลใจเกิดขึ้นมากมาย ซึ่งช่วงแรกมักเป็นหนังสือเกี่ยวกับการตามหาความหมายของชีวิต อิสรภาพ และแนวคิดปรัชญาการเมือง ส่วนปัจจุบันมักเป็นหนังสือที่เน้นการตามหาความสุขในจิตใจ การดูแลความรัก ความสัมพันธ์ และการพัฒนาประสิทธิภาพในการทำงาน ไปช้อปหนังสือแรงบันดาลใจดีๆ ได้เลยที่ ร้านนายอินทร์ มีให้เลือกมากกว่าแถมช้อปออนไลน์ได้สะดวก ประหยัดได้อีกเมื่อช้อปผ่าน ShopBack เพราะได้เงินคืนช้อป Naiin Books ผ่าน ShopBack คลิก!7 วรรณกรรมในสมัยรัตนโกสินทร์ที่หยิบมาอ่านยุค 2021 ก็ยังได้แง่คิดที่ดีต่อใจ
รามเกียรติ์
รามเกียรติ์ได้ชื่อว่าเป็นวรรณกรรมในสมัยรัตนโกสินทร์ที่ต้องอ่านสักครั้งในชีวิต ผลงานเรื่องนี้พระราชนิพนธ์โดยสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก พระบรมวงศานุวงศ์และนักกวีส่วนพระองค์ โดยได้รับแรงบันดาลใจมาจากรามายณะ เนื้อเรื่องกล่าวถึงสงครามอันยิ่งใหญ่ระหว่างมนุษย์ซึ่งเป็นพันธมิตรกับลิงและต้องต่อสู้กับยักษ์ โดยมีชนวนเริ่มเรื่องคือทศกัณฐ์ลักพาตัวนางสีดาซึ่งเป็นชายาของพระรามไป ทำให้พระราม พระลักษณ์ และทหารเอกคู่ใจอย่างหนุมานต้องหาทางชิงตัวนางคืน กลายเป็นที่มาของสงครามครั้งใหญ่ เนื้อหาในแต่ละช่วงแต่ละตอนมีความสนุก เร้าใจ และยังแฝงแง่คิดเอาไว้มากมาย อ่านแล้วสามารถตีความได้หลากหลาย โดยเฉพาะในเรื่องของความซื่อสัตย์และความกล้าหาญ
มหาเวสสันดรชาดก
วรรณกรรมเรื่องพระเวสสันดรชาดกเป็นเรื่องราวหนึ่งในทศชาติชาดกหรือก็คือชาติหนึ่งของพระโคตมพุทธเจ้า เนื้อหาในตอนนี้เป็นเรื่องราวเกี่ยวกับชาติสุดท้ายที่พระโพธิสัตว์ได้บำเพ็ญทานบารมี วรรณกรรมเรื่องนี้มีคุณค่าหลายด้าน ทั้งสะท้อนสังคมไทยสมัยโบราณที่มีค่านิยมว่า ลูก ภรรยา คือสมบัติของสามี สะท้อนให้เห็นธรรมชาติของมนุษย์ทั้งอารมณ์รัก โลภ โกรธ หลง และความเศร้าเสียใจเมื่อต้องพลัดพรากกัน เสะท้อนความเชื่อของสังคมไทยในยุคนั้นไม่ว่าจะเป็นความเชื่อเรื่องความฝันหรือโชคลาง ไปจนถึงให้แง่คิดว่าแม้จะมีอารมณ์ต่างๆ มาทำให้จิตใจเรามัวหมองแต่ทุกอย่างก็สามารถคลี่คลายได้หากมนุษย์มีความเข้าใจซึ่งกันและกัน
สามก๊ก
สามก๊กฉบับภาษาไทยนั้นแปลโดย เจ้าพระยาพระคลัง (หน) ถือเป็นอีกหนึ่งวรรณกรรมในสมัยรัตนโกสินทร์ที่มีคุณค่าอย่างมาก เพราะนอกจากเรื่องราวการชิงความเป็นใหญ่ของก๊กทั้งสามซึ่งหักเหลี่ยมเฉือนมุมกันไปมา ทำให้เราเห็นกลยุทธ์อันชาญฉลาดของแต่ละฝ่ายแล้ว ยังเป็นวรรณกรรมที่สะท้อนให้เห็นความรู้ทางการทหารชั้นสูง อีกทั้งยังแฝงแง่คิดและปรัชญาดีๆ เอาไว้มากมาย
ShopBack Tips : ปัจจุบันหนังสือแปลจากจีนและหนังสือแปลญี่ปุ่นได้รับความนิยมอย่างมากทั้งนิยายและหนังสือประเภท How to ใครสนใจหนังสือแปลดีๆ ที่หยิบมาอ่านเมื่อไรก็ได้พัฒนาตัวเอง ไปช้อปกับ คิโนะคุนิยะ กันได้เลย ช้อปช่องทางออนไลน์ผ่าน ShopBack คุ้มกว่าเพราะเรามีเงินคืนให้ด้วยนะช้อป Kinokuniya ผ่าน ShopBack คลิก!บทเสภาเรื่องขุนช้างขุนแผน
เป็นประเด็นร้อนให้ชาวเน็ตถกเถียงกันอย่างออกรสสำหรับ วันทอง ละครไทยที่ดัดแปลงและนำเสภาเรื่องขุนช้างขุนแผน วรรณกรรมในสมัยรัตนโกสินทร์มาตีความใหม่ ขุนช้างขุนแผนเป็นวรรณกรรมพื้นบ้านที่เชื่อว่าเป็นเรื่องจริง บอกเล่ามาแบบปากต่อปากและมีผู้รวบรวมไว้ จึงไม่ปรากฎผู้แต่งที่แท้จริง แต่หนึ่งในผู้แต่งบางช่วงบางตอนที่โด่งดังก็คือสุนทรภู่ที่เรารู้จักกันดีนั่นเอง เนื้อหาของเรื่องเป็นเรื่องราวชิงรักหักสวาทของขุนแผน ขุนช้าง และนางพิมพิลาไลย (วันทอง) กลายเป็นเรื่องราวสนุกสนานที่มีคุณค่าทั้งด้านวรรณกรรมอันสละสลวย สะท้อนให้เห็นวิถีคนไทยสมัยก่อน ความเชื่อ ค่านิยมเรื่องชายเป็นใหญ่ ไปจนถึงมีประเด็นเรื่องนางวันทองที่หยิบมาถกกันเมื่อไรก็ยังให้ความเห็นที่น่าสนใจแบบไม่ตกยุค
สวัสดิรักษา
สวัสดิรักษาเป็นบทประพันธ์ของสุนทรภู่ ท่านได้แต่งเรื่องนี้ไว้ช่วงปีพ.ศ.2364-2367 โดยอ้างอิงจากพระจริยวัตรอันดีงามของพระมหากษัตริย์ตั้งแต่กรุงศรีอยุธยามาเรียบเรียงใหม่ เนื้อหากล่าวถึงสิ่งที่กษัตริย์และเจ้าขุนมูลนายควรปฏิบัติเพื่อความเจริญรุ่งเรืองและความสงบเรียบร้อยของบ้านเมือง เป็นวรรณกรรมที่สะท้อนความคิด ความเชื่อ แนวคิดเกี่ยวกับกษัตริย์ในยุคสมัยนั้น
สุภาษิตสอนหญิง
นับเป็นวรรณกรรมดีๆ ที่ยังสามารถนำมาปรับใช้ได้กับชีวิตจริงในปัจจุบันโดยไม่แบ่งแยกหญิงและชาย แม้ว่าในยุคนั้นวรรณกรรมเรื่องนี้จะแต่งขึ้นเพื่อสอนเด็กหญิงและผู้หญิงก็ตาม เนื้อหาประกอบไปด้วยคำกลอนสอนการประพฤติตนให้สมกับเป็นผู้หญิง มีหลายบทที่ไพเราะ สละสลวย และเป็นคำสอนที่ทันสมัย เช่น
เป็นมนุษย์สุดนิยมเพียงลมปาก จะได้ยากโหยหิวเพราะชิวหา
แม้นพูดดีมีคนเขาเมตรา จะพูดจาจงพิเคราะห์ให้เหมาะสม
หรือ
มีสลึงพึงบรรจบให้ครบบาท อย่าใหข้าดสิ่งของต้องประสงค์
จงใช้น้อยกินน้อยค่อยบรรจง อย่าจ่ายลงให้มากจะยากนาน
มัทนะพาธา
ปิดท้ายกันที่ มัทนะพาธา บทละครพูดคำฉันท์ 5 องก์ พระราชนิพนธ์โดยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวซึ่งทรงพระราชนิพนธ์ขึ้นด้วยพระองค์เองโดยไม่ได้อ้างอิงจากแหล่งอื่นๆ เป็นเรื่องราวตำนานดอกกุหลาบและความเจ็บปวดที่เกิดจากความรัก เป็นวรรณกรรมที่ได้รับการยกย่องให้เป็นสุดยอดด้านบทละครพูดคำฉันท์และยังเป็นหนึ่งในวรรณกรรมไทย 100 เล่มที่คนไทยควรอ่านในประเภทบันเทิงคดี หยิบมาอ่านในสมัยนี้ก็ยังได้แง่คิดเกี่ยวกับความรักที่ทันสมัย
ShopBack Tips : ปัจจุบันมีหนังสือหลากหลายแนวให้เราเลือกอ่านมากขึ้นนอกเหนือไปจากวรรณกรรมหรือหนังสือประเภทบันเทิง โดยเฉพาะหนังสือธรรมะน่าอ่าน ที่นักเขียนหลายท่านเขียนให้อ่านง่าย ทันสมัย อ่านสนุกมากกว่าเดิม ใครอยากลองเริ่มหาความสุขและความสงบให้ตัวเอง ลองไปช้อปหนังสือธรรมะจาก ซีเอ็ด มาอ่านกันได้เลย ช้อปผ่าน ShopBack ได้เงินคืนด้วยนะช้อป SE-ED ผ่าน ShopBack คลิก!วรรณกรรมในสมัยรัตนโกสินทร์มีหลากหลายรูปแบบทั้งบทกลอน บทละคร ร้อยแก้ว โคลง ฯลฯ แต่ละเรื่องก็สะท้อนให้เห็นแนวคิด ค่านิยม และสภาพสังคมไทยในยุคสมัยนั้นๆ โดยวรณกรรมทั้ง 7 เล่มที่ ShopBack Blog หยิบมาแนะนำถือเป็นเรื่องอ่านสนุกที่หยิบมาอ่านในปัจจุบันก็ยังได้แง่คิดที่เรานำมาปรับใช้ได้ หนอนหนังสือคนไหนสนใจลองหามาอ่านกันได้เลยนะคะ