มีบ้านใหม่เป็นของตัวเองแล้ว หลายคนก็มักจะเสริมความเป็นสิริมงคลตามความเชื่อและความศรัทธา ซึ่งก็หลายคนอีกนั่นแหละที่ยังไม่รู้ว่าขึ้นบ้านใหม่แล้วต้องเตรียมอะไรบ้าง ด้วยสถานการณ์ในปัจจุบันที่อาจจะมีข้อจำกัดในเรื่องการจัดงานที่ต้องรวมกลุ่มคนจำนวนมาก ๆ อย่างเช่น การขึ้นบ้านใหม่หรืองานแต่งงานก็ดี เพราะอาจมีความเสี่ยงที่จะมีการแพร่กระจายของเชื้อไวรัสโควิด-19 แก่คนภายในงานและขยายวงกว้างได้
แถมในยุคเศรษฐกิจฝืดเคืองอะไรก็ไม่แน่นอนแบบนี้ การจะจัดงานอะไรก็ต้องใช้เงินอย่างระมัดระวัง บางคนเลยก็มีความคิดที่จะจัดงานขึ้นบ้านใหม่แบบง่าย ๆ เพราะด้วยงบประมาณที่จำกัดแต่ก็อยากได้ความเป็นสิริมงคล วันนี้เราก็เลยจะรวบรวมแนวทางให้สำหรับคนที่กำลังมีแผนที่จะจัดงานขึ้นบ้านใหม่ต้องเตรียมอะไรบ้าง หรือการขึ้นบ้านใหม่แบบง่าย ๆ ต้องทำยังไง ขั้นตอนต่าง ๆ รวมถึงการจัดสถานที่ต้องเตรียมการอย่างไร มาติดตามบทความนี้กันค่ะ
ก่อนวันงานขึ้นบ้านใหม่ต้องเตรียมอะไรบ้าง?
เข้าประเด็นกันเลยดีกว่าว่าขึ้นบ้านใหม่ต้องเตรียมอะไรบ้างนั้น โดยเราจะเรียงลำดับความสำคัญอันดับต้น ๆ มาก่อนเลยนะคะ
1. การหาฤกษ์
การขึ้นบ้านใหม่ต้องเตรียมอะไรบ้าง สิ่งแรกเลยคือจะต้องหาฤกษ์ให้ได้ก่อน เพราะเชื่อว่าจะนำความเป็นสิริมงคลและโชคลาภต่าง ๆ เข้ามาสู่ผู้อยู่อาศัยได้ ซึ่งหากทำพิธีไหว้เจ้าที่ เพราะหากตรงกับวันไม่ดีก็จะทำให้มีปัญหามากมาย หรือเจอกับเคราะห์ร้ายต่าง ๆ ได้ โดยการหาฤกษ์ยามก็อาจจะให้พระท่านเป็นผู้หาให้ หรือให้ผู้ที่มีความรู้ด้านนี้ทำการจับยามสามตาหาฤกษ์ดีให้นั่นเอง
2. นิมนต์พระสงฆ์
หลังจากได้ฤกษ์ขึ้นบ้านใหม่เรียบร้อยแล้ว ขั้นต่อไปของการขึ้นบ้านใหม่ต้องเตรียมอะไรบ้างนั้นก็คือการนิมนต์พระพร้อมแจ้งวันและเวลานัดให้ชัดเจนล่วงหน้า อย่างน้อย 1-5 วัน โดยแนะนำให้นิมนต์พระจากวัดที่อยู่ใกล้กับบ้าน เพื่อจะได้ไม่ยุ่งยากในการเดินทางนั่นเอง ซึ่งส่วนใหญ่ก็จะนิมนต์พระสงฆ์จำนวน 5, 7 หรือ 9 รูป กรณีที่เป็นการขึ้นคอนโดใหม่หรือไหว้เจ้าที่คอนโดก็ต้องดูตามความเหมาะสม เพราะหากห้องคอนโดมีขนาดเล็ก ก็อาจจะไม่สะดวกต่อการนิมนต์พระหลายรูปมากนัก
บางคนสงสัยว่าขึ้นบ้านใหม่แบบไม่นิมนต์พระสงฆ์ทำได้มั้ย? การนิมนต์พระสงฆ์สำหรับงานขึ้นบ้านใหม่นั้นจะนิมนต์กี่รูปก็ได้ตามความสะดวกของเจ้าภาพ แต่พระท่านจะรับหรือไม่ก็เป็นอีกเรื่องหนึ่ง เพราะการเจริญพุทธมนต์ในงานทำบุญขึ้นบ้านใหม่ ส่วนมากจะนิยมสวดสิบสองตำนาน ซึ่งต้องเป็นพระมีพรรษากาลหรือบวชมาหลายพรรษานั่นเองค่ะ
3. เชิญแขกสำคัญ
เมื่อได้ฤกษ์ยาม กำหนดการวันเวลา นิมนต์พระสงฆ์เรียบร้อย ขึ้นบ้านใหม่ต้องเตรียมอะไรบ้างขั้นต่อไปก็ต้องเอ่ยปากชวนญาติสนิทมิตรสหายให้มาทำบุญร่วมกัน โดยอาจเชิญด้วยตัวเองหรือติดต่อเชิญทางโทรศัพท์ตามความสะดวกและความเหมาะสม เมื่อรู้จำนวนแขกโดยประมาณแล้ว จะช่วยให้จัดเตรียมสถานที่รองรับและอาหารต่าง ๆ ได้เพียงพอตามความต้องการ รวมถึงการเตรียม
4. เตรียมสิ่งของที่ต้องใช้
คุณจะต้องเตรียมสิ่งของที่ต้องใช้ในพิธีขึ้นบ้านใหม่ให้เรียบร้อย ซึ่งได้แก่ ดอกไม้ ธูป เทียน โดยจะใช้ธูปทั้งหมด 5 ดอก ทั้งนี้อาจเตรียมเผื่อไว้ด้วยก็ได้ เผื่อเกิดเหตุจำเป็นจะไม่ได้ไม่ต้องวุ่นวายนั่นเอง นอกจากนี้ก็ให้เตรียมของมีค่าต่าง ๆ มาไว้ด้วย เพื่อใช้ในการประกอบพิธี โดยมีความเชื่อว่าจะนำความเจริญรุ่งเรืองและเงินทองมาสู่ครอบครัว
5. จัดสถานที่
สำหรับการประกอบพิธี มักจะประกอบไปด้วย โต๊ะหมู่บูชา พระพุทธรูป เครื่องนมัสการ เช่น ธูปเทียน กระถางธูป เชิงเทียนคู่ แจกันคู่ ดอกไม้ และผ้าขาว เครื่องใช้ในพิธีสงฆ์ เครื่องรับรองพระสงฆ์ น้ำและอาหารคาว-หวานสำหรับพระสงฆ์ เครื่องไทยธรรมถวายพระสงฆ์ ทองคำเปลว 9 แผ่น โถปริก และปัจจัย (เงิน) รวมถึงเจ้าบ้านและผู้อยู่อาศัยควรตระเตรียมสถานที่ให้พร้อม เริ่มตั้งแต่จัดเก็บข้าวของที่ไม่จำเป็นให้เรียบร้อย จัดบ้านให้เป็นระเบียบ ทำความสะอาดให้ดี อย่าลืมวงสายสิญจน์จากพระพุทธรูป โยงไปทางมุมห้อง เวียนไปทางขวา วนรอบตัวบ้าน แล้วกลับมาที่พระพุทธรูปอีกครั้ง ก่อนพันรอบบาตรน้ำมนต์ และวางที่เหลือไว้บริเวณประธานสงฆ์
. . . . . . . . . .
สิ่งที่จะต้องเตรียมก่อนวันขึ้นบ้านใหม่
1. เจ้าพิธีและผู้ประเคนของถวายพระ
ก่อนจัดพิธีทำบุญขึ้นบ้านใหม่ต้องเตรียมอะไรบ้าง คุณควรมีเจ้าพิธีที่รู้ว่าจะต้องเริ่มต้นนิมนต์พระให้นั่งตรงไหน และคอยกำกับกำชับพิธีการต่าง ๆ รวมถึงนำสวดมนต์ด้วย เพราะเจ้าของบ้านมักจะตื่นเต้น ไม่รู้ว่าจะต้องทำอะไรบ้าง และเตรียมผู้ประเคนของถวายพระ ซึ่งมักจะเป็นผู้ชายทั้งหมด เพื่อความสะดวกขณะลุกนั่งประเคนภัตตาหารถวายพระ
2. โต๊ะหมู่บูชา
ขึ้นบ้านใหม่ต้องเตรียมอะไรบ้างข้อต่อมา โดยเฉพาะโต๊ะหมู่บูชาเป็นเครื่องพิธีกรรมที่สำคัญมากและต้องมี ห้ามตั้งไว้ใต้บันได และไม่ควรจัดโต๊ะพิธีใกล้กับห้องน้ำหรือประตูเข้าออก อาจจะยกโต๊ะหมู่บูชาจากห้องพระมาตั้งไว้บริเวณพิธีกรรม โดยวางไว้ทางด้านขวามือของพระสงฆ์องค์แรกที่จะนั่งเป็นประธาน และเตรียมพื้นที่ตั้งภัตตาหารถวายพระพุทธรูป รวมถึงการเตรียมอาสนะ เนื่องจากพระสงฆ์ต้องนั่งสมาธิสวดมนต์เป็นเวลานาน จึงต้องเตรียมที่นั่งที่เหมาะสม ไม่ควรใช้ที่นั่งยกสูง หากไม่มีแผ่นที่นั่งอาสนะ ก็ปูเสื่อและปูผ้าสะอาด หรือเพื่อความสะดวกอาจจะขอยืมจากทางวัดมาพร้อมกับของใช้ของพระสงฆ์อื่น ๆ ก็ได้
3. ภัตตาหาร
สำหรับเครื่องคาวเครื่องหวานขึ้นบ้านใหม่ต้องเตรียมอะไรบ้าง โดยทั่วไปแล้วอาหารที่ต้องจัดเตรียมไว้แบ่งออกเป็น 3 อย่าง ได้แก่ ชุดบูชาข้าวพระพุทธ เครื่องคาวเครื่องหวานสำหรับถวายพระสงฆ์ และชุดเซ่นไหว้ถวายเจ้าที่หรือศาลพระภูมิ ซึ่งอาหารคาวหวาน ไม่เพียงแต่ใช้เลี้ยงพระ เลี้ยงแขกเท่านั้น แต่ยังเป็นการเพิ่มความเป็นสิริมงคลอีกด้วย ดังนั้นอาหารคาวหวานที่จะเตรียมเข้ามาในพิธี ควรจะเป็นอาหารที่มีชื่อและมีความหมายเป็นมงคล ที่สำคัญควรหลีกเลี่ยงอาหารบางอย่างที่ไม่เป็นมงคลด้วย ไม่จำเป็นจะต้องหามาให้ครบทุกอย่าง เอาเท่าที่ได้และกำลังทรัพย์ที่มีก็เพียงพอแล้ว
- อาหารมงคล อย่างเช่น ลาบ ต้มจืด ขนมจีน เมนูปลาและลูกชิ้นปลา ผัดหมี่ ห่อหมก ผัดไทยเส้นจันทร์ ผัดถั่วงอก แกงฟักทอง เมนูเต้าหู้
- ของหวาน อย่างเช่น ลอดช่องน้ำกะทิ ข้าวเหนียวน้ำกะทิ ข้าวตอกน้ำกะทิ ทองหยิบ เม็ดขนุน ขนมถ้วยฟู ฝอยทอง ขนมชั้น ทองเอก ขนมจ่ามงกุฎ ขนมเข่ง ขนมเทียน ขนมจีบ ทองหยอด
- ผลไม้มงคลขึ้นบ้านใหม่ อย่างเช่น องุ่นแดง สับปะรด ส้มสีทอง แก้วมังกร กล้วย แอปเปิลแดง ลิ้นจี่ สาลี่ทอง ทับทิม ลูกพลับ เกาลัด ทุเรียน ลำไย มะม่วง เป็นต้น
นอกจากการจัดเตรียมอาหารต่าง ๆ ที่เป็นมงคลแล้ว ก็ต้องระวังอย่านำอาหารที่ไม่เป็นมงคลเข้ามาในบริเวณที่ทำพิธีไหว้เจ้าที่และขึ้นบ้านใหม่ด้วย ซึ่งก็มีอาหารดังต่อไปนี้
- ข้าวต้ม เนื่องจากส่วนใหญ่จะนิยมทำข้าวต้มในงานศพ ดังนั้นจึงไม่เป็นมงคลหากนำมาในงานพิธีไหว้เจ้าที่ขึ้นคอนโดใหม่
- เหล้าเบียร์ โดยในวันมงคลแบบนี้ไม่ควรนำเข้ามาเด็ดขาด
- อาหารหมักดอง และอาหารที่มีกลิ่นเหม็น เชื่อว่าจะนำความโชคร้ายต่าง ๆ เข้ามาได้
- หอยขม เพราะเชื่อว่าจะทำให้ชีวิตมีแต่ความขมขื่น อีกทั้งยังไม่เถอะกับการถวายพระอีกด้วย
- ปลาร้า เนื่องจากมีกลิ่นเหม็น และมีความหมายที่ไม่ดีมากนัก
- ผลไม้บางชนิด เช่น ละมุด ลูกท้อ ระกำ มะเฟือง มะไฟ น้อยหน่า ลางสาด มะตูม พุทรา กะท้อน มะขวิด
4. ของสักการะไหว้เจ้าที่เจ้าทาง
เมื่อถึงวันเวลาตามฤกษ์ยามที่ได้หามาแล้ว พร้อมกับเตรียมสิ่งของต่าง ๆ ครบถ้วน ก็ให้เริ่มจากการไหว้เจ้าที่ก่อน โดยจะไหว้ ที่ศาลพระภูมิหน้าคอนโดนั่นเอง ซึ่งจะต้องเอ่ยชื่อนามสกุลของคุณออกมา พร้อมกับบอกกล่าวให้เจ้าที่ทราบว่าคุณกำลังจะเข้ามาอยู่ในบ้านหลังนี้ ขอให้ท่านช่วยคุ้มครองปกปักรักษา และจงมีแต่ความร่มเย็นเป็นสุข โดยการไหว้เจ้าที่ก็จะต้องทำการถวายเครื่องสักการะต่าง ๆ ประกอบด้วย
1. อาหารคาว-หวาน
2. ผลไม้มงคลขึ้นบ้านใหม่ 5 อย่าง
3. น้ำสะอาด ธูป 5 ดอก เทียน ดอกไม้ทั้งนี้หากไม่ค่อยมีความรู้ในเรื่องนี้มากนักว่าต้องทำอย่างไร ก็อาจสอบถามจากผู้รู้หรือผู้ที่เคยมีประสบการณ์การไหว้มาก่อนนั่นเอง
5. อัญเชิญพระพุทธรูป
ขึ้นบ้านใหม่ต้องเตรียมอะไรบ้าง หลังจากไหว้เจ้าที่เสร็จ ให้ทำการอัญเชิญพระพุทธรูปเข้ามาประดิษฐานในบ้านใหม่หรือคอนโดใหม่ โดยให้เจ้าของบ้านหรือเจ้าของห้องเป็นผู้อัญเชิญเข้ามา หรือให้ผู้ที่มาอาวุโสสูงสุดเป็นผู้อัญเชิญ เช่น พ่อ แม่ ปู่ ย่า ตา ยาย เป็นต้น ทั้งนี้อย่าลืมจัดเตรียมหิ้งพระไว้ให้เรียบร้อยก่อนถึงวันทำพิธีด้วย และให้หันหน้าไปทางทิศตะวันออกหรือไม่ก็ทางทิศเหนือนั่นเอง
6. นำของมงคลต่าง ๆ เข้าบ้าน
การนำของมงคลต่าง ๆ เข้ามาในวันที่ทำพิธีไหว้เจ้าที่ขึ้นบ้านใหม่ จะทำให้มีความเจริญรุ่งเรือง อยู่เย็นเป็นสุข และมีแต่สิ่งดีๆ เข้ามาในชีวิต ดังนั้นหลังจากอัญเชิญพระพุทธรูปเสร็จแล้วก็ให้นำของมงคลเข้าบ้านใหม่ได้เลย ไม่ว่าจะเป็นข้าวสาร ของคาว ของหวาน เครื่องปรุง โดยเฉพาะขนมไทย ๆ ที่มีชื่อเป็นมงคล โดยนำของทั้งหมดไปวางไว้ที่โต๊ะตรงกลางบ้านพร้อมกับข้าวของมีค่าต่าง ๆ ที่สำคัญจะต้องเปิดหน้าต่าง ผ้าม่านและเปิดไฟให้หมด นอกจากนี้อาจจะหาเพลงมาเปิดฟังเพลิน ๆ ด้วยก็ได้ แต่จะต้องระวังอย่าให้เป็นการรบกวนบ้านอื่น ๆ มากเกินไปนะคะ
7. ถวายสังฆทานและภัตตาหาร
ขึ้นบ้านใหม่ต้องเตรียมอะไรบ้างขั้นตอนสุดท้ายก็คือการถวายสังฆทานและภัตตาหาร จากนั้นหลวงพ่อจะทำการเจิมบานประตูห้องและประพรมน้ำมนต์ให้ เท่านี้ก็เป็นอันเสร็จเรียบร้อย คุณก็จะเข้าอยู่บ้านใหม่ได้อย่างราบรื่น สบายใจแล้วค่ะ ที่สำคัญระหว่างทำพิธีจะต้องคิดดี ทำดี ทำจิตใจให้ผ่อนคลายไม่ให้มีเรื่องอะไรมากวนใจจนวอกแวกด้วยนะคะ
หากรู้ไว้ก่อนว่าการขึ้นบ้านใหม่ต้องเตรียมอะไรบ้าง ก็จะช่วยให้การจัดงานลุล่วงไปด้วยดี แม้การจัดงานในยุคปัจจุบันจะมีข้อจำกัดหลาย ๆ อย่าง แต่เราก็สามารถที่จะปรับรูปแบบหรือพิธีการจัดงานขึ้นบ้านใหม่แบบง่าย ๆ ได้ ก็จะช่วยให้เจ้าของบ้านไม่ต้องวุ่นวายหรือเสียเงินทองมากมายไปโดยใช่เหตุ เพราะการจัดงานขึ้นบ้านใหม่แบบง่าย ๆ ก็ไม่ได้แปลว่าเราจัดงานได้ไม่ดีหรือไม่ถูกต้องตามพิธีการ ดั้งนั้นหากเพื่อน ๆ คนไหนที่คิดจะจัดงาน ก็อย่าลืมศึกษาไว้ก่อนว่าขึ้นบ้านใหม่ต้องเตรียมอะไรบ้าง หรือลองดูในบทความนี้เอาไปปรับใช้กันได้ค่ะ และนิวบ์ต้องขอตัวลาไปก่อน บทความ Lifestyle หน้าจะเป็นอะไรนั้น ติดตามกันค่ะ