สำนักข่าวซินหัวรายงานว่า ผลการสำรวจสำมะโนประชากรของสำนักสถิติเวียดนามที่เปิดเผยเมื่อวันพฤหัสบดีที่ผ่านมา ระบุว่าประชากรชาวเวียดนามได้มีจำนวนเพิ่มสูงถึง 96.2 ล้านคน ตั้งแต่เมื่อวันที่ 1 เมษายนที่ผ่านมาแล้ว
หากเทียบจากการวัดจำนวนประชากรเมื่อปี 2009 พบว่าประชากรชาวเวียดนามเพิ่มขึ้นถึง 10.4 ล้านคน ส่งผลให้เวียดนามกลายเป็นประเทศที่มีประชากรมากที่สุดอันดับ 15 ของโลก และมากเป็นอันดับสามของอาเซียน รองจากอินโดนีเซีย และฟิลิปปินส์ ตามลำดับ
สำนักงานสถิติแห่งชาติเวียดนาม ยังระบุอีกว่าตั้งแต่ปี 2009 ประชากรเวียดนามได้ขยายตัวร้อยละ 1.14 ต่อปี ซึ่งช้ากว่าอัตราการเติบโตของสำมะโนประชากรปี 1999-2009 ซึ่งอยู่ที่ร้อยละ 1.18
ผลสำมะโนล่าสุดในปี 2019 ยังพบว่าจำนวนครัวเรือนของเวียดนามเมื่อวันที่ 1 เม.ย. มีจำนวนเกือบ 26.9 ล้านหลังคาเรือน เพิ่มขึ้น 4.4 ล้านหลังคาเรือนจากปี 2009 โดยเฉลี่ยแล้วแต่ละครัวเรือนมีประชากร 3.5 คน ลดลงเมื่อเทียบกับปี 2009
ปัจจุบัน ครัวเรือนร้อยละ 93.1 อาศัยอยู่ในบ้านถาวรหรือกึ่งถาวร โดยมีพื้นที่พักอาศัยเฉลี่ยอยู่ที่ 23.5 ตารางเมตรต่อคน เพิ่มขึ้น 6.8 ตารางเมตรจากเมื่อ 10 ปีก่อน อย่างไรก็ตาม มีครัวเรือนราว 4,800 หลังที่ไม่มีที่พักอาศัย
จำนวนประชากรในปัจจุบันของเวียดนาม เป็นเพศหญิงมากกว่า 48.3 ล้านคน คิดเป็นร้อยละ 50.2 ของประชากร ส่วนประชากรเพศชายมีจำนวนมากกว่า 47.8 ล้านคน หรือร้อยละ 49.8
ความหนาแน่นของประชากรอยู่ที่ 290 คนต่อตารางกิโลเมตร เพิ่มขึ้น 31 คนจากปี 2009 โดยที่กรุงฮานอยและนครโฮจิมินห์เป็นเมืองที่มีประชากรหนาแน่นมากที่สุด ด้วยจำนวนประชากร 2,398 คนและ 4,363 คนต่อตารางกิโลเมตร ตามลำดับ
ชาวเวียดนามที่อาศัยอยู่ในเขตเมืองต่างๆ มีมากกว่า 33 ล้านคน คิดเป็นร้อยละ 34.4 ของจำนวนประชากรทั้งหมด ส่วนประชากรที่อาศัยอยู่ในชนบทมีประมาณ 63.1 ล้านคน หรือร้อยละ 65.6 และอัตราการรู้หนังสือของประชากรชาวเวียดนามอยู่ที่ร้อยละ 95.8
ทั้งนี้ จะเห็นว่าไทยกับเวียดนามมีจำนวน FTA ใกล้เคียงกัน แต่ไทยครอบคลุม 18 ประเทศ ในขณะที่เวียดนามครอบคลุม 53 ประเทศ ทำให้เวียดนามมีแต้มต่อดึงดูดการลงทุนและทำให้เวียดนามมีบทบาทในเวทีโลกมากขึ้น
“ท่าเรือ-ราง”เวียดนามเชื่อมโลก
รวมทั้งเมื่อพิจารณาเงื่อนไขของสังคมและเศรษฐศาสตร์ด้านอื่น ได้แก่ คุณภาพคน ขนาดตลาดในประเทศที่ใหญ่ และจำนวนประชากรเกือบ 100 ล้านคน และเป็นประชากรในวัยกำลังแรงงานที่มีอุปนิสัยทำงานหนักทำให้มีรายได้ที่เพิ่มขึ้น รวมถึงการเชื่อมโยงโครงสร้างพื้นฐานกับประเทศอื่น เช่น การเชื่อมกับจีนผ่านทางรถไฟเวียดนาม การเชื่อมท่าเรือดานังขึ้นไปถึงจีนทำให้ค้าขายไปทั่วโลก รวมทั้งท่าเรือเวียดนามเชื่อมกับท่าเรือไต้หวัน
ส่วนของไทยมีความพร้อมด้านโครงสร้างพื้นฐาน แต่ยังไม่เชื่อมโยงกับประเทศเพื่อนบ้าน รวมทั้งไม่สามารถเชื่อมกับประเทศที่เศรษฐกิจขนาดใหญ่ได้เท่าที่ควร
"คนเวียดนามแยกประเด็นความขัดแย้งกับความร่วมมือได้ เช่น เวียดนามมีประวัติศาสตร์เจ็บปวดกับสหรัฐแต่เมื่อต้องร่วมมือกันก็ทำได้ รวมถึงณีทะเลจีนใต้ที่เวียดนามกับจีนขัดแย้งกันมากแต่ก็ร่วมมือกันได้ ขณะที่คนไทยมีปัญหาแยกแยะไม่ได้ เรารักแล้วรักเลย เกลียดเกลียดเลยทำให้ความร่วมมือบางเรื่องเกิดยาก"
เอฟดีไอหนุนเศรษฐกิจเวียดนาม
นางสาวสุภาพร สุขมาก ผู้อำนวยการสำนักงานการค้าในต่างประเทศ ณ นครโฮจิมินห์ ประเทศเวียดนาม กล่าวว่า รัฐบาลเวียดนามเป็นห่วงผลกระทบเศรษฐกิจโลก โดยเฉพาะอัตราเงินเฟ้อที่เพิ่มสูงขึ้น ซึ่งอาจกระทบกำลังซื้อและต้นทุนการผลิต โดยรัฐบาลเวียดนามกำหนดกรอบอัตราเงินเฟ้อปี 2565 ที่ 4% โดยอัตราเงินเฟ้อเฉลี่ย ณ เดือน ส.ค.2565 อยู่ที่ 3.6% อยู่ในกรอบที่รัฐบาลเวียดนามกำหนด
สำหรับกลไกสำคัญที่ขับเคลื่อนการเติบโตเศรษฐกิจเวียดนาม คือ การดึง FDI ปัจจุบันเวียดนามมี FDI กว่า 16,300 โครงการ มูลค่ารวม 238 พันล้านดอลลาร์ และมีนักลงทุนจากกว่า 100 ประเทศเข้ามาลงทุน และมีบริษัทข้ามชาติขนาดใหญ่ อาทิ Intel, Microsoft, Foxconn, Samsung, Sanyo, Sony, Fujitsu, Toshiba, Panasonic
ประเทศผู้ลงทุนสะสมในเวียดนามสูงอันดับ 1 ได้แก่ เกาหลีใต้ และอันดับที่ 2 ได้แก่ สิงคโปร์ ทั้งนี้ สำหรับประเทศไทยมีการลงทุนสะสมในเวียดนามเป็นอันดับที่ 9 จากประเทศผู้ลงทุนทั้งหมด โดยนครโฮจิมินห์เป็นแหล่งดึงดูด FDI ได้มากที่สุดในเวียดนาม คิดเป็นมูลค่ากว่า 2,700 ล้านดอลลาร์ หรือ กว่า 16% ของ FDI ทั้งหมด
3เงื่อนไขดึงลงทุนเวียดนาม
สำหรับปัจจัยที่ทำให้เวียดนามเป็นทางเลือกนักลงทุนต่างชาติ ได้แก่
1.ความมีเสถียรภาพของภาคการเมือง (Socio-political stability) เนื่องจากเวียดนามปกครองรูปแบบสังคมนิยมพรรคเดียว
2.โครงสร้างประชากรวัยทำงานสัดส่วนสูงถึง 60 % ถึงแม้ว่าปัจจุบัน ค่าจ้างแรงงานในเวียดนามจะไม่ต่ำเท่าอดีต เพราะ FDI เพิ่มขึ้นมากทำให้ต้องการแรงงานเพิ่มขึ้น และรัฐบาลเวียดนามปรับอัตราค่าจ้างแรงงานขั้นต่ำต่อเนื่องให้สอดคล้องค่าครองชีพ แต่เวียดนามยังมีแรงงานจำนวนมาก หากเปรียบเทียบกับจำนวนประชากรที่ถึงเกือบ 100 ล้านคน
3.เวียดนามปรับปรุงกฎระเบียบและขั้นตอนที่เกี่ยวข้องกับการค้าให้สอดคล้องมาตรฐานนานาชาติ ซึ่งเป็นผลจากการที่เวียดนามลงนามความตกลงการค้าเสรีกับหลายประเทศทำให้เวียดนามผูกพันที่ต้องปรับปรุงกฎระเบียบ มาตรฐานต่างๆ อย่างไรก็ตามผู้ประกอบการเวียดนามในประเทศต้องปรับตัวมาก แต่เวียดนามมองว่าระยะยาวจะยกระดับมาตรฐานการทำดำเนินธุรกิจของเวียดนาม
ไทยเร่งเจรจาเอฟทีเอเพิ่ม
นางอรมน ทรัพย์ทวีธรรม อธิบดีกรมเจรจาการค้าระหว่างประเทศ กล่าวว่า ปัจจุบันไทยมี FTA ที่มีผลใช้บังคับแล้ว 14 ฉบับ ครอบคลุม 18 ประเทศ ขณะที่เวียดนาม มี 16 ฉบับ ครอบคลุม 54 ประเทศ โดยข้อตกลงที่ต่างจากไทย คือ ข้อตกลงกับสหภาพยุโรป (EU) 27 ประเทศ, อังกฤษ, สหภาพเศรษฐกิจยูเรเซีย (EAEU) 3 ประเทศ และความตกลงที่ครอบคลุมและก้าวหน้าสำหรับหุ้นส่วนทางเศรษฐกิจภาคพื้นแปซิฟิก (CPTPP) ซึ่งไทยยังไม่มี FTA ด้วย แต่อยู่ในแผนเจรจา FTA ของไทย
ทั้งนี้ กรมเจรจาการค้าระหว่างประเทศได้กำหนดแผนการเจรจาจัดทำ FTA ปี 2565-2570 คือ EU, UK, EAEU, แคนาดา, ตุรกี, ศรีลังกา, ปากีสถาน, EFTA. , GCC, pacific Alliance, อิสราเอล, กลุ่มประเทศแอฟริกา หากบรรลุเป้าหมาย ไทยจะมี FTA เพิ่มขึ้นอีก 12 ฉบับ เพิ่มอีก 93 ประเทศ เมื่อรวม FTA ที่มีอยู่เดิม จะทำให้ไทยมี FTA ทั้งหมด 26 ฉบับ ครอบคลุม 111 ประเทศ
ชี้วัดเฉพาะเอฟทีเอไม่ได้
สำหรับการพิจารณาว่าไทยแข่งกับเวียดนามได้ไหม อาจไม่สามารถวัดจากการมีข้อตกลงทางการค้าอย่างเดียวได้ เพราะไทยและเวียดนามมีสินค้าส่งออกสำคัญแตกต่างกัน โดยไทยมีสินค้าส่งออกสำคัญ ได้แก่ รถยนต์และชิ้นส่วนยานยนต์ คอมพิวเตอร์และส่วนประกอบ เครื่องปรับอากาศ ส่วนเวียดนาม มีสินค้าส่งออกสำคัญ ได้แก่ โทรศัพท์มือถือ รองเท้า สิ่งทอและเครื่องนุ่งห่ม เครื่องเฟอร์นิเจอร์ โดยสินค้าส่งออกสำคัญของไทยมีมูลค่าสูงกว่าสินค้าส่งออกสำคัญของเวียดนาม
นอกจากนี้ไทยและเวียดนามเจรจา FTA กับประเทศคู่ค้าที่แตกต่างกัน โดยปัจจุบันไทยกำลังเจรจากับสมาคมการค้าเสรียุโรป (EFTA) 4 ประเทศ รวมถึงเจรจากับตุรกี ปากีสถาน และศรีลังกา ในขณะที่เวียดนามยังไม่เจรจาประเทศดังกล่าว ซึ่งหากไทยสรุปผลเจรจาและมีผลใช้บังคับจะทำให้ไทยมีขีดความสามารถในตลาดดังกล่าวเพิ่มขึ้นเมื่อเทียบกับเวียดนาม
"ไทยมีกระบวนการเจรจาจัดทำ FTA ที่ให้ความสำคัญกับการหารือและการมีส่วนร่วมของภาคส่วนที่เกี่ยวข้องทั้งรัฐ เอกชน นักวิชาการ เกษตรกร และภาคประชาชน ซึ่งกระบวนการภายในประเทศของเวียดนามน่าจะต่างกัน"
จีดีพีเวียดนามโตสูงสุดรอบ10ปี
นายสนั่น อังอุบลกุล ประธานกรรมการสภาหอการค้าแห่งประเทศไทย ในฐานประธานสภาธุรกิจไทย-เวียดนาม กล่าวว่า เศรษฐกิจเวียดนามปี 2565 ยังเติบโตดี โดยไตรมาส 2 ขยายตัว 7.7% สูงสุดในรอบ 10 ปี รวมทั่งในช่วง 8 เดือนแรกของปี 2565 ดัชนีผลผลิตภาคอุตสาหกรรมเพิ่มขึ้น 15.7 % เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปี 2564
"แม้ว่าได้รับผลกระทบจากโควิด-19 และความตึงเครียดทางการเมืองทั่วโลก รวมถึงต้นทุนการผลิตที่สูงขึ้น แรงกดดันด้านเงินเฟ้อเพิ่มมากยิ่งขึ้น แต่เวียดนามยังควบคุมสถานการณ์จนถึงปัจจุบันได้ ใน 8 เดือนแรกของปี 2565 ดัชนีราคาผู้บริโภคหรือเงินเฟ้อ เพิ่มขึ้นเพียง 2.58 % เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน ซึ่งต่ำกว่าเป้าหมายที่คาดการณ์ 4%
เวียดนามชูยุทธศาสตร์“กรีน”
ขณะเดียวกัน เวียดนามก็มียุทธศาสตร์การเติบโตสีเขียว (Green Growth Strategy) ซึ่งมีเป้าหมายเพื่อลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์และเร่งพัฒนาประเทศไปสู่เศรษฐกิจสีเขียวและเศรษฐกิจหมุนเวียน
ส่วนไทยกำหนดให้การพัฒนาเศรษฐกิจชีวภาพ เศรษฐกิจหมุนเวียน และเศรษฐกิจสีเขียว (Bio-Circular-Green Economy Model : BCG) เป็นวาระแห่งชาติ โดยภาคเอกชนไทยได้เริ่มนำแนวคิดดังกล่าวมาประยุกต์ใช้ในการประกอบธุรกิจโดยคำนึงถึงความยั่งยืนทั้งในด้านการใช้ทรัพยากรและเทคโนโลยีอย่างไม่ก่อให้เกิดโทษต่อสิ่งแวดล้อม
ดังนั้น ทุกภาคส่วนของทั้งไทยและเวียดนามควรร่วมมือกันในด้านมาตรฐานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการเติบโตอย่างยั่งยืนให้เกื้อหนุน สอดคล้อง และเป็นไปในทิศทางเดียวกัน เพื่อให้ประเทศของเราทั้ง 2 ประเทศใช้ประโยชน์จากโอกาสทางธุรกิจใหม่อย่างดีที่สุด
“เจโทร”ชี้เวียดนามโดดเด่นขึ้น
นายคุโรดะ จุน ประธานองค์การส่งเสริมการค้าต่างประเทศของญี่ปุ่น (เจโทร กรุงเทพฯ) กล่าวว่าในอาเซียนพบว่าเวียดนามเป็นอีกหนึ่งประเทศที่มีความน่าสนใจในการขยายการลงทุน ซึ่งมีแนวโน้มว่าจะลงทุนในอุตสาหกรรมอิเล็กทรอนิกส์มากขึ้น เนื่องจากเป็นประเทศที่มีการขยายตัวทางเศรษฐกิจอย่างต่อเนื่อง ประกอบกับปัจจัยด้านอื่นๆ อาทิ ทักษะแรงงาน นโยบายสนับสนุนการลงทุน
อย่างไรก็ตาม นักลงทุนญี่ปุ่นยังให้ความสนใจลงทุนในไทยเนื่อง จากจุดเด่นด้านพื้นที่ตั้ง สิทธิประโยชน์การลงทุน การคมนาคม และการขับเคลื่อนการพัฒนาเศรษฐกิจด้วยโมเดลบีซีจีสอดคล้องกับเป้าหมายเน็ตซีโร่ รวมทั้งความแข็งแกร่งของห่วงโซ่อุปทานเดิมภายในประเทศโดยเฉพาะอุตสาหกรรมยานยนต์ อิเล็กทรอนิกส์ และปิโตรเคมี