กลอนบทละคร
หมายถึง กลอนที่แต่งขึ้นเพื่อใช้ในการแสดงละครหลักเกณฑ์ในการแต่งโดยทั่วไปก็เหมือนกับการแต่งกลอนสุภาพแต่ละวรรคมีคำได้ตั้งแต่ 6-9 คำ การนับกลอนบทละครจะนับเป็นคำกลอน นั่นคือ 2 วรรคเท่ากับ 1 คำกลอน การจะใช้คำมากน้อยขึ้นอยู่กับทำนองร้องเป็นสำคัญ
การขึ้นต้นกลอนบทละคร
"เมื่อนั้น" ใช้เมื่อขึ้นต้นกับตัวละครที่สำคัญ เช่นตัวเอกหรือกษัตริย์
"บัดนั้น "ใช้ขึ้นต้นตัวละครที่เป็นตัวรอง เช่นเสนา อำมาตย์หรือตัวละครธรรมดา
"มาจะกล่าวบทไป"ใช้ขึ้นต้นเมื่อเริ่มตอนใหม่ นอกจากนั้นยังมีการขึ้นต้นด้วยวลี ตั้งแต่ 2 คำ -4 คำหรืออาจมากกว่าก็ได้
การอ่านกลอนบทละคร
การอ่านกลอนบทละคร ควรอ่านเป็นจังหวะ โดยมีช่วงจังหวะหยุดสั้น ๆ ภายใน แต่ละวรรคดังนี้
•ถ้าคำในวรรคมี 7 คำ ควรอ่านเป็นจังหวะ ooo/oo/oo หรือ oo/oo/ooo เช่น
หนุมาน / องคต / แข็งขัน
คือศรี / สุครีพ / ชมพูพาน
•ถ้าในวรรคมี 8 คำ ควรอ่านเป็นจังหวะ ooo/oo/ooo เช่น
อันทหาร / ทั้งสอง / นัคเรศ
•ถ้าคำในวรรคมี 9 คำ ควรอ่านเป็นจังหวะ ooo/ooo/ooo เช่น
นางมณโฑ
/ เยาวยอด / เสน่หา