การทำรายการที่สำคัญตามหมวด 3/1
รายการที่เกี่ยวโยงกัน
สรุปหลักเกณฑ์
กฎเกณฑ์ที่เกี่ยวข้อง
การทำรายการระหว่างบริษัทจดทะเบียนหรือบริษัทย่อยกับบุคคลที่เกี่ยวโยงกันของบริษัทจดทะเบียน หรือที่เรียกว่า “รายการที่เกี่ยวโยงกัน" (Related Parties Transaction : RPT) อาจมีประเด็นในเรื่องความขัดแย้งทางผลประโยชน์ (conflict of interest) เข้ามาเกี่ยวข้องได้ ในการกำกับดูแลจึงให้ความสำคัญกับการป้องกันความขัดแย้งทางผลประโยชน์ ซึ่งรายการที่เกี่ยวโยงกันนั้นทำได้ โดยที่
ต้องโปร่งใส เป็นธรรม/ประโยชน์สูงสุดเสมือนทำกับบุคคลอื่น (arm-length basis)
กรณีการทำรายการขนาดใหญ่ ต้องให้ผู้ถือหุ้นเป็นผู้พิจารณา
การทำรายการเป็นไปตามขั้นตอนที่ถูกต้อง
กรรมการและผู้บริหารต้องปฏิบัติตามกฎหมายและด้วยความรอบคอบ ความระมัดระวัง และความซื่อสัตย์สุจริต(fiduciary duties)
สรุปหลักเกณฑ์
รายการที่เกี่ยวโยงกันหมายถึงอะไร?
การวัดขนาดรายการและการดำเนินการตามขนาดรายการ
ประเภทรายการที่เกี่ยวโยงกัน
รายการที่ได้รับยกเว้น
การทำรายการสำคัญที่อาจกระทบผู้ถือหุ้น
สรุป : ประเด็นสำคัญ
รายการที่เกี่ยวโยงกันหมายถึงอะไร?
นิยาม
บริษัทย่อย
ผู้บริหาร
ผู้ถือหุ้นใหญ่
อำนาจควบคุมกิจการ
ญาติสนิท
บุคคลที่เกี่ยวโยงกัน
บริษัทย่อย หมายถึง
บริษัทจำกัดหรือบริษัทมหาชนจำกัด ที่บริษัทมีอำนาจควบคุมกิจการ
บริษัทจำกัดหรือบริษัทมหาชนจำกัดที่บริษัทย่อยตาม 1 มีอำนาจควบคุมกิจการ
บริษัทจำกัดหรือบริษัทมหาชนจำกัดที่อยู่ภายใต้อำนาจควบคุมกิจการต่อเป็นทอด ๆ โดยเริ่มจากการอยู่ภายใต้อำนาจควบคุมกิจการของบริษัทย่อยตาม 2
ผู้บริหาร หมายถึง ผู้จัดการ หรือผู้ดำรงตำแหน่งระดับบริหารสี่รายแรกรับต่อจากผู้จัดการลงมา ผู้ซึ่งดำรงตำแหน่งเทียบเท่ากับผู้ดำรงตำแหน่งระดับบริหารรายที่สี่ทุกราย และผู้ดำรงตำแหน่งระดับบริหารในสายงานบัญชี หรือการเงินที่เป็นระดับผู้จัดการฝ่ายขึ้นไปหรือเทียบเท่า
และให้หมายความรวมถึงกรรมการตามมาตรา 89/1 ด้วย
ผู้ถือหุ้นใหญ่
อำนาจควบคุมกิจการ
- การวัดขนาดรายการ :
- มูลค่าขั้นต่ำ VS สินทรัพย์ที่มีตัวตนสุทธิ (Net Tangible asset : NTA) (เลือกตัวที่สูงกว่า)
NTA = สินทรัพย์รวม - สินทรัพย์ไม่มีตัวตน - หนี้สิน – ส่วนได้เสียที่ไม่มีอำนาจควบคุม
ใช้ตัวเลขในงบการเงินรวมล่าสุดของบริษัทจดทะเบียน
ขนาดรายการ
มูลค่าขั้นต่ำ | %NTA* | |
เล็ก | x <= 1 ลบ. | x <= 0.03% NTA |
กลาง | 1 ลบ. < X < 20 ลบ. | 0.03% < X < 3% NTA |
ใหญ่ | X => 20 ลบ. | X > 3% NTA |
ตัวอย่างการวัดขนาดรายการ
- สมมติให้ บมจ. ก มี NTA เท่ากับ 2,000 ล้านบาท
ขนาดรายการ | มูลค่าขั่นต่ำ* | NTA = 2,000 ลบ. | % NTA | |
% | มูลค่า | |||
เล็ก | x <= 1 ลบ. | x <= 0.03% | x <= 0.06% | x <= 1 ลบ. |
กลาง | 1 ลบ. < x < 20 ลบ. | 0.03% < x < 3% | 0.6 < x < 60 ลบ. | 1 < x < 60 |
ใหญ่ | x >= 20 ลบ. | x >= 3% | x >= 60 ลบ. | x >= 60 ลบ. |
- หาก บมจ. ก จะทำรายการที่เกี่ยวโยงกันกับผู้ถือหุ้นใหญ่โดยมีมูลค่ารายการเท่ากับ 50 ล้านบาท จะเข้าข่ายเป็นขนาดกลาง
- การดำเนินการตามขนาด
ประเภทรายการที่เกี่ยวโยงกัน
รายการธุรกิจปกติ
บจ./บ.ย่อย ทำเป็นปกติเพื่อประกอบกิจการ ได้แก่ ขายสินค้า ซื้อวัตถุดิบ ให้บริการรายการสนับสนุนธุรกิจปกติ
บจ./บ.ย่อย ทำเพื่อสนับสนุนธุรกิจปกติ ได้แก่ ว่าจ้างขนสินค้า โฆษณาสินค้า บริการรายการเช่า/ให้เช่าอสังหาริมทรัพย์ระยะสั้น
เช่า/ให้เช่าอสังหาริมทรัพย์ อายุสัญญาไม่เกิน 3 ปี และไม่สามารถหาเงื่อนไขการค้าทั่วไปรายการเกี่ยวกับสินทรัพย์/บริการ
การได้มา/จำหน่ายไป ซึ่งสินทรัพย์ สิทธิ และให้บริการ/รับบริการ
รายการความช่วยเหลือทางการเงิน
บจ./บ.ย่อย
กู้ยืม/ให้กู้ ค้ำประกัน ให้สินทรัพย์เป็นหลักประกัน
รายการที่ได้รับยกเว้น
ตามพระราชบัญญัติหลักทรัพย์ฯ
มาตรา 89/12 การทำรายการที่เกี่ยวโยงกัน ต้องได้รับอนุมัติจากที่ประชุมผู้ถือหุ้น เว้นแต่
ธุรกรรมที่เป็นข้อตกลงทางการค้าในลักษณะเดียวกับที่วิญญูชนจะพึงกระทำกับคู่สัญญาทั่วไปในสถานการณ์เดียวกัน ด้วยอำนาจต่อรองทางการค้าที่ปราศจากอิทธิพลในการที่ตนมีสถานะเป็นกรรมการ ผู้บริหาร หรือบุคคลที่มีความเกี่ยวข้องแล้วแต่กรณี และเป็นข้อตกลงทางการค้าที่ได้รับอนุมัติจากคณะกรรมการ หรือเป็นไปตามหลักการที่คณะกรรมการอนุมัติไว้แล้ว
การให้กู้ยืมเงินตามระเบียบสงเคราะห์พนักงานและลูกจ้าง
ธุรกรรมที่คู่สัญญาอีกฝ่ายหนึ่งของบริษัท หรือคู่สัญญาทั้งสองฝ่ายมีสถานะเป็น
(ก) บริษัทย่อยที่บริษัทจดทะเบียนถือหุ้นไม่น้อยกว่า 90%
(ข) บริษัทย่อย ที่กรรมการ ผู้บริหาร หรือบุคคลที่เกี่ยวข้องถือหุ้นหรือมีส่วนได้เสีย ไม่ว่าโดยตรงหรือโดย อ้อม ไม่เกินจำนวนอัตราหรือมีลักษณะตามที่คณะกรรมการกำกับตลาดทุนประกาศกำหนดธุรกรรมในประเภท หรือที่มีมูลค่าไม่เกินจำนวนหรืออัตราที่คณะกรรมการกำกับตลาดทุนประกาศกำหนด
ตามประกาศตลาดหลักทรัพย์ฯ
2. รายการระหว่างบริษัทย่อยที่บุคคลที่เกี่ยวโยงกันถือหุ้นไม่เกิน 10%
3. การออกหลักทรัพย์ใหม่ให้บุคคลที่เกี่ยวโยงกันตามเงื่อนไข ดังนี้
เพื่อโอนต่อให้บุคคลอื่น โดย
ราคาของหลักทรัพย์ที่ออกไม่ต่ำกว่าราคาตลาด
ไม่เพิ่มส่วนได้เสียของบุคคลที่เกี่ยวโยงกัน
Right Offering (ได้ตามสิทธิและส่วนในฐานะผู้ถือหุ้น)
Underwriter โดยวิธีรับประกันผลจำหน่าย
Employee Stock Option Program (ESOP)
4. รายการระหว่าง บจ./บ.ย่อย กับบุคคลที่เกี่ยวโยงกันเป็นนิติบุคคลที่ บจ. ส่งตัวแทนเข้าไปเป็นผู้บริหาร (MD)
ในฐานะผู้ถือหุ้นของบริษัทดังกล่าว
5.รายการที่เป็นธรรมและไม่เป็นการถ่ายเทผลประโยชน์
การทำรายการสำคัญที่อาจกระทบผู้ถือหุ้น
สรุป : ประเด็นสำคัญ
1. การทำรายการกับบุคคลที่เกี่ยวโยง จะดำเนินการเช่นใด
ต้องพิจารณา ....ประเภทรายการ.... และ....ขนาดรายการ........
2. ขนาดรายการ : พิจารณาจาก ค่า ...สูง...ของ ...NTA... หรือ ...มูลค่า..
3. การนับรวมขนาดรายการย้อนหลัง 6 เดือน ให้พิจารณา
แยกรายการ ตาม ....บุคคลที่เกี่ยวโยงกัน.......
กฎเกณฑ์ที่เกี่ยวข้อง
รวมกฎเกณฑ์ที่เกี่ยวข้อง
หลักเกณฑ์รายการที่เกี่ยวโยงกันของตลาดหลักทรัพย์ฯ
พระราชบัญญัติหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ พ.ศ. 2535 มาตรา 89/12
ประกาศคณะกรรมการกำกับตลาดทุน ที่ ทจ. 21/2551 เรื่อง หลักเกณฑ์ในการทำรายการที่เกี่ยวโยงกัน
ประกาศคณะกรรมการตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย เรื่อง การเปิดเผยข้อมูลและการปฏิบัติการของบริษัทจดทะเบียนในรายการที่เกี่ยวโยงกัน พ.ศ. 2546