ทักษะการพัฒนาอาชีพ ม.ต้น อช21002 from Thidarat Termphon
ตัวชี้วัด 1 อธิบายความหมาย ความสำคัญของการจัดการอาชีพ และระบบการจัดการ เพื่อการพัฒนาอาชีพ โดยประยุกต์ใช้ภูมิปัญญา
2. สำรวจแหล่งเรียนรู้ และสถานที่ฝึกทักษะในการพัฒนาอาชีพ
เนื้อหา
1. อธิบายความหมายความสำคัญของการจัดการอาชีพ
2. แหล่งเรียนรู้ และสถานที่ฝึกอาชีพ
ขั้นตอนการจัดกระบวนการเรียนรู้
ขั้นที่ 1 การกำหนดสภาพ ปัญหา ความต้องการในการเรียนรู้
1.ครูพูดคุยกับผู้เรียนในเรื่อง ภูมิปัญญาในท้องถิ่น และยกตัวอย่างผลิตภัณฑ์ของภูมิปัญญาในท้องถิ่นที่ผู้เรียนรู้จัก แหล่งเรียนรู้ สถานที่ฝึกอาชีพ
2.ครูให้ผู้เรียนบอกเกี่ยวกับสินค้าของภูมิปัญญาชุมชน ผลิตภัณฑ์ที่เกิดจากภูมิปัญญาของคนในชุมชน ความต้องการของตลาดแรงงานในชุมชน
ขั้นที่ 2 การแสวงหาข้อมูล และการจัดการเรียนรู้
1.ครูให้ผู้เรียนศึกษาค้นคว้าความหมายความสำคัญของการจัดอาชีพและระบบการจัดการเพื่อพัฒนาอาชีพโดยประยุกต์ใช้ภูมิปัญญา จากอินเตอร์เน็ต หนังสือแบบเรียน และสื่อภายใน กศน.ตำบล
2. ครูเปิด วีดีทัศน์ ให้ผู้เรียน เรื่องปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
3 ครูให้ผู้เรียนศึกษาค้นคว้าความหมายความสำคัญของแหล่งเรียนรู้ที่เอื้อต่อการพัฒนาอาชีพ ดังต่อไปนี้ จาก กศน.ตำบล สื่อ อินเตอร์เน็ต ห้องสมุดประชาชน
3.1 แหล่งเรียนรู้
3.2 แหล่งเงินทุน
32.3 แหล่งวัสดุ อุปกรณ์ เครื่องจักร
3.4 แหล่งแรงงาน
3.5 ตลาด
ขั้นที่ 3 การปฏิบัติและการนำไปประยุกต์ใช้
1.ผู้เรียนและครูร่วมกันสรุป
2.ผู้เรียนนำความรู้ที่ได้นำปรับใช้ในการดำเนินชีวิตของตนเองและชุมชน
ขั้นที่ 4 การประเมินผล
1. ใบงาน
สื่อการเรียนรู้
1. ใบความรู้
2. ใบงาน
การวัดผลประเมินผล
1. ใบงาน/ชิ้นงาน
ใบความรู้
เรื่อง ความหมายความสำคัญของการจัดการอาชีพ
การจัดการอาชีพ หมายถึง กระบวนการจัดกิจกรรมงานอาชีพ นับตั้งแต่การวางแผนการจัดการองค์การ การตัดสินใจ การสั่งการ การควบคุม การติดตามผล เพื่อให้ได้ผลผลิตหรือบริการที่เป็นที่ต้องการของลูกค้า และได้รับการยอมรับจากสังคม
ความสำคัญของการจัดการอาชีพ จากคำจำกัดความของการจัดการอาชีพ ทำให้ทราบถึงความสำคัญของการจัดการอาชีพ เพราะทำให้ผู้บริหารสามารถพัฒนากิจการให้มุ่งไปสู่ความมีประสิทธิภาพและสมารถดำเนินการให้บรรลุวัตถุประสงค์ของกิจการได้ กล่าวคือ กิจการสามารถผลิตสินค้าหรือบริการที่มีคุณภาพ ทันเวลาตามความต้องการของลูกค้า และกิจการได้รับผลตอบแทนคือกำไรสูงสุด สามารถขยายกิจการได้ หรือเพิ่มพูนในการดำเนินการได้
จากการศึกษาวิจัยพบว่า การจัดการอาชีพให้ประสบความสำเร็จประกอบด้วย
1. การจัดการอย่างมีคุณภาพ หมายถึง ผู้บริหารมีความรู้ประสบการณ์ สามารถทำงานให้บรรลุผลสำเร็จอย่างมีประสิทธิภาพ
2. ผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพ หมายถึง การผลิตสินค้าที่มีคุณภาพ อาจกระทำได้โดยการใช้เทคนิคต่างๆ เริ่มตั้งแต่การใช้วัตถุดิบ กระบวนการผลิต การตรวจคุณภาพสินค้าก่อนส่งมอบให้ลูกค้า
3. ผลิตภัณฑ์ที่ทันสมัยด้วยนวัตกรรมใหม่
4. การลงทุนระยะยาวอย่างมีคุณค่า
5. สถานภาพการเงินมั่นคง
6. มีความสามารถในการดึงดูดใจลูกค้าให้สนใจผลิตภัณฑ์/สินค้า
7. คำนึงถึงความรับผิดชอบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม
8. การใช้ทรัพย์สินอย่างคุ้มค่า
เรื่อง แหล่งเรียนรู้และสถานที่ฝึกอาชีพ
จากการที่ผู้เรียนได้ศึกษาเกี่ยวกับการพัฒนากระบวนการผลิต กระบวนการตลาด การประยุกต์ใช้ ภูมิปัญญาและนวัตกรรม/เทคโนโลยีแล้ว ทำให้รู้ว่าต้องพัฒนาอาชีพด้านใดบ้าง ในการพัฒนาความรู้ เพื่อการพัฒนาอาชีพ จำเป็นที่ผู้ประกอบการอาชีพต้องศึกษาข้อมูลจากแหล่งเรียนรู้เฉพาะ เช่น ต้องการเงินทุนเพื่อนำไปซื้อเครื่องจักรก็ต้องศึกษาจากแหล่งเงินทุน หรือขาดแรงงานก็ต้องจัดเตรียมหาแรงงานในช่วงที่ต้องการ เป็นการเตรียมความพร้อมเพื่อรองรับการพัฒนาอาชีพ
ผู้ที่มีความสามารถในการบริหารจัดการธุรกิจได้อย่างมีประสิทธิภาพ จำเป็นจะต้องรู้จักเลือกใช้ ได้แก่
1. แหล่งเรียนรู้และสถานที่ฝึกอาชีพ
แหล่งเรียนรู้และสถานที่ฝึกอาชีพ หมายถึง แหล่งที่มีข้อมูล ข่าวสาร ความรู้ ประสบการณ์ สารสนเทศ และเทคโนโลยี สำหรับผู้เรียนใช้ในการแสวงหาความรู้และหรือฝึกทักษะในการประกออาชีพ ซึ่งมีอยู่ตามธรรมชาติ และมนุษย์สร้างขึ้น แหล่งในที่นี้อาจจะเป็นเอกสาร สถานที่ ตัวบุคคล ผู้รู้ แหล่งเรียนรู้ธรรมชาติ เช่น ทะเล ป่า ภูเขา แหล่งเรียนรู้ที่มนุษย์สร้างขึ้น เช่น ห้องสมุด พิพิธภัณฑ์ อินเทอร์เน็ต เว็บไซต์ต่าง ๆ
แหล่งเรียนรู้และสถานที่ฝึกอาชีพมีความสำคัญต่อการจัดกิจกรรมการเรียนรู้สำหรับผู้เรียน โดย เฉพาะผู้เรียนที่อยู่นอกระบบโรงเรียนที่ต้องศึกษาหาความรู้ด้วยตนเองเป็นส่วนใหญ่ จึงต้องอาศัยแหล่งเรียนรู้ต่าง ๆ ใกล้ตัว เช่น ห้องสมุดอำเภอ ศูนย์การเรียนชุมชน ภูมิปัญญา แหล่งธรรมชาติต่าง ๆ ผู้เรียนสามารถศึกษาหาความรู้ได้ด้วยตนเอง แหล่งเหล่านี้เป็นขุมทรัพย์ทางปัญญาที่สามารถค้นหาความรู้ได้ไม่รู้จบ
ปัจจุบันสถานที่ฝึกอาชีพมีหลากหลายทั้งภาครัฐและเอกชนที่จัดให้กับประชาชนทั่วไป เช่น สำนักงาน กศน. กระทรวงแรงงาน สำนักงานคณะกรรมการอาชีวศึกษา กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ โรงเรียนของเอกชนต่าง ๆ ที่เปิดสอนหลักสูตรวิชีพระยะสั้น
2. แหล่งเงินทุน
แหล่งเงินทุน หมายถึง แหล่งที่สามารถให้กู้ยืมเงินเพื่อการประกอบอาชีพได้ ซึ่งมีทั้งแหล่งเงินทุนของภาครัฐและเอกชน เช่น ธนาคารพาณิชย์ต่าง ๆ สหกรณ์ กองทุนกู้ยืมต่าง ๆ การที่จะกู้ยืมได้ต้องมีโครงการรองรับ เพื่อให้แหล่งเงินทุนพิจารณาความเป็นไปได้ในการส่งใช้เงินคืน
3. แหล่งวัสดุ อุปกรณ์ เครื่องจักร
แหล่งวัสดุ อุปกรณ์ เครื่องจักร หมายถึง แหล่งขายหรือแหล่งที่จะได้มาของวัสดุ อุปกรณ์ เครื่องจักร ที่เกี่ยวข้องกับการประกอบอาชีพ เช่น ประกอบอาชีพการเกษตรจะต้องมีวัสดุอุปกรณ์ เครื่องจักรที่เกี่ยวข้อง เช่น พันธุ์พืช ปุ๋ย รถแทรกเตอร์.
4. แหล่งแรงงาน
แหล่งแรงงาน หมายถึง แหล่งที่จะได้แรงงานมาใช้ ได้แก่ แรงงานจาก คน สัตว์ และเครื่องจักรที่ใช้
- แรงงานคน หมายถึง แรงงานเจ้าของกับแรงงานนอกที่จ้างมาทำงาน
- แรงงานสัตว์ หมายถึง แรงงานสัตว์ที่ใช้ในการประกอบอาชีพ เช่น แรงงานจากวัว ควาย ช้าง ม้า ที่นำมาใช้ในการประกอบอาชีพ
- เครื่องจักร บางอาชีพมีการใช้เครื่องจักรในการประกอบอาชีพ เช่น อาชีพทำนาอาจจะต้องใช้รถไถ อาชีพทำเหล็กดัดประตู หน้าต่าง อาจจะใช้เครื่องเชื่อม ต้องพิจารณาว่า อาชีพของตนเองใช้เครื่องจักรอะไรบ้าง ที่มีอยู่ล้าสมัยหรือไม่อย่างไร ขนาดหรือจำนวนพอเพียงกับการผลิตหรือไม่
5. ตลาด
คือ แหล่งที่มีทั้งผู้ซื้อและผู้ขายสินค้าต่าง ๆ จากผู้ผลิตไปสู่ผู้บริโภคหรือผู้ใช้บริการนั้นๆ ได้รับความพอใจ ร่วมถึงการพัฒนาอาชีพมีวัตถุประสงค์ในการขยายตลาดขายสินค้าให้มากขึ้น โดยพิจารณาตลาดเดิมว่า สามารถรับสินค้าที่พัฒนาขึ้นใหม่ได้หรือไม่ ถ้าไม่ได้จะต้องหาตลาดใหม่รองรับ
เรื่องที่ การวางแผนฝึกทักษะอาชีพ
การวางแผน หมายถึง วิธีการตัดสินใจล่วงหน้า เพื่ออนาคตองค์การ ซึ่งเป็นหน้าที่ของการจัดการในทางเลือกว่าควรจะให้ใครทำอะไร ที่ไหน อย่างไร เป็นขั้นตอนดำเนินงาน การใช้ทรัพยากร การบริหารเพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์ และเป้าหมายที่ต้องการ
ทักษะ (Skill) หมายถึง ความชัดเจน และความชำนิชำนาญในเรื่องใดเรื่องหนึ่ง ซึ่งบุคคลสามารถสร้างขึ้นได้จากการเรียนรู้จากสิ่งต่างๆ ที่อยู่รอบตัว
การฝึกทักษะอาชีพ หมายถึง ฝึกทักษะอาชีพใดอาชีพหนึ่งจนเกิดความชัดเจนและชำนาญ จนสามารถถ่ายทอดความรู้และประสบการณ์นั้นๆ ให้กับผู้อื่นได้
ประโยชน์ของการวางแผนฝึกทักษะอาชีพ มีดังนี้
1. มีโอกาสวิเคราะห์ทักษะที่จำเป็นและต้องฝึกอย่างถี่ถ้วน
2. ทำให้ครอบคลุมทักษะที่ต้องการฝึกและมองเห็นภาพรวม ของการพัฒนาอาชีพทั้งระบบ
3. สามารถวางแผนในการเลือกสถานที่ฝึกและวิธีการฝึกทักษะกับหน่วยงานที่รับผิดชอบโดยตรง
หรือบางทักษะอาจฝึกด้วยตนเองได้
ขั้นตอนการวางแผนการฝึกทักษะอาชีพ มีดังนี้
1. สรุปทักษะที่ต้องการฝึกเพิ่มเติม
2. ศึกษาหาข้อมูลเกี่ยวกับแหล่งฝึกทักษะอาชีพ และประสานงานกับแหล่งฝึกว่า ต้องการฝึกเรื่อง
ใดบ้าง เมื่อใด
3. กำหนดวัน เวลา สถานที่ในการฝึกทักษะทั้งหมดลงในการฝึก
4. ผู้ต้องการฝึกควรศึกษาเรื่องที่ต้องการฝึกทักษะด้วยตนเองล่วงหน้าไปก่อน เพื่อให้มีความเข้าใจ ในระดับหนึ่ง แล้วจดเป็นคำถามที่ยังไม่เข้าใจเพื่อนำไปซักถามในวัน เวลาที่มีการฝึกจริง
ใบงานที่ 1 ภูมิปัญญาที่ต้องใช้ในการพัฒนาอาชีพ
ให้ผู้เรียนสรุปความรู้ของภูมิปัญญาที่ได้เชิญมาให้ความรู้ ลงในแบบบันทึกดังนี้
แบบบันทึก
อาชีพ ...................................................................................................................................................................................................................................................................
ชื่อผู้รู้ ....................................................................................................................................................................................................................................................................
การวางแผนการประกอบอาชีพ
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………............................................…
ระบบการจัดการอาชีพ
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...........................................................…
คุณธรรมในการประกอบอาชีพ
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….......................................................................................................
การนำความรู้ที่ได้รับจากภูมิปัญญา นำไปประยุกต์ใช้ในการดำเนินชีวิตได้อย่างไร
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….......................................................................................................…
ใบงานที่ 2 การสำรวจแหล่งที่เอื้อต่อการพัฒนาอาชีพ
ให้ผู้เรียนสำรวจแหล่งที่เอื้อต่อการพัฒนาอาชีพของผู้เรียนในชุมชนว่า มีแหล่งใดบ้าง ตั้งอยู่ที่ใด มีเงื่อนไขการให้บริการอย่างไร
แบบฝึกหัด
แหล่งที่เอื้อต่อการพัฒนาอาชีพ
ชื่อผู้สำรวจ......................................................................................................................................................