(VOVworld)-โดยที่เป็นชนพื้นเมืองที่อาศัยในเขตเขาตอนบนของประเทศมาเป็นร้อยๆปี ชนเผ่าห่าญี่จึงมีความผูกพันธ์กับป่าเขาเพราะนี่คือแหล่งหล่อเลี้ยงชีวิตและเป็นชายคาที่คอยปกป้องดูแลชาวบ้านเป็นที่พึ่งทางจิตใจในชีวิตของทั้งชุมชน ดังนั้นชาวห่าญี่ได้มีพิธีกรรมด้านความเลื่อมใสที่สืบทอดกันมากลายเป็นประเพณีคือการบูชาเซ่นไหว้เจ้าป่าและการอนุรักษ์แหล่งน้ำ (VOVworld)-โดยที่เป็นชนพื้นเมืองที่อาศัยในเขตเขาตอนบนของประเทศมาเป็นร้อยๆปี
ชนเผ่าห่าญี่จึงมีความผูกพันธ์กับป่าเขาเพราะนี่คือแหล่งหล่อเลี้ยงชีวิตและเป็นชายคาที่คอยปกป้องดูแลชาวบ้านเป็นที่พึ่งทางจิตใจในชีวิตของทั้งชุมชน ดังนั้นชาวห่าญี่ได้มีพิธีกรรมด้านความเลื่อมใสที่สืบทอดกันมากลายเป็นประเพณีคือการบูชาเซ่นไหว้เจ้าป่าและการอนุรักษ์แหล่งน้ำ ป่าแต่ละแห่งต่างมีเจ้าป่าที่คอยดูแลดังนั้นชีวิตชะตากรรมของหมู่บ้านนั้นก็ต้องผูกพันธ์กับการคงอยู่ของป่า ในชีวิตจิตใจของชาวห่าญี่
ชาวบ้านเขาเชื่อว่าทุกอย่างต่างมีวิญญาณดังนั้นเจ้าป่าเจ้าเขาและเจ้าแห่งแม่น้ำถือเป็นเทพเจ้าที่มีความผูกพันธ์กับชีวิตของมนุษย์มากที่สุด โดยเฉพาะเจ้าป่าและเจ้าแห่งแม่น้ำเพราะแม้กาลเวลาได้ผ่านไปและสังคมได้พัฒนาแต่ชาวห่าญี่ยังคงอนุรักษ์และปฏิบัติกฎระเบียบในการปกป้องป่าและปกป้องแหล่งน้ำที่สืบทอดจากบรรพบุรุษอย่างเคร่งครัด ป่าแต่ละแห่งต่างมีเจ้าป่าที่คอยดูแลดังนั้นชีวิตชะตากรรมของหมู่บ้านนั้นก็ต้องผูกพันธ์กับการคงอยู่ของป่า
สำหรับชาวห่าญี่ป่ายังเสมือนชายคาใหญ่ของมนุษย์ดังนั้นทุกปฏิบัติการทำลายป่าจะถูกคัดค้านอย่างรุนแรงพร้อมทั้งถูกลงโทษอย่างหนัก แต่ละหมู่บ้านชุมชนชาวห่าญี่ต่างก็มีผืนป่าที่อยู่ในขอบเขตที่พวกเขาดูแลปกป้องดังนั้นทุกคนต้องปฏิบัติตามข้อกำหนดต่างๆที่พวกเขาตั้งขึ้น นายเหงวียนหิวเซิน เจ้าหน้าที่สำนักงานวัฒนธรรมการสื่อสารจังหวัดลาวกายเผยว่า “ทุกหมู่บ้านต่างก็มีผืนป่าอันศักดิ์สิทธิ์ที่อยู่ในขอบเขตการดูแลของชาวบ้าน ดังนั้นแม้ในป่าจะมีฟืนหรือมีต้นไม้หักแต่ก็ไม่มีใครกล้าเก็บไปใช้
ชาวบ้านจะเข้าป่าปีละครั้งเพื่อทำพิธีเซ่นไหว้เจ้าป่าที่เรียกว่า หย่ามายอ เท่านั้น” ในพิธีเซ่นไหว้เจ้าป่าชาวบ้านจะตั้งต้นตาแลวหรือต้นไผ่ที่แขวนเล็บหมูไว้ที่ทางเข้าป่าเพื่อเป็นป้ายบอกห้ามเข้าป่าเพื่อที่จะทำพิธี หากในช่วงทำพิธีมีคนฝ่าฝืนก็จะโดนปรับเป็นหมูหนึ่งตัว นายลี้ซอเจอ ชาวห่าญี่ที่ต.อีตี้ อ.บ๊าตซาด จ.ลาวกายได้เผยว่า“ถ้าหากเล็บหมูที่แขวนบนต้นไผ่หมุนแสดงว่ามีคนฝ่าฝืนเข้าป่าจะต้องถูกปรับเพราะช่วงที่ทำพิธีเป็นช่วงเวลาของผีป่าคนแปลกหน้าห้ามเข้า
หลังจากเสร็จพิธีเป็นเวลาสามวันถึงจะเข้าป่าได้ตามปกติ” ตามประเพณีในพิธีเซ่นไหว้เจ้าป่า หย่ามามอ ชาวบ้านจะนำหมูและไก่มาเป็นของเซ่นไหว้โดยถือว่าหมูคือสัตว์ที่ศักดิ์สิทธิ์และจะไปอยู่กับมนุษย์เมื่อตายไปดังนั้นหลังจากทำพิธีเสร็จชาวบ้านจะเก็บส่วนกระดูกของหมูไว้เหมือนเป็นการเก็บวิญญาณของเทพเจ้าป่าเพื่อขอพรให้เทพเจ้าป่าปกป้องคุ้มครองให้ชาวบ้านมีชีวิตที่สงบสุข นาย จูยีทอ ชาวบ้านอีตี้ เผยว่า“ในวันจัดงาน
เราจะเตรียมข้าวเหนียวที่บ้านส่วนหมูและไก่จะนำไปฆ่าในที่ตั้งของเซ่นไหว้เพื่อให้เจ้าป่าได้เห็นถึงความจริงใจของชาวบ้านทุกคน”ประเพณีในการเซ่นไหว้เจ้าป่าและการอนุรักษ์แหล่งน้ำของชนเผ่าห่าญี่
ตามประเพณีในพิธีเซ่นไหว้เจ้าป่า หย่ามามอ ชาวบ้านจะนำหมูและไก่มาเป็นของเซ่นไหว้
โดยที่ได้อาศัยการทำเกษตรกรรมเป็นหลักชาวห่าญี่ก็มีประเพณีในการทำนาขั้นบันไดพร้อมระบบฝ้ายส่งน้ำเข้านาที่มีวิทยาศาสตร์และสวยงาม นอกจากนี้ชาวห่าญี่ยังรู้จักใช้ประโยชน์จากแหล่งน้ำธรรมชาติด้วยการทำครกตำข้าวพลังน้ำและจนถึงทุกวันนี้ตามหมู่บ้านของชาวห่าญี่ก็ยังมีครกตำข้าวพลังน้ำที่มีอายุหลายสิบปีที่ยังทำงานอยู่และชาวบ้านจะพยายามใช้ประโยชน์จากมันต่อไปจนกว่ากฎระเบียบในการปกป้องป่าของชุมชนห่าญี่ยังคงมีผล
ทั้งนี้ถ้าได้มีโอกาสเดินเที่ยวในป่าดงดิบของชุมชนชาวห่าญี่เราจะได้สัมผัสกับบรรยากาศของป่าธรรมชาติที่ไม่เหมือนที่อื่น ได้ยินแต่เสียงใบไม้ เสียงน้ำไหล เสียงนกร้องเหมือนในโลกนิทาน ซึ่งถ้าได้เห็นผืนป่าที่เขียวขจีพร้อมต้นไม้ขนาดใหญ่หลายคนโอบก็สามารถเข้าใจได้ว่า กฎระเบียบในการปกป้องอนุรักษ์ป่าธรรมชาติและแหล่งน้ำของชาวห่าญี่นั้นได้ฝังลึกในจิตสำนึกของชาวบ้านทุกคนและได้กลายเป็นประเพณีอันดีงามที่ได้รับการสืบทอดกันมาอย่างยาวนาน.
คำติชม
10. ���ͧ��ѡ������Ǵ�������ླ��Ѳ����� | |||
10.1 �����Ѻ������Ѵ��Ἱ��躷���Ἱ��Ժѵԧҹ��ô��Թ�ҹ��ѡ������Ǵ���� ���ླ� ����Ѳ��������͡�þѲ�ҷ������ | |||
10.2 ����������������¹����ҹ��ѡ������Ǵ���� ���ླ� ����Ѳ����� ������������Թ��� 1 ����� 1 ���ླ� | |||
�ط���ʵ���� 12 | |||
�����������ǹ����㹡����ѡ������Ǵ���� ���ླ� �Ѳ��������͡�þѲ�ҷ������ | |||
�Ըա�ô��Թ�ҹ | �ѵ�ػ��ʧ�� | �������/��Ǫ���Ѵ | ����Ѻ�Դ�ͺ��ѡ |
1. ���������ҧ � �ࢵ�Ⱥ������ǹ�����������áԨ����ͧ���Ŵ�ҹ����Ǵ���� ���ླ� ����Ѳ����� ���㹪�����ͧ���ͧ �����ͧ���� �����ê���� ����Һ�������ШѴ��� �¡�èѴ��Ἱ��躷��ҹ����Ǵ���� ���ླ� ����Ѳ����� | ���������������ǹ㹡�ô�������Ǵ���� ���ླ� ����Ѳ��������ͧ �������ö�Ѵ�Ԩ������ҧ � �� �¡�˹���Ἱ�ҹ �ç���������� �ҹ��ҧ ���������� | ���Թ������ͧ���ú����ê�����Ѵ��Ἱ��躷��ҹ����Ǵ���� ���ླ� ����Ѳ�������������������������Ҥ� 2548 | 1. �ͧ���ʴԡ���ѧ�� 2. �ͧ�Ҹ�ó�آ |
2. ���ͧ���ú����ê������Ъ����С�����ú����ê������л�ЪҪ����;Ԩ�ó���� ������ͧ�����ѡ��Ҿ���д��Թ��û��ླ�� ��������繨ش�蹢ͧ���ͧ �������ö�Ѳ�����������¹��� �������觷�ͧ����ǵ����� ������Ѵ��Ἱ�ҹ�ç������ʹ��Թ��û��ླչ�� | 1. ����ʹѺʹع��º�� 1 ����� 1 ���ླ� �ͧ��м��������Ⱥ�� 2. �������ҧ�����ѡ�����١�ѹ �������Ѥ�� �ͧ��ЪҪ�㹪������� � | 1. ���Թ����������ͧ���ú����ê���� ��Ъ�������Ң�͵�ŧ㹡�þԨ�ó����͡���ླջ�ШӪ�����ͧ���ͧ �������ѹ��¹ 2547 2. ���Թ��èѴ��Ἱ���ʹ��Թ���㹻��ླմѧ�����������ٻ�����¨Ѵ��Ἱ��������������������Ҥ� 2548 | 2. �ͧ���ʴԡ���ѧ�� |
10. ���ͧ��ѡ������Ǵ�������ླ��Ѳ����� (���) | |||
10.3����ç���¹�Ⱥ�ŷ�� 4 �ç���¹ �����觤�������ҹ��ŻС���ʴ�������ͧ�Ҥ�� 1 �ç���¹ 1 ��Ż����ʴ���ШѴ�Ԩ���������Ѻ��������ͧ��õ�ҧ � 㹡��������������ѡ������Ǵ�������ླ� ����Ѳ�������鹺�ҹ | |||
�ط���ʵ���� 3 | |||
���ҧ�ѧ�����ͧ���ʧ������ѧ����觡�����¹��� | |||
�ط���ʵ���� 12 | |||
�����������ǹ����㹡����ѡ������Ǵ���� ���ླ� �Ѳ��������͡�þѲ�ҷ������ | |||
�Ըա�ô��Թ�ҹ | �ѵ�ػ��ʧ�� | �������/��Ǫ���Ѵ | ����Ѻ�Դ�ͺ��ѡ |
1. ����ç���¹�ѧ�Ѵ�Ⱥ�ŷ�� 4 �ç���¹���������¹�������ǡѺ��ŻС���ʴ���鹺�ҹ���ҧ����ҧ˹�� �ç���¹�� 1 ����ʴ� ��оѲ��������������¹������Ż����ʴ���鹷���ЪҪ��ѡ��ͧ����� ��м��ʹ���� � ������й͡���������ö���֡�����¹����� | 1. ����������ʶҹ�֡�Ңͧ�Ⱥ�����������¹����ҹ���ླ�����Ѳ�������ͧ��� 2. �������ѡ���¹�ѡ��ͧ��蹢ͧ���ͧ ����ըԵ�ӹ֡㹡����ѡ����ླ� ����Ѳ�������ͧ��� | 1. ��Ъ����� ��黡��ͧ �ѡ���¹ ��Ф�С������ʶҹ�֡�� ���;Ԩ�ó� ����ʴ����ʶҹ�֡�Ҩд��Թ������ ���Թ�������������������� �ѹ��¹ 2547 2. �Ѵ��Ἱ�ҹ�ç������ʹ��Թ��þѲ����ŻС���ʴ���� � ������ٻ��������������������� ���Ҥ� 2547 | �ͧ����֡�� |
2. ʶҹ�֡�ҨѴ��Ἱ�ҹ���ʹ��Թ��������Ѻ��������ʶҹ�֡�ҹ�鹵�ͧʹѺʹع�������㹴�ҹ���ླ��Ѳ������������Ǵ���� �¡�˹��ç���ҧ��áԨ ��кؤ�ҡ� ��ʹ��Ἱ�ҹ㹡�������ʹѺʹع������������ô��Թ�ҹ�ͧͧ���ú����ê���� (ͺ�.) ��� | ��������ç���¹��ѧ�Ѵ�Ⱥ�ŷ�� 4 �ç���¹���ç���¹�ͧ��������ҧ���ԧ | �Ѵ��Ἱ�ͧ�Ѻ��ê��������ʹѺʹع�����������������ҹ���ླ� �Ѳ����� �������Ǵ������������������㹸ѹ�Ҥ� 2547 | �ͧ����֡�� |
10. ���ͧ��ѡ������Ǵ�������ླ��Ѳ����� (���) | |||
10.4 ʹѺʹع����������������ͧ���ʧ���ٹ���ҧ��÷�ͧ������ԧ��ѡ�� ���� 4 �� | |||
�ط���ʵ���� 3 | |||
���ҧ�ѧ�����ͧ���ʧ������ѧ����觡�����¹��� | |||
�ط���ʵ���� 14 | |||
���ҧ���͢������ɰ�Ԩ����֡�� �Ѳ����� ��á��� ��÷�ͧ����Ƿ����дѺ�ҵ���е�ҧ������¾Ѳ���ǻ䫵����ͧ���ʧ | |||
�Ըա�ô��Թ�ҹ | �ѵ�ػ��ʧ�� | �������/��Ǫ���Ѵ | ����Ѻ�Դ�ͺ��ѡ |
1. ����ҹ�ҹ���ͻ���ҹ����������͡ѹ�����ҧ�Ҥ�Ѱ ����͡�����������ѹ�Ѳ�����Իѭ�ҷ�ͧ��� ���� ���Իѭ������Ԫ�� ����������������������÷�ͧ����Ǣͧ����е�ҧ����� �´��Թ��ôѧ��� 1.1 ��Ъ����ЪҤ��ء�дѺ���ͪ��ᨧ�ѵ�ػ��ʧ�� 1.2 ����ѹ�ʹ͢�ͤԴ�������ʹ����Ƿҧ��ô��Թ��� 1.3 �Ѵ��Ἱ�ط���ʵ���þѲ�����ͧ���ʧ������ٹ���ҧ��÷�ͧ������ԧ��ѡ�� | 1. �������˹��§ҹ��ҧ � �������ѹ����ҹἹ�������������÷�ͧ������ԧ��ѡ����ླ� �Ѳ���������Ԫ�� 2. ���������Ἱ�ҹ㹡�����������÷�ͧ������ԧ��ѡ�������ѹ㹷ء�Ҥ��ǹ�ͧ����ͷ��ʧ | 1. ���Թ��û�Ъ����ЪҤ������������������ͧ���ʧ���ٹ���ҧ��÷�ͧ������ԧ��ѡ�� �������Ҥ� 2548 2. �Ѵ��Ἱ�ط���ʵ��Ѳ�����ͧ���ʧ������ٹ���ҧ��÷�ͧ������ԧ��ѡ����ླ� �Ѳ���������Ԫ�������չҤ� 2548 | 1. �ͧ����֡�� 2. �ͧ���ʴԡ���ѧ�� |
2. �Ѵ��Ἱ���;Ѳ���ǹ�ġ�����Թ��������������¹����Ҥ��ɮ�����ǡѺ��Ż� �Ѳ���������Ԫ���������ѡ��ͧ��������֡�����¹�����������������Իѭ�ҵ�ҧ � �ͧ��þ����ǹ����ո����Ҫ����ҳ | 1. ��������ǹ�ġ�����Թ�����������¹����ҹ�Ѳ��������ླ�����Ԫ�� �ͧ�Ѻ������������÷�ͧ����Ǣͧ�ѧ��Ѵ�����ո����Ҫ | 1. �Ѵ��Ἱ�ҹ�ç������;Ѳ���ǹ�ġ�����Թ��������������¹����Ҥ��ɮ�����ǡѺ��Ż�Ѳ���������Ԫ���´��Թ���������������������չҤ� 2548 | 1. �ͧ����֡�� 2. �ͧ��ҧ |