ประเทศไทยมีวัฒนธรรมเป็นเอกลักษณ์ของตน ไม่ว่าจะเป็นด้านภาษา วรรณคดี ศิลปะ ดนตรี การแต่งกาย อาหาร ล้วนเป็นสิ่งที่บบรพบุรุษสั่งสมมาแต่อดีต
วัฒนธรรม 4 ภาค
1) ภาคเหนือ ได้รับอิทธิพลบางส่วนมาจากเมียนมาและไทยใหญ่ พูด(อู้) ภาษาคำเมือง
2) ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
มีวัฒนธรรมบางส่วนคล้ายคลึงกับลาวและเขมร พูด(เว้า) ภาษาอีสาน
3) ภาคกลาง
พูดภาษากลาง ตัวอย่างวัฒนธรรมภาคกลาง เช่น บ้านจะมีใต้ถุนสูง หน้าต่างกว้าง
4) ภาคใต้
ได้รับวัฒนธรรมบางส่วนมาจากมาเลเซีย นับถือพระพุทธศาสนาและศาสนาอิสลาม พูดภาษาใต้ (แหลงใต้)
ที่มาของวัฒนธรรมไทย
๑)สภาพแวดล้อมทางภูมิศาสตร์ เนื่องจากการมีที่ตั้งอยู่ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และมีสภาพภูมิอากาศแบบร้อนชื้น พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นพื้นที่ราบลุ่มมีแม่น้ำที่อุดมสมบูรณ์
๒)อิทธิพลจากพระพุทธศาสนา พระพุทธศาสนาเผยแผ่เข้าสู่ประเทศไทยเมื่อประมาณพุทธศตวรรษที่ 3 เป็นศาสนาที่คนไทยส่วนใหญ่เคารพนับถือ
๓)อิทธิพลจากศาสนาพราหมณ์-ฮินดู
ศาสนาพราหมณ์-ฮินดู เป็นนอีกศาสนาที่เข้ามาทีบทบาทตั้งแต่สมัยอดีต ทำให้เกิดวัฒนธรรมด้านลัทธิ
ความเชื่อหลายอย่าง
๔)ภูมิหลังทางประวัติศาสตร์
สังคมไทยมมีภูมิหลังทางประวัติศาสตร์ก่อนพุทธศตวรรษที่ 17 ทำให้มรดกทางวัฒนธรรมบางอย่างได้กลายเป็นรากฐานที่สสำคัญของวัฒนธรรมไทยในปัจจุบัน
๕)การรับเอาวัฒนธรรมอื่นมาปรับใช้ วัฒนธรรมภายนอกที่คนไทยรับเอาเข้ามา ปรับใช้ในช่วงแรกจะเป็นวัฒนธรรมอินเดีย และมีการติดต่อกับจีนและชาติตะวันตก
ลักษณะของวัฒนธรรมไทย
๑)เป็นวัฒนธรรมแบบเกษตรกรรม ประเทศไทยมีความเกี่ยวข้องกับน้ำ ผู้คนส่วนใหญ่จะประกอบอาชีพ เกษตรกรรม ทำการเพาะปลูก เลี้ยงสัตว์
๒)เป็นวัฒนธรรมที่ยึดถือพิธีกรรม การกระทำกิจกรรมหลายอย่างที่เกี่ยวข้อง กับการดำเนินชีวิตในสังคมไทย จะมีการประกอบพิธีกรรมด้วยเสมอ
๓)เป็นวัฒนธรรมที่ยึดถือการกุศล ตามหลักศาสนา คนไทยนิยมทำบุญในงาน
เทศกาลต่างๆ เพื่อเป็นสิริมงคลให้ญาติที่ล่วงลับไปแล้ว
๔)เป็นวัฒนธรรมที่ยึดถือเครือญาติเอาวุโส สังคมไทยมมีความสัมพันธ์ที่ดีงาม โดยยึดหลักอาวุโส คนที่มีอายุน้อยกว่าจะให้ความเคารพผู้ที่อายุมากกว่า
๕)เป็นวัฒนธรรมที่มีการผสมผสาน วัฒนธรรมไทยตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันนั้นได้รับการผสมผสานทางวัฒนธรรมมาจากสังคมอื่น
๖)เป็นวัฒนธรรมที่นิยมความสนุกสนาน กิจกรรมของสังคมไทยส่วนใหญ่ จะมีการสอดแทรกความสนุกสนานไว้เสมอ
วัฒนธรรมที่เป็นปัจจัยในการสร้างความสัมพันธ์อันดี
1).วัฒนธรรมทางด้านศาสนา ทุกศาสนานั้นล้วนมีคำสอนสำคัญ ที่คล้ายคลึงกัน นั่นคือการละเว้นความชั่ว ทำความดี มีจิตใจเมตตา ดังนั้น จึงควรนำวัฒนธรรมทางด้านศาสนามาเป็นแนวทางปฏิบัติตน คือ ไม่กล่าวประเทศเพื่อนบ้านไปในทางที่เสื่อมเสีย หรือช่วยเหลือเพื่อนบ้าน เป็นต้น
2).วัฒนธรรมทางด้านภาษา ภาษาเป็นวัฒนธรรมอย่างหนึ่งที่นำไปสู่ความเข้าใจอันดีระหว่างกัน ความแตกต่างทางด้านวัฒนธรรมนั้นทำให้การใช้ภาษามีความแตกต่างกันตามไปด้วย ซึ่งหากใช้ภาษาที่มีความหมายในทางบวกก็ต้องมีภาษาที่มีความหมายทางลบด้วย ดังนั้น จึงควรมีการส่งเสริมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ภาษาระหว่างกัน
3).วัฒนธรรมด้านขนมธรรมเนียมประเพณี ขนมธรรมเนียมประเพณีเป็นวัฒนธรรมอันดีงามของทุกสังคม เป็นเครื่องมือในการทำให้คนมีจิตใจที่สงบ สดชื่น ดังนั้น จึงควรส่งเสริมและสนับสนุนให้มีการจัดงานเกี่ยวกับการเผยแพร่ขนบธรรมเนียมประเพณีต่างๆ เพื่อเชื่อความสัมพันธ์ เพราะจะช่วยให้ผู้คนของประเทศต่างๆมีความสนิทสนมรักใครกลมเกลียวกันมากขึ้น
4). วัฒนธรรมด้านการศึกษา เป็นอีกอย่างที่เราควรส่งเสริมให้ประชากรของประเทศนั้นได้มีการศึกษา เพราะการศึกษาเป็นการช่วยสร้างความเจริญงอกงามทางด้านสติปัญญาให้แก่ทุกคน ดังนั้นเราจึงควรส่งเสริมให้ประชากรในประเทศได้มีการศึกษาเรื่องราวของประเทศเพื่อนบ้านอย่างกว้างขวาง
5).วัฒนธรรมด้านเนติธรรม หรือเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า วัฒนธรรมด้านกฎหมายที่มีความสำคัญหรือการกระทำบางอย่างที่ไม่มีกฎหมายห้ามไว้ แต่ถ้าใครทำเข้าก็เป็นที่รังเกียจของสังคม
วัฒนธรรมที่เป็นปัจจัยที่อาจนำไปสู่ความเข้าใจผิดต่อกัน
1).วัฒนธรรมทางด้านภาษา ไม่ควรนำเอาภาษาของชาติเพื่อนบ้านมาใช้ทำนองล้อเลียน ดูหมิ่นที่กระทำการใดๆไปในทางที่เสียหาย รวมทั้งถ้าไม่แน่ใจและขาดความรู้อย่างเพียงพอในการใช้ภาษานั้นๆแล้ว ก็ไม่ควรนำภาษาของชาติเพื่อนบ้านมาใช้สื่อสาร เพราะอาจทำให้ให้เกิดความเข้าใจผิดต่อกันก็ได้
2).วัฒนธรรมเกี่ยวกับการปลุกกระแสชาตินิยม การแสดงออกถึงความรักชาติเป็นสิ่งที่ดี แต่ในบางครั้งก็มีการนำไปใช้แสวงหาผลประโยชน์ โดยปลุกกระแสชาตินิยมมีการกล่างอ้างถึงเหตุการณ์ประวัติศาสตร์ จนนำไปสู่ความเข้าใจผิดกับประเทศเพื่อนบ้านก็เป็นได้
3).วัฒนธรรมทางด้านศาสนา ไม่ควรพาดพิงศาสนาอื่น ไม่ว่าจะด้วยคำพูดหรือการกระทำ เพราะจะเป็นต้นเหตุนำไปสู่ความบาดหมางได้ง่าย และเมื่อต้องไปอยู่ในสังคมของคนที่นับถือศาสนาอื่นก็ต้องจะมีส่วนร่วม ไม่กระทำสิ่งใดๆที่ขัดกับบัญญัติของศาสนานั้น
4).วัฒนธรรมด้านความเชื่อและทัศนคติเชิงลบ ไม่ควรดูหมิ่นการกระทำ การแสดงออกหรือนำไปเปรียบเทียบการกระทำต่างๆที่สื่อออกมาแล้วมีความหมายไปในทางเชิงลบ
5).วัฒนธรรมด้านขนบธรรมเนียมประเพณี เราต้องพึงตระหนักไว้ว่า เรื่องบางอย่างในอีกวัฒนธรรมหนึ่งทำได้ แต่อีกวัฒนธรรมหนึ่งอาจจะทำไม่ได้ เช่น บริเวณศาสนสถานของบางประเทศไม่อนุญาตให้ผู้หญิงเข้าไป