ในการทำงานร่วมกับผู้อื่นที่ต้องใช้ความร่วมมือจากหลายฝ่าย ไม่ว่าในระดับเล็กๆ อย่างในองค์กร หรือใหญ่ๆ อย่างระดับประเทศ การมี ‘ผู้นำที่ดี’ เป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วย ‘นำงาน’ และ ‘นำคน’ ไปยังเป้าหมายที่วางไว้ร่วมกันได้ และพร้อมเผชิญอุปสรรค ช่วยกันแก้ไขปัญหาด้วยกันระหว่างทาง แต่การเป็นผู้นำที่ดี ไม่ใช่แค่การมีตำแหน่งเป็น ‘ผู้นำ’ แต่คือการมี ‘ภาวะผู้นำ’
Leader VS. Leadership
ผู้นำ (Leader) หมายถึง หัวหน้าในเชิง ‘อำนาจ’ เป็นคนที่ได้รับแต่งตั้งให้เป็นหัวหน้าในองค์กร หรืองานใดงานหนึ่ง มีอำนาจในการสั่งการ ซึ่งเป็นตำแหน่งที่ใครก็สามารถเป็นได้ เพียงแค่ได้รับเลือกขึ้นมา
ภาวะผู้นำ (Leadership) คือ หัวหน้าทางด้าน ‘จิตใจ’ เป็นทักษะอย่างหนึ่ง ที่สามารถจัดการทั้งงานและคนในองค์กรได้อย่างเหมาะสม โดยไม่จำเป็นจะต้องได้รับตำแหน่งหัวหน้าหรือไม่ แต่เป็น Soft Skill อย่างหนึ่งที่อยู่ในตัวคนที่ผ่านประสบการณ์ในการบริหารงานที่มีคุณภาพมาอย่างเพียงพอ
Advertisements
เมื่อรวม 2 สิ่งนี้เข้าด้วยกันจะได้เป็น ‘ผู้นำที่มีภาวะผู้นำ’ ซึ่งจะเป็นลักษณะของ ‘ผู้นำที่ดี’ และผู้นำที่ดีจะสามารถช่วยพัฒนาองค์กรได้อย่างมีประสิทธิภาพ เป็นประโยชน์แก่ทั้งตัวองค์กร และคนในองค์กร
บทความจาก Walden University ได้อธิบายถึงคุณลักษณะของผู้นำที่ดีไว้ 10 ข้อ มาลองสังเกตกันดูว่า ตัวคุณหรือผู้นำในองค์กรของคุณมีลักษณะของ ‘ผู้นำที่ดี’ เหล่านี้หรือไม่?
1. สื่อสารได้อย่างชัดเจน
การทำงานเป็นทีมจำเป็นต้องมีทักษะในการสื่อสารที่ดี โดยเฉพาะอย่างยิ่งในฐานะผู้นำแล้วนั้น ยิ่งต้องมีความสามารถในการสื่อสารได้อย่างถูกต้อง ชัดเจน ไม่กลับไปกลับมา เพื่อให้ทุกคนมีความเข้าใจตรงกัน
2. รักในงานที่ทำ
มีความกระตือรือร้น ตั้งใจในงานที่ทำ ถึงแม้อาจมีส่วนที่ไม่ถนัด แต่ก็พยายามพัฒนาตนเอง เพื่อให้สามารถนำคนในทีมให้มีส่วนร่วมในงานที่ทำได้
3. ไม่ได้สนใจชื่อเสียงเกียรติยศ
ไม่ได้คาดหวังให้ตัวเองจะต้องเป็นที่รักที่ชื่นชมของทุกคนเสมอไป แต่ยอมรับคำวิจารณ์เพื่อนำมาปรับปรุงแก้ไขตัวเองต่อไปในอนาคต
4. เปิดใจรับสิ่งใหม่
สิ่งสำคัญในการทำงานเป็นทีม คือ การรับฟังผู้อื่น ยิ่งเป็นผู้นำยิ่งต้องมีความยืดหยุ่น พร้อมรับความเปลี่ยนแปลง ยอมรับความเห็นต่าง เพื่อนำความเห็นจากหลายๆ ฝ่ายมาปรับปรุงแก้ไของค์กรให้ดียิ่งขึ้น
5. ตั้งใจทำเพื่อคนในองค์กร
ผู้นำที่ดีจะต้องนึกถึงคุณภาพชีวิตคนในองค์กรเป็นหลัก โดยจัดหาสวัสดิการที่ดีเพื่อจัดสรรให้คนในองค์กรได้รับสิ่งที่ดีที่สุด
6. สร้างกำลังใจ
ทำให้คนในทีมมีกำลังใจในการทำงาน สนับสนุนการพัฒนาความรู้ความสามารถของคนในทีมให้ดียิ่งขึ้น และสร้างความเชื่อมั่นให้กับทุกคนในทีม
7. เคารพผู้อื่น
ปฏิบัติต่อทั้งลูกค้า และคนในองค์กรด้วยความจริงใจ ไม่ถือตัวเป็นใหญ่ ดูแลทุกคนในทีมอย่างเท่าเทียมกัน
8. รักษาความสัมพันธ์อันดีกับทุกคน
ผู้นำที่ดีควรมีความสัมพันธ์อันดีกับคนทั้งภายในและภายนอกองค์กร เพื่อเป็นตัวเชื่อมความสัมพันธ์ให้ทุกคนสามารถทำงานร่วมกันได้อย่างราบรื่น
Advertisements
9. ทำให้เห็นเป็นตัวอย่าง
เป็นตัวอย่างที่ดีให้กับคนในทีม โดยปฏิบัติตนเป็นตัวอย่างให้ทุกคนเห็นก่อน มากกว่าแค่บังคับชี้นิ้วสั่งให้คนอื่นเป็นไปตามที่ตัวเองต้องการ
10. ไม่เคยหยุดที่จะเรียนรู้
คุณสมบัติที่สำคัญที่สุดของการเป็นผู้นำที่ดีเลยก็คือ การรู้จักเรียนรู้อยู่เสมอ เรียนรู้จากทั้งความผิดพลาดในอดีต หรือศึกษาหาความรู้ใหม่ๆ เพิ่มเติม เพื่อนำมาพัฒนาองค์กรต่อไปให้ดียิ่งขึ้น
คำว่า ‘ผู้นำ’ กับ ‘หัวหน้า’ มีความหมายคล้ายคลึงกันในแง่ของคำนิยาม แต่ในโลกของการทำงานสองคำนี้มีความแตกต่างกันอย่างมาก
หัวหน้าอาจได้มาจากการมีตำแหน่งที่สูงกว่า หรือสถานะนายจ้าง-ลูกจ้าง แต่ผู้นำสามารถสะท้อนได้จากพฤติกรรมของบุคคลนั้นๆ ไปดูกันครับว่าสองบทบาทนี้มีทัศนคติที่แตกต่างกันอย่างไร
หัวหน้าพูดมากกว่าฟัง vs ผู้นำฟังมากกว่าพูด
ผู้นำจะรับฟังมากกว่าพูด เปิดโอกาสให้ผู้ตามออกความคิดเห็น ออกไอเดียหรือมุมมองใหม่ๆ เพราะเชื่อว่าการรับฟังความเห็นจะทำให้เกิดการมีส่วนร่วมในการตัดสินใจ รวมถึงบรรยากาศภายในทีมที่สร้างสรรค์
หัวหน้ากดดัน vs ผู้นำจุดประกาย
หัวหน้าจะโยนความกดดันต่างๆ ให้เป็นแรงกระตุ้นในการในทำงาน ขณะที่ผู้นำจะจุดประกายการทำงานในคนในทีม สร้างความกระตือรือร้นและความมั่นใจ เพื่อให้สามารถทำงานได้อย่างเต็มศักยภาพ
หัวหน้าจะควบคุม vs ผู้นำสร้างแรงบันดาลใจ
ทุกการทำงานย่อมมีปัญหาให้แก้ โดยหัวหน้าจะยึดงานทุกอย่างไว้กับตัว ควบคุมทุกขั้นตอน เนื่องจากไม่ไว้ใจให้คนอื่นทำ ส่วนผู้นำเมื่อมอบหมายงานแล้ว จะคอยเป็นที่ปรึกษาอยู่ห่างๆ และเข้าไปให้คำแนะนำหรือช่วยเหลือเมื่อเกิดปัญหา
หัวหน้าใช้คนทำงาน vs ผู้นำพัฒนาคนเพื่อทำงาน
หัวหน้าจะมุ่งเป้าให้งานสำเร็จ มีแนวทางเกี่ยวกับงานอย่างชัดเจน ส่วนผู้นำที่ดีจะสามารถดึงความสามารถของทุกคนออกมาใช้ให้เต็มที่ เปิดโอกาสให้ทุกคนได้ทำงานเต็มศักยภาพ ให้ความสำคัญกับคนไม่น้อยไปกว่าผลลัพธ์ของงาน
หัวหน้าให้คำตอบ vs ผู้นำให้วิธีแก้ปัญหา
ผู้นำจะส่งเสริมให้ลูกน้องคิดนอกกรอบ และมองภาพกว้างเป็นหลัก มองให้ออกว่าปัญหาเกิดจากอะไร จากนั้นแก้ไขให้ตรงจุด แต่หัวหน้ามักชี้ให้เห็นว่าคำตอบของปัญหาคืออะไร โดยไม่ได้รับฟังความคิดเห็นของลูกน้อง
———————————————————————————————
สิ่งเหล่านี้แสดงถึงความแตกต่างระหว่างหัวหน้าและผู้นำ ดูเหมือนจะใกล้เคียงกับแต่ผลลัพธ์การทำงานจะออกมาแตกต่างกันอย่างมาก นอกจากนี้ยังส่งผลต่อด้านอื่นๆ อาทิ บรรยากาศการทำงาน ความสุขของพนักงาน รวมไปถึงอัตราการลาออกอีกด้วย