หนังสือวรรณคดีลํานํา ป.6 บทที่3

Delivery

ปทุมวัน/ Pathum Wan in กรุงเทพมหานคร/ Bangkok, 10110

CHANGE

แบบธรรมดา

2 - 4 วัน

฿40.00

สามารถเก็บเงินปลายทางได้

Service

ส่งสินค้าคืนร้านค้าได้โดยตรงภายใน 7 วัน

เหตุผลเปลี่ยนใจสามารถใช้ได้ เฉพาะสินค้าที่ยังไม่ถูกเปิดและอยู่ในสภาพสมบูรณ์

ไม่มีการรับประกันสินค้า

สิทธิพิเศษลูกค้าใหม่ลดสูงสุด 50% เฉพาะในแอปเท่านั้น

สแกนผ่านโทรศัพท์มือถือ

Sold by

K&M Store

CHAT

คะแนนร้านค้า

99%

จัดส่งตรงเวลา

99%

อัตราการตอบแชท

99%

Visit Store

บริษัท สหไทยศึกษาภัณฑ์ กาฬสินธุ์ จำกัด

ที่อยู่ 44/4 ถ.อรรถเปศล ต.กาฬสินธุ์
อ.เมือง จ.กาฬสินธุ์ 46000

โทร. 043-816800-2

Fax 043-816600

E-mail :

Facebook: สหไทยศึกษาภัณฑ์กาฬสินธุ์

คูม่ ือครูใชค้ ู่กบั หนงั สือเรียน
มาตรฐานสากล ๖ช้ันประถมศกึ ษาปที ่ี

๒๑ 5ศตวรรษท่ี
BBL Steps

ใชก้ ระบวนการ

GPAS

เน้นการทำ�งานของสมอง

BBL & PBL

จดั การเรยี นรตู้ ามแนวทาง

Backward

Design

เพิม่ ผลสมั ฤทธดิ์ ้วย
NT/O-NET/PISA

สทโคกัอู่ รษางะเงศซาตยีนวนรบรแรู ษณลทะี่า๒โกลา๑กร

เฉลยคำ�ตอบ

ละเอียดทุกข้อ

QคCวOาRDมEรนสูค้ ววอ่ื าตั มเกสเขรรา้ รใมิ มจ

สถาบนั พัฒนาคณุ ภาพวิชาการ (พว.)

แผนผงั สาระการเรยี นรู้

หนังสอื เรยี น รายวชิ าพื้นฐาน ภาษาไทย : วรรณคดแี ละวรรณกรรม ช้ันประถมศกึ ษาปที ่ี ๖
กล่มุ สาระการเรียนรู้ภาษาไทย

ตอน ศึกไมยราพ ตอน นากพระโขนงท่สี อง

บทละครเรือ่ ง รามเกียรต์ิ นิทานทองอิน ตอน ก�ำ เนิดพลายงาม

ท ๑.๑ ป. ๖/๑, ป. ๖/๒, ป. ๖/๕, ป. ๖/๘ ท ๑.๑ ป. ๖/๑, ป. ๖/๒, ป. ๖/๓, ป. ๖/๕, ป. ๖/๘
ท ๕.๑ ป. ๖/๑, ป. ๖/๓, ป. ๖/๔ ท ๕.๑ ป. ๖/๑, ป. ๖/๒, ป. ๖/๓

บทอาขยาน วรรณคดีและวรรณกรรม เสภาเร่ือง ขนุ ช้าง-ขนุ แผน
ชนั้ ประถมศึกษาปีท่ี ๖
ท ๕.๑ ป. ๖/๔ ท ๑.๑ ป. ๖/๑, ป. ๖/๒, ป. ๖/๕, ป. ๖/๘
ท ๕.๑ ป. ๖/๑, ป. ๖/๒, ป. ๖/๓, ป. ๖/๔
นทิ านพืน้ บ้านและเพลงพืน้ บ้าน
ท ๕.๑ ป. ๖/๒ สภุ าษิตสอนหญิง

ท ๑.๑ ป. ๖/๑, ป. ๖/๒, ป. ๖/๕, ป. ๖/๘
ท ๕.๑ ป. ๖/๑, ป. ๖/๓, ป. ๖/๔

ค�ำ กลอนสุภาษิต...ให้ข้อคดิ สอนใจ

ท ๑.๑ ป. ๖/๑, ป. ๖/๒, ป. ๖/๕, ป. ๖/๘
ท ๕.๑ ป. ๖/๑, ป. ๖/๓, ป. ๖/๔

คูม่ ือครูใช้คกู่ บั หนงั สือเรียน
วแลระวรรณรณกครรดมีกลมุ่ สาระการเรียนรู้ภาษาไทย
ั้ชนประถมศึกษาปีท่ี
๖ตามหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาขน้ั พ้นื ฐาน
พุทธศักราช ๒๕๕๑

website : สงวนลิขสิทธิ์
ส�ำ นักพมิ พ์ บริษทั พฒั นาคณุ ภาพวิชาการ (พว.) จ�ำ กัด
www.iadth.com พ.ศ. ๒๕๖๔
สถาบันพัฒนาคณุ ภาพวชิ าการ (พว.)
๑๒๕๖/๙ ถนนนครไชยศรี แขวงถนนนครไชยศรี เขตดุสิต กรงุ เทพฯ ๑๐๓๐๐
โทร. ๐-๒๒๔๓-๘๐๐๐ (อัตโนมัติ ๑๕ สาย), ๐-๒๒๔๑-๘๙๙๙
แฟกซ์ : ทุกหมายเลข, แฟกซอ์ ตั โนมัติ : ๐-๒๒๔๑-๔๑๓๑, ๐-๒๒๔๓-๗๖๖๖

พิเศษ

การพฒั นาคณุ ภาพผ้เู รียนทีส่ อดคลอ้ งกบั
เสริมสรา้ งศักยภาพการเรยี นรตู้ าม
GPAS Steps

GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
แนวข้อสอบ O-NET

การอธิบายเปา้ หมาย เป้าหมายการเรยี นรู้
การเรียนรู้ และการทำ�
ชิ้นงานท่ีผ้เู รยี นจะได้ ระบเุ ปา้ หมายการเรยี นรใู้ นหลกั สตู รตามแนวทาง บทละครเรื่อง รามเกยี รติ์
คะแนนอย่างชัดเจน ทำ�ให้ผู้เรยี น Backward Design ซง่ึ ประกอบดว้ ย
เหน็ ทศิ ทางในการเรียน เปน็ การ - มาตรฐานการเรยี นรแู้ ละตวั ชว้ี ดั ตอน ศึกไมยราพ
ขจัดความกังวลใจ และสร้าง - สมรรถนะส�ำ คญั ของผเู้ รยี น
ความรสู้ กึ เชงิ บวกใหแ้ กผ่ ้เู รียน - คณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ พระบาทสมเด็จพระพทุ ธยอดฟ้าจฬุ าโลกมหาราช (รัชกาลท่ี ๑)
การใช้คำ�ถาม
หรือกำ�หนดปัญหา ภาระงาน/ชน้ิ งาน บดั นั้น มจั ฉานผุ ใู้ จแกล้วกลา้
ทผ่ี ้เู รียนตอ้ งพบในชีวิต ก�ำ หนดภาระงานหรอื ช้ินงานของผเู้ รยี น ซงึ่ อยใู่ นสระคงคา เป็นด่านรกั ษาช้นั ใน
(Problem Based Learning: PBL) ซ่ึงเปน็ หลกั ฐานแสดงความเข้าใจ ราตรเี ทย่ี งคืนเคยเท่ยี ว ลดเลยี้ วกระเวนทางใหญ่
เพ่อื สรา้ งความร้สู กึ ตนื่ เต้นท้าทาย St St
กระตุน้ อารมณใ์ หผ้ ู้เรยี นสนใจ ep 1 ขัน้ สังเกต กส็ าำ แดงแผลงฤทธิเกรียงไกร ข้นึ ไปจากทอ้ งชลธาร
อยากเรียนรู้ อยากสบื สอบ
ซ่ึงสง่ ผลต่อการเรยี นรทู้ ดี่ ี รวบรวมขอ้ มูล ฯ ๔ คำา ฯ เชิด

การรวบรวมข้อมลู 1. ต้ังคำ�ถาม ตง้ั สมมตุ ิฐาน เพ่ือกระตุ้น เหวย...เหวย
จากสงิ่ แวดลอ้ ม ประสบการณ์ใหผ้ ูเ้ รียนเกิดการเรียนรู้
และแหล่งเรยี นรู้ ถึงทข่ี อบสระก็หยดุ อย่ ู แลดไู ปทั่วทุกสถาน
อย่างหลากหลาย ผา่ นระบบ 2. สงั เกตและรวบรวมขอ้ มูลจากแหลง่ เรียนรู้ เหน็ วานรเผือกผอู้ หงั การ ลว่ งด่านผา่ นทางเขา้ มา
ประสาทสมั ผสั (ways of knowing) อยา่ งหลากหลาย เพอ่ื ใหผ้ เู้ รียนรู้จัก โกรธาขบฟนั กระทืบบาท ทำาอาำ นาจออกยืนขวางหนา้
ทัง้ การเห็น (ทางตา) การไดย้ ิน เลอื กข้อมลู ทต่ี อ้ งการ แล้วรอ้ งประกาศด้วยวาจา เหวยไอ้พาลาใจฉกรรจ์
(ทางห)ู การสัมผัส (ทางกาย) ตัวเอง็ มาน้จี ะไปไหน ไม่กลัวชวี าจะอาสัญ
การได้กลน่ิ (ทางจมกู ) ep 2 องอาจลว่ งด่านกมุ ภัณฑ ์ กูจะหนั่ ให้ยบั ลงกับกร
การรับรส (ทางปาก) ทำ�ใหส้ มอง ฯ ๖ คำา ฯ
เกิดการเรยี นรแู้ ละมีพฒั นาการ ขั้นคดิ วิเคราะห์และสรุปความรู้
เพราะส่งิ แวดลอ้ มคอื ตัวกระตนุ้ บทละครเรอ่ื ง รามเกยี รต์ิ 15
พฒั นาการสมอง และส่งิ แวดลอ้ ม 3. จัดกระทำ�ขอ้ มลู ด้วยการคิดวเิ คราะห์
ที่หลากหลายทำ�ใหส้ มองเรียนรูไ้ ดด้ ี (จำ�แนก จดั หมวดหม ู่ หาความสมั พนั ธ ์ กจิ กรรมเสรมิ สร้างศกั ยภาพการเรียนรูใ้ นศตวรรษท่ี 21
การจัดขอ้ มูลของสมอง เปรียบเทียบ ฯลฯ) โดยใช้แผนภาพจดั แนวข้อสอบ NT/O-NET/PISA
จะใช้การคิดหา ความคดิ อยา่ งเป็นระบบ สรุปสาระสำ�คญั
ความสมั พนั ธ์เช่ือมโยงกับ สังเคราะห์เป็นความคิดรวบยอด และสารประโยชน์มากมายส�ำ หรับครู
ประสบการณเ์ ดิม เปรยี บเทยี บ
จดั กลุม่ และสรุปเปน็ หลักการ 4. คิดประเมินเพ่ือเพิ่มคุณค่าโดยเช่ือมโยงกับ
ของตนเอง กจิ กรรมท่เี นน้ การคิด หลกั คณุ ธรรม จรยิ ธรรม คา่ นยิ ม หลกั ปรชั ญา
จึงท�ำ ใหส้ มองเกิดการเรยี นรู้ ของเศรษฐกิจพอเพียง เพ่ือสร้างความเป็น
และครูตอ้ งฝกึ ให้ผ้เู รียนใช้ พลเมืองไทยและพลโลกท่ีมีคุณภาพ
แผนภาพความคดิ แลว้ สรุปเป็นความคดิ รวบยอด
(Graphic Organizers)
เพ่อื จดั ขอ้ มูลอยา่ งเป็นระบบ 5. สรา้ งทางเลอื กโดยออกแบบหรอื คดิ สรา้ งสรรค์
สร้างการคดิ อย่างมแี บบแผน แนวทางอย่างหลากหลาย แล้วตัดสินใจ
เลือกแนวทางทดี่ ีทสี่ ดุ

6. วางแผนขน้ั ตอนการปฏบิ ตั งิ านทมี่ ปี ระสทิ ธภิ าพ
เพ่อื น�ำ ไปส่คู วามสำ�เร็จ

การคิดประเมนิ เพ่ือเพิ่มคณุ คา่ ท�ำ ใหผ้ ูเ้ รียนเห็นความส�ำ คัญของสิง่ นั้น
ขอ้ มลู ที่มคี วามสำ�คญั มีความหมายต่อชวี ติ สมองจะสนใจและตอบสนอง
จงึ ส่งขอ้ มลู เหล่าน้ันเขา้ สู่กระบวนการเรยี นรู้ โดยเชอื่ มโยงกบั ความรู้
และทกั ษะท่ีมอี ยู่เดิม สรา้ งความหมายใหม้ ากยงิ่ ขึน้

สุดยอดคู่มือครู 2

พเิ ศษ

การเรียนรขู้ องสมอง (Brain Based Learning)

มาตรฐานสากลในศตวรรษท่ี 21

Apขp้ันlปyฏiิบnัตgิแลanะสdรCุปoคnsวtาruมcรtiู้หngลังthกeารKปnoฏwิบlัeตdิ ge A ข้ันสื่อสารและน�ำเสนอ ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพlaิ่มtคinุณgค่า

pplying the Communication Skill

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก

บดั นั้น ค�ำ แหงหนมุ �นช�ญสมร St St St asean

3ep ขั้นปฏหิบลัตงั กแิ าลระปสฏริบปุ ตัควิ ามรู้

เหน็ ลงิ น้อยขึ้นจ�กส�คร อ�้ งอวดฤทธิรอนอหังก�ร์ 7. เขยี นขน้ั ตอนการปฏบิ ตั ิงานจรงิ และ
จ่งึ คดิ ว�่ ว�นรน้ ี เหตุใดมหี �งเป็นมจั ฉ�
รปู ทรงองอ�จประหล�ดต� ถอ้ ยคำ�หย�บช้�ทะนงใจ ลงมอื ปฏบิ ตั ติ ามแผน ประเมนิ ความส�ำ เรจ็

จง่ึ ร้องว่�เหวยไอ้ลงิ เล็ก จะเจียมตัวว่�เด็กกห็ �ไม่ ของงานและประเมนิ การท�ำ งานเชิงระบบ

มงึ อย�่ ขว�งหน�้ กูไว ้ ถอยไปใหพ้ ้นไอส้ �ธ�รณ์ เพื่อปรบั ปรุงและแก้ปญั หา แลว้ สรปุ การเคลื่อนไหวและ
ฯ ๖ คำ� ฯ เปน็ ความคดิ รวบยอด การลงมือปฏิบตั ิทำ�ให้

55%เหวยไ!!อ!!ล้!!ิงเล็ก 8. นำ�ความเขา้ ใจทเี่ กิดจากการปฏิบตั ิ สมองพัฒนาทั้งสองด้าน
เม่ือผู้เรยี นนำ�หลกั การจากศาสตร์
มาสร้างองค์ความรู้ หรอื สรปุ เปน็ หลกั การ แขนงต่าง ๆ ไปปฏบิ ัตหิ รอื ลงมอื
แก้ปัญหามากขึน้ ความรูจ้ ะยิง่ ถักทอ
ขยายกว้างขน้ึ เกดิ ทกั ษะการคดิ
รเิ รม่ิ สรา้ งสรรค์ (creative thinking)
บดั นนั้ มัจฉ�นฤุ ทธิไกรใจห�ญ ep 4 การคิดแก้ปญั หา (problem solving

ได้ฟงั กรวิ้ โกรธคอื ไฟก�ล ตบมือฉดั ฉ�นแลว้ ตอบไป ขนั้ ส่ือสารและน�ำเสนอ thinking) การคดิ อยา่ งมวี จิ ารณญาณ

ถึงตัวกูน้อยเท�่ น้ ี จะกลัวฤทธีเอ็งก็ห�ไม่ 9. สอื่ สารและน�ำ เสนอผลงานหรอื ความส�ำ เรจ็ (critical thinking) ผ้เู รียนไดพ้ ฒั นา
เพอื่ ขยายความรใู้ นรปู แบบการอภิปราย ความคิดท้งั ระบบ และสามารถ
อย่�พกั อ�จองทะนงใจ ใครดีจะไดเ้ หน็ กัน

ว่�แลว้ สำ�แดงเดช� พสุธ�บ�ด�ลไหวหวั่น การรายงาน นำ�เสนอดว้ ยแผงโครงงาน สร้างองค์ความรู้ไปพรอ้ ม ๆ กัน

โลดโผนโจนรุกบกุ บนั เข�้ ไล่โรมรนั ร�วี PowerPoint Presentation เป็นต้น เกดิ ความเขา้ ใจท่ลี ุ่มลกึ และเปน็

ฯ ๖ คำ� ฯ เชิด ความเข้าใจทค่ี งทน สามารถนำ�ไป

ประดษิ ฐผ์ ลงาน สรา้ งผลติ ภัณฑ์
จดั ท�ำ โครงงาน (Project Based
Learning: PBL) พฒั นาพหปุ ัญญา
และขยายผลสูส่ งั คมตามมาตรฐาน
16 วรรณคดีและวรรณกรรม ป. ๖ ep 5 สากลและวิสัยทัศนใ์ นศตวรรษท่ี 21
ขน้ั ประเมนิ เพื่อเพ่มิ คณุ ค่า
กิจกรรมเสรมิ สรา้ งศกั ยภาพการเรยี นรู้ในศตวรรษที่ 21 บริการสงั คมและจิตสาธารณะ
แนวข้อสอบ NT/O-NET/PISA
10. เช่ือมโยงความรู้ไปสู่การทำ�ประโยชน์ให้กับ
และสารประโยชนม์ ากมายส�ำ หรบั ครู ท้องถ่ิน สังคม ส่ิงแวดล้อม ในระดับ
ประเทศ อาเซียน และโลก ตามวุฒิภาวะ
ข อ ง ผู้ เ รี ย น แ ล้ ว ป ร ะ เ มิ น ค่ า นิ ย ม
นสิ ยั แหง่ การคดิ การกระท�ำ

Active Learning

3 สุดยอดคู่มือครู

พิเศษ

GPAS กระบวนการเรยี นรู้ BBL อย่างแท้จริง
Steps ตามมาตรฐานสากลและวิสัยทศั น์ในศตวรรษที่ ๒๑

Step 1

ขนั้ สังเกต รวบรวมขอ้ มูล (Gathering)

การรวบรวมข้อมูลเพ่ือสร้างฐานการเรียนรู้ กระตุ้นอารมณ์ต่ืนเต้น สร้างความรู้สึกเชิงบวก สนุกสนาน
น่าสนใจ ท�ำ ใหส้ มองต่นื ตวั พรอ้ มเรียนรู้ ซง่ึ มี ๒ วธิ ี ดงั น้ี

Appขั้นlyปiฏnิบgัต aิแnลdะสCรoุปววnคsธิิธวtrีทีทาuมcี่ี ่ ร๑๒tiู้หn gลังtกใกheหาารK้รผปnใู้เฏoชริบw้คียัตleำ�นิ dถgอาeยมู่ใหนรสือ่ิงกแ�ำ วหดนAลด้อpปมpญั lทyหี่เขinอั้นาgื้อสท่ือตผ่ีthส่อเู้eารรกCียแาoนลmระตนmเ�ารอ้ uเียnสงiพนนcaอบรtiู้ใoนnโดชSkยีวilิตใl ช้ระบบปขร้ันSะปสeรlะาfเมท-Rินสeเพัมgื่อuผเพlัสaิ่มรtคiับnุณgรคู้ข่า้อมูล เรียนรู้

เสริมความรู้ ครูควรส อน จากของจรงิ สง่ิตใัวกชี้วลัดต้ ัว ภาพ บตั รคำ� ฯลฯ รวมท้ังไดส้ บื รคอ้นบรจู้อาากเซแียหนลแล่งะเโรลียกนรูต้ า่ งๆ ด้วยตนเอง
asean

เพลงพนื้ บา้ นAppข้ันlyปiฏnิบgัตaิแnลdะสCรoุปnคsวtrาuมcรtiู้หngลังtกheารKปnฏoิบwัตleิ dge Applyขinั้นgส่ือthสeารCแoลmะนm�าuเnสiนcaอtion Skill ตัวชวี้ ดัข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพlaิ่มtคinุณgค่า

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด ท ๕.๑ ป. ๖/๒รอบรู้อาเซียนและโลก

asean
เพลงพื้นบ้าน คือ เพลงท่ีคนในท้องถิ่น คิดรูปแบบกเาพรลงรพืน้้อบ้างนและการเล่นข้ึน ตัวชี้วัด
เพลงท่ีมีท่วงทำานอง และภาษาเรีย บเพงล่างพยื้นไบ้ามน ่ซคือับ เพซลง้อท่ีคนนใ นมท้อุ่งงถคิ่น วามสนุกสนาน คิดรูปแบบการร้องและการเล่นขึ้น
ริง ใช้เล่นในโอกาสต่าง ๆ เช่น สงกรานต์ ลอยกระทง หรือแม้กระทั่งในโอกาส เป็นเพลงที่มีท่วงทำานอง และภาษาเรียบง่ายไม่ซับซ้อน มุ่งความสนุกสนาน ท ๕ภ.๑า ปร. ๖ะ/ง๒าน/ชนิ้ งาน
รื่นเริง ใช้เล่นในโอกาสต่าง ๆ เช่น สงกรานต์ ลอยกระทง หรือแม้กระท่ังในโอกาส
ภกาากรรแะงสาาดรนง/เแพชิ้นลสงงพาดน้ืนบงา้ เนพลงพื้นบ้าน

มาร่วมแรงร่วมใจเพื่อทำางานอย่างใดอย ท่ไี ่าด้มงลักาหรษ่วณมนะแขรึง่ อง งรเ ว่ พเมลชใงจพน่เพ้ืนอื่บ ท ้านเาำ ง ก าสนว่ยี่ อนยใว่าหงญขใดเ่ ้าปอน็วยกา่ งาห รนเนก่ึงีย้ ว วเชพดน่าร ข าเสก้าี ีย่ หววรขือา้ วก า นรซวักดถขา้ามวโต้ตอบ St St1๑. eคนpำาัก1ถเeารมียp ดนังรรน่วว้ีขมบั้นรกสวันงัมเสขกอ้นตมทลู นรา วโดขบย้นั ตรอสวบังมเขกอ้ตมูล
ลกั ษณะของเพลงพน้ื บ้าน ส่วนใหญ่เปน็ กคันมก คจาาุดยร เใดชเ่นป้กขฏอ้ียภิ งาเณวพไลพหงวพาพื้นรรบบิ ้าาในนสอกยาี รู่ท รหี่คอ้ วงราโตมือต้ไพอกเบรกาาะนั รข เอพซงลทกัง่วพงถน้ื ทบำาาา้นนมอสงว่โแนตลใะหถต้ ญ้อจ่อยะคมบำาเีทนี่คอ้ื ารรอ้ มง
จุดเด่นของเพลงพื้นบ้านอยู่ที่ความไพ แลเะรทสาำาถนาะอนงขทง่ีเ่าลอย่น ๆงเพ ททลกุ งค่วพนื้นงสบาท้ามนาำ ารจถนะรเ้อลอง่นไดกงั้นแตาลมละานถบ้อ้านย ลาคนวำาัดท ท่ีค้องนาาร ตมามลำาน้ำา • นักเรียนรู้จักเพลงพ้ืนบ้านหรือไม่
คทสาำาถยน าใอนชงป้ทงฏี่เา่ ลยภิ ่น าๆเณพ ทไลหุกงวคพพน้ืนรสบบิ า้ามในนา รกจถาะรรเรอ้ ลอ้ ง่นงไดโกตั้นต้ ตอค กแอาลีกวลบา้วมออมแเยงกคสต่ล ารนโ่งห่ืนัออ กุ รางกคสืดอ านือนเนสใ พาชตใลนบน้กรูกคกี ลาคเ้ราราคึกรู่ทปงนรเคี่รลรื่อพร้อบ่นง ้นืงดเมพน้ืยรลนือับง่ิลตปขบ างรนึ้รรนีท้อะา้ ี่ใงกนชกวอ้เรปบัสดะ็นจทเัว่ง ุ้งพห ียนทหวงระเใ้อืคอ สหรรง้ิ่อื่องสงงญนปสำาคอราะจ่ัดญก เะใพอตนบลมกจงาาัง เีรซหมนรึ่งว้อจะลอื้ะ งเชเชำพาร่ว่นยลนอ้ ทง ฉพงำำ้าาใ่ิงื้น ห บก้เก้ราิัดนบ ๑. นักเรียนร่วมกันอย่างไร (ตัวอย่างคำาตอบ รู้จัก
แตโ่ อกาสในการเลน่ เพลง เพลงพื้นบ้านเป็นเพลงท่ีคนในท้องถ่ิน ส น ทนา โดย ตอ บ
คาำ ถาม ดังน้ีคิดรูปแบบการร้องและการเล่นข้ึน เช่น

เพลงเก่ยี วข้าว เพลงอแี ซว เพลงฉ่อย)
ห •ร ือนไม ัก ่ เเ•พร ียรานะนชเหอตักบุใดฟเ ัรง(เตียพัวอลนยง่าพงรคื้นำาู้จบต้อาักนบ เพลงพ้ืนบ้านหรือไม่
อ ย่ า ง ไ ร ( ตั ว อ ย่ า ง คำ า ต อ บชอบฟัง เพราะมคี วามสนุกสนาน เพลดิ เพลนิ )
เคร่ืองดนตรี เครื่องดนตรีท่ีใช้เป็นเพียงเครื่องประกอบจังหวะ เช่น ฉ่ิง กรับ รู้ จั ก
๒. นักเรียนศึกษาเพลงพื้นบ้าน แล้ว
รร่ว่วมมกกเันันพสนลทนงา พเพ้ื่ือนสบร้าง้าคนวามเปเข้า็นใจเพลงท่ีคนในท้องถิ่น
อง หรือใช้การปรบมือประกอบจังหวะ สฉ่งิ ่ิงสำาคัญในกกรบั ารร้องเพลงพื้นกลอบง ้าน
ย่าง คือ ลูกคู่ท่ีร้องรับ ร้องกระทุ้ง หร๑ปืรอ. ะเเรภพทล้อขงอพงงนื้เสพบลา้ อนงพภดื้นาคบ้าเเหนพน เพือลลงงพ้นื บซา้ น่ึงแบจ่งตะามชภ่วูมิภยาคทได้ดำาังในี้ห้เกิด คิดรูปแบบการร้องและการเล่นขึ้น เช่ น
ep 2 เพลงเก่ียวข้าวขั้นคิดวเิ คราะห์
และสรุปความรู้
มสนุกสนานครึกครื้นย่งิ ข้นึ ✿ เพลงค่าว เปน็ บทขบั รอ้ งทีม่ ที ำานองสงู ตำา่ ไพเราะ มกั ใช้แตง่ ราำ พนั St เพลงอแี ซว เพลงฉอ่ ย)
ความรกั หรอื แตง่ เป็นเร่ืองราว
✿ เพลงซอ เป็นการขบั รอ้ งเกี้ยวพาราสีกนั
๓. • นักเรียนชอบนักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น ฟั ง เ พ ล ง พ้ื น บ้ า น
นทิ านพน้ื บ้านและเพลงพ้นื บ้าน 137
โดยตอบาำ ถาม ดังนี้
หรือไม่ เพราะเหตใุ ด • เพลงพ้ืนบ้านมีลักษณะอย่างไร
(ตัวอย่างคำาตอบ
(ใช้ถ้อยคำาภาษาง่าย ๆ มุ่งให้ความ
๒. นชรอ่วักบมเฟกรงั ีันยเพสนรนศาทะึกมนคีษาวา ามเเพพสนื่อลุกสงสรพน้าา้ืนงนคบเวพ้าาลนมดิ เเพขแ้าลลในิ ้จว) ฉ่งิ กรบั กลองเพลงพ้ืนบา้ น เพลงปัจจุบนั
๔. นักเรียนเปรียบเทียบระหว่าง สนุกสนาน มีเน้ือร้องทำานองง่าย ๆ ผู้ร้อง
ต้องมีปฏิภาณไหวพริบ เพราะเป็นการร้อง
• ใช้ภาษาถิน่ ใช้คาำ • เนน้ เรอื่ งราวความรัก เพลงพื้นบ้านกับเพลงในปัจจุบัน โต้ตอบกันทันท)ี
• ถา่ ยทอดความ สมั ผสั ของชายหญงิ • นกั เรยี นจะรว่ มอนรุ กั ษเ์ พลงพนื้ บา้ น
เปน็ ไทยของ คล้องจอง • สะท้อนภาพสังคม มคี วามเหมอื นหรอื ความแตกตา่ งกนั ใหค้ งอยใู่ นทอ้ งถน่ิ ไดอ้ ยา่ งไร (ตวั อยา่ ง
ทอ้ งถนิ่ อย่างไร แล้วสรุปเป็นแผนภาพ คาำ ตอบจัดแสดงเพลงพนื้ บา้ นในโรงเรยี น
และคา่ นยิ ม
ทีเ่ ปลีย่ นไป ความคิด ดังนี้
รว่ มกันประเภทของเพลงพ้นื บ้าน เพลงพื้นบา้ นแบง่ ตามภมู ิภาคได้ดงั นี้
เพ่ือเผยแพร่และให้นักเรียนในโรงเรียน
เหน็ ความสำาคญั ของเพลงพน้ื บา้ น)
2๑. เพลงพนื้ บา้ นภาคเหนอื
St ep 137 สุดยอดคู่มือครู
✿ เพลงค่าว เป็นบทขับรอ้ งท่มี ที าำ นองสงู ต่าำ ไพเราะ มกั ใชแ้ ตง่ ราำ พัน
ข้ันคดิ วเิ คราะห์
4 สุดยคอวดาคมู่มรือักค รหู รอื แตง่ เปน็ เรื่องราว และสรปุ ความรู้

✿ เพลงซอ เป็นการขบั ร้องเกี้ยวพาราสกี นั ๓. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น

St พิเศษ

St ep 2

St ขน้ั คิดวเิ คราะหแ์ ละสรุปความรู้ (Processing)

สมองจะเกิดการเรียนรู้ทันทีเมื่อประเมินได้ว่า เรื่องท่ีกำ�ลังเรียนมีความหมายและสำ�คัญต่อการดำ�เนินชีวิต
ดังน้ัน ในการสอนควรให้ผู้เรียนคิดประเมินเพื่อสร้างความหมายของความรู้ในมิติคุณธรรม จริยธรรม และ
ค่านยิ มหลกั ๑๒ ประการ
ผเู้ รยี นจะกระตอื รอื รน้ เมอ่ื รา่ งกายไดเ้ คลอ่ื นไหว มสี ว่ นรว่ มในกจิ กรรมการเรยี นรู้ ท�ำ ใหส้ มองพฒั นา มศี กั ยภาพ
ในการคดิ มากขึน้ สมองจะใช้การคิดหาความสัมพันธ์ของสงิ่ ตา่ ง ๆ เพอ่ื เปรียบเทียบ จดั กลุม่ และสร้างเปน็ หลักการ
ของตนเอง โดยใชแ้ ผนภาพมาช่วยจดั ความคดิ เหลา่ น้ใี ห้เปน็ ระบบชดั เจน

GPAS 5 StGePpAsS 5 Steps Gขั้นสังเขก้ันตaสัtงรGhเกวeตaบrtรรihวnวeมบgrขรiวn้อมgมขูล้อมูล Pขข้ันั้นคคิดวิPเคคrรrรoาoาcะcะหeห์eแs์แลssละisสnะiรสgnุปรgคุปวคาวมารูม้ รู้

2ep แขลeนั้ pะคสดิ2รวุปิเคคบรวาูราะมณแขหลรัน้ าะ์ู้คสกิดราวปุ ริเคคทบรวักาูราะมษณหระา์ศู้ กตาวรทรักรษษะทศี่ ต2ว1รรษ ท่ี 21 แนวแนขว้อขส้ออสบอบOO-N-NEETT

๓๙. นักเรียนเลือกคุณธรรมท่ีตนเอง ✿ เพ ✿ล งกเ พรลาวงกนรอาวกน อก ประปฝกรา่ ยะอกมบอนกบุษากยรา์ยรยกกททพั ัพตตรรววจจพพลลขขอองงกกรระบะบวนวทนัพทพั
✿ เพลงกราวใน ฝา่ ยปมระนกุษอยบก์ ารยกทพั ตรวจพลของกระบวนทพั
๓๙. นักเรียนเลปือรกะคทุณั บธใ จรรจมา กทบ่ีตทนลเอะงค ร เ รื่ อ ง ประฝกา่ ยอยบักกษา์ รยกทัพตรวจพลของกระบวนทพั
ป ร ะ ทั บ ใ จรจามาเกียบรทติ์ ลตะอคน รศเึกรไื่ อมยง ราพ มา ✿ เพ ลงก ราวใน ฝ่ายปยระกั กษอ์บการขับบำาเรอ
✿ เพลงกล่อม
ซคตคึง่ัวณุวรแ๑ทดอมอาธมอาัจยี่ัง นแรกฉม่ากปตรงตวาสมมคนเวัรญั ททกาำุปดาอะญปีน่ ฏนียากร่ายูขงบิ ✤✤ปะอาำงราตัา่พครเง กสรงะไิตมันุดทซคพขคตณ ัจนธอ้าิ์ง่ึัวณุ ว้วับรดแท๑ดอฉท์ยมนยอะาอรตใีมธคมอาี่ส้ีขัจธพยี่งั นจแกรนัดใากฉณุนะ่ากปตญจรอกหงุทสตรทวาสมตดามคาในวัำรน่มีัญา้อกไนทเงั่้ทราำนปุดเมาัอะวีตพคนญปปี่นบไฏเนยม าวกุณรอ่น็่ายคอูขทงปบิอ่ืรปะลอาำพงศบบุณาลาัต่าพครเยนงพนาน้ติดิกใสระงะไิมนัเึธกอคุดดทเุคณ่าาฟ้ั ัจนชธรนาสบิดับด้ียฉรศท์งยไรอรุ้รงัังใีมใตวาส่ีมธีค มจกเนใาหกนะอกนนจกหทุรทนัพตำนาดิายในี้ำ่ีมาอ้กเ้รชนปนเัวตีพนบไการ้เรี้ มีว่อควอทคลชรปอ่ืลา้บอณุลอื้าิยนน้ัะนาตพดิใะแเ ธ(ดคม่าพาฟั้ลเชรนตบจพไซยีรร งระด้งัังึ่งัวใตวรมันทผยีค มเบร้เอหกะอกนลนู้มบงัันนพยำ้ันาธิดินยี้ี้งงาเิดพี กช่าปนเง์ กางา้ริดรลี ้ีจวคคลชระเู้กงอกคือา้าำินั้ะตโนแศตป ุณ(ม้จีพลเรตเอจรนกะดวับันทผยใีศรเอหก)ู้มานย้ัธิงงศญีพ่า์ งีร่มคะาคำาต หก ณุ อำารบกอื) บั ๔๕ ต ..เา หก ชไตำารน่กเ เ✿✿✿✿✿✿กวัมอืม ่อับ ฯ ๔๕ ก่ือ่ือตย ..าำเ เเเเเจเขา ๒า่พพพพพพชกไบึ้งนน่กเ เ✿✿✿✿✿ ลลลลลลบัมมคตต ่ งงงงงงฯก่ือื่อำาอ้นคโเชตก าำเเเ เเจ ข ช๒อพพพพพ นกฯุบลรวุกบึ้นดิด บลลลลลับ ะร อ่คตพตเ ใงงงงงัด ชรมำาอ้ตนโคตเชาน ชคดิอนทฯุบ รวุก้ติดั้นดห ะร ยพเอ ใ ชรรต์ านคดิ ทือ้ตจหยตอะร ์นอืบอจนตอปปปปปแปะอ กบลรรรรรรแนอวะะะะะะะปปแปปปต กกกกกกก่าใลรรรรรแกช่ลวะะะะะะออออออตกกกกก่้ใาใี่คะบบบบบบกช่นลอออออตำากกกกกกใ้่ีคะบบบบบกกนอตาาาาริาำากกกกกาลกรกรรรรนยิอราิราาา ไาอรขเแลรรรรนาตจยิดรปาำไับอนปเแรราตจะดอ่ปใินมำานปอ้รบ ละนมอ่ในิสมอ้ขแา ลงนมงำาสทีขเแาู้องอไงลเกคทีเู้ออไลรหกา่คยงวะห่ายารงทอะานร้ ทา่ายบน ้า่ื่เอยบื่ยเงอ่ดีศงด่ีาศขาาขารงรงบุงรุงุรงรงรออหวหวกกุตา้้าตต้า้างดงดยมยมโาำโาำรอตอตศนเศ นเาว รนาหัวรนหกัวยลัฒุว็กยัลเอรว็ เเออ ร หสเืออ า ไิ หสกอืาจกแียรก จแียรมอืรสใเ รมอืจสใกีเใเดพียรจจ กีเาดงสพียกกรล อาลงสเลวงกรลทิดอบหล่า้าเธวงนิทิหด นบหฤิ่าฟทรธนิ้าห ทนาอือพฤิฟทงธรตง้าาไทิ์าอือมพทากงธยตันงยลาไ์ิมท ์ากยันยล ์

✤ ตัวอยา่ ง โถมรบั กลับกลอกไปมา หนั เหียนเปล่ียนทา่ ราวี

ฯ ๒ คำา ฯ เชดิ
✤
ขอ้ นีข้ ัดสนเป็นพน้ คอนัิดซึ่งจะบอกมรคา พระบิดาจงโปรดดง่ั ขเก้าไศมี่มีกตัญญู
ด้วยพญาไมยราพอบสดิ าุรลี งมาทางไหน ไดเ้ ลี้ยงลกู น้ีจทนาใงหนนั้ญจ่มะไาปยงั มีอยู่
พอนัระซคึ่งณุจะดบงั่อคกณุ ม✤ รบค ติ าจชคเุ รง่วณุ ศเยรธเง่ หรพรลินมอื ิจนงพาีส้ นิศาพมดา่อูรแถมนดซแ่ ำาึง่ลั่งไบขปะา้ผงัใไชู้มเมกใ้ีพนม่ิดรชกีเะกีวคติตศุณัญจเกรเกญชจ็งิ ศ่นไะู ดราคู้ด ้ ครว้ ูือยญ ปารตชี พิ าี่นชา้อญง บัดนั้น วายุบุตรวฒุ ไิ กรใจกล้า
หันเหียนเปลีย่ นท่าราวี
บดิ าลงมาทางไหนทำาหน้าท่ขี องตนให้ดทที า่ีสงุดนน้ั จะไปยงั มอี ยู่ โถมรับกลับกลอกไปมา มัจฉาน ุ
ม จั ฉ าน ุ เป็นบุตรของหนุมานกบั ฯน ๒าง สคุพาำ ฯรร เณชิดมจั ฉา จงึ มีลักษณะรูปร่าง
จงเรง่ พินิจพศิ ดู ก็จะรู้ด้วยปรชี าชาญ เป็นลิงเผือก ปากอ้า สวมมาลัยทองเชน่ เดยี วกับบดิ า แต่มหี างเป็นปลาเหมอื นมารดา
✤ คุณธรรมน้ีสา๔ม๐าร.ถ นนำาไกั ปเใรชยี ้ในนชชีวว่ิตยจรกิงนัไดส้ ครอืปุ คณุ ธรรมทไ่ี ดร้ บั บ ริวาหรนปุมลาานไปพทบำานลาางยสกุพารรจรอณงมถัจนมฉนัจาขเฉอมงาื่อเนหคลุรั้ง่าวนาานงรรทับ่ีจคะำาขส้า่ังมจไาปกกทรศุงกลัณงกฐา์ผ นู้เปาง็นถบูกิดหานใหุม้พานา
ชว่ ยเหลอื งานพ่อแมจ่แลาะกผบู้มีพทรละคะุณครเชเ่นร่ือครงู ญราาตมิพเี่นกอ้ ียง รต์ิ ตอน
ทำาหนา้ ทขี่ องตนให้ดศีทส่ีึกดุ ไมยราพ เป็นแผนภาพความคิด มัจเฉกลานยี้ กุ เลปอ่ น็ มบใหุตเ้รรขยี อกงบหรวินาุมรปานลากขับนนกอ้างนสหุพนิ กรรลณบั คมนื ัจมฉาจา นจสงึ ามมีลารักถษจณองะถรนูปนรไา่ดงส้ ำาเรจ็ และ
๔๐. นกั เรยี นชว่ ยดกงั นั นส้ี รปุ คณุ ธรรมทไ่ี ดร้ บั เปน็ ลงิ เผปอื็นภกร ปรยากาขออ้าง หสนวมุมามนาจลนยั ตทั้งคอรงรเภช่น์ เดียวกับบดิ า แตม่ ีหางเปน็ ปลาเหมือนมารดา
จากบทลคะวคามรกเตทรัญม่ี ่ือีตญ่องกูพ ตอ่ รเแวามทม่ขี อเงกลีกูยรต์ิ ตคตอ่ วผาอมบู้ จนังคง รับักบภัญักชดาี หนุม4า2นพวบรรนณาคงดสีแลุพะวรรรรณณกรมรมัจฉป.า๖เม่ือครั้งนางรับคำาสั่งจากทศกัณฐ์ผู้เป็นบิดาให้พา
ศึกไมยราพ เป็นแผนภาพความคิด บริวารปลาไปทำาลายการจองถนนของเหล่าวานรท่ีจะข้ามไปกรุงลงกา นางถูกหนุมาน
คุณธรรมที่ไดร้ ับ เกลย้ี กลแอ่ นมวใขห้อเ้สรอยี บกOบ-รNวิ EาTรปลาขนกอ้ นหนิ กลบั คนื มาจนสามารถจองถนนไดส้ ำาเรจ็ และ
ดังน้ี จากบทละครเรอ่ื ง เป น็ ภรอรนั ยโทาขษอนงี้ใหหญนห่มุ ลาวนงจนนัก ต้ังค รรภล์กู รักจกั ขอโทษา
รตคา่อศมวผึกเากไมบู้ ียมจังรยคงตรร์ิับาตกัพบอภญันกั ชดาี
ความกตัญญูกตเวทขี องลกู 4 2 อยวา่รใรหณเ้ คปดน็ ีแกลระรวมรรเวณรกา รร ม ป . ๖ แกข่ ้านอ้ ยนส้ี ืบไป
ทมี่ ีต่อพอ่ แม่ การกระทำาในข้อใดนาำ แนวคดิ จากคาำ ประพนั ธ์นไ้ี ปใช้ได้ถกู ต้อง
ความดยี อ่ มสุดยอชคดจครนควาาณุะากู่มศมคมือบธึกเวดคกทราไยีรมียรมลอู่ มชระยมั่วตทคร์ิ่ีไาร4ตดพเรอ2้รือ่นบัมแงีสกกตไ้ าคขอิรวปยราจู้ญัู่เสมกั หมราอกั ของคแวมาท่ม่มี รตี กั ่อขลอกูง๑ก แมา ่รกออทรนยัาำ ะแบ่าโทคเเ๑๓(นทปใถเัตวฉ ำา หว็ีนยษาใรลมข้เกนงอนปทไยซา้อพหขวขำารใ้ี่อืน็ ่อ้สวอบแยอ้หสกพ้สตัอแใพญตั ๒รด่อดมรบยรรอ่ห่กงเน)์วมปควเ่อOลพาำัน็ยนเนวแวรว-พพาสทานNงรมะ่ิรง่อ่ีทนแารวEวทน ั่าแกกัคTนั่ีนไวตห พิดมคจ่อง่่ิดคะ่อจพชอจแาวา่ออากห รตกกทง่คขคิไ้ไชอำาปำาำาปาปปตแลกทด๓รรไิักำากูะรงปพะงนาข่รเาพกันบ้ัปนักน้ารธ็นันนท จา์บเกบธอ้่ากัทม านน์ทยน่ืขรอ ี้า่แี้ไคนอพนปสอืโสี้ ล ดทใกบืาช๒งษาดไครไ้ ๔๒ าปรดพวจู้ าถ้ลกั มเ้ัขผกูงมนเอไผตลีสาำโปลทเอั้อมงจษอนิมเงึงเเถทมาถตคเีย่ีื่อียห้อาทงงลรงำาพพอืวผกจอ่ะ่อดิราจขจหาก้องึบรึงกรอืรขาบี ลร๔อีบกซว่ โกอื้รงทเเหารปกษบาน็นนิ บขงัผกสสอขใู้า่วอืโรหอทนไแญปโษสขท่ค้ซอดษนืง่ึ งกพถา๑อ่ึงร
ชนะความชั่ว การร้จู ัก ท่ีมตี ่อลกู ๓ ไหว้พอ่ ก่อนทท่ี ่านจะออกไปทำางาน ๔ นาำ เงนิ ทเี่ หลอื จากการซอื้ หนงั สอื ไปคนื พอ่
แกไ้ ขปัญหา
มีสติอยู่เสมอ (เฉลยข้อ ๒ เพราะแนวคดิ จากคำาประพนั ธ์บทน้ีคือการรจู้ กั ขอโทษเมอ่ื ทำาผิดหรอื ลว่ งเกินผใู้ หญ่ซึ่งการ
เถียงพ่อแม่เป็นส่ิงที่ไม่ควรทำา ดังนั้น เม่ือพลาดพล้ังไปจึงต้องกราบขอโทษ ส่วนข้อ ๑
5
เป็นการแสดงความรักต่อพ่อ ข้อ ๓ เป็นการแสดงความมีสัมมาคารวะ ข้อ ๔ เป็นการแสดงถึง สุดยอดคู่มือครู

สุดยอดคู่มือครู 42 ความซอ่ื สัตย)์

พิเศษ

ep 3

ข้ันปฏบิ ตั แิ ละสรปุ ความรหู้ ลงั การปฏบิ ตั ิ (Applying and Constructing the Knowledge)
St
StAppขั้นly ปiฏnิบgัตaิแกnลdะาสรCรนoุปnำ�คsหวtrาลuมcักรtiกู้หngลาังรtกhทeา่สี รKรปnา้ฏoงิบwขัตlึ้นeิ dไgปeปฏบิ ตั ิ ลงมAือทpำ�p lลyงขiมn้ันgือส่ืแอthสกeา้ปรCญัแoลmหะนmา�าuเทnสiน�ำcใaอหtio้สnมSอkiงllต่อยอดควขาั้นมSปรeร้ทู lะfเีม่ ม-Rอีินeเยพg่เู ่ือดuเมิพlaิ่มtเคiกnุณิดgคค่าวามรู้
เสริมควทาซ่ีมบัรู้ ซคอ้รูคนวขรน้ึ สอยนงิ่ ปฏบิ ตั เิ ปน็ ประจ�ำ จะเกตดิ ัวคชว้ีวาัดมช�ำ นาญ กลายเปน็ ความเขา้ ใจasทeeanpค่ี ง2ทรอนบซรู้อง่ึ เารเซยี ียกนวแา่ ละอโลงกคค์ วามรู้ หรอื ปญั ญา
St St St ขนั้ คิดวเิ คราะห์
ข้ันSปeรแlะfเลม-Rินะeเสพgื่อรuเพlปุ a่ิมtคคinวุณgาคม่า รู้
สรปุ ความรู้ สุภาษิตสอนหญิงAเปpp็นขั้นlyผปiฏnลิบgัตงaิแาnลdนะสCรขoุปnอคsวtงrาuมสcรtiุนู้หngลทังtกhรeารภKปnฏู่ทoิบw่ีมัตleิ dุ่งgสe อนและเAตpือplนyขiสnั้นgสต่ือtิ hสeารCแoลmะนm�าuเnสiนcaอtion Skill
ผู้หญิงไทยให้มีกิริยามารยาทแลเสะริมกคาวารมดรู้ ำคารเูคนวรินสอชนีวิตตามแบบแผนตขัวชอ้ีวัดงสังคมไทย ๑๒. รนอักบรเู้อราียเซนียนชแ่วลยะโลกกันบอกข้อคิดท่ีได้รับจากสุภาษิต
asean 2สอนหญิง แลว้ สรุปเปน็ แผนภาพความคดิ ดังนี้
ทงั้ การพดู การเดนิ การแตง่ กาย การคบเพอื่ น การเกบ็ ออม การปฏบิ ตั ติ นตอ่ สาม ี ข้นั คิดวเิ คราะห์
ep
การดูแลบ้าน ดแู ลครอบครัว สแรลุปคะวกามารรู้ มีคสวุภาาษมิตกสอตนญัหญญิงเปตู ็น่อผลบงาดิ นาขมองาสรุนทดราภ ู่ทซี่มงึ่ ุ่งยสอังนคแงละเเปตือน็ นสติ
คา่ นิยมของสังคมไทยในปัจจบุ ผทนั งัู้้หกญาริงพไทดู ย กใาหร้มเดีกนิ ิร ิยกาามรแารตยง่ กาทายแ ลกะากรคารบดเพำาเอื่ นนิน กชาีวริตเกตบ็ามออแมบ บกแารผปนฏขบิ อตั งติสนังคตมอ่ ไสทามย ี ลกู ควรมคี แวลาะสมรกปุ ตควญัามรญู้ ู- รู้จกั อดออม ใช้ชวี ิต
๑๒ก. นตักเเวรียทนีตช่วอ่ ยกบันิดบอากมข้าอคริดดทาี่ได้รับจากสุภาษอิตย ่างพอเพียง
การดูแลบ้าน ดูแลครอบครวั และการมคี วามกตัญญตู อ่ บิดามารดา ซึ่งยงั คงเป็น สอนหญงิ แล้วสรปุ เป็นแผนภาพความคิด ดงั น้ี

นักเรียนหญิงควรปคา่้อนงยิ มกขันองตสงั นคมเไอทงยใไนมปัจ่ใจหุบ้ถนั ูกล่วงละเมิดทางเพศ ลกู ควรมีความกตัญญ-ู ขรอ้้จู กัอคอยดิด่างอทพออมี่ไเ พดใชยี ้ร้ชงวีบั ิตจาก
กตเวทีต่อบดิ ามารดา

ข้อคิดทีไ่ ดสร้ บั ุภจาากษิตสอนหญงิ
สภุ าษิตสอนหญงิ
โดยการแต่งกายให้มิดชิด ไม่เโชดื่อยกคารำาแชตัก่งนกชักายเวรใียนหน้มขหิดอญชิดงิง คใไวมคร่เชปร่ือ้อ คงไำากมชันักต่อชนวยเนอู่กขงอไับงมใ่ใผคหรู้ช้ถ ูกไามลย่อ่วยสงลู่กอะับเผงมู้ชติดาทย่อาสงสอเพงอตศง่อ สอง
ในทีล่ บั ตา ในท่ลี บั ตา รเปกั น็นรเวผปักลู้หสญนน็ งวงิวผคนลวตู้หรัวสญงวงิ คนเวตหรมวัเลาอืะสกมใชก้คับาำ กพาดูลเใเหทหศ้มเะลาอืะสกมใชก้คบั ำากพาูดลใเทหศ้ ะ

สุภาษิตสอนหญงิ St Step 3๑๓.e เนpลักือ3เกรคียำานสแอบน่งทกแช่ีหลลอุ่มลบขะตังสจ้ันการามปากปุรคฏสปควบิุภวาฏาัตามแบิหษมิเิตตัหลรลสมิู้ขะอาังนสะนั้ กสหรมญปา ุปรงิแฏมตปคาบิ่ล ๑วะฏ ัตกเาริบลอื่มิุ่มงตั ริู้

สภุ าษิตสอนหญิง //www.oknation.net/blog/im/2009/05/12/entry-1 กลอนกานท์ ถอดคาำ ประพนั ธใ์ หเ้ ปน็ รอ้ ยแกว้ ทส่ี ละสลวย แลว้ นาำ
//www.oknation.net/blog/im/2009/05เ/ร1ยี 2น/รeูค้ ำn��นtrำ�ไyป-ใ1ช ้ กลอนกานท์

ค�ำ ศัพทน์ �่ รู้ ๑๓คำา.ส อนนนักั้นเมราียแตน่งเแร่ือบงร่งาวกสลั้น ุ่มๆ ตพาร้อมมคตั้งวช่ือาเมร่ือเงหมาะสม แต่ละกลุ่ม
ใเพหอ่ืเ้ หแน็เสลทดงั้อืงกบกาทรบปคาฏทาำ บิ สสตั มทิอมด่ี ตนุ แี ิ โลทดะยไ่ีชมเรอด่ อ่ื เีบงพทอ่ื จแี่ เปตารง่ กยตี บอ้สงเทุภสยีะาบทษกอ้ นนั ติ สอนหญิงมา ๑ เรื่อง
ขโเกาำ ร สุมยี นรู้คำ��นำ�ไปใช้ น. ดอกไม้ พรอ้ มถทอ้ังสดรปุคขาำอ้ ปคิดรทะี่ไดพร้ นัับจธากใ์ เหรือ่ เ้ งปน้ันน็ ๆรอ้ ยแกว้ ทสี่ ละสลวย แลว้ นาำ
น. สิง่ หรอื ขอ้ ความท่มี นี ัย ไมค่ วรเปิดเผย ๑๔. ดนังักนเร้ี คียนำารส่วมอกนันสนรั้นุปสมิ่งทา่ีเแข้าตใจ่งเปเ็รนค่ือวงามรราู้รว่วมสกั้นัน ๆ พร้อมตั้งช่ือเรื่อง
คำ�ศัพทน์ �่ รู้ ค่อน ก. ติ ว่าให้สะเทือนใจ • เสพุภอื่าษแิตสสดอนงหบญทิงเบป็นาวทรสรณมคมดตุีคำา ิ โสดอนยแเกร่ อื่ งทแ่ี ตง่ ตอ้ งสะทอ้ น
โกสุม จาำ เนียร (จาำ -เนียน) ว. นาน
ขาำ ชิวหา น. ลิ้น ผแกหู้ ่สญตใิงรห ใีทหเ้ี่คหข้ ว้อน็รคนิดทำา ไคง้ัปตกปเิ ตฏาอืิบรนัตปใิใจฏห ห้เบกิ ลิดกัตั คในทิุณกคด่ี า่ารแีแปกลฏ่ติบะนตั ไเติ อมนงด่ เี พอ่ื เปรยี บเทยี บกนั
ค่อน โทโส น. ดอกไม้ น. ความโกรธ ความฉนุ เฉียว ๑๔สแในลอ. ะดกเคปาพนรลน็ ักรปอ้ทงร้อชี่เกนื่ะรมบั พชียคมทฤา่นขนตัง้อยิิรปงสมผ่ฏวรแอู้ ิบมลน่ืุปัตะ สกขขิทานมัน้ั้องบาทรคสธาถรงรดินรกมุาำปทไาเนปยสไี่เยี ป ดิ่งมวน็ ปทาร้แรจนบั่ีเะาวขเ พจท้าใาณาจงใก ี จเเรป่อื ็นงคนว้นั า มๆรู้ร่วมกัน
จำาเนยี ร (จาำ -เนียน) นนมพิ ัสพกานาร ( (นนกนบิ ะ..-- พ มตสาดั นิ่งิ -)วสห ะา่ -รใกือหานข้ส) อ้ ะคเทวือานมนนใท.. จกคมี่ าวรานีแมสดัยดับ งสไคนมวทิาค่มแอหวอ่ง่ รนกิเนเลปอ้ สมแิดดลเว้ะผยกกอยางรทกกุ รขา์บไหว้
ชวิ หา ว. นาน สุภาษติ สอนหญงิ 115 ออตยันลา่ดองด ีดยง า่ิงก•งัมา นขลอ ้ี งนสไับทุภวย่า าเ ปษซ็น่ึงิตวยรังสรคณองทคนันดหสีทม่ีมญัยีคแุณิงลเคะป่าใชเ็นป้ไ็นดว ้ รรณคดีคำาสอนแก่
โทโส ep 4ผู้หญิง ใหข้ ้อคิด คติเตือนใจ หลกั ในการปฏิบตั ิตน
นมัสการ (นะ-มัด-สะ-กาน) น. ลิ้น
นพิ พาน (นิบ-พาน) ep 5น.ข ั้นคปวระาเมมนิ เโพกื่อเพริ่มธคณุ คค่าวามฉุนเฉยี ว แกข่สน้ั ตสื่อรสีทาี่ครแวลระนนา� ำาเสไนปอปฏิบัติให้เกิดคุณค่าแก่ตนเอง
น. กาแลรบะรแจิติกสาสราสดธงัาครงมณคะ วามออ่ นนอ้ มดว้ ยการกราบไหว้ St St๑๕. นหันก้าเรชแใียั้นนลนเรแะียกตนเ่ปลา นะรน็ กักปเลทรุ่มียรช่ี อนน่ืะอร่วกพชมมมกาฤันแขปสตอรดิะปงงเบมผฏทินอู้ บผิบนื่ลาทังต าสสนิมทาแมมล้ังุตะาทิ ราถงนกาำ ไาปยเป วน็ าแจนาว ทใาจง

น. ความดบั สนทิ แหง่ กเิ ลสและกองทกุ ข์๑๖. นักเรียนสืบค้นความรู้เก่ียวกับสุภาษิตสอนหญิง ๑๗. นักเรียนนำาคำาสอนจากสุภาษิตสอนหญิง
จากแหล่งการเรียนรู้ต่าง ๆ อย่างหลากหลาย เช่น ไปประยุกต์ใช้ในการดำาเนินชีวิต ปฏิบัติตน ทใแนไ่ีลดกการ้ สอเรบั ปดจัอนลำาาเี่ยดกนดกนนิ คาีคงชรลวีวชาิตมาอ้มมกงคาขรกิดแอกสบั ังดนคง ไ พเา่ทพรนอ่ื ้อยนยิ มาำ ไทมป ั้งแเซสปลรน็ึ่งุปแะยนขข้อวังทนคคาิดงบ งธทรันรมสเมนัยยี มแปลระะใเชพ้ไณด ้ี
ห้องสมุด อินเทอร์เน็ต แล้วนำาความรู้ที่ได้มา เป็นแบบอย่าง รวมท้ังแนะนำาบุคคลอื่น
ตลอดกาล น1ับ1ว5่า เป็นวรรณค ดี ที่มี คุ ณ ค่ า เ ป็ น
แลกเปลี่ยนกนั เพือ่ ขยายประสบการณก์ ารเรียนรู้ สุภาษใติ หสป้ ฏอบิ นัตหติ าญมอิงย่างเหมา1ะส1ม5 อย่างยิง่ สุดยอดคู่มือครู

5ep ข้ันประเมนิ เพือ่ เพิม่ คุณคา่ ep 4
บริการสังคม
และจิตสาธารณะ ข้นั ส่อื สารและนา� เสนอ

๑๖. สุดนยักอเรดียคนู่มสือืบคครู้นควา6มรู้เก่ียวกับสุภาษิตสอนหญิง ๑๗. นักเรียนนำาคำาสอนจากสุภาษิตสอนหญิง ๑๕. นักเรียนแต่ละกลุ่มออกมาแสดงบทบาทสมมุติ
หน้าชั้นเรียน นักเรียนร่วมกันประเมินผลงานและ
จากแหล่งการเรียนรู้ต่าง ๆ อย่างหลากหลาย เช่น ไปประยุกต์ใช้ในการดำาเนินชีวิต ปฏิบัติตน แลกเปลี่ยนความคิดกัน พร้อมทั้งสรุปข้อคิด

GPAS 5 Steps ข้ันสังเกต รวบรวมข้อมูลพเิ ศษ

ep 4 บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 Gathering

St 3eขpัน้ สอ่ื สารและน�ำเสนขอ้นั (ปApฏpิบlyตั iิ ng the Communication Skill) แนวข้อสอบ

St
ด า้ นภากษาารถก่ารยะทบอวดนคกวาารแหมนลลรี้ทะังู้ ส�ำ กคใราหวุปรา้ผปมคเู้ วรคฏียาบิิดมนตั รไคดิู้ ว้แาลมกรเู้สปึกล่ยี โนดคยวใาชม้ภราู้ ษทาัศนแคสตด ซิงจึง่ถกำาึงนัเคจแวอาลมยะกสู่ทนัาุกมถวาา้รันนถ �ำใๆนเส กนจาอึงรโสบดื่ออยสใกาชวร้คห่าอลรมือาพไปวิ ปัญเตหญอาราเ์พ่ือนใหม
หรอื ส๑ื่อ๑อ.ิเ ล็กนทักรอเรนียิกสน์ ผร้เู่วรียมนกกันจ็ ะสไดรพ้ ุปฒั สนิ่งาททัก่ีเขษ้าะดใา้จนเเปท็นคโนโลยดี ้วย ยงั ครบเหมอื นเดมิ แตเ่ กดิ ไมไ่ วใ้ จ เงนิ เหรยี ญอ
ค วาม สก�ำ าเรรจ็สค ขื่อ อ•วส งาาตมรนนแริ ทลผรู้ ะ้เูว่ารนมนยี ำ�นกเพจสันื้ะนน เดอกบเดิงั ป้ าคน็นวน้ี ากเมาปภรส็านคร้าเภงรูมอื่ อิใาจรงเมทกณิดี่ เแ์เลชร่ิงงาบบันวกดไาดล้อใจยท่าจี่งลคะดสรงี ร่ึงเไม้าหปงื่อนสยผร่ึงัู้ดอร ่ืนคเปขผ์ชล่ืลน้า่องใชานยอนบใโตหพผ่อล้เๆรหงงาไลปขนืออขโองพงไตรมงน้ทคชรอื่น่ึงงหชหมนล่ึงา งกทลี่วัวาจงะ
สบื ทอดตอ่ ๆ กนั มา แสดงถงึ ภมู ปิ ญั ญา ท่ีเตรียมไว้ทำาหัวกวางยากท่ีเงินเหรียญจะหนีอ
คืนหนึ่งฝนตกหนัก พายุจัด ด้วยบ้านอยู่ติดกขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล
ทางภาษาและเป็นมรดกทางวฒั นธรรมGPAS 5 Steps ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
ของทอ้ งถน่ิ ทส่ี อดแทรกeขp 3อ้ คดิ แหล ลขะคังส้ันกรปาปุรตฏปคบิ วฏัตาสิิบมิ ัตรอิู้ นใจ แนวข้อสอบ O-NET
เป็นการปลูกฝังคุณธรรมต่าง ๆ ท่ี ๑๑. นักเรียนร่วมกันสรุปส่ิงท่ีเข้าใจเป็น
St พึงประสงค์ต่อการอยู่ร่วมกันในสังคม ความรูร้ ่วมกัน ดังนี้ รุ่งขึ้นเขาลงไปดูไม่มีขอนไม้ทองหลางเสียแล
• นิทานพื้นบ้านเป็นเรื่องที่เล่า ลอยนำ้าได้ลอยลงสู่แม่นำ้าออกทะเลไปแล้ว เงิน จำาเจอยู่ทุกวัน ๆ จึงบอกว่าลาไปหาเพ่ือนใหม่ รุ่งขึ้นชายผู้น้ันไปตรวจดูท่ีซ่อนนับดู
St St Stสบื ทอดตอ่ ๆ กนั มา แสดงถงึ ภมู ปิ ญั ญา
ยงั ครบเหมอื นเดมิ แตเ่ กดิ ไมไ่ วใ้ จ เงนิ เหรยี ญอาจไปเสยี จรงิ ๆ ตามฝนั กเ็ ปน็ ได ้ จงึ นาำ
และสะท้อนให้เห็นสภาพของสังคม ทางภาษาและเปน็ มรดกทางวัฒนธรรม อยา่ งเหลอื เชอื่ ไดค้ ตสิ อนใจตนเองวา่ ถา้ เราไมห่ าลงไปยัดเข้าในโพรงของไม้ทองหลางที่วางอยู่ใต้ถุนบ้าน อัดดินเหนียวเข้าไป
ของทอ้ งถนิ่ ทส่ี อดแทรกขอ้ คดิ คตสิ อนใจ
คร่ึงหน่ึง ปล่อยให้เหลือโพรงครึ่งหน่ึง กลัวจะมีใครสงสัยขอนทองหลางขนาดใหญ่

หมดไปด้วยท่ีเตรียมไว้ทำาหัวกวางยากที่เงินเหรียญจะหนีออกไปได้ เฝ้าสังเกตตรวจตราทุกวัน

คืนหนึ่งฝนตกหนัก พายุจัด ด้วยบ้านอยู่ติดกับแม่น้ำา จึงเกิดนำ้าท่วมโดยฉับพลัน
รุ่งขึ้นเขาลงไปดูไม่มีขอนไม้ทองหลางเสียแล้ว เขาลืมนึกไปว่าขอนไม้ทองหลาง
ลอยน้ำาได้ลอยลงสู่แม่น้ำาออกทะเลไปแล้ว เงินท่ีเขาสะสมมาเป็นเวลานาน หนีไปได้
ในอดีตหลาย ๆ ด้าน จึงควรอนุรักษ์เป็นการปลูกฝังคุณธรรมต่าง ๆ ท่ี อยา่ งเหลอื เชอื่ ไดค้ ตสิ อนใจตนเองวา่ ถา้ เราไมห่ าเงนิ มาเพม่ิ เตมิ เงนิ ทมี่ อี ยแู่ ลว้ กพ็ ลอย
พึงประสงค์ต่อการอยู่ร่วมกันในสังคม หมดไปดว้ ย

นิทานพ้ืนบา้ นให้คงอยู่สืบไปและสะท้อนให้เห็นสภาพของสังคม พ่วง บษุ ร�รัตน์
ในอดีตหลาย ๆ ด้าน จึงควรอนุรักษ์ ส�ร�นกุ รมวัฒนธรรมไทย ภ�คใต้ เล่ม ๑๘
นิทานพืน้ บา้ นใหค้ งอยู่สบื ไป

ep 4 ep 4 สรุปความรู้ นทิ านพนื้ บา้ นเปน็ ภมู ปิ ญั ญาและมรดกทางวฒั นธรรมของทอ้ งถน่ิ
ซึ่งนอกจากจะให้ความสนุกสนานเพลิดเพลินแล้วยังให้ข้อคิด คติสอนใจ
ข้ันสื่อสารและน�าเสนอ
นทิ านพน้ื บา้ นเปน็ ภมู ปิ ญั ญาแสรุปความรู้เป็นการปลูกฝังคุณธรรมต่าง ๆ ที่พึงประสงค์ต่อการอยู่ร่วมกันในสังคม และ
๑๒. นั ก เ รี ย น แ ต่ ล ะ ก ลุ่ ม อ อ ก ม า เ ล่ า
สะทอ้ นให้เห็นสภาพของสงั คมในอดีตหลาย ๆ ดา้ น เชน่ ประเพณี วฒั นธรรม
ขั้นส่อื สารและนา� เสนอนิทานพ้ืนบ้าน พร้อมท้ังแสดงบทบาท
สมมุติหน้าชั้นเรียน บอกข้อคิดท่ีได้รับ ซึ่ ง น อ ก จ า ก จ ะ ใ ห้ ค ว า ม ส นุ ก ส น า น เ พ ลิ ด เวิถีชีวิต ค่านิยมความเชื่อต่าง ๆ การศึกษาและรวบรวมนิทานพื้นบ้านจึงเป็น
จากเรื่องน้ัน ๆ นักเรียนร่วมกันแสดง
การอนุรักษ์นิทานพน้ื บา้ นให้คงอยสู่ บื ไป
๑๒. นั ก เ รี ย น แ ต่ ล ะ ก ลุ่ ม อ อ ก ม า เ ล่ า ความคิดเห็นและประเมินผลงานของ
เพ่อื นแตล่ ะกลุ่ม คำาถามทา้ ทายเจปุดปร็นะกกายคาวรามปคิดลูกฝังคุณธรรมต่าง ๆ ที่พึงประส
สะทอ้ นใหเ้ หน็ สภาพของสังคมในอดตี หลาย เพราะเหตุใดเราจงึ ตอ้ งอนรุ ักษแ์ ละสบื ทอดนทิ านพ้ืนบา้ น
นิทานพ้ืนบ้าน พร้อมท้ังแสดงบทบาท5ep ขัน้ ประเมินเพื่อเพ่ิมคุณค่า 136 วิถีชีวิต วรรณคดแี ละวรรณกรรม ป. ๖ ค่านิยมความเชื่อต่าง ๆ การศึกษ
สมมุติหน้าชั้นเรียน บอกข้อคิดที่ได้รับบรกิ ารสังคม
และจติ สาธารณะ การอนรุ ักษ์นทิ านพ้ืนบา้ นให้คงอยสู่ บื ไป
๑๓. นักเรียนนำานิทานพื้นบ้านไปเล่าผ่าน
จากเร่ืองนั้น ๆ นักเรียนร่วมกันแสดงเสียงตามสายในโรงเรียนก่อนเข้าแถว รอบรู้อาเซียนและโลก
ตอนเชา้ หรอื ช่วงพกั กลางวัน หรือจัดทาำ
ความคิดเห็นและประเมินผลงานของหนังสือนิทานพื้นบ้านของแต่ละภาค a saeseaann
ไปจัดวางในห้องสมุด เพื่อให้นักเรียน
ในโรงเรียนได้อ่าน เป็นการช่วยอนุรักษ์ นกั เรยี นแบง่ กลมุ่ แตล่ ะกลมุ่ คน้ ควา้ นทิ านของประเทศสมาชกิ อาเซยี นกลมุ่ ละ ๑ เรอ่ื ง
เพือ่ นแตล่ ะกล่มุ และสบื ทอดนิทานพื้นบา้ น อ่านนทิ านเรื่องน้นั แล้วนำามาเล่าใหเ้ พื่อนฟัง วิเคราะหข์ อ้ คดิ ทไี่ ด้รบั วา่ สามารถนำาไปใช้

คำาถามท้าทายในชีวติ ประจาำ วนั ได้อยา่ งไร จดุ ประกายความคดิ

Step 5 สุดยอดคู่มือครู 136 เพราะเหตุใดเราจงึ ตอ้ งอนุรกั ษ์และสืบทอ

ขน้ั ประเมนิ เพือ่ เพิ่มคุณคา่ 136 วรรณคดีและวรรณกรรม ป7. ๖ สุดยอดคู่มือครู
บรกิ ารสงั คม

และจติ สาธารณะ

๑๓. นักเรียนนำานิทานพื้นบ้านไปเล่าผ่าน

พิเศษ
A Sฏมnิบรgัตู้ คaิแรnลูคdะสวCรรoสุปnอคsนวtreาupมcรt5iู้หngลังtกheารKปnฏoิบwัตleิ dge ตัวช้ีวัด
pplyขin้ันgสื่อthสeารCแoลmะนm�าuเnสiนcaอtion Skill ข้ันประเมินเพื่อเพิ่มคุณค่า

elf-Regulating

St รอบรู้อาเซียนและโลก
4ขั้นประเมนิ เพอื่ เพมิ่ คุณค่าบริการสังคมและจติ สาธารณะ (Selfas-eeaRnpegulating)
St St
าลศ้อัยมอทยาู่ใงนสสังภค สามพง่ิ ทแ่เีวปดเน็ ลมป้อื่อมรสะทมโ่ีปยอลชงอนขดเ์อพภงัยมิ่ผ ขู้เแรนึ้ ลียอะนกีมไีสหด่วล้รนับ่อรหก่วมลาใอรนเมสกเรปิจิมก็นรแนรริสมงัยขเแชอหิงง บ่งกวากรอคยดิ ่ากง๓าสร๐มก.่ํา รเนะสทักม�ำเอรในจขียั้นาตนกสวั แื่อสผสติู่เ้งรา่ทลรยี ่ีทแะนลกำ�ะ สลนาจุ่�ามมะเสอกานอรรอถะกขตมยุ้นาาใแยหสผ้คลดิดไงปสสร้า่สู งังสครมรไคด์้
มนนั้ ตามมาตรฐานสากลและวสิ ัยทศั น์ในศตวรรษท่ี ๒๑ ละครหน้าช้ันเรียน นักเรียนและครู

งเด็ก ร่ ว ม กั น ป ร ะ เ มิ น ผ ล ง า น แ ล ะ
แลกเปลี่ยนความคิดกัน พร้อมทั้งด้รับการเล้ียงดูให้มีสุขภาพที่ดีท้ังทางร่างกายและจิตใจ รวมถึงได้ A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ
pplying and Constructing the Knowledge
Applyขin้ันgส่ือthสeารCแoลmะนm�าuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพlaิ่มtคinุณgค่า
สรุปข้อคิดท่ีได้รับจากการชมละครธรรม เสริมความรู้ ครูควรสอน
ตัวชี้วัด asean รอบรู้อาเซียนและโลก
4
ep เพื่อนำาไปเป็นแนวทางในการดำาเนิน

วมนิ ศี ยั ัก ฝยกึภใาหพเ้ ใดนก็ กราจู้ รกั ดคแู วลบสคขุด มุา้ภนตสเาดภพ็กวั าตพเข้ออแงวอองดา งลศรอ้เัยจู้มดอทกัย็กาู่ใงขนส สปงัอภคบอ้ามพงเแขวกดตันลร้อโมะรทหค่ีปลว อกา่ดงภรตัยะ แนตลเุ้นะอมใีสงห่วแน้เรลด่วมะก็ใผนเกกอู้ ิจกดินื่ รรมของ ชวี ติข้นั ส่ือสารและนา� เสนอ
๓๓๐.๑ ลน.ะัก คเนรรีหยันนก้าแชเตั้นร่ลเระี ยียกนลน ุ่มนอักสอเรืกบียมนคาแแล้สนะดครคงู ว า ม รู้ เ กี่ ย ว กั บ
ชุมชนและสังคมนน้ั ที่มา มูลนธิ ิอาสาพฒั นาเดก็ แร่ลวกมกเปกัาลนี่ยรปนขรคะัวบาเมมเคิสนิดผภกลันาง พเารรน้อื่อแมลทงั้ะง ขุนช้าง-ขุนแผน
ด้านสภาวะของเด็ก สรุปจข้อาคกิดทแี่ไหด้รลับจง่ ากกกาารรชเมรลยี ะคนรรอู้ ยา่ งหลากหลาย
ชเพวี ่ือิตนเชำาไป่นเป ็นหแอ้นวงทสางมในุดกา รอดำานิ เนเินทอร์เน็ต สอบถาม
เดh็กตtt้อpงไ:ด//้รwับกwารwเล.ี้ยvงgดูcใหd้ม.ีสoุขrภgา/พcทh่ีดiีทld้ังท_าpงrรo่างtกeาcยtแ_ลaะจcิตt.ใhจ tรmวมถึงได้

เรยี นรูด้ ้านจริยธรรม

ดา้ นผูด้ ูแลเดก็

ต้องเป็นผู้มศี กั ยภาพในการดแู ลสขุ ภาพของเด็ก ป้องกนั โรค กระตุ้นให้เดก็ เกิด
ารขบั เสภาขุนชา้ งขนุ แผนกา ร เรยี นร ู้ฝกึ วนิ ยั ฝกึ ใหเ้ ดก็ รจู้ กั ควบคมุ ตวั เอง รจู้ กั ขอบเขตระหวา่ งตนเองและผอู้ นื่
ttp://www.youtube.com/watch?v=PoJ90wh2tt8p:/a/wzwYw.v&gcdf.oergทa/ี่มcาhtiuมldลู_rนpeธิroอิ t=าeสcาtพ_aัฒcนt.าhเดtmก็ ๓๑. นกัากรเขจรับียาเนสกภสืาบผเรคู้่ือร้นงู้ค ขวแุนาชมล้าร้งวู้เ-กขน่ียุนวแำากผคับน วามรู้ที่ได้มาฝึก
จเจชาาน่กก แหขตผหอู้้รัลบองู้ ง่สแกมนลเาดุร้วส เ นรอยีกำภานิ นคเำทารวาอู้อเายรเมนเ์า่ รนรงิู้หทด็ตื่ อลี่ ไสดพาอกง้มบหล าถลฝาาาขึมกยย ุ นงชา้มา ง - ขุ น แ ผ น
วันทองลาเรอื น ตขับอนเปส กภรำาาเะเนรสิด่ือพบงล กาขยุนางชรา้มาณง เ-พข์ก่ืุอนาขแรยผาเนยร ยี นรู้ เพื่อขยาย
w.youtube.com/watch?v=mกhQtาtรpข6:ับ//เJwสNภwาwขgุน.yช7o้าuงZtขuนุhbแemผ.cนo Qm /w ขatcับh?เvส=PภoJา9ข0wุน18ชa้าzYง&_feature=
related ตอน วนั ทองลาเรือน
//www.youtube.com/watch?v=mQ6JNg7ZhmQ ขับเสภาขุนช้าง_
นในพงศาวดาร ขุนแผน_ ประสบการณก์ ารเรยี นรู้
.mod.go.th/heritage/nhขุนtatชpt้า:/งi/ขowนุ nwแผw/นk.mในooพdoง.gศnoา.pวtดhaา/hรn er/itkagoe/onnatipona/knoo.nhptamn/koonpan.htm
5epep 5 ขัน้ ประบเมริกนิ ขาเพรนั้สอื่ งั เปคพม่ิมรคุณะเค่ามินเพอ่ื เพม่ิ คณุ คา่
เรยี นรูค้ ำ นำไปใช้ StSt
และจติ สาธารณะ บริการสังคม
เรียนรู้คำ นคำ�ำ ไศพัปทใน์ ่�ชรู้ ้ ๓๒. นักเรียนร่วมกันจัดแแสลดะงจละติ คสรเาสธภาารณะ

ทน์ �่ รู้ กรรมชวาต (กาำ -มะ-ชะ-วาด) น. ลมเกดิ ในครรภเ์ วลาคลอดบตุ ร เร่ือง ขุนช้าง-ขุนแผน ตอน กำาเนิด
กระแจะ น. ผงเครอ่ื งหอมตา่ ง ๆ ทปี่ ระสมกันสาำ หรับทา
น . ลมเกดิ ในครรภ์เวลาแหคกรอื่นลเไจมมิอ้ห โอดดมยบ ปชระุตกมตดรมิ เชเี คียรงอ่ื หงปญรา้ะฝสรมัน่ คอื ไมจ้ นั ทน ์ ๓๒พ.ล านยงักามเ โรดียยจนัดแรส่วดงมในกโรันงเรจียันดแสดงละครเสภา
า-มะ-ชะ-วาด) น. ผงเคร่ืองหอมต่าง ๆ ทีป่ ระสมกเสภนั าเรสอ่ื งาำ ขหนุ ชา้รง-ับขนุ แทผนา 97 วตนัามภโเาอษรกา่ืาอไสททงยเ่ีแ หหมขง่าชะุนาสตมช ิห เช้ารน่อืง นว-าำนั เขสรอื่นุุนงทรรแาภว ู่ผน ตอน กำาเนิด
ทเพ่ีไื่ดอพ้ใเรหีย้ลเกนิาดมยาขไ้อปงคเาลิด่ามทใ่ีสห ้าบโมุคดาครยลถอนจื่นำาฟัดไปังแ สดงในโรงเรียน
หรอื เจมิ โดยปรกตมิ เี ครอ่ื งประสม คอื ไมจ้ นั ทน ์ ประยตุกาตมใ์ ช้ใโนอชีวกติ าจสรงิ ทไดเ้่ี หมาะสม เชน่ วนั สนุ ทรภู ่
แกน่ ไม้หอม ชะมดเชยี ง หญ้าฝรั่น

เสภาเรอื่ ง ขุนช้าง-ขุนแผน 97 วนั ภาษาไทยแหง่ ชาต ิ หรอื นาำ เรอ่ื งราว

ที่ได้เรียนมาไปเล่าให้บุคคลอ่ืนฟัง

เพื่อให้เกิดข้อคิดท่ีสามารถนำาไป

ประยุกตใ์9ช7้ในสุดชยอีวดคิตู่มือจครรู งิ ได้

สุดยอดคู่มือครู 8

พิเศษ

ค�ำช้ีแจงในการใช้หนังสือเรียน

ที่ได้รับการออกแบบให้สอดคล้องกับการเรียนรู้ของสมอง

หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน ภาษาไทย : วรรณคดีและวรรณกรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ จัดทำ�ขึ้นตามหลักการ
จุดหมาย มาตรฐานการเรียนรู้ ตัวชี้วัดและสาระการเรียนรู้แกนกลางของหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน
พุทธศักราช ๒๕๕๑ ซึ่งมุ่งส่งเสริมให้ผู้เรียนได้ศึกษาวรรณคดีและวรรณกรรม มีคุณค่าเหมาะสมกับวัย ได้เรียนรู้ความงาม
ของภาษา และข้อคิดที่เป็นประโยชน์ในการดำ�เนินชีวิต พัฒนากระบวนการคิดวิเคราะห์ การคิดอย่างมีวิจารณญาณ
การคิดสังเคราะห์ การคิดประเมินค่า การคิดสร้างสรรค์ ได้ฝึกทักษะทางภาษา ฝึกการแสวงหาความรู้ด้วยตนเอง
ปลูกฝังคุณลักษณะอันพึงประสงค์ และส่งเสริมประสบการณ์อย่างหลากหลาย ซึ่งสอดคล้องกับการเรียนรู้ของสมอง
(Brain Based Learning)

บทละครเรอื่ ง รามเกยี รต์ิ ตอน ศกึ ไมยราพ

พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช

ตัวชว้ี ดั ตัวชี้วัด
เป็นเป้าหมายที่ผู้เรียนจะสามารถ
ปฏิบัติได้เมื่อได้ผ่านกระบวนการ  อ่านออกเสียงบทร้อยแก้วและบทร้อยกรองได้ถูกต้อง (ท ๑.๑ ป. ๖/๑)
เรียนร้ใู นหนงั สือเรยี นเลม่ นี้  อธิบายความหมายของคำา ประโยค และข้อความที่เป็นโวหาร (ท ๑.๑ ป. ๖/๒)
 อธิบายการนำาความรู้และความคิดจากเรื่องที่อ่านไปตัดสินใจแก้ปัญหาในการดำาเนินชีวิต
แผนผงั สาระการเรียนรู้
แ ส ด ง ส่ ว น ส�ำ คั ญ ที่ ป ร า ก ฏ ใ น (ท ๑.๑ ป. ๖/๕)
วรรณคดแี ละวรรณกรรมหรอื แสดง  อ่านหนังสือตามความสนใจและอธิบายคุณค่าที่ได้รับ (ท ๑.๑ ป. ๖/๘)
ขอบข่ายเน้ือหาที่ผู้เรียนจะได้  แสดงความคิดเห็นจากวรรณคดีหรือวรรณกรรมที่อ่าน (ท ๕.๑ ป. ๖/๑)
เรียนรูใ้ นหน่วยการเรียนรนู้ ้ี  อธิบายคุณค่าของวรรณคดีและวรรณกรรมที่อ่านและนำาไปประยุกต์ใช้ในชีวิตจริง (ท ๕.๑ ป. ๖/๓)
 ท่องจำาบทอาขยานตามที่กำาหนดและบทร้อยกรองที่มีคุณค่าตามความสนใจ (ท ๕.๑ ป. ๖/๔)
สาระสำ� คัญ
เป็นหลักการในความเข้าใจที่คงทน แผนผังสาระการเรียนรู้
ซ่ึงผู้เรียนจะสร้างขึ้นได้เมื่อผ่าน
กระบวนการเรียนรู้ในหนังสือเรียน ตัวละครสาำ คญั สถานท่ี
เล่มน้ี
บทละครเรือ่ ง
รามเกียรติ์
ข้อคดิ ตอน ศึกไมยราพ ปญั หา

สาระสำาคัญ เหตกุ ารณ์

รามเกียรติ์ เป็นวรรณคดีไทยที่มีเค้าโครงเรื่องมาจากรามายณะของอินเดีย เนื้อเรื่องเป็นการทำา
สงครามอันยืดเยื้อระหว่างมนุษย์ ลิง และยักษ์ มีความสนุกสนานตื่นเต้นเร้าใจ โดยมีแก่นสำาคัญของเรื่อง

คือ ธรรมะย่อมชนะอธรรม

9 สุดยอดคู่มือครู

พเิ ศษ แนะน�ำประวตั ผิ แู้ ต่ง

พระราชประวตั ิ ใหน้ กั เรียนรู้จักผแู้ ตง่ ก่อนศึกษาผลงาน
เพอื่ ใหเ้ ขา้ ใจและเหน็ คณุ คา่ ของการอา่ น
พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช วรรณคดีและวรรณกรรมเรื่องนัน้ ๆ
ทรงพระราชสมภพเมื่อวันพุธที่ ๒๐ มีนาคม พ.ศ. ๒๒๗๙ มากย่งิ ขึน้
ซ่ึงตรงกับปีมะโรงในแผ่นดินสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ
พระราชบดิ า คอื หลวงพนิ จิ อกั ษร (ทองด)ี พระนามเดมิ ของ
พระองค์ คือ ทองด้วง
พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช
ทรงเข้ารับราชการเป็นมหาดเล็กหลวงในแผ่นดินสมเด็จ-
พระเจ้าอุทุมพร ภายหลังได้รับแต่งต้ังเป็นหลวงยกกระบัตรเมืองราชบุรี ในแผ่นดิน
สมเด็จพระที่น่ังสุริยาศน์อมรินทร์ (สมเด็จพระเจ้าเอกทัศ) ต่อมาได้เข้ารับราชการ
ในแผ่นดินสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีได้ทรงปฏิบัติราชการด้วยความวิริยอุตสาหะ
จนในทสี่ ดุ ไดร้ บั พระราชทานยศเปน็ เจา้ พระยาจกั รแี ละสมเดจ็ เจา้ พระยามหากษตั รยิ ศ์ กึ
ตามลำาดับ ทรงปราบดาภิเษกขึ้นเป็นพระมหากษัตริย์พระองค์แรกแห่งราชวงศ์จักรี
เมอ่ื วันท ่ี ๖ เมษายน พ.ศ. ๒๓๒๕ และทรงสถาปนากรุงเทพมหานครเปน็ ราชธานี
ในรัชสมัยของพระองค์ต้องทรงทำาศึกกับพม่าหลายคร้ัง ทรงดำาเนินนโยบาย
อย่างสุขุมเกี่ยวกับญวนและเขมร ทรงปราบปรามหัวเมืองขึ้นใกล้เคียงอยู่เนือง ๆ
นอกจากการสงครามแลว้ ยงั ทรงสนพระทยั ฟนื้ ฟบู า้ นเมอิื งใหเ้ จรญิ ในทกุ ๆ ดา้ น เชน่
ศาสนา กฎหมาย สถาปตั ยกรรม นาฏศิลป์ วรรณคดี
พระองค์ทรงมีพระปรชี าสามารถในด้านกวีนิพนธ ์ ทรงพระราชนิพนธ์เพลงยาว
รบพม่าที่ท่าดินแดงด้วยพระองค์เอง และโปรดเกล้าฯ ให้นักปราชญ์ราชกวีร่วมแต่ง
บทละครเรื่อง รามเกยี รต ิ์ อุณรทุ อเิ หนา ดาหลงั ทรงสนบั สนุนใหน้ ักปราชญ์อน่ื ๆ
ช่วยกนั สร้างสรรคว์ รรณคดขี ้นึ เปน็ อนั มาก
พระบาทสมเดจ็ พระพทุ ธยอดฟา้ จฬุ าโลกมหาราชเสดจ็ สวรรคตเมอื่ พ.ศ. ๒๓๕๒
รวมพระชนมพรรษาได ้ ๗๔ พรรษา ทรงครองราชย์อยู ่ ๒๘ ปี

12 วรรณคดีและวรรณกรรม ป. ๖

บทน�ำเรอื่ ง บทนำาเรอ่ื ง
เป็นการอธิบายท่มี า มูลเหตุในการแต่ง รามเกียรติ์ เป็นวรรณคดีที่มีมาแต่คร้ังกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี สันนิษฐานว่า
ของวรรณคดแี ละวรรณกรรมเรอ่ื งนนั้ ๆ ไทยได้นำาเร่ืองรามเกียรต์ิมาจากรามายณะของอินเดีย ซ่ึงมีอายุเก่าแก่กว่า ๒,๐๐๐ ปี
เพ่ือให้ผู้เรียนมีความรู้เบ้ืองต้นและ ตั้งแต่สมัยอยุธยามีผู้แต่งเรื่องรามเกียรติ์หลายฉบับ ด้วยเห็นว่าเป็นเรื่องราว
สรา้ งแรงจงู ใจในการอา่ น ที่สนุกสนานต่ืนเต้น ส่วนใหญ่แต่งเป็นบทพากย์โขน พากย์หนัง และบทละคร
ซึง่ ใช้แสดงละครรำา
เนื้อเรือ่ งย่อ รามเกียรต์ิฉบับที่มีเน้ือหาสมบูรณ์ที่สุด เป็นพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จ-
ช่วยสรุปเร่ืองและเหตุการณ์ส�ำคัญ พระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช โดยมีพระราชประสงค์เพื่อฟื้นฟูและรวบรวมเรื่อง
ก่อนถึงตอนท่ีผู้เรียนจะได้อ่าน ท�ำให้ รามเกียรติ์ของเก่าต้ังแต่สมัยอยุธยาและใช้เล่นละครในพิธีสมโภชกรุงรัตนโกสินทร์
เข้าใจเรื่องราวท่ีเกิดขึ้นและสามารถ ระหว่าง พ.ศ. ๒๓๒๘-๒๓๒๙ ซ่ึงทรงจัดพระราชพิธีบรมราชาภิเษกอีกครั้งหนึ่ง
คาดคะเนเหตกุ ารณจ์ ากเรื่องทีอ่ ่านได้ ให้ถกู ต้องตามแบบแผน
บทละครเรื่อง รามเกียรต์ิ เป็นบทละครใน คือ ละครที่ตัวแสดงเป็นผู้หญิง
สุดยอดคู่มือครู 10 ทั้งหมด คำาประพันธ์ที่ใช้แต่งเป็นกลอนบทละคร มีจำานวน ๖-๙ คำา เพ่ือความสะดวก
ในการรอ้ ง
บทละครเร่ือง รามเกียรต์ิ ตอน ศึกไมยราพ เป็นตอนท่ีสนุกสนานอีกตอนหน่ึง
เพ่ือความเข้าใจเรื่องให้ต่อเนื่องกัน นักเรียนควรศึกษาเน้ือเร่ืองย่อของรามเกียรต์ิ
ในตอนต้นกอ่ นที่จะถงึ ตอน ศึกไมยราพ ดงั นี้

เนื้อเรอ่ื งย่อของบทละครเรื่อง รามเกียรติ์ ก่อนถงึ ตอน ศกึ ไมยราพ
พระนารายณ์อวตารลงมาเป็นพระราม โอรสของท้าวทศรถกษัตริย์กรุงอโยธยา
มีพระลักษมณ์ พระพรต และพระสัตรุด เป็นพระอนุชา เม่ือพระรามเจริญวัย
ได้อภิเษกสมรสกับนางสีดา ท้าวทศรถทรงชราคิดจะทำาพิธีราชาภิเษกให้พระราม
ครองเมืองต่อไป แต่นางไกยเกษีมเหสีองค์หน่ึงของท้าวทศรถทูลขอให้พระพรตโอรส
ของนางข้ึนครองเมืองก่อน และให้พระรามเสด็จออกผนวชและเดินป่าเป็นเวลา ๑๔ ปี
ท้าวทศรถต้องทรงยอมตามคำาขอของนาง เพราะเคยสัญญาว่าให้นางขอสิ่งท่ีต้องการได้
หนึง่ ประการ เพื่อตอบแทนที่นางชว่ ยพระองคเ์ ม่ือคร้งั รบกบั ยกั ษ์ชอื่ ปทตู ทนั ต์ ขณะนนั้
เพลารถของทา้ วทศรถหกั นางไกยเกษีใชแ้ ขนสอดตา่ งเพลารถ ทาำ ให้ท้าวทศรถรบชนะ
ยกั ษป์ ทูตทนั ต์

บทละครเรอื่ ง รามเกียรต์ิ 13

พเิ ศษ

บทละครเรอ่ื ง รามเกียรติ์ วรรณคดีท่กี ำ� หนดให้เรยี น

ตอน ศกึ ไมยราพ ตรงตามประกาศของกระทรวงศึกษาธกิ าร
เรือ่ ง วรรณคดีส�ำหรบั จัดการเรยี นการสอน
พระบาทสมเดจ็ พระพุทธยอดฟา้ จุฬาโลกมหาราช (รัชกาลที่ ๑) ภาษาไทย

บดั น้ัน มัจฉานุผู้ใจแกลว้ กล้า
ซ่งึ อยู่ในสระคงคา เป็นด่านรักษาช้ันใน
ราตรเี ทยี่ งคนื เคยเที่ยว ลดเลย้ี วกระเวนทางใหญ่

กส็ าำ แดงแผลงฤทธิเกรียงไกร ขึ้นไปจากทอ้ งชลธาร

ฯ ๔ คำา ฯ เชดิ

เหวย...เหวย

ถงึ ท่ขี อบสระก็หยุดอย ู่ แลดไู ปทั่วทกุ สถาน
เหน็ วานรเผือกผู้อหังการ ลว่ งดา่ นผ่านทางเข้ามา
โกรธาขบฟันกระทบื บาท ทำาอำานาจออกยืนขวางหนา้
แล้วรอ้ งประกาศด้วยวาจา เหวยไอพ้ าลาใจฉกรรจ์
ตวั เอ็งมาน้ีจะไปไหน ไม่กลัวชวี าจะอาสัญ
องอาจลว่ งด่านกมุ ภณั ฑ์ กจู ะหน่ั ให้ยับลงกบั กร
ฯ ๖ คาำ ฯ

บทละครเรอื่ ง รามเกียรติ์ 15

บัดนนั้ คำ�แหงหนมุ �นช�ญสมร
เห็นลงิ น้อยขึ้นจ�กส�คร อ้�งอวดฤทธิรอนอหงั ก�ร์
จ่งึ คดิ ว่�ว�นรน ้ี เหตุใดมหี �งเป็นมจั ฉ�
รปู ทรงองอ�จประหล�ดต� ถ้อยคำ�หย�บช�้ ทะนงใจ
จึ่งรอ้ งว�่ เหวยไอ้ลงิ เลก็ จะเจียมตัวว่�เดก็ ก็ห�ไม่
มึงอย�่ ขว�งหน�้ กูไว้ ถอยไปให้พ้นไอ้ส�ธ�รณ์
ฯ ๖ คำ� ฯ

การ์ตูนวรรณคดี เหวยไ!!อ!!ล้ !!ิงเล็ก

น�ำเสนอวรรณคดีด้วยภาพการ์ตูนสีสันสดใส ท�ำให้ บดั นัน้ มัจฉ�นุฤทธไิ กรใจห�ญ
น่าอา่ น ทุกลายเส้นของภาพช่วยเลา่ เรือ่ งราว ถา่ ยทอด
อารมณ์ความรู้สึกของตัวละคร จึงท�ำให้ผู้เรียนอ่าน ได้ฟังกร้วิ โกรธคือไฟก�ล ตบมอื ฉัดฉ�นแลว้ ตอบไป
วรรณคดอี ย่างเขา้ ใจและสนุกสนาน
ถงึ ตัวกนู อ้ ยเท�่ น้ ี จะกลวั ฤทธเี อง็ กห็ �ไม่

อย�่ พกั อ�จองทะนงใจ ใครดจี ะไดเ้ หน็ กัน

ว่�แล้วสำ�แดงเดช� พสุธ�บ�ด�ลไหวหวั่น

โลดโผนโจนรุกบกุ บัน เข�้ ไลโ่ รมรันร�วี

ฯ ๖ คำ� ฯ เชิด

16 วรรณคดีและวรรณกรรม ป. ๖

11 สุดยอดคู่มือครู

พิเศษ

นางสพุ รรณมจั ฉากลวั ทศกณั ฐ ์ จงึ แอบไปสาำ รอกบตุ รทช่ี ายหาดแหง่ หนงึ่ เหลา่ เทวดา เวบ็ ไซต์แนะน�ำ
นางฟา้ ท่ีมาชว่ ยคุ้มครองนางตามคำาอธิษฐานไดต้ ง้ั ชื่อบุตรใหว้ ่า “มจั ฉานุ” นางบอกเลา่ เปน็ เวบ็ ไซตท์ ผี่ ู้เรียนจะสามารถสบื ค้นข้อมูล
แก่มัจฉานุถึงชาติกำาเนิดและลักษณะเด่นของหนุมานผู้เป็นบิดาก่อนที่จะทิ้งมัจฉานุ เพ่ิมเติมที่ทันสมัย เสริมการเรียนรู้ให้เหมาะสม
ไว้ตามลำาพัง เผอิญไมยราพเจ้าเมืองบาดาลประพาสป่าผ่านมาพบจึงรับมัจฉานุไว้เป็น กับระดับช้ัน และปลูกฝังการแสวงหาความรู้
บุตรบญุ ธรรม มอบหมายหนา้ ที่ใหเ้ ฝา้ สระทางเขา้ เมืองบาดาล ดว้ ยตนเองอย่างต่อเนอื่ ง
ตอ่ มาไมยราพลกั พาตวั พระรามมาไวท้ เ่ี มอื งบาดาล หนมุ านตดิ ตามมาชว่ ยพบกบั
มัจฉานุจึงต่อสู้กัน แต่ไม่สามารถเอาชนะกันได้จนกระท่ังรู้ความจริงว่าเป็นพ่อลูกกัน คำ� ศัพท์น่ารู้
มัจฉานุจงึ ยอมใหห้ นุมานผ่านดา่ นของตนเพ่ือหาทางชว่ ยเหลอื พระรามตอ่ ไป รวบรวมค�ำศัพท์ที่ผู้เรียนควรรู้จากเนื้อเรื่อง
เม่ือไมยราพตาย หนุมานได้มอบเมืองบาดาลให้ไวยวิกซึ่งเป็นญาติของไมยราพ มาบอกค�ำอ่านและอธิบายความหมายของ
ครอบครองโดยมีมัจฉานุเป็นพระมหาอุปราช ต่อมามัจฉานุได้เข้าเฝ้าพระราม ค�ำศัพท์ โดยอ้างอิงตามพจนานุกรม
หนมุ านจงึ ทลู ขอใหพ้ ระรามใชพ้ ระขรรคโ์ มลตี ดั หางปลาของมจั ฉานทุ งิ้ เสยี และพระราม ฉบบั ราชบณั ฑิตยสถาน
ยังทรงโปรดแต่งต้ังมัจฉานุให้เป็นพระยาหนุราชไปครองเมืองมลิวันอย่างมีความสุข
สืบไป

ตวั ละครเรื่องรามเกียรติ ์ //www.rungfa.chs.ac.th/ramactor.htm
เรือ่ งยอ่ รามเกยี รต์ิ //www.rungfa.chs.ac.th/ramstory.htm
โขน //www.anurakthai.com/thaidances/
khone/history.asp

ค�ำ ศพั ท์น�่ รู้ เรยี นรู้คำ��นำ�ไปใช้
กระบี ่
กระออม น. ลงิ
น. ภาชนะสานดว้ ยไม้ไผ่ ยาชัน รูปคล้ายกระบงุ
กมั ปนาท (กำา-ปะ-นาด) ไม่มีคอ ใช้ใส่นาำ้
กณุ ฑล (กุน-ทน) น. เสยี งสนั่นหว่ันไหว
น. ตมุ้ หู

บทละครเรอื่ ง รามเกียรต์ิ 43

ถอ้ ยค�ำ ส�ำ นวน ลว้ นตอ้ งศกึ ษ�

สำ� นรวนควรรู้ บดั นน้ั มัจฉานุผมู้ ีอชั ฌาสยั
น�ำขอ้ ความหรอื บทรอ้ ยกรองทผี่ เู้ รยี นควรเขา้ ใจ ได้ฟังอัดอัน้ ตนั ใจ บังคมไหว้แลว้ ตอบวาที
มาอธิบายความหมายให้ชัดเจนเพื่อช่วย ข้อน้ีขดั สนเปน็ พน้ คดิ พระบดิ าจงโปรดเกศี
ให้ผู้เรียนเข้าใจเร่ืองราวของวรรณคดีและ ดว้ ยพญาไมยราพอสุรี ได้เลย้ี งลกู น้จี นใหญ่มา
วรรณกรรมเร่อื งนั้น ๆ ดยี งิ่ ข้ึน พระคุณดัง่ คุณบิตุเรศ ซึง่ บังเกิดเกศเกศา
อนั ซึง่ จะบอกมรคา ด่ังขา้ ไม่มีกตัญญู
สุดยอดคู่มือครู 12 บดิ าลงมาทางไหน ทางนั้นจะไปยงั มอี ยู่
จงเรง่ พินิจพศิ ด ู กจ็ ะรดู้ ว้ ยปรชี าชาญ

คำาประพันธ์นี้แสดงให้เห็นว่า มัจฉานุมีความลำาบากใจในการจะบอกทาง
ลงไปเมืองบาดาลแก่หนุมานผู้เป็นบิดาที่แท้จริง เพราะจะเป็นการไม่กตัญญูต่อ
ไมยราพผู้เลี้ยงดูตนมาตั้งแต่เกิด ซึ่งมีพระคุณมากเช่นกัน จึงพูดเป็นนัยให้หนุมาน
คดิ เอง ซึ่งหนุมานสามารถใชส้ ตปิ ัญญาคิดได้ไมย่ าก

บัดน้นั คำาแหงหนมุ านทหารใหญ่
ไดฟ้ งั กด็ ำาริตรไิ ตร อันอา้ ยไมยราพอสรุ า
มนั คดิ เปรยี บเทยี บมาด่ังน ี้ เห็นจะมอี บุ ายยักษา
กูก็ไม่เกรงฤทธา จะซ้อนกลฆ่ามนั ใหว้ ายปราณ
ถงึ จะตายแมน้ ตอ้ งพระพายพดั ก็อบุ ัตคิ นื ชีพสังขาร
อันตวั ของไอข้ นุ มาร นยั จะแหลกลาญด้วยฤทธี

คำาประพันธ์นี้แสดงให้เห็นว่า เมื่อหนุมานได้ฟังข้อเสนอในการต่อสู้ของไมยราพ
ท่ีจะให้ผลัดกันใช้ต้นตาลตีคู่ต่อสู้คนละสามที โดยไมยราพจะตีก่อนน้ัน จึงคิดว่า
ไมยราพคงจะมีอุบายซ่อนอยู่ แต่หนุมานก็ไม่เกรงกลัว เพราะแม้จะถูกฆ่าตาย
แต่เม่ือลมพัดมาถูกตัวก็จะฟ้ืนคืนชีวิตได้ และมีกำาลังเหมือนเดิม และหนุมานก็มี
ฤทธ์เิ ดชทีจ่ ะฆ่าไมยราพไดเ้ ชน่ กนั

46 วรรณคดแี ละวรรณกรรม ป. ๖

น�งกอดจูบ/ลบู หลัง/แล้วสัง่ สอน// อำ�นวยพร/พล�ยนอ้ ย/ละห้อยไห้// พเิ ศษ
พอ่ ไปดี/ศรสี วัสด์ิ/กำ�จัดภยั // จนเตบิ ใหญ่/ยิง่ ยวด/ไดบ้ วชเรยี น//
ลูกผู้ช�ย/ล�ยมอื /นนั้ คือยศ// เจ้�จงอต/ส�่ หท์ �ำ /สม�่ำ เสมียน// อาขยานบทกหลกั
แล้วพ�ลูก/ออกม�/ข้�งท�่ เกวยี น// จะจ�กเจียน/ใจข�ด/อน�ถใจ// ครบถ้วนและตรงตามท่ีกระทรวงศึกษาธิการ
ลกู ก็แล/ดูแม่/แม่ดูลูก// ต�่ งพันผกู /เพียงว่�/เลือดต�ไหล// ก�ำหนดไว้ให้ผ้เู รียนทกุ คนตอ้ งทอ่ งจ�ำ
สะอ้นื ร่ำ�/อำ�ล�/ด้วยอ�ลยั // แล้วแขง็ ใจ/จ�กน�ง/ต�มท�งม�//
เหลียวหลังยงั /เห็นแม่/แลเขม้น// แมก่ เ็ ห็น/ลกู นอ้ ย/ละหอ้ ยห�//
แตเ่ หลยี วเหลยี ว/เล้ียวลบั /วับวญิ ญ�ณ/์ / โอเ้ ปล่�ต�/ต�่ งสะอ้นื /ยืนตะลงึ

พระสุนทรโวหาร (ภ่)ู

อาขยานบทหลกั บทที่ ๒
โคลงสี่สุภ�พ วรรคหน้�ใช้จังหวะ ๒/๓ หรือ ๓/๒ ขึ้นอยู่กับคว�มที่ปร�กฏ
สว่ นวรรคหลงั ใชจ้ งั หวะ ๒/(๒)

โคลงโลกนติ ิ

เสยี สนิ /สงวนศักดไ์ิ ว้// วงศห์ งส/์ /
เสยี ศกั ด์ิ/ส้ปู ระสงค/์ / สง่ิ รู้//
เสียรู้/เร่งด�ำ รง// คว�มสตั ย์/ ไว้น�//
เสียสัตย์/อย่�เสยี สู้// ชพี ม้วย/มรณ�//
คว�มร้/ู ดูย่งิ ล้�ำ // สินทรพั ย์//
คิดค�่ /ควรเมืองนับ// ย่งิ ไซร้//
เพร�ะเหต/ุ จักอยู่กับ// ก�ยอ�ต-/ ม�น�//
โจรจักเบียน/บ่ได/้ / เร่งร/ู้ เรียนเอ�//
เวน้ วจิ �รณ/์ ว่�งเวน้ // สดบั ฟัง//
เว้นที่ถ�ม/อนั ยัง// ไป่ร/ู้ /
เว้นเล�่ /ลิขติ สัง-// เกตว�่ ง/ เว้นน�//
เว้นด่งั กล�่ ว/ว่�ผู้// ปร�ชญไ์ ด/้ ฤๅมี

สมเด็จพระเจา้ บรมวงศเ์ ธอ กรมพระยาเดชาดิศร

ศักด์ิ ศกั ดศิ์ ร ี วงศ์หงส ์ เชอ้ื ส�ยก�ำ เนิดสูง
ค่าควรเมือง มีค�่ ยง่ิ อนั จะประม�ณมไิ ด ้ อาต-มา คอื อาตมา หม�ยถงึ ตวั ตน
เบยี นบไ่ ด ้ เอ�ไปไม่ได ้ เบยี น คอื รบกวน, ทำ�ใหเ้ ดอื ดรอ้ น เวน้ วิจารณ ์ เวน้ ก�รคดิ ไตรต่ รอง
เว้นเลา่ เวน้ ก�รอธิบ�ยถ่�ยทอด ลิขิต เขยี น

148 วรรณคดีและวรรณกรรม ป. ๖

นิทาน นิทานพื้นบา้ นภาคอสี าน
เร่อื ง ยายกับหลาน
ปลูกฝงั นิสยั รกั การอา่ นควบค่กู ับเสรมิ สรา้ ง
คุณลักษณะอันพึงประสงค์ นิทานเร่ือง ยายกับหลาน นี้เป็นนิทานที่สะท้อนให้เห็นสภาพชนบทไทยใน
สมัยก่อนที่ผู้คนจะต้องอาศัยธรรมชาติในการดำาเนินชีวิต เล่าโดยนางหอม แยงดี
บ้านแสงทรัพย์ ตำาบลตาอ็อง อาำ เภอเมือง จังหวัดสรุ ินทร ์ เนื้อเรอ่ื งมีดังน้ี
ประมาณ ๑๐๐ ปีล่วงมาแล้ว มียายกับหลานอาศัยอยู่ในกระท่อมเล็ก ๆ
หลังหนึ่งในกลางป่าลึก ซึ่งมีสัตว์ป่านานาชนิดอาศัยอยู่ ของป่าที่จะนำามาเป็นอาหาร
และยารักษาโรคก็มากมาย ทุก ๆ วันยายจะออกไปหาของป่ามาเป็นอาหารและนาำ
ไปขาย
อยู่มาวันหน่ึงยายได้ออกไปหาของป่าเหมือนเดิม หลานชายซ่ึงมีวัย ๑๕ ปี
ก็ออกไปหาของปา่ พรอ้ มยาย หลานเกบ็ ของป่าไดห้ ลายอย่าง มกี ลว้ ย มะมว่ ง และขงิ
พอกลบั มาถงึ กระทอ่ มหลานชายกเ็ อาขงิ มาหนั่ เปน็ ชน้ิ เลก็ ๆ บาง ๆ แลว้ นาำ ไปตากแดด
ให้แห้งเพ่ือจะนำาไปขายในวันหลัง ตลาดที่จะนำาสิ่งของไปขายนั้นอยู่ไกลมากจะต้อง
เดนิ ทางประมาณ ๒-๓ วัน จงึ จาำ เป็นตอ้ งตากใหแ้ หง้ สนิทดีเพือ่ ปอ้ งกนั ของเนา่ เสีย
หลานชายเป็นเด็กขยันมาก ท้ัง ๆ ท่ีขณะน้ันเวลาเที่ยงวันแล้ว แต่ยังไม่ยอม
กินขา้ ว ดว้ ยความอยากไดข้ องปา่ ไปขายมาก ๆ จึงกลับเขา้ ไปหาของป่าอกี คร้งั
ขณะน้ันยายกลับมาจากป่าด้วยความหิวข้าว ตั้งใจจะมากินข้าวพร้อมกับ
หลานชาย แต่หลานชายบอกยายว่า
“รอหลานอีกสักหน่อยเถอะนะยาย หลานจะไปเก็บของป่าให้ได้มาก ๆ หลานจะ
ไปอีกรอบหนงึ่ นะยายนะ„
ไม่นานนักหลานชายก็กลับเข้ามาในกระท่อม แล้วนำาของที่หามาได้ไปตาก
เหมือนเดิม ขณะที่เดินผ่านของท่ีตากไว้เม่ือเช้านี้ก็เห็นขิงที่ตากไว้มันหดหายไป
ก็นกึ โกรธยาย กลา่ วหาว่ายายเอาขิงไปซ่อนไวเ้ พ่อื จะนาำ ไปขายเอง
ขณะที่ยายกำาลังจะอธิบายว่าของท่ีหลานชายเอามาตากน้ันมันเห่ียวแห้งเพราะ
ถกู แดดถูกลมเผา หลานชายไม่เช่อื ยาย กลับโมโหสดุ ขีดฉวยไดไ้ มก้ ระบองตีหัวยาย

นทิ านพืน้ บ้านและเพลงพื้นบ้าน 133

13 สุดยอดคู่มือครู

พเิ ศษ ร อาชพี นา่ รู้ก
เพิ่มเติมความรู้เกี่ยวกับอาชีพซึ่งเชื่อมโยงเนื้อหา
นกั สืบ ในบทเรียนกับชีวิตจริง ให้ผู้เรียนเห็นความสัมพันธ์
นกั สบื มหี นา้ ทสี่ บื หาขา่ วหรอื คน้ หาความจรงิ ในสงิ่ ทผ่ี วู้ า่ จา้ งอยากร ู้ ซงึ่ มกั เปน็ เรอื่ ง ของการเรียนกับการด�ำเนินชีวิต สามารถน�ำไปเป็น
ที่เกี่ยวข้องกับบุคคล นักสืบจะทำางานกันเป็นทีมและแบ่งหน้าท่ีกันอย่างชัดเจน แนวทางในอนาคตได้
ต้องมีความอดทนเพราะอาจตอ้ งเฝา้ ดบู คุ คลเป้าหมายเป็นวนั ๆ ตอ้ งมไี หวพรบิ ด ี
ชา่ งสงั เกตจดจาำ คลอ่ งแคลว่ ฉลาด มปี ฏสิ มั พนั ธก์ บั ผอู้ นื่ ไดด้ ี และใชเ้ ทคโนโลยเี กง่ ปลอดภัยไว้ก่อน
เป็นความรู้เพ่ิมเติมเก่ียวกับความปลอดภัย
ปัจจุบันมีสื่อหลายแขนงที่เผยแพร่ข้อมูลข่าวสารอย่างกว้างขวาง ในการด�ำเนินชวี ิตที่ผู้เรียนควรรู้
ข้อมูลบางอย่างถูกปรุงแต่งตามความคิดของผู้เผยแพร่เป็นทอด ๆ จนผิดเพ้ียน ซ่ึงสอดคลอ้ งกับเนื้อหาทน่ี �ำเสนอ
ไปจากความจริง ซ่ึงอาจทำาใหผ้ ทู้ ีห่ ลงเชอ่ื ตืน่ ตระหนก ไดร้ ับความเดอื ดร้อนและ
สงั คมเกดิ ความเสยี หาย ดงั นนั้ เมอื่ ไดร้ บั ขอ้ มลู ขา่ วสารตา่ ง ๆ ตอ้ งใชว้ จิ ารณญาณ อบรู รอบโล
คดิ ไตรต่ รองและตรวจสอบความจริงจากแหลง่ ขอ้ มูลทเ่ี ช่อื ถอื ได้
ต�ำ น�นนกกระเรยี นพนั ตวั
แมน่ าคพระโขนง ซาดาโกะเด็กหญิงชาวญ่ีปุ่นที่ล้มป่วยด้วยโรคลูคีเมีย
ห รื อ ม ะ เ ร็ ง เ ม็ ด เ ลื อ ด ข า ว ซ่ึ ง เ ป็ น ผ ล ม า จ า ก ส า ร
แม่นาคพระโขนง เช่ือกันว่าเป็นชื่อหญิงคนหนึ่งซ่ึงเสียชีวิตไปเพราะคลอดบุตร กมั มันตรังสขี องระเบดิ ปรมาณ ู ในสงครามโลกครัง้ ท ี่ ๒
แลว้ วิญญาณเที่ยวหลอกหลอนจนเป็นทีเ่ ลื่องลอื ... ที่ฮิโรชิมา เมื่อ พ.ศ. ๒๔๘๘ เรื่องราวของเธอ
เรื่องราวของแม่นาคพระโขนงมีดังนี้ นางนาคกับนายมากเป็นสามีภรรยากัน ถูกนำาเสนอผ่านตัวหนังสือและสื่อต่าง ๆ แต่ท่ีโด่งดัง
อาศัยอยู่แถบปากคลองพระโขนง ต่อมานางนาคต้ังท้อง พอดีช่วงเวลาน้ันนายมาก มากที่สุด คือ หนังสือเรื่อง ซาดาโกะกับนกกระเรียน
ถูกเกณฑ์ทหาร หลังจากนายมากไปเป็นทหารแล้วไม่นาน นางนาคก็คลอดลูกตาย พันตัว หรือ Sadako and the Thousand
ทงั้ กลม ศพของนางนาคถกู นาำ ไปฝงั ไวร้ ะหวา่ งตน้ ตะเคยี นคทู่ วี่ ดั มหาบศุ ย ์ หลงั จากนน้ั Paper Cranes ของ อีลีนอร์ โคเออร์ นักเขียน
ผีนางนาคก็เริ่มแผลงฤทธิ์ โดยบีบคอหมอผีที่จุดเทียนมาลนคางนางเพ่ือเอานำ้ามัน ชาวแคนาดา หนงั สอื เลม่ นไ้ี ดร้ บั การพมิ พค์ รงั้ แรกทส่ี หรฐั อเมรกิ าเมอื่ พ.ศ. ๒๕๒๐
พรายจนตายคามอื ต่อมากไ็ ปเทยี่ วหลอกชาวบา้ นละแวกนนั้ บอ่ ย ๆ จนชาวบา้ นกลวั หลงั จากน้ันมกี ารพมิ พเ์ ป็นภาษาตา่ ง ๆ มากมาย
กันมากพากันดับไฟเข้านอนตั้งแต่หัวค่ำาทั้งหมู่บ้าน ที่กลัวมากจนอพยพไปอยู่ที่อื่น
ก็ม ี ความดุร้ายของผีนางนาคทำาให้คนพยายามหาหมอผีมาปราบอยเู่ นือง ๆ แตก่ ไ็ ม่ เรียบเรียงจาก //www.board.postjung.com/511933.html

นทิ านทองอิน 67 นิทานพ้นื บ้านภาคตา่ ง ๆ //www.whitemedia.org/
เพลงพ้ืนบา้ นภาคตา่ ง ๆ
รอบรู้ รอบโลก //www.sor.cm77.com/sor08.html
เป็นหัวข้อความรู้ท่ีน�ำเสนอเน้ือหาและความรู้ //www.thaigoodview.com/library/contest2552/type1/thai03/10/
อันเป็นสากล เพื่อให้ผู้เรียนมีจิตส�ำนึก contents/folkmusic19.html
ในความเปน็ พลโลก

144 วรรณคดแี ละวรรณกรรม ป. ๖

สุดยอดคู่มือครู 14

ค�ำ ถ�มท�้ ท�ย จดุ ประก�ยคว�มคดิ พเิ ศษ

จากเนอื้ เร่ืองตอนน้ีนกั เรียนคดิ วา่ หนุมานชนะเพราะเหตุใด และไมยราพแพ้ สรปุ ความรู้
เพราะเหตใุ ด ใชท้ บทวนเมอ่ื จบการเรียนรู้หรือใช้ทบทวนกอ่ นสอบ

สรุปความรู้ บทละครเร่ือง รามเกียรติ์ พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จ- ความรูเ้ พ่มิ เตมิ
พระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช เป็นฉบับที่มีเนื้อหาสมบูรณ์ท่ีสุด เนื้อเร่ือง น�ำเสนอความรู้ท่ีน่าสนใจสอดคล้องกับวรรณคดีและ
ตอน ศึกไมยราพ น้ีกล่าวถึงการต่อสู้ของหนุมานกับไมยราพในเมืองบาดาล วรรณกรรมท่ีผู้เรียนศึกษา ท�ำให้ผู้เรียนมีความรู้
เหตเุ พราะไมยราพไปลกั พาพระรามมา หนมุ านชว่ ยพระรามออกจากเมอื งบาดาลได้ กว้างขวางขึ้น และเข้าใจความสัมพันธ์ของความรู้
และฆา่ ไมยราพตาย เหตกุ ารณค์ รง้ั นที้ าำ ใหห้ นมุ านไดพ้ บกบั มจั ฉานลุ กู ชายของตน เรอ่ื งตา่ ง ๆ
กบั นางสพุ รรณมจั ฉา ตวั ละครทกุ ตวั ในเนอ้ื เรอ่ื งตอนนใี้ หข้ อ้ คดิ หลายประการแก่
ผู้อ่าน รวมทั้งความสนุกสนานของเหตุการณ์และความเพลิดเพลินจากการอ่าน
ลว้ นเป็นคณุ คา่ ของวรรณคดี

กลอนบทละคร

ลักษณะของกลอนบทละคร
๑. ในแต่ละวรรคจะมจี ำานวน ๖ - ๗ คำา ลกั ษณะสมั ผสั เช่นเดยี วกับกลอนแปด

(คำา ในบทรอ้ ยกรองมีความหมายเท่ากบั พยางค์)

๒. การข้ึนต้นบท มกั ใชค้ ำาต่อไปน้ี

✿ มาจะกลา่ วบทไป ใช้เมอื่ กล่าวถึงเหตุการณต์ อนใหม่

✿ เมอื่ น้นั ใชเ้ มอื่ กลา่ วถึงตวั ละครสำาคัญ หรอื ผเู้ ปน็ ใหญ่

ในบทละครเร่ืองนนั้

✿ บัดนั้น ใชเ้ มอื่ กลา่ วถงึ ตวั ละครทไ่ี มส่ าำ คญั หรอื เปน็ ผนู้ อ้ ย

๓. บทละครกาำ หนดบทเพลงสาำ หรบั การใชข้ บั รอ้ งมเี พลงหนา้ พาทยซ์ ง่ึ ใชป้ ระกอบ

ทา่ รำาหรือกาำ หนดกริ ิยาอาการของตวั ละคร เช่น

บทละครเรอื่ ง รามเกียรติ์ 41

กจิ กรรมถา่ ยโยงความรสู้ สู่ มรรถนะส�ำคญั พจิ �รณ�สักนดิ ขอ้ คดิ ท่ีได้
ใหน้ ักเรียนบอกความรู้และข้อคดิ ท่ีได้จากการอา่ นบทละครเร่อื ง รามเกยี รติ์
เปน็ กจิ กรรมที่สง่ เสรมิ ให้ผเู้ รียนน�ำความร้ไู ปใช้ ตอน ศึกไมยราพ ยกตวั อยา่ งประกอบให้เห็นชัดเจน
ฝกึ ฝนทักษะ เกดิ เป็นความสามารถทั้ง ๕ ด้าน ตวั อยา่ ง
ข้อคิดเร่ืองความรับผดิ ชอบและหนา้ ทีต่ ้องมากอ่ นเรอ่ื งสว่ นตวั เหน็ ไดจ้ าก
หนุมานเมื่อรวู้ า่ มัจฉานุเป็นลกู แม้จะดีใจท่ีไดพ้ บลกู แตก่ ไ็ ม่สามารถอยูก่ บั ลูกนานได้
ดังคำาประพนั ธ์วา่
“พอ่ จกั อยู่ช้าก็ไมไ่ ด้ จะรีบไปตามองค์พระทรงจักร
สงั หารไมยราพขนุ ยักษ ์ ซ่งึ มนั ไปลกั พระองคม์ า”
นกั เรียนคิดว่าการใชก้ ลอบุ ายมีผลด ี ผลเสียอย่างไร ยกตวั อย่างประกอบให้ชดั เจน

พนิ จิ คณุ ค�่ น�ำ ม�ประยุกตใ์ ช้
ใหน้ กั เรยี นแบง่ กลมุ่ ศกึ ษาคณุ คา่ ทางวรรณศลิ ปใ์ นบทละครตอนน ้ีกลมุ่ ละ ๑ ประเดน็
เช่น การเล่นเสียงสัมผัส การเลือกสรรถ้อยคำาให้ผู้อ่านเห็นภาพหรือเกิดอารมณ์-
คล้อยตาม การใช้โวหารเปรียบเทียบ จากนั้นมานำาเสนอหน้าช้ันเรียนพร้อมทั้ง
ยกตัวอยา่ งประกอบเพ่อื เปน็ พืน้ ฐานในการแต่งคำาประพันธ์ของนกั เรยี นตอ่ ไป
ให้นักเรียนศึกษาพฤติกรรมของตัวละครในตอน ศึกไมยราพ แล้วร่วมกันอภิปราย
ว่าพฤติกรรมของตัวละครใดท่ีสามารถนำามาเป็นแบบอย่างและไม่ควรนำามา
เปน็ แบบอย่าง

กจิ กรรมถ่ายโยงความรู้ส่สู มรรถนะสำ�คัญ
๑. ให้นักเรียนหาโอกาสไปชมภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ท่ีพระระเบียง
วัดพระศรีรัตนศาสดาราม (วัดพระแก้ว) กรุงเทพมหานคร หรือค้นคว้าจากหนังสือ
หรอื สบื คน้ ทางอนิ เทอรเ์ นต็
๒. ให้นักเรียนแบ่งกลุ่มอภิปรายเพื่อเสนอแนวทางแก้ปัญหาหากนักเรียนเป็นมัจฉานุ
ซ่ึงไม่สามารถบอกทางไปเมืองบาดาลแก่หนุมานได้ นักเรียนจะมีทางออกสำาหรับ
เรื่องน้ีอยา่ งไร
๓. ให้นักเรียนแบ่งกลุ่มระดมความคิดเพื่อเสนอวิธีการท่ีแยบยลในการผ่านด่านยักษ์
ทเี่ ฝา้ ประตเู ขา้ ไปในเมอื งของไมยราพ

50 วรรณคดแี ละวรรณกรรม ป. ๖

15 สุดยอดคู่มือครู

พเิ ศษ

เพ่ิมพูนปญั ญา�นานากิจกรรม

อ่�นใหค้ ล่อง ต้องฝึกฝน กจิ กรรมพัฒนากระบวนการเรยี นรู้
ใหน้ ักเรยี นจับคูก่ ับเพอื่ นผลดั กันอ่านคาำ และความหมายใน “เรียนรูค้ าำ นำาไปใช้„
ให้นักเรียนอ่านออกเสียงบทละครเรื่อง รามเกียรติ์ ตอน ศึกไมยราพ มีความหลากหลาย ฝึกทักษะตามกระบวนการที่ถูกต้อง
ท้ังอา่ นแบบธรรมดาและอา่ นเป็นทำานองเสนาะ ผลดั กันประเมนิ ผลการอ่าน ส่งเสริมกระบวนการคิด สามารถประเมินผลตรงตาม
ให้นักเรียนแบ่งกลุ่มเพื่อฝึกอ่านบทเจรจาในเน้ือเร่ืองโดยอ่านแบบธรรมดา ตัวช้ีวัด ท�ำให้ผู้เรียนได้ศึกษาวรรณคดีและวรรณกรรม
แบ่งบทเป็นหนุมาน มัจฉานุ ไมยราพ นางพิรากวน เสนายักษ์ ฝึกใช้น้ำาเสียง อย่างมีความหมาย เชื่อมโยงกับชีวติ จรงิ
ให้สอดคลอ้ งกบั อารมณ์ของตวั ละคร

สนทน�ซกั ถ�ม ใจคว�มต�มเรอ่ื ง
บทละครเรอ่ื ง รามเกยี รต์ิ ฉบบั ท่ถี ือว่าสมบรู ณ์ทส่ี ดุ คือฉบับท่ีแต่งในสมยั ใด
ทา้ วทศรถจาำ เปน็ ต้องยกเมืองใหพ้ ระพรตครองเพราะเหตใุ ด
เพราะเหตใุ ดทศกณั ฐจ์ ึงลกั พาตวั นางสีดา
ไมยราพกบั มจั ฉานเุ กี่ยวขอ้ งกนั อยา่ งไร
หนุมานมีรูปร่างลกั ษณะอยา่ งไร
เหตใุ ดมัจฉานจุ ึงไมบ่ อกทางลงไปเมอื งบาดาลแก่หนุมานผเู้ ป็นบิดา
มจั ฉานุบอกทางลงไปเมืองบาดาลแก่หนมุ านอย่างไร
หนุมานวางแผนจะตดิ ตามนางพิรากวนเขา้ ไปยงั ทอ่ี ยู่ของไมยราพอยา่ งไร
ไมยราพคดิ อบุ ายอยา่ งไร เพอ่ื จะฆ่าหนุมานใหไ้ ด้
หนุมานสงั หารไมยราพด้วยวธิ ใี ด

อภปิ ร�ยวเิ คร�ะห์เจตน� ค้นห�เหตุผล

การทีท่ า้ วทศรถยกบ้านเมอื งให้พระพรตตามคำาขอของนางไกยเกษ ี
เป็นการกระทาำ ท่ีถกู ต้องหรอื ไม ่ เพราะเหตุใด
การท่ีนางสีดาและพระลักษมณ์ออกเดินป่ากับพระราม มีส่วนในการช่วยเหลือ
พระรามปราบยกั ษห์ รือไม่ อยา่ งไร
การที่พเิ ภกซ่งึ เป็นอนชุ าของทศกณั ฐ์มาชว่ ยเหลือพระรามสู้รบกับทศกัณฐ์
เป็นการกระทาำ ทถี่ กู ต้องหรือไม ่ เพราะเหตใุ ด
บทละครเรอื่ ง รามเกยี รต์ิ 47

จดุ ประกายผลงาน

จดุ ประกายผลงาน ๑. ให้นักเรียนแบ่งกลุ่มทำ�หนังสือก�ร์ตูนวรรณคดีเรื่อง ร�มเกียรติ์ กลุ่มละ ๑ ตอน โดยเขียน
น�ำเสนอแนวทางการจัดท�ำผลงานที่น่าสนใจ สามารถ เนื้อเร่ืองและว�ดภ�พประกอบ ระบ�ยสีให้สวยง�ม กลุ่มใดจะเขียนเน้ือเรื่องเป็นบทร้อยแก้ว
พัฒนาผู้เรียนให้มีสมรรถนะส�ำคัญและคุณลักษณะ- หรอื ใชบ้ ทรอ้ ยกรองจ�กวรรณคดกี ไ็ ด ้ แลว้ น�ำ หนงั สอื ก�รต์ นู ม�แลกเปลยี่ นกนั อ�่ นและประเมนิ ผลง�น
อันพึงประสงค์ สอดคล้องกับตัวช้ีวัดในกลุ่มสาระ- ๒. ใหน้ กั เรยี นเขยี นเรยี งคว�มทม่ี เี นอื้ ห�แสดงคว�มรกั คว�มผกู พนั ระหว�่ งแมก่ บั ลกู คว�มย�ว ๑-๒ หน�้
การเรียนรู้ และบูรณาการกับกลุ่มสาระการเรียนรู้อื่น แล้วนำ�ม�แลกเปลี่ยนกันอ่�นและประเมินผลง�น ร่วมกันคัดเลือกผลง�นที่เขียนได้ดี ๕ ผลง�นไป
รวมทั้งส่งเสริมความเป็นไทยและหลักปรัชญาของ จดั แสดงบนป�้ ยนิเทศให้นกั เรยี นในโรงเรยี นไดอ้ �่ น
เศรษฐกจิ พอเพยี ง ๓. ให้นักเรียนศึกษ�ข่�วจ�กส่ือต่�ง ๆ หรือสอบถ�มและขอคำ�แนะนำ�จ�กผู้ปกครองและครูเกี่ยวกับ
ภัยอันตร�ยท่ีอ�จเกิดข้ึนกับเด็กในวัยของนักเรียน ช่วยกันรวบรวมแล้วนำ�ม�จัดทำ�เป็นแผ่นพับ
สุดยอดคู่มือครู 16 เตือนภัย ซงึ่ มีเนอ้ื ห�เกีย่ วกบั สง่ิ ทค่ี วรระมัดระวงั วธิ กี �รป้องกนั และวธิ กี �รแก้ไข ว�ดภ�พประกอบ
และตกแตง่ ใหส้ วยง�มน�ำ ไปแจกนกั เรียนในโรงเรียน
๔. ให้นักเรียนแบ่งกลุ่มแต่งสุภ�ษิตสอนเด็กเป็นกลอนสุภ�พ คว�มย�วต้ังแต่ ๕ บทข้ึนไป นำ�ม�
แลกเปลย่ี นกนั อ�่ นและประเมนิ ผลง�นรว่ มกนั คดั เลอื กผลง�นทด่ี ที ส่ี ดุ ไปตดิ บนป�้ ยนเิ ทศใหน้ กั เรยี น
ทุกคนได้อ�่ น
๕. ให้นักเรียนจบั คแู่ ต่งนทิ �นหรอื เรือ่ งสน้ั ๆ ทมี่ ีส�ระสำ�คัญของเร่อื งว่� “เปน็ มนุษย์เปน็ ได้เพร�ะใจสงู ”
และตั้งชอื่ เรื่องใหน้ �่ สนใจ น�ำ ม�แลกเปลี่ยนกันอ�่ นและวจิ �รณข์ อ้ ด ี ขอ้ บกพร่อง เจ้�ของผลง�นน�ำ ไป
ปรบั ปรุงแก้ไข เขียนใหมใ่ หส้ วยง�ม ช่วยกนั รวบรวมและจัดท�ำ เป็นเลม่ เกบ็ ไว้เปน็ ผลง�นของช้ันเรยี น
ให้ผ้สู นใจม�อ่�น
๖. ให้นักเรียนค้นคว้�นิท�นพ้ืนบ้�น ฝึกเล่�และบันทึกเสียงก�รเล่�นิท�นเพ่ือนำ�ไปให้ผู้พิก�รท�งส�ยต�
ได้ฟงั นกั เรียนจะเล่�คนเดียว เล�่ ๒ คน หรอื เล�่ เป็นกลมุ่ ก็ได้

ตารางแสดงการวิเคราะหผ์ ลงานทีส่ ่งเสรมิ จุดประสงคต์ ่อไปนี้

จดุ ประสงค์ ส่งเสริม ส่งเสริม ส่งเสริม สง่ เสริม สง่ เสรมิ
หลกั ปรชั ญาของ ความเป็นไทย การเห็นคณุ คา่ การมจี ติ สาธารณะ การเรยี นรู้
ผลงาน เศรษฐกจิ พอเพียง บูรณาการ
ภาษาไทย

ผลง�นท่ ี ๑ ✓ ✓ ✓ ✓

ผลง�นที่ ๒ ✓ ✓ ✓

ผลง�นท ี่ ๓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓

ผลง�นท ่ี ๔ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓

ผลง�นที่ ๕ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓

ผลง�นท ่ี ๖ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓

จุดประกายผลงาน 151

กษาขนั้ พ้ืนหนฐงั สาือเนรยี น พทุ ธศกั ราชรายวชิ าพน้ื ฐาน ภาษาไทย ๒๕๕๑
ย

อเรยี นแลราะวยวรวรรชิรณณาคพกดน้ื รี ฐรมาน ภาษชัน้ ประถมศกึ ษาปีที่๖
กลุ่มสาระการเรียนรูภ้ าษาไทย
ป.ตามหลกั สูตรแกนกลางการศึกษาขน้ั พ้นื ฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑

ะววรรรรณณคกด๖ รผู้เรียบเรียง
ผชู้ ่วยศาสตราจารย์นฤภร รจุ เิ รข

ผู้ตรวจ

อาจารย์สมพงษ์ พละสรู ย์
อาจารย์สายณั ห์ พละสรู ย์
อาจารยส์ มนกึ เนาวพนั ธ์ุ

ะววรรรรณณคกดบรรณาธกิาร
รดร.กรา่ ง ไพรวรรณ

ยอเรียน รายวชิ าพ้ืนฐาน ภาษ

กษาขั้นพื้นฐาน พุทธศกั ราช ๒๕๕๑

สงวนลขิ สทิ ธ์ิ
สำ�นกั พมิ พ์ บรษิ ัทพฒั น�คณุ ภ�พวิช�ก�ร (พว.) จำ�กัด

พ.ศ. ๒๕๖๔

สถาบันพฒั นาคุณภาพวชิ าการ (พว.)
๑๒๕๖/๙ ถนนนครไชยศรี แขวงถนนนครไชยศรี เขตดสุ ิต กรุงเทพฯ ๑๐๓๐๐

โทร. ๐-๒๒๔๓-๘๐๐๐ (อตั โนมตั ิ ๑๕ สาย), ๐-๒๒๔๑-๘๙๙๙
แฟกซ์ : ทุกหมายเลข, แฟกซอ์ ตั โนมตั ิ : ๐-๒๒๔๑-๔๑๓๑, ๐-๒๒๔๓-๗๖๖๖

website : www.iadth.com

หนังสือเรียน รายวชิ าพน้ื ฐาน ภาษาไทย วรรณคดแี ละวรรณกรรม ชั้นประถมศกึ ษาปีท ี่ ๖
เปน็ หนงั สอื เรียนทสี่ ถาบนั พฒั นาคณุ ภาพวชิ าการ (พว.) จดั ทำาขนึ้ ตามหลกั การ จดุ หมาย มาตรฐาน
การเรียนรแู้ ละตวั ชี้วดั กลุม่ สาระการเรียนร้ภู าษาไทย ของหลกั สูตรแกนกลางการศกึ ษาขั้นพ้ืนฐาน
พุทธศักราช ๒๕๕๑
หนังสือเรียนเล่มน้ีมุ่งส่งเสริมให้ผู้เรียนได้ศึกษาวรรณคดีตามที่กำาหนดไว้ในประกาศ
ของกระทรวงศกึ ษาธกิ าร เรอ่ื ง วรรณคดสี ำาหรบั จดั การเรียนการสอนภาษาไทย และมีวรรณกรรม
ที่น่าสนใจเหมาะสมกับวัย ผู้เรียนจะได้เรียนรู้ความงามของภาษา ใช้กระบวนการคิดวิเคราะห์
เห็นคุณค่าของวรรณคดีและวรรณกรรมไทย ซ่ึงเป็นวัฒนธรรมทางภาษาท่ีสะท้อนความเป็นไทย
รวมทั้งสอดแทรกข้อคิดอันเป็นประโยชน์ในการดำาเนินชีวิต แต่ละหน่วยการเรียนรู้จะมีกิจกรรม
การเรียนรอู้ ยา่ งหลากหลาย เพ่ือฝกึ ทกั ษะ กระตุน้ ความคดิ เสริมสรา้ งประสบการณ์
หนังสอื เรียน วรรณคดีและวรรณกรรม เลม่ น้ ี จดั ทาำ ข้ึนพรอ้ มกบั หนังสอื เรียน หลกั ภาษา
และการใช้ภาษาไทย ซ่ึงรวมเนอื้ หาของสาระท่ ี ๑ การอา่ น สาระท ่ี ๒ การเขียน สาระที่ ๓ การฟัง
การด ู และการพดู และสาระท ่ี ๔ หลกั การใช้ภาษาไทยไว้ดว้ ยกันอยา่ งสมบูรณ์ ครบตัวชี้วดั ของ
หลักสูตร และหนังสือเรียน ๒ เล่มนี้ จะใช้ควบคู่กับแบบฝึกหัด รายวิชาพื้นฐาน ภาษาไทย
ช้ันประถมศึกษาปีท่ี ๖ ท่ีมีกิจกรรมหลากหลาย กระตุ้นความสนใจ เชื่อมโยงการเรียนรู้กับ
กลุม่ สาระการเรียนรูอ้ ื่น เพื่อพัฒนาทักษะและการเรียนร้ขู องผู้เรียนใหเ้ ต็มตามศักยภาพ
สถาบันพัฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) หวังเปน็ อย่างย่ิงว่า หนังสือเรียนและแบบฝึกหัด
รายวิชาพื้นฐาน ภาษาไทย ชุดน้ี จะเปน็ ประโยชน์ท้ังครูผู้สอนและผู้เรียนได้เพิ่มพูนประสบการณ์
การเรียนรู้ตรงตามเจตนารมณ์ของหลักสูตร รวมทั้งเกิดเจตคติท่ีดีต่อการเรียนภาษาไทย ซึ่งเปน็
เอกลักษณ์ประจาำ ชาติ

สถาบนั พัฒนาคณุ ภาพวิชาการ (พว.)

วรรณคด.ี ..สิ่งสนุ ทรยี แ์ หง่ ภาษา หนา้

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี ๑ บทละครเรอื่ ง รามเกียรต์ิ ตอน ศึกไมยราพ ๕
หนว่ ยการเรียนรทู้ ่ี ๒ นทิ านทองอิน ตอน นากพระโขนงท่ีสอง
หนว่ ยการเรียนรู้ท่ี ๓ เสภาเรอื่ ง ขนุ ชา้ ง-ขนุ แผน ตอน กำาเนดิ พลายงาม ๑๑
หน่วยการเรียนรทู้ ี่ ๔ สุภาษติ สอนหญิง ๕๑
หนว่ ยการเรียนรทู้ ี่ ๕ คำากลอนสุภาษิต...ให้ขอ้ คิดสอนใจ ๗๖
หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี ๖ นิทานพ้นื บ้านและเพลงพื้นบา้ น ๑๐๘
หนว่ ยการเรียนรู้ท่ี ๗ บทอาขยาน ๑๒๑
จดุ ประกายผลงาน ๑๓๐
บรรณานกุ รม ๑๔๖
๑๕๑
๑๕๒

A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพlaิ่มtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก

asean

เสริมความรู้ ครูควรสอน

วรรณคดี...สิ่งสุนทรยี แ์ ห่งภาษา วรรณคดี หมายถงึ หนงั สอื ทไ่ี ดร้ บั การยกยอ่ ง
ว่าแต่งดี มีคุณค่าประเทืองปัญญาแก่ผู้อ่าน
วรรณคดี คือ หนังสือที่ได้รับยกย่องว่าแต่งดี ไม่ว่าจะเป็นบทร้อยแก้วหรือ สามารถท�ำ ใหผ้ ู้อ่านเกิดอารมณ์ต่าง ๆ การใช้
บทร้อยกรอง ซงึ่ ผแู้ ต่งมีวธิ เี ขยี นด ี มศี ิลปะทางภาษา ใช้ถอ้ ยคาำ อย่างประณตี งดงาม ภาษามีความประณีต งดงาม เป็นมรดกทาง
กอ่ ใหเ้ กดิ ความประทบั ใจ สรา้ งความสนุกสนานเพลิดเพลนิ ทำาให้ผอู้ ่านเกิดอารมณ์ ภูมิปัญญาท่ีได้รับการยกย่องผ่านกาลเวลา
ต่าง ๆ เกิดมโนภาพไปตามเรื่องราวของผู้แต่ง นอกจากน้ัน วรรณคดียังแสดงถึง มาเน่นิ นาน วรรณคดีแบ่งออกเป็น ๒ ประเภท
ความรู้สึกนึกคิด ความรอบรู้ และสติปัญญาอันลึกซ้ึงของผู้แต่ง มีข้อคิดท่ีแฝงไว้ ไดแ้ ก่
อย่างหลักแหลม อนั เปน็ เครื่องประเทืองปัญญาของผอู้ ่าน ทำาใหเ้ กดิ ความรูซ้ ่งึ นาำ ไป ๑. วรรณคดีมุขปาฐะ เป็นวรรณคดี
ปฏบิ ัติใหเ้ กิดประโยชน์ในการดำาเนินชวี ติ ได้ ท่ีเล่ากันแบบปากต่อปาก ไม่มีการบันทึก
เป็นลายลักษณ์อักษร เช่น เพลงพื้นบ้าน
  นิทานชาวบ้าน
๒. วรรณคดีที่เป็นลายลักษณ์อักษร
คณุ ค่าของวรรณคด ี คุณค่าท่สี าำ คญั ของวรรณคดี มดี งั น้ี เป็นวรรณคดีท่ีมีการบันทึกเป็นลายลักษณ์-
๑. คุณค่าทางปัญญา ผู้อ่านวรรณคดีจะได้รับความรู้ความคิดเพ่ิมขึ้นเสมอ อักษรไว้ อาจเป็นตัวจารึก ตัวเขียน หรือ
ซึ่งมผี ลทาำ ใหส้ ติปญั ญาแตกฉาน ทั้งด้านวิทยาการ ความรรู้ อบตวั ความรู้เทา่ ทนั คน ตัวพมิ พก์ ็ได้
ความเห็นอกเห็นใจต่อเพ่ือนมนุษย์ด้วยกัน เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นกับตัวละครในเรื่อง ในสมยั พระบาทสมเดจ็ พระมงกฎุ เกลา้ -
จะขยายความรขู้ องผอู้ า่ นใหก้ วา้ งขวางขน้ึ เชน่ นทิ านทองอนิ ตอน นากพระโขนงทสี่ อง เจ้าอยู่หัว ได้มีการจัดต้ังวรรณคดีสโมสรขึ้น
ทำาให้รู้ว่าการมีปฏิภาณไหวพริบ รอบคอบ ช่างสังเกต รู้จักวิเคราะห์เช่นนายทองอิน เพ่ือยกย่องหนังสือที่แต่งดี มีสารประโยชน์
จะทำาให้รู้เท่าทันคนและเข้าใจเหตุการณ์ต่าง ๆ ได้อย่างชัดเจน นอกจากน้ัน การท่ี มวี รรณคดปี ระเภทตา่ ง ๆ ทไี่ ดร้ บั การยกยอ่ ง
นายทองอินไม่บอกความจริงแก่พันโชติว่าแท้จริงแล้วชมบุตรชายเป็นผู้แกล้งทำา จากวรรณคดสี โมสรวา่ แตง่ ดจี �ำ นวน ๑๐ เลม่
ผีหลอกเพราะไม่ต้องการให้บิดามีภรรยาใหม่น้ัน เป็นการแสดงถึงความเมตตา ดังนี้
ความเหน็ อกเหน็ ใจทีน่ ายทองอนิ มแี กช่ มนั่นเอง ๑. ประเภทลลิ ิต คอื ลลิ ติ พระลอ
๒. คณุ คา่ ทางคณุ ธรรม วรรณคดที ใ่ี หค้ ณุ คา่ ทางคณุ ธรรมมจี าำ นวนมาก วรรณคดี ๒. ประเภทฉนั ท์ คอื สมทุ รโฆษค�ำ ฉนั ท์
มีจุดมุ่งหมายเพ่ือเป็นที่พ่ึงทางใจและทางความคิดแก่ผู้อ่าน ผู้แต่งจะสอดแทรกคต ิ ๓. ประเภทกาพย์ คือ มหาชาติ-
คาำ สอน คณุ ธรรมไวใ้ นเนอื้ เรอื่ ง และการสนทนาของตวั ละคร ซงึ่ ผอู้ า่ นจะไดร้ บั ขอ้ คดิ กลอนเทศน์
ทดี่ งี ามนใ้ี นขณะทอี่ า่ น เชน่ ในบทละครเรอื่ ง รามเกยี รต ิ์ ตอน ศกึ ไมยราพ แทรกขอ้ คดิ ๔. ประเภทความเรียงนิทาน คือ
สามก๊ก ฉบับของเจา้ พระยาพระคลงั (หน)
วรรณคดี...สง่ิ สนุ ทรยี แ์ ห่งภาษา 5 ๕. ประเภทกลอนสุภาพ คอื เสภาเรื่อง
ขนุ ชา้ ง-ขุนแผน
๖. ประเภทบทละครรำ� คือ อเิ หนา
๗. ประเภทบทละครพดู คอื หวั ใจนกั รบ
๘. ประเภทของความเรียงอธิบาย คือ
พระราชพธิ ีสิบสองเดือน
๙. ประเภทค�ำ หลวงคอื พระนลค�ำ หลวง
๑๐. ประเภทบทละครพูดคำ�ฉันท์ คือ
มัทนะพาธา

5 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 แนวข้อสอบ O-NET

เสริมความรู้ ครูควรสอน

คุณค่าทางอารมณ์ ในทางวรรณคดี เรื่องความกตัญญูรู้คุณว่าเป็นสิ่งสำาคัญยิ่ง ดังท่ีมัจฉานุแม้นจะเคารพรักเทิดทูน
เรียกว่า รสวรรณคดี หมายถึง อารมณ์ หนุมานผู้เป็นบิดา แต่ก็ไม่ยอมบอกหนทางไปสู่เมืองบาดาลให้แก่หนุมาน เพราะจะ
ความรู้สึกของผู้อ่านหลังจากได้อ่านหรือ เปน็ การทรยศตอ่ ไมยราพผมู้ ีพระคุณที่เล้ียงดตู นมา นอกจากน้นั ยงั แสดงใหเ้ หน็ ถงึ
ฟังวรรณคดีบทใดบทหน่ึง หรือเร่ืองใด ความจงรกั ภกั ดขี องหนมุ านทมี่ ตี อ่ พระราม และความรกั อนั ยงิ่ ใหญข่ องนางพริ ากวน
เร่ืองหนึ่งจบลง แล้วเกิดอารมณ์ความรู้สึก มารดาท่ยี อมทาำ ทกุ วถิ ที างเพอ่ื ชว่ ยไวยวิกผูเ้ ป็นบุตรใหพ้ น้ จากความตาย
อยา่ งใดอยา่ งหนึ่ง เป็นการประเมนิ คุณค่า ๓. คุณค่าทางอารมณ์ วรรณคดีเป็นส่ิงสะเทือนอารมณ์ การร้องไห้กับตัวเอก
ของวรรณคดีโดยใช้ปฏิกิริยาของผู้อ่าน ของเรื่อง หรือหัวเราะกับคำาพูดในหนังสือ ล้วนเป็นวิธีการท่ีผู้แต่งสร้างภาพให้
เป็นเคร่ืองประเมิน รสวรรณคดีไทย เกิดข้ึนในใจผู้อ่านด้วยถ้อยคำาที่เลือกสรรมาเพื่อแทนความคิด อารมณ์ ความรู้สึก
มี ๔ รส ไดแ้ ก่ และประสบการณ์ อารมณ์ที่ผู้อ่านจะเกิดขึ้นมากท่ีสุดจากการอ่านวรรณคดี คือ
๑. เสาวรจนี เป็นรสชมความงาม ความสุข ความบันเทิงใจ เช่น เสภาเรื่อง ขุนช้าง-ขุนแผน ตอน กำาเนิดพลายงาม
ของตวั ละคร ชมสถานที่ ชมธรรมชาติ นอกจากความสนุกสนานของเน้ือเร่ืองที่ชวนติดตามแล้ว ยังเปี่ยมไปด้วยอารมณ์
๒. นารีปราโมทย์ เป็นรสแสดง หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นอารมณ์เศร้าสะเทือนใจท่ีเกิดจากการพรรณนาให้เห็นถึง
อารมณ์รัก ความรกั ความผกู พันระหว่างนางวนั ทองกบั พลายงามผเู้ ปน็ ลกู หรือความสะเทือนใจ
๓. พิโรธวาทัง เป็นรสแสดงอารมณ์ ท่ีเกิดจากความโหดร้ายของขุนช้างซึ่งกระทำาต่อพลายงามผู้เป็นลูกเล้ียง ล้วนเป็น
โกรธ คณุ คา่ ทางอารมณท์ ีผ่ ้อู ่านได้รบั จากวรรณคดที ้ังสิ้น
๔. สัลลาปังคพิสัย เป็นรสแสดง ๔. คุณค่าทางวรรณศิลป์ คือ คุณค่าทางศิลปะการประพันธ์ของวรรณคดี
อารมณ์โศกเศร้า ซึ่งผู้แต่งจะมีความพิถีพิถันในการเลือกสรรคำามาใช้อย่างประณีตก่อให้เกิดความงาม
นอกจากรสวรรณคดีไทยแล้ว ความไพเราะในการใช้ภาษา จรรโลงใจผู้อ่านให้เกิดความอิ่มใจ อ่ิมอารมณ์ รับรส
ยังมีการแบ่งรสทางวรรณคดีสันสกฤต อันไพเราะของถ้อยคำา ซาบซ้ึงในความหมาย สามารถจดจำาข้อความท่ีไพเราะกินใจ
อีก ๙ รส ได้แก่ รู้จักใช้ปัญญา ความคิด เข้าใจความเป็นมนุษย ์ สัมผัสอารมณ์และความรู้สึกนึกคิด
๑. ศฤงคารรส เป็นรสแหง่ ความรัก ต่าง ๆ ทีผ่ ู้แต่งถ่ายทอดออกมาเป็นคาำ ประพันธไ์ ด้
๒. หาสยรส เปน็ รสแหง่ ความขบขัน คุณค่าทางวรรณศิลป์ของวรรณคดีแต่ละเรื่องย่อมแตกต่างกันตามลักษณะ
สนุกสนาน คำาประพันธ์และเน้ือเรื่อง เช่น เสภาเรื่อง ขุนช้าง-ขุนแผน ตอน กำาเนิดพลายงาม
๓. กรณุ ารส เปน็ รสแหง่ ความสงสาร แสดงใหเ้ หน็ ถงึ คณุ ค่าทางวรรณศลิ ป์ ดังนี้
๔. รุทรรสหรือเราทรรส เป็นรส
แห่งความโกรธ 6 วรรณคดแี ละวรรณกรรม ป. ๖
๕. วีรรส เป็นรสแห่งความกล้าหาญ
๖. ภยานกรส เป็นรสแห่งความ
เกรงกลัว
๗. พีภัตสรส เป็นรสแห่งความ
รงั เกยี จ ขยะแขยง
๘. อัพภูตรส เป็นรสแห่งความ
ประหลาด อศั จรรย์ใจ
๙. ศานติรส เป็นรสแหง่ ความสงบ

สุดยอดคู่มือครู 6

A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพlaิ่มtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก

asean

เสริมความรู้ ครูควรสอน

๔.๑ การใชค้ าำ การใชค้ าำ ทที่ าำ ใหเ้ กดิ เสยี งไพเราะ ผอู้ า่ นเกดิ จนิ ตภาพชดั เจน จนิ ตภาพ พจนานกุ รม ฉบบั ราชบณั ฑติ ยสถาน
พ.ศ. ๒๕๕๔ ได้ให้ความหมายของคำ�ว่า
ตัวอย่าง จินตภาพไว้ว่า “ภาพท่ีเกิดจากความนึกคิด
หรือท่ีคิดว่าควรจะเป็นเช่นน้ัน” จินตภาพ
ย่ิงเย็นยำ่าคา่ำ คล้มุ ชอุ่มมวั ยงิ่ เริม่ รัวเรยี กรำ่าระกาำ ใจ เป็นภาพที่เกิดขึ้นในจิตใจ เป็นภาพท่ีเกิด
จากจินตนาการเม่ือได้อ่านวรรณกรรม
เสยี งซอ้ แซแ้ กกาผวาว่อน จง้ิ จอกหอนโหยหาท่อี าศยั หรือวรรณคดี ชว่ ยใหผ้ ู้อา่ นเข้าใจวรรณกรรม
หรือวรรณคดีในเรื่องนน้ั มากย่ิงข้ึน การสร้าง
จกั จั่นเจือ้ ยร้องริมลองไน เสียงเรไรหริ่งหรงิ่ ทีก่ ่งิ รงั จินตภาพน้ันสามารถท�ำ ได้ ดังน้ี
• การสร้างจินตภาพโดยการกล่าว
ท้งั เปด็ ผปี ีแ่ กว้ แวว่ แว่วหวีด เสยี งจงั หรีดกรีดแซ่ดังแตรสงั ข์ อย่างตรงไปตรงมา
เสภาเร่ือง ขุนชา้ ง-ขุนแผน ตอน กำาเนดิ พลายงาม ของสุนทรภู่ • ก า ร ส ร้ า ง จิ น ต ภ า พ โ ด ย ก า ร
เปรียบเทียบ หรือท่ีเรียกว่าการใช้โวหาร
คาำ ประพนั ธข์ า้ งตน้ ใชค้ าำ ทท่ี าำ ใหเ้ กดิ จนิ ตภาพไดอ้ ยา่ งยอดเยย่ี มทง้ั ภาพทเี่ กดิ จาก ภาพพจน์ ซง่ึ ผอู้ า่ นจะไดร้ บั อารมณค์ วามรสู้ กึ
การเห็น และสัมผัสถึงบรรยากาศที่มืดสลัวลงยามพลบค่ำา การได้ยินสรรพเสียง มากกวา่ การกล่าวอยา่ งตรงไปตรงมา
ของสัตว์ต่าง ๆ กลางป่าท่ามกลางความมืด ทำาให้ผู้อ่านสามารถเข้าถึงอารมณ์ ภาพพจน์ ตรงกับคำ�ภาษาอังกฤษว่า
ความวติ กกังวลถึงลกู และความหวาดกลวั ของนางวนั ทองในยามน้นั ไดอ้ ยา่ งแจ่มชดั Figure of Speech หมายถงึ ถ้อยค�ำ ส�ำ นวน
๔.๒ การเล่นเสียง คือ การเล่นเสียงสัมผัสสระ และสัมผัสพยัญชนะ ท่ีทำ�ให้ผู้อ่านเกิดภาพ โวหารภาพพจน์ท่ี
เพ่ือใหเ้ กิดความไพเราะ นกั เรียนควรรจู้ กั ไดแ้ ก่
๑. อุปมา เป็นการเปรียบเทียบว่า
ตัวอย่าง สิ่งหนึ่งเหมือนกับอีกส่ิงหน่ึง มักจะมีคำ�ที่ใช้
เปรยี บเทยี บคอื ค�ำ วา่ เหมอื น เปรยี บ ประดจุ
ดุเหวา่ ร้องมองเมยี งวา่ เสียงแม ่ ยืนชะแง้แลดเู งย่ี หตู รับ ราว ราวกับ เสมอ ดงั่
๒. อุปลักษณ์ เป็นการเปรียบเทียบ
อยนู่ แ่ี นแ่ ม่จา๋ จงมารับ วงิ่ กระสับกระสนวนเวยี นไป อกี อยา่ งหนงึ่ แตต่ า่ งกบั อปุ มาตรงทอี่ ปุ ลกั ษณ์
เสภาเรือ่ ง ขุนช้าง-ขุนแผน ตอน กาำ เนดิ พลายงาม ของสุนทรภู่ จะเป็นการเปรียบเทียบ โดยไม่กล่าวตรง ๆ
จะใช้การกล่าวแบบเป็นนัย มักจะใช้คำ�ว่า
คำาประพนั ธบ์ ทนไี้ พเราะไปด้วยสัมผัสใน คือ สัมผสั พยญั ชนะ เป็น คือ เท่า เช่น ลูกเปน็ ดวงใจของพ่อแม่
สัมผัสสระ ๓. บคุ คลวตั เปน็ การสมมตุ สิ งิ่ ทไ่ี มม่ ชี วี ติ
วรรคที ่ ๑ ร้อง - มอง เมยี ง - เสียง มอง - เมยี ง - แม่ ให้มีชีวิตเหมือนคน ทำ�กิริยาเหมือนคน เช่น
วรรคที่ ๑ ชะแง ้ - แล ด ู - ห ู ชะแง ้ - เงี่ย ฟา้ รอ้ งไห้
วรรคที่ ๓ แน ่ - แม่ จ๋า - มา น ่ี - แน่ แม่ - มา จ๋า - จง ๔. สญั ลกั ษณ์ เปน็ การใชส้ ง่ิ หนงึ่ แทนอกี
วรรคท ่ี ๔ กระสน - วน วงิ่ - วนเวยี น กระสบั - กระสา่ ย สิ่งหน่ึง เชน่ สขี าว แทนความบริสทุ ธิ์
๕. อติพจน์ เป็นการกล่าวเกินจริง เช่น
วรรณคด.ี ..สงิ่ สุนทรยี แ์ หง่ ภาษา 7 รอ้ นตับจะแตก
๖. สทั พจน์ เปน็ การเลยี นเสยี งธรรมชาติ
เสยี งดนตรี เสียงร้องของสัตว์ เช่น
“เสยี งเรไรหร่ิงหรงิ่ ท่กี ิง่ รงั ”
เปน็ การเลยี นเสยี งรอ้ งของเรไรคอื หรง่ิ หรง่ิ

7 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
แนวข้อสอบ O-NET

๔.๓ การพรรณนาใหเ้ กดิ ความสะเทอื นอารมณ์
ตวั อยา่ ง ความรัก ความหว่ งหาอาลยั ระหวา่ งนางวันทองกบั พลายงาม

ลูกก็แลดูแมแ่ มด่ ูลกู ต่างพนั ผูกเพียงวา่ เลอื ดตาไหล

สะอ้นื ร่ำาอำาลาดว้ ยอาลยั แล้วแข็งใจจากนางตามทางมา

เหลียวหลงั ยังเหน็ แมแ่ ลเขม้น แมก่ ็เห็นลูกน้อยละห้อยหา

แต่เหลียวเหลียวเลยี้ วลบั วับวญิ ญาณ ์ โอ้เปลา่ ตาตา่ งสะอนื้ ยืนตะลงึ
เสภาเร่อื ง ขุนชา้ ง-ขนุ แผน ตอน กาำ เนดิ พลายงาม ของสนุ ทรภู่

ความโหดรา้ ยของขนุ ช้างท่มี ีต่อพลายงาม

เห็นลบั ลี้ทส่ี งัดขัดเขมร สะบัดเบนเบอื นเหวย่ี งลงเสียงผลุง

ปะเตะซา้ำ ต้ำาผางเข้ากลางพุง ถบี กระทงุ้ ถองทบุ เสยี งอุบโอย

พลายงามร้องสองมือมันอดุ ปาก ดน้ิ กระดากถลากไถลรอ้ งไหโ้ หย

พอหลุดมือร้อื ร้องวนั ทองโวย หมอ่ มพ่อโบยตฉี ันแทบบรรลัย
เสภาเรื่อง ขนุ ชา้ ง-ขุนแผน ตอน กำาเนดิ พลายงาม ของสนุ ทรภู่

ความวติ กกงั วลหว่ งใยของนางวันทองทม่ี ีต่อพลายงาม

เห็นค่มุ คมุ่ พมุ่ ไมใ้ จจะขาด พอ่ พลายงามทรามสวาทของแม่เอ๋ย

เจ้าไปไหนไมม่ าหาแม่เลย ที่โคกเคยวิ่งเล่นไมเ่ หน็ ตวั

ฤๅล้มตายควายขวิดงพู ิษขบ ไฉนศพสาบสูญพอ่ ทูนหวั

ยงิ่ เยน็ ยำา่ คำา่ คลมุ้ ชอมุ่ มัว ยิง่ เริม่ รวั เรียกรา่ำ ระกำาใจ
เสภาเรื่อง ขุนชา้ ง-ขุนแผน ตอน กาำ เนิดพลายงาม ของสุนทรภู่

๕. คุณค่าทางวัฒนธรรม วรรณคดีทำาหน้าที่สืบต่อวัฒนธรรมของชาติจาก
คนรนุ่ หนง่ึ ไปสคู่ นอกี รนุ่ หนงึ่ ผแู้ ตง่ มกั สอดแทรกความร ู้ ขอ้ คดิ เหน็ ในดา้ นวฒั นธรรม
ประเพณี คา่ นิยม คติชีวติ คำาสงั่ สอน คุณธรรม จริยธรรม การใชภ้ าษา วิถชี วี ิต
สภาพความเป็นอยู่ของผู้คนในยุคนั้น ๆ สภาพสังคม ประวัติศาสตร์ การเมือง
แม้กระท่ังการแต่งกาย อาหาร ผสมผสานไปกับการดำาเนินเร่ือง ทำาให้คนรุ่นหลัง

8 วรรณคดแี ละวรรณกรรม ป. ๖

สุดยอดคู่มือครู 8 แนวข้อสอบ O-NET

เปน็ ใยบัวติดสไบบาง นางพิรากวนยักษี
ด้วยเดชพระมนต์อนั ฤทธี อสรุ ไี มเ่ หน็ กายา

คำ�ประพนั ธน์ ี้สะท้อนวฒั นธรรมใดในสมยั นัน้
๑ เครอ่ื งใช ้ ๒ การแตง่ กาย
๓ การใชภ้ าษา ๔ เกษตรกรรม
(เฉลยข้อ ๒ เพราะสตรใี นสมยั นัน้ จะห่มสไบแสดงถงึ การแต่งกายของคนสมัยนั้น
สว่ นขอ้ ๑ ๓ และ ๔ ไม่ปรากฏในค�ำ ประพันธ์ข้างตน้ )

A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก

asean

เสริมความรู้ ครูควรสอน

มีความรู้เก่ียวกับคนรุ่นก่อน ๆ เข้าใจเหตุผลว่าทำาไมคนในสมัยนั้น จึงมีค่านิยม ค่านิยม คือ สิ่งท่ีบุคคลในสังคม
ความคดิ หรอื การกระทาำ เช่นนั้น ซงึ่ ก่อใหเ้ กิดความรกั ความภาคภูมิใจในความเจรญิ เห็นว่าเป็นสิ่งที่ดี ควรแก่การรักษาไว้
ของวฒั นธรรมไทย มีใจรักทจ่ี ะอนรุ ักษ์และสบื ทอดวฒั นธรรมไว้มใิ ห้สญู หาย ค่านิยมไม่เหมือนกับอุดมคติ อุดมคติ
ตัวอย่างวรรณคดีที่แสดงถึงคุณค่าทางวัฒนธรรมอย่างเด่นชัด คือ สุภาษิต เป็นมาตรฐานแห่งความดีงามสูงสุดที่
สอนหญิง คาำ สอนต่าง ๆ ในสุภาษติ สอนหญิงมสี าระเตือนสติหญงิ ท้ังทางกาย วาจา มนุษย์พยายามยึดไว้เป็นเป้าหมาย
และใจ การประพฤติตนให้เหมาะสมตามค่านิยมของวัฒนธรรมไทย ซึ่งไม่เคย ส่วนค่านิยมอาจไม่ใช่ส่ิงที่ดีท่ีสุด แต่
ล้าสมัย หากนำามาเป็นแนวทางปฏิบัติตนก็จะพบแต่ส่ิงท่ีดีงาม มีความสุข ก ลุ่ ม ค น ก ลุ่ ม ห นึ่ ง ห รื อ ก ลุ่ ม ค น ใ น
ในการดำาเนินชีวติ อย่างสมศักดศ์ิ รกี ลุ สตรีไทย สมยั หนง่ึ กน็ ยิ มและพยายามอนรุ กั ษไ์ ว้
ค่านิยมจึงมีความแตกต่าง เปล่ียนแปลง
ตวั อยา่ ง สอนเร่อื งการพดู ไปตามยุคสมัย และลักษณะชีวิตของ
บุคคลในสังคม
เปน็ มนุษย์สดุ นยิ มเพียงลมปาก จะได้ยากโหยหวิ เพราะชิวหา ในวรรณคดีและวรรณกรรมมี
แม้นพูดดีมีคนเขาเมตตา จะพดู จาจงพเิ คราะหใ์ หเ้ หมาะความ ค่านิยมของสังคมและของมนุษย์ใน
สงั คมอยา่ งใดอยา่ งหนง่ึ ปรากฏอยเู่ สมอ
สุภาษิตสอนหญิง ของสุนทรภู่ ผู้ศึกษาวรรณคดีย่อมไม่ควรมองข้าม
ค่านิยมท่ีมีส่วนกำ�หนดบทบาทของ
สอนเรอื่ งการร้จู ักเกบ็ ออม บคุ คลในเนอ้ื เรือ่ ง

มสี ลึงพงึ ประจบให้ครบบาท อย่าใหข้ าดสิง่ ของตอ้ งประสงค์
จงมกั น้อยกินนอ้ ยคอ่ ยบรรจง อย่าจ่ายลงให้มากจะยากนาน

สุภาษติ สอนหญงิ ของสนุ ทรภู่

สอนเรอ่ื งคณุ ค่าของผ้หู ญิง

เปน็ สาวแส้แร่รวยสวยสะอาด ก็หมายมาดเหมือนมณีอนั มคี า่
แมน้ แตกร้าวรานรอ่ ยถอยราคา จะพลอยพาหอมหายจากกายนาง

สุภาษติ สอนหญิง ของสุนทรภู่

สอนเร่อื งความกตัญญูรคู้ ณุ บิดามารดา

เมอ่ื พ่อแมแ่ กเ่ ฒ่าชรากาล จงเลยี้ งท่านอย่าให้อดระทดใจ
ดว้ ยชนกชนนนี ้นั มีคุณ ได้การญุ เลี้ยงรกั ษามาจนใหญ่
อมุ้ อทุ รปอ้ นขา้ วเป็นเท่าไร หมายจะไดพ้ ึ่งพาธดิ าดวง

สุภาษิตสอนหญงิ ของสนุ ทรภู่

วรรณคด.ี ..สิง่ สุนทรีย์แหง่ ภาษา 9

9 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 แนวข้อสอบ O-NET

เสริมความรู้ ครูควรสอน ๖. คุณค่าทางการพัฒนากระบวนการคิด การศึกษาวรรณคดีเสริมสร้าง
ผเู้ รยี นใหม้ คี วามสามารถและอสิ ระในการคดิ สรา้ งสรรคโ์ ดยใชว้ รรณคดเี ปน็ ตน้ แบบ
วจิ ารณ์ พจนานกุ รม ฉบบั ราชบณั ฑติ ย- ได้เห็นการเรียบเรียงความคิดอย่างเป็นระบบ ส่งเสริมการคิดวิเคราะห์ การใช้
สถาน พ.ศ. ๒๕๕๔ ได้ให้ความหมาย วิจารณญาณ การคิดไตร่ตรองอย่างรอบคอบ เช่น การฝึกวิเคราะห์ตัวละคร
ไว้ว่า “ให้คำ�ตัดสินสิ่งที่เป็นศิลปกรรม อย่างละเอียดจากคำาพูด ความคิด การกระทำา ทำาให้เข้าใจลักษณะนิสัยตัวตนของ
หรือวรรณกรรมเป็นต้น โดยผู้มี ตัวละครและตัดสินได้ว่าเหตุผลต่าง ๆ ท่ีผู้เขียนนำาเสนอนั้น มีความสมเหตุสมผล
ความรู้ควรเชื่อถือได้ ว่ามีค่าความงาม น่าเชื่อถือได้หรือไม่ เพียงใด สิ่งใดเป็นประโยชน์ ส่ิงใดเป็นโทษ ซ่ึงทักษะการคิด
ความไพเราะดีอย่างไร หรือมีข้อขาดตก อยา่ งมหี ลกั การและเหตผุ ลน ี้ หากไดร้ บั การฝึกฝนอยเู่ สมอกจ็ ะกลายเปน็ นสิ ัย นำาไป
บกพรอ่ งอยา่ งไรบา้ ง” ใช้เป็นประโยชนใ์ นสถานการณ์จรงิ ของชวี ติ ทตี่ ้องตัดสินใจไดด้ ยี งิ่ ขน้ึ
การวิจารณ์วรรณคดี เป็นการ ๗. คณุ ค่าทางทกั ษะเชงิ วิจารณ ์ การอ่านมากเป็นการเพม่ิ พนู ความร ู้ ความคดิ
พิ จ า ร ณ า คุ ณ ค่ า ข อ ง ง า น เ ขี ย น ใ น และประสบการณ์ให้แก่ชีวิต วรรณคดีเป็นสิ่งกระตุ้นให้ผู้อ่านได้ใช้ความคิด
ด้านต่าง ๆ โดยก่อนที่จะวิจารณ์นั้น รู้จักวิเคราะห์วิจารณ์เรื่องต่าง ๆ หลากหลายแง่มุม ตั้งแต่การจำาแนกรูปแบบ
ผู้วิจารณ์จะต้องมีความรู้ในเรื่องที่จะ ว่าเป็นวรรณคดีร้อยแก้วหรือร้อยกรอง ประเภท ยุคสมัย วัตถุประสงค์ เน้ือหา
วิจารณ์ก่อน จะต้องวิจารณ์โดย สาระสาำ คัญ ข้อคดิ ท่สี ามารถนาำ มาใช้ให้เกดิ ประโยชน ์ ตลอดจนคณุ ค่าของวรรณคดี
ปราศจากอคติ วิจารณ์งานเขียน ด้านต่าง ๆ ทั้งหมดน้ีล้วนเป็นการฝึกฝนทักษะการใช้ความคิดวิจารณญาณ ซ่ึงเป็น
ต้ังแต่รูปแบบคำ�ประพันธ์ เน้ือหา สง่ิ จาำ เปน็ มากสาำ หรบั การดาำ เนนิ ชวี ติ ในโลกปจั จบุ นั เชน่ พจิ ารณาวา่ การทน่ี างวนั ทอง
ตัวละคร กลวิธีการประพันธ์ การใช้ ตัดสินใจสง่ พลายงามไปอยกู่ ับยา่ ทเ่ี มอื งกาญจนบรุ ี เป็นส่งิ ที่สมควรหรือไม่และหาก
ภาษา ข้อคดิ ท่ไี ด้รับ ตลอดจนประเมนิ พลายงามไมพ่ บยา่ พลายงามจะทาำ อยา่ งไร หรือคำาสอนในสุภาษิตสอนหญงิ เรือ่ งใด
คุณค่างานเขียนทั้งคุณค่าด้านปัญญา ท่ียังเหมาะสมและเป็นประโยชน์ในการดำาเนินชีวิต เร่ืองใดบ้างท่ีล้าสมัยและ
ดา้ นวรรณศลิ ป์ ดา้ นสงั คม ดา้ นอารมณ์ ไมส่ อดคลอ้ งกบั สภาพสงั คมในปัจจุบัน
การวจิ ารณเ์ ปน็ การถา่ ยทอดความคดิ เหน็ ด้วยเหตุนี้ วรรณคดีจึงมีความสำาคัญ เป็นวัฒนธรรมทางภาษาที่แสดงให้เห็น
อย่างหนึ่งของผู้อ่านหลังจากที่ได้อ่าน ถึงความเจริญรุ่งเรืองในอดีต เป็นมรดกอันลำ้าค่าซึ่งบรรพบุรุษได้สร้างสรรค์สะสม
งานเขยี นในเรอื่ งนน้ั แลว้ มคี วามคดิ เหน็ ไว้สำาหรับชนรุ่นหลัง การอ่านวรรณคดีด้วยการพินิจพิเคราะห์จะทำาให้ประจักษ์
อย่างไรต่องานเขียนน้ัน ๆ วรรณคดี ในคุณค่า ประเทืองปัญญา ได้รับประโยชน์มากมาย รวมทั้งความสนุกสนาน
เปน็ สงิ่ ทท่ี �ำ ใหผ้ อู้ า่ นไดฝ้ กึ การใชค้ วามคดิ เพลิดเพลนิ จากการอ่านน้นั และทสี่ าำ คัญ คือ เป็นการอนรุ ักษว์ รรณคดีซ่งึ เปน็ มรดก
สามารถไตร่ตรองได้ว่าสิ่งใดเป็นส่ิงที่ดี ทางวฒั นธรรมของชาติไทยไวใ้ หค้ งอยู่ตลอดไป
และไมด่ ี เปน็ การคดิ อยา่ งมวี จิ ารณญาณ
ใช้เหตุผล วิเคราะห์วิจารณ์ในแง่มุม 10 วรรณคดีและวรรณกรรม ป. ๖
ตา่ ง ๆ

สุดยอดคู่มือครู 10

A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพlaิ่มtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก

asean

เป้าหมายการเรยี นรู้

บทละครเร่ือง รามเกียรต์ิ ตอน ศกึ ไมยราพ มาตรฐานการเรยี นรู้

พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช มาตรฐาน ท ๑.๑
ใช้กระบวนการอ่านสร้างความรู้และความคิด
ตัวชี้วัด เพอื่ น�ำ ไปใชต้ ดั สนิ ใจ แกป้ ญั หาในการด�ำ เนนิ ชวี ติ
และมนี สิ ัยรกั การอา่ น
 อ่านออกเสียงบทร้อยแก้วและบทร้อยกรองได้ถูกต้อง (ท ๑.๑ ป. ๖/๑) มาตรฐาน ท ๕.๑
 อธิบายความหมายของคำา ประโยค และข้อความที่เป็นโวหาร (ท ๑.๑ ป. ๖/๒) เข้าใจและแสดงความคิดเห็น วิจารณ์วรรณคดี
 อธิบายการนำาความรู้และความคิดจากเรื่องที่อ่านไปตัดสินใจแก้ปัญหาในการดำาเนินชีวิต และวรรณกรรมไทยอย่างเห็นคุณค่า และ
น�ำ มาประยุกต์ใช้ในชวี ติ จริง
(ท ๑.๑ ป. ๖/๕)
 อ่านหนังสือตามความสนใจและอธิบายคุณค่าที่ได้รับ (ท ๑.๑ ป. ๖/๘) สมรรถนะส�ำ คญั ของผู้เรียน
 แสดงความคิดเห็นจากวรรณคดีหรือวรรณกรรมที่อ่าน (ท ๕.๑ ป. ๖/๑)
 อธิบายคุณค่าของวรรณคดีและวรรณกรรมที่อ่านและนำาไปประยุกต์ใช้ในชีวิตจริง (ท ๕.๑ ป. ๖/๓) ๑. ความสามารถในการส่ือสาร
 ท่องจำาบทอาขยานตามที่กำาหนดและบทร้อยกรองที่มีคุณค่าตามความสนใจ (ท ๕.๑ ป. ๖/๔) • ทักษะการอ่าน
• ทกั ษะการเขยี น
แผนผังสาระการเรียนรู้ • ทักษะการฟัง การดู และการพูด
๒. ความสามารถในการคิด
ตัวละครสำาคญั สถานท่ี ๓. ความสามารถในการแกป้ ญั หา
๔. ความสามารถในการใช้ทกั ษะชวี ติ
บทละครเรอ่ื ง ๕. ความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี
รามเกียรต์ิ
ข้อคิด ตอน ศกึ ไมยราพ ปัญหา คุณลักษณะอนั พึงประสงค์

สาระสำาคัญ เหตุการณ์ ใฝ่เรียนรู้
ตวั ช้วี ัดที่ ๔.๑ ต้งั ใจ เพียรพยายามในการเรียน
รามเกียรติ์ เป็นวรรณคดีไทยที่มีเค้าโครงเรื่องมาจากรามายณะของอินเดีย เนื้อเรื่องเป็นการทำา และเข้ารว่ มกิจกรรมการเรียนรู้
สงครามอันยืดเยื้อระหว่างมนุษย์ ลิง และยักษ์ มีความสนุกสนานตื่นเต้นเร้าใจ โดยมีแก่นสำาคัญของเรื่อง ตัวช้ีวัดท่ี ๔.๒ แสวงหาความรู้จากแหล่งเรยี นรู้
ต่าง ๆ ทั้งภายในและภายนอกโรงเรียน
คือ ธรรมะย่อมชนะอธรรม ด้วยการเลือกใช้สื่ออย่างเหมาะสม บันทึก
ความรู้ วิเคราะห์ สรุปเป็นองค์ความรู้ สามารถ
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 จุด น น�ำ ไปใชใ้ นชีวติ ประจำ�วันได้
ประกายโครงงา
มงุ่ ม่ันในการท�ำ งาน
นกั เรยี นแบง่ กลมุ่ แลว้ รว่ มกนั ศกึ ษาบทละครเรอื่ ง รามเกยี รติ์ ตอนอน่ื ๆ ทก่ี ลมุ่ ตนเองสนใจ ตัวชว้ี ัดที ่ ๖.๑ ตง้ั ใจและรบั ผดิ ชอบในการปฏบิ ตั ิ
ช่วยกันถอดคำ�ประพันธ์จากเน้ือเร่ือง เรียบเรียงเรื่องราวเป็นร้อยแก้ว วาดภาพประกอบ หนา้ ท่ีการงาน
ใหส้ วยงาม จดั ทำ�ในรูปแบบหนังสอื การต์ ูนวรรณคดี เพือ่ น�ำ มาแลกเปลีย่ นกันอ่าน ตวั ชี้วดั ท่ ี ๖.๒ ทำ�งานด้วยความเพียรพยายาม
และอดทนเพือ่ ให้งานสำ�เรจ็ ตามเป้าหมาย

รกั ความเปน็ ไทย
ตวั ชวี้ ัดที ่ ๗.๒ เห็นคุณค่าและใช้ภาษาไทย
ในการสื่อสารไดอ้ ยา่ งถูกต้องเหมาะสม

11 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
แนวข้อสอบ O-NET

ตัวชวี้ ัดSt พระราชประวัติ

ท ๑.๑ ป. ๖/๑ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช
ท ๑.๑ ป. ๖/๒ ทรงพระราชสมภพเมื่อวันพุธท่ี ๒๐ มีนาคม พ.ศ. ๒๒๗๙
ท ๑.๑ ป. ๖/๕ ซึ่งตรงกับปีมะโรงในแผ่นดินสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ
ท ๑.๑ ป. ๖/๘ พระราชบดิ า คอื หลวงพนิ จิ อกั ษร (ทองด)ี พระนามเดมิ ของ
ท ๕.๑ ป. ๖/๑ พระองค ์ คือ ทองดว้ ง
ท ๕.๑ ป. ๖/๓ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช
ท ๕.๑ ป. ๖/๔ ทรงเข้ารับราชการเป็นมหาดเล็กหลวงในแผ่นดินสมเด็จ-

ภาระงาน/ช้นิ งาน พระเจ้าอุทุมพร ภายหลังได้รับแต่งตั้งเป็นหลวงยกกระบัตรเมืองราชบุรี ในแผ่นดิน
สมเด็จพระที่น่ังสุริยาศน์อมรินทร์ (สมเด็จพระเจ้าเอกทัศ) ต่อมาได้เข้ารับราชการ
การแสดงละครเรื่อง รามเกยี รต์ิ ในแผ่นดินสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีได้ทรงปฏิบัติราชการด้วยความวิริยอุตสาหะ
ตอน ศึกไมยราพ จนในทสี่ ดุ ไดร้ บั พระราชทานยศเปน็ เจา้ พระยาจกั รแี ละสมเดจ็ เจา้ พระยามหากษตั รยิ ศ์ กึ
ตามลำาดับ ทรงปราบดาภิเษกขึ้นเป็นพระมหากษัตริย์พระองค์แรกแห่งราชวงศ์จักรี
ep 1 ข้นั สังเกต เม่อื วนั ที ่ ๖ เมษายน พ.ศ. ๒๓๒๕ และทรงสถาปนากรุงเทพมหานครเป็นราชธานี
ในรัชสมัยของพระองค์ต้องทรงทำาศึกกับพม่าหลายครั้ง ทรงดำาเนินนโยบาย
รวบรวมข้อมูล อย่างสุขุมเก่ียวกับญวนและเขมร ทรงปราบปรามหัวเมืองข้ึนใกล้เคียงอยู่เนือง ๆ
นอกจากการสงครามแลว้ ยงั ทรงสนพระทยั ฟน้ื ฟบู า้ นเมอิื งใหเ้ จรญิ ในทกุ ๆ ดา้ น เชน่
๑. นักเรียนร่วมกันสนทนา โดยตอบ ศาสนา กฎหมาย สถาปัตยกรรม นาฏศิลป์ วรรณคดี
ค�ำ ถาม ดังน้ี พระองค์ทรงมีพระปรชี าสามารถในด้านกวีนิพนธ ์ ทรงพระราชนิพนธ์เพลงยาว
รบพม่าที่ท่าดินแดงด้วยพระองค์เอง และโปรดเกล้าฯ ให้นักปราชญ์ราชกวีร่วมแต่ง
• บทละครเร่ือง รามเกียรติ์ ตอน บทละครเรอื่ ง รามเกยี รต์ ิ อุณรุท อเิ หนา ดาหลงั ทรงสนบั สนุนใหน้ ักปราชญ์อน่ื ๆ
ศึกไมยราพ มคี ณุ คา่ อยา่ งไร (ตัวอย่าง ชว่ ยกันสรา้ งสรรคว์ รรณคดีขึ้นเป็นอนั มาก
คำ�ตอบ สะท้อนให้เห็นความกตัญญูของ พระบาทสมเดจ็ พระพทุ ธยอดฟา้ จฬุ าโลกมหาราชเสดจ็ สวรรคตเมอ่ื พ.ศ. ๒๓๕๒
ลูกที่มีต่อพ่อ ความจงรักภักดีต่อ รวมพระชนมพรรษาได้ ๗๔ พรรษา ทรงครองราชยอ์ ยู่ ๒๘ ปี
ผู้บังคับบัญชา และสัจธรรมของชีวิตว่า
ธรรมะยอ่ มชนะอธรรม) 12 วรรณคดีและวรรณกรรม ป. ๖

๒. นั ก เ รี ย น ศึ ก ษ า พ ร ะ ร า ช ป ร ะ วั ติ
ของพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้า-
จุฬาโลกมหาราช

สุดยอดคู่มือครู 12

A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก

Step 1asean

บทนำาเรือ่ ง ข้ันสังเกต
รามเกียรต์ิ เป็นวรรณคดีท่ีมีมาแต่ครั้งกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี สันนิษฐานว่า รวบรวมข้อมูล
ไทยได้นำาเร่ืองรามเกียรติ์มาจากรามายณะของอินเดีย ซ่ึงมีอายุเก่าแก่กว่า ๒,๐๐๐ ปี
ตั้งแต่สมัยอยุธยามีผู้แต่งเร่ืองรามเกียรต์ิหลายฉบับ ด้วยเห็นว่าเป็นเร่ืองราว ๓. นักเรียนศึกษาบทนำ�เร่ืองเพื่อให้
ที่สนุกสนานต่ืนเต้น ส่วนใหญ่แต่งเป็นบทพากย์โขน พากย์หนัง และบทละคร เกิดความเข้าใจก่อนอ่านบทละคร
ซึง่ ใชแ้ สดงละครรำา เรอื่ ง รามเกียรต์ิ ตอน ศึกไมยราพ
รามเกียรต์ิฉบับที่มีเน้ือหาสมบูรณ์ที่สุด เป็นพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จ-
พระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช โดยมีพระราชประสงค์เพื่อฟื้นฟูและรวบรวมเรื่อง ๔. นั ก เ รี ย น อ่ า น เ นื้ อ เ รื่ อ ง ย่ อ ข อ ง
รามเกียรติ์ของเก่าตั้งแต่สมัยอยุธยาและใช้เล่นละครในพิธีสมโภชกรุงรัตนโกสินทร์ บทละครเรื่อง รามเกียรต์ิ ก่อนถึง
ระหว่าง พ.ศ. ๒๓๒๘-๒๓๒๙ ซึ่งทรงจัดพระราชพิธีบรมราชาภิเษกอีกครั้งหนึ่ง ตอน ศึกไมยราพ ให้เสียงดังชัดเจน
ให้ถกู ต้องตามแบบแผน และพร้อมเพรียงกัน เพื่อเป็นพ้ืนฐาน
บทละครเรื่อง รามเกียรติ์ เป็นบทละครใน คือ ละครท่ีตัวแสดงเป็นผู้หญิง ของการศกึ ษาวรรณคดี
ทั้งหมด คำาประพันธ์ท่ีใช้แต่งเป็นกลอนบทละคร มีจำานวน ๖-๙ คำา เพื่อความสะดวก
ในการรอ้ ง
บทละครเรื่อง รามเกียรติ์ ตอน ศึกไมยราพ เป็นตอนที่สนุกสนานอีกตอนหน่ึง
เพื่อความเข้าใจเรื่องให้ต่อเนื่องกัน นักเรียนควรศึกษาเน้ือเรื่องย่อของรามเกียรต์ิ
ในตอนตน้ กอ่ นทจี่ ะถึงตอน ศึกไมยราพ ดังนี้

เน้อื เร่อื งยอ่ ของบทละครเร่อื ง รามเกยี รติ์ ก่อนถึงตอน ศกึ ไมยราพ

พระนารายณ์อวตารลงมาเป็นพระราม โอรสของท้าวทศรถกษัตริย์กรุงอโยธยา
มีพระลักษมณ์ พระพรต และพระสัตรุด เป็นพระอนุชา เม่ือพระรามเจริญวัย
ได้อภิเษกสมรสกับนางสีดา ท้าวทศรถทรงชราคิดจะทำาพิธีราชาภิเษกให้พระราม
ครองเมืองต่อไป แต่นางไกยเกษีมเหสีองค์หนึ่งของท้าวทศรถทูลขอให้พระพรตโอรส
ของนางขึ้นครองเมืองก่อน และให้พระรามเสด็จออกผนวชและเดินป่าเป็นเวลา ๑๔ ปี
ท้าวทศรถต้องทรงยอมตามคำาขอของนาง เพราะเคยสัญญาว่าให้นางขอส่ิงที่ต้องการได้
หนง่ึ ประการ เพอื่ ตอบแทนทน่ี างช่วยพระองค์เมือ่ ครั้งรบกบั ยกั ษ์ชอ่ื ปทูตทนั ต์ ขณะน้ัน
เพลารถของทา้ วทศรถหกั นางไกยเกษีใชแ้ ขนสอดตา่ งเพลารถ ทำาให้ทา้ วทศรถรบชนะ
ยักษ์ปทตู ทันต์

บทละครเรอ่ื ง รามเกียรติ์ 13

เสริมความรู้ ครูควรสอน

• พระราม เป็นพระนารายณ์อวตารลงมาเพ่ือปราบยักษ์คือ ทศกัณฐ์ พระรามเป็นโอรสของท้าวทศรถและนางเกาสุริยา
มรี ปู รา่ งงดงาม กายสเี ขยี วพรรณราย มอี าวธุ ทพ่ี ระอศิ วรประทานมาใหเ้ ปน็ ศรวเิ ศษ ๓ เลม่ ไดแ้ ก่ ศรพรหมาสตร์ ศรอคั นวิ าต
และศรพลายวาต พระรามไดอ้ ภเิ ษกกับนางสดี าซึ่งก็คือ พระลักษมี พระชายาของพระนารายณ์ท่ีอวตารลงมาเปน็ คู่ครอง
• นางสีดา เปน็ ธดิ าของทศกณั ฐ์กับนางมณโฑ เมอื่ แรกเกิดนางสีดาร้องว่า “ผลาญราพณ”์ ถึงสามคร้ัง พเิ ภกจึงท�ำนายวา่
นางเกิดมาเพื่อล้างเผ่าพันธุ์ของยักษ์ให้หมดสิ้น ทศกัณฐ์จึงน�ำนางใส่ผอบลอยน้ํา เพราะไม่สามารถตัดใจประหารธิดา
ของตนเองได้ เมอ่ื มาพบนางสดี าในภายหลังจึงไมท่ ราบว่านางสีดาเป็นลูกของตน

13 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 แนวข้อสอบ O-NET
ep 1 ขน้ั สงั เกต
St
รวบรวมขอ้ มลู
พระรามเสด็จออกผนวชและเดินป่า นางสีดาและพระลักษมณ์ตามเสด็จไป
๕. นักเรียนอ่านเรื่องย่อของบทละครเร่ือง
รามเกียรต์ิ ก่อนถึงตอน ศึกไมยราพ (ต่อ) ด้วย นางสำามนักขาน้องสาวของทศกัณฐ์ได้พบพระรามเกิดหลงรัก แต่พระราม
ให้เสียงดังชัดเจน และพร้อมเพรียงกัน เพ่ือ ปฏิเสธ นางโกรธแค้นจึงไปทูลให้ทศกัณฐ์ทราบถึงความงามของนางสีดา ทศกัณฐ์
เป็นพ้นื ฐานของการศึกษาวรรณคดี ให้มารีศแปลงกายเป็นกวางทองมาล่อ นางสีดาอยากได้ พระรามจึงตามไปจับ
กวางทองในป่า ทศกัณฐไ์ ดโ้ อกาสลักพานางสดี าไปไวใ้ นอุทยานทกี่ รุงลงกา
๖. นักเรียนร่วมกนั สนทนา โดยตอบคำ�ถาม ดังนี้

• เ พ ร า ะ เ ห ตุ ใ ด ท้ า ว ท ศ ร ถ จึ ง จำ � เ ป็ น พระรามออกตามหานางสีดา ได้หนมุ าน สุครีพ องคต เปน็ ทหารเอก มพี วก

ตอ้ งยกเมอื งใหพ้ ระพรตครอง ลิงจากเมืองขีดขินและเมืองท้าวมหาชมพูเป็นกองทัพ กองทัพของพระรามช่วยกัน
(เพราะนางไกยเกษี มารดาของพระพรตเคยช่วย จองถนนเพ่ือยกทัพข้ามไปยังกรุงลงกา เมื่อกองทัพของพระรามไปถึงกรุงลงกา ได้
ตั้งพลับพลาข้ึนท่ีนอกเมือง พระรามให้องคตถือพระราชสาส์นไปถึงทศกัณฐ์เพื่อขอ
ทา้ วทศรถตอนรบกบั ยกั ษป์ ทตู ทนั ต์โดยใชแ้ ขนสอด นางสดี าคืน แต่ทศกัณฐ์ไมย่ อมและให้เสนาเขา้ จับองคต องคตจงึ ฆา่ เสนายักษต์ าย

เพลารถของท้าวทศรถท่ีหักจนสามารถรบชนะ

ในครั้งนั้น ท้าวทศรถจึงให้สัญญาว่า ให้นางขอส่ิงท่ี

ต้องการได้หนึ่งประการ นางจึงขอให้พระพรต ๔ ตน แล้วกลับมาทูลความให้พระรามทรงทราบ จากเหตุการณ์ครั้งน้ีทศกัณฐ์

ขึ้นครองเมือง) จึงยกฉัตรบังแสงอาทิตยเ์ พอ่ื ปอ้ งกนั พระรามไม่ให้เหน็ กรุงลงกา
พิเภกซึ่งเป็นอนุชาของทศกัณฐ์ เคยขอให้ทศกัณฐ์คืนนางสีดาแก่พระราม
• การที่ท้าวทศรถยกบ้านเมืองให้พระพรต ทำาให้ทศกัณฐ์กริ้วมาก ขับไล่พิเภกออกจากกรุงลงกา พิเภกจึงมาอยู่กับพระราม
ตามคำ�ขอของนางไกยเกษี เป็นการกระทำ�ท่ี พเิ ภกคอยทาำ นายเหตกุ ารณข์ องสงครามและบอกยทุ ธวธิ ใี หแ้ กพ่ ระรามเสมอ ครง้ั หนง่ึ
ถกู ต้องหรือไม่ เพราะเหตใุ ด

(ตัวอย่างคำ�ตอบ ถูกต้อง เพราะเป็นการแสดง

ใหเ้ ห็นวา่ ทา้ วทศรถเป็นผทู้ ีร่ กั ษาสัจจะวาจา) พิเภกได้ทูลพระรามให้ใช้ทหารไปหักฉัตรที่กรุงลงกา สุครีพรับอาสาไปหักฉัตร

• เพราะเหตใุ ดทศกณั ฐ์จงึ ลกั พาตัวนางสดี า และชิงมงกุฎจากทศกัณฐ์มาถวายพระราม ทศกัณฐ์แค้นใจมาก จึงไปชวนไมยราพ
(เพราะนางส�ำ มนกั ขานอ้ งสาวทศกณั ฐห์ ลงรกั พระราม ซง่ึ เป็นหลานครองกรงุ บาดาลใหม้ าช่วยรบ ไมยราพจึงรบั อาสาออกรบ
คืนหน่ึงพระรามทรงพระสุบิน พิเภกทำานายว่าพระองค์ทรงมีเคราะห์จะถูกยักษ์
จึงมาทูลถึงความงามของนางสีดาให้ทศกัณฐ์ฟัง ลักพาตัวไป หนุมานจึงอารักขาอย่างเข้มแข็ง แต่ก็สู้อุบายของไมยราพไม่ได้

เพื่อใหม้ าลกั ตัวนางสดี าไป)
• นางสีดาถูกลักพาตัวไปไดอ้ ย่างไร

(มารีศแปลงกายเป็นกวางทองมาล่อ นางสีดา ไมยราพสะกดทัพและลักพาตัวพระรามไปขังไว้ในกรงเหล็กที่ดงตาลในเมืองบาดาล

อยากได้ พระรามจึงตามไปจับกวางทองในป่า พิเภกให้หนุมานตามไปช่วยพระราม หนุมานลงไปเมืองบาดาล ต้องฝ่าด่านต่าง ๆ
ทศกัณฐไ์ ดโ้ อกาสจึงลักพาตวั นางสีดาไป) เขา้ ไป จนถึงด่านทม่ี จั ฉานุรกั ษาอย ู่ ซึ่งเปน็ จุดเรม่ิ ต้นของศึกไมยราพ

14 วรรณคดีและวรรณกรรม ป. ๖

เสริมความรู้ ครูควรสอน
• ทศกณั ฐ์ เดมิ คือนนทกมหี นา้ ที่ล้างเทา้ ให้เหล่าเทวดาท่ีมาเฝา้ พระอิศวร นนทกถกู เทวดาเหลา่ น้ันกล่นั แกลง้ ลบู หวั บา้ ง เขกหวั บา้ งจนหวั ลา้ น นนทก
แค้นใจจึงไปขอพรพระอิศวรให้มีน้ิวเพชร ช้ีใครคนนั้นต้องตาย พระอิศวรจึงประทานพรให้ นนทกน�ำนิ้วเพชรน้ันไปชี้เทวดาตายเป็นจ�ำนวนมาก
พระอศิ วรจึงใหพ้ ระนารายณ์แปลงเปน็ นางอปั สรมาล่อใหน้ นทกร่ายร�ำตามอยา่ ง นนทกหลงความงามของนางอัปสรจงึ รา่ ยร�ำตามจนถึงทา่ นาคามว้ นหาง
ซง่ึ จะตอ้ งใชน้ ้ิวชที้ ข่ี าของตนเอง จึงท�ำใหน้ นทกตาย กอ่ นตายนนทกเห็นนางอัปสรคอื พระนารายณ์มี ๔ มอื ๔ หนา้ จงึ ตัดพอ้ วา่ ตนมีแค่ ๒ มือ ไหนจะไป
สู้ได้ พระนารายณ์จึงออกค�ำสัตย์ว่า ชาติหน้าขอให้นนทกมี ๑๐ หน้า ๒๐ มือ ตนจะเป็นเพียงมนุษย์ธรรมดามีแค่ ๒ มือ ลงไปปราบนนทกให้ได้
เม่อื นนทกตายจงึ ไปเกดิ เป็นทศกณั ฐม์ ี ๑๐ หน้า ๒๐ มือ
• หนุมาน เป็นทหารเอกของพระราม เกิดจากนางสวาหะและพระพาย หนุมานเป็นลิงเผือก มีกายสีขาว มีเข้ียวแก้วอยู่กลางเพดานปาก มีกุณฑล
ขนเพชร สวมมาลัยทอง และหาวเปน็ ดาว เดอื น ตะวนั ได้ สามารถเหาะเหนิ เดนิ อากาศได้ นิมิตกายเปน็ ๔ หน้า ๘ มือได้ นอกจากนย้ี ังมเี วทมนตร์ตา่ ง ๆ
อกี มากมาย หนมุ านเป็นอมตะฆา่ ไมต่ าย เมือ่ ถกู ฆ่าแลว้ สามารถกลับฟ้นื คนื ข้นึ มาได้เพียงมลี มพัดจากพระพายผู้เปน็ พอ่

สุดยอดคู่มือครู 14

A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพlaิ่มtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก

St Step 1asean

ข้นั สังเกต
รวบรวมขอ้ มลู

บทละครเร่ือง รามเกยี รต์ิ ๗. นกั เรยี นอา่ นบทละครเรอื่ งรามเกยี รติ์
ตอน ศกึ ไมยราพ โดยอา่ นแบบส�ำ รวจ
ตอน ศกึ ไมยราพ เร่ือง พร้อมท้ังบันทึกคำ�ที่ไม่รู้
ความหมาย
พระบาทสมเดจ็ พระพทุ ธยอดฟา้ จุฬาโลกมหาราช (รัชกาลที่ ๑)
๘. นักเรียนศึกษาความหมายคำ�ศัพท์
บดั นั้น มจั ฉานุผู้ใจแกล้วกล้า จากคำ�ศัพท์น่ารู้ท้ายเรื่องและค้นหา
ซ่งึ อยู่ในสระคงคา เป็นดา่ นรกั ษาช้นั ใน ความหมายของคำ�จากพจนานุกรม
ราตรีเที่ยงคนื เคยเทีย่ ว ลดเลย้ี วกระเวนทางใหญ่ เพิ่มเติม เพ่ือให้เข้าใจเนื้อเร่ืองได้
ชดั เจนย่งิ ข้ึน
กส็ ำาแดงแผลงฤทธเิ กรยี งไกร ข้ึนไปจากท้องชลธาร
(ท ๑.๑ ป. ๖/๒)
ฯ ๔ คำา ฯ เชิด ๙. นักเรียนอ่านออกเสียงบทละครเรื่อง

เหวย...เหวย รามเกียรติ์ ตอน ศึกไมยราพ เป็น
ทำ�นองเสนาะให้เสียงดังชัดเจน
และพร้อมเพรียงกัน จากนั้น
ท�ำ ความเขา้ ใจเน้ือเรอื่ งอยา่ งละเอียด

ถึงทขี่ อบสระกห็ ยุดอยู่ แลดไู ปท่ัวทกุ สถาน ep 2 ขั้นคิดวเิ คราะห์
เหน็ วานรเผอื กผู้อหังการ ล่วงดา่ นผา่ นทางเขา้ มา
โกรธาขบฟนั กระทบื บาท ทำาอำานาจออกยนื ขวางหนา้ และสรปุ ความรู้
แลว้ ร้องประกาศดว้ ยวาจา เหวยไอ้พาลาใจฉกรรจ์
ตวั เอ็งมานจ้ี ะไปไหน ไม่กลวั ชวี าจะอาสญั ๑๐. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น
องอาจลว่ งดา่ นกุมภณั ฑ ์ กูจะห่ันใหย้ บั ลงกับกร โดยตอบคำ�ถาม ดงั นี้
ฯ ๖ คำา ฯ
• หนุมานฝ่าด่านไปเมืองบาดาล
บทละครเรอื่ ง รามเกียรติ์ 15 เพ่ืออะไร (เพื่อช่วยพระรามซึ่งถูก
ไมยราพลักพาตัวไป)

เสริมความรู้ ครูควรสอน บทละครเร่ือง รามเกยี รติ์
ตอน หนมุ านพบมจั ฉานุ
• กระเวน หมายถงึ ตระเวน เทีย่ วไป
• เกรียงไกร หมายถึง ใหญ่ยงิ่ • พาลา หมายถงึ ช่ัวรา้ ย เกเร เกะกะ
• ชลธาร หมายถึง ล�ำน้ํา ล�ำคลอง รอ่ งนาํ้ ห้วย ทะเลสาบ • ใจฉกรรจ์ หมายถงึ ใจหา้ วหาญ
ในทนี่ ้ีหมายถึง สระบัวในเมอื งบาดาล • อาสัญ หมายถึง ความตาย
• อหังการ หมายถึง ความเยอ่ หยิง่ จองหอง ความทะนงตวั • กุมภัณฑ์ หมายถงึ ยักษ์
ความก้าวร้าวด้วยการถอื วา่ ตนเองส�ำคญั
15 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 แนวข้อสอบ O-NET

ep 2 ขั้นคดิ วเิ คราะห์St

และสรุปความรู้ บดั นัน้ ค�ำ แหงหนุม�นช�ญสมร
เห็นลิงน้อยขึ้นจ�กส�คร อ�้ งอวดฤทธริ อนอหงั ก�ร์
๑๑. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น จึง่ คดิ ว�่ ว�นรนี ้ เหตใุ ดมีห�งเป็นมจั ฉ�
โดยตอบคำ�ถาม ดงั นี้ รูปทรงองอ�จประหล�ดต� ถ้อยคำ�หย�บช�้ ทะนงใจ
จ่งึ ร้องว่�เหวยไอล้ ิงเล็ก จะเจยี มตวั ว่�เดก็ ก็ห�ไม่
• หนุมานได้พบใครท่ีด่านรักษา มึงอย่�ขว�งหน�้ กูไว ้ ถอยไปให้พ้นไอ้ส�ธ�รณ์
ช้ันในของเมืองบาดาล ผู้น้ันมีความ ฯ ๖ คำ� ฯ
เกย่ี วข้องกับหนุมานอย่างไร (หนุมาน
ได้พบกับมัจฉานุ ซ่ึงเป็นลูกของตนกับ เหวยไ!!อ!!้ล!!งิ เลก็
นางสพุ รรณมจั ฉา)

• มัจฉานุมีรูปร่างลักษณะอย่างไร
(เป็นลิงเผือก ปากอ้า สวมมาลัยทอง
เหมอื นหนมุ าน แตม่ หี างเปน็ ปลาเหมอื นกบั
นางสพุ รรณมจั ฉา)

บัดนั้น มัจฉ�นุฤทธิไกรใจห�ญ

ได้ฟังกรว้ิ โกรธคอื ไฟก�ล ตบมือฉดั ฉ�นแล้วตอบไป

ถงึ ตวั กนู อ้ ยเท�่ นี้ จะกลวั ฤทธีเอง็ ก็ห�ไม่

อย�่ พักอ�จองทะนงใจ ใครดจี ะได้เหน็ กนั

ว่�แลว้ สำ�แดงเดช� พสุธ�บ�ด�ลไหวหวั่น

โลดโผนโจนรกุ บุกบัน เข�้ ไลโ่ รมรนั ร�วี

ฯ ๖ คำ� ฯ เชิด

16 วรรณคดีและวรรณกรรม ป. ๖

เสริมความรู้ ครูควรสอน • ส�ำแดง หมายถงึ แสดง อวด ท�ำใหป้ รากฏ
• พสุธา หมายถงึ แผน่ ดนิ
• สาคร หมายถงึ แมน่ า้ํ ทะเล ในท่นี ี้หมายถงึ สระบัวในเมืองบาดาล • โลดโผน หมายถงึ น่าหวาดเสียว
• มจั ฉา หมายถึง ปลา • บุกบนั หมายถงึ ฝ่าไปโดยไมท่ อ้ ถอย
• สาธารณ์ หมายถงึ ตา่ํ เลว ช้า • โรมรัน หมายถึง รบพงุ่ กัน
• ไฟกาล คือ ไฟกัลป์ หมายถึง ไฟล้างโลก ในท่ีน้ีเป็นการเปรียบเทียบว่า
โกรธมากเหมอื นไฟท่ีโหมอยา่ งรนุ แรง

สุดยอดคู่มือครู 16

A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก

Step 2asean

ข้ันคิดวิเคราะห์
และสรุปความรู้

บดั น้นั หนุมานผ้ชู าญชัยศรี ๑๒. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น
กรว้ิ โกรธพิโรธดั่งอัคค ี ขนุ กระบ่รี ับระปะทะกร โดยตอบคำ�ถาม ดังน้ี
เคลา่ คลอ่ งว่องไวทัง้ สองข้าง ตา่ งตนตา่ งหาญชาญสมร
ถ้อยทถี อ้ ยมีฤทธริ อน ต่อกรไมล่ ะลดกัน • มัจฉานุและหนุมานมีลักษณะ
นิสัยใดท่ีเหมือนกัน (ความกล้าหาญ
ฯ ๔ คำา ฯ
บดั นน้ั มจั ฉานุฤทธิแรงแขง็ ขัน ไมเ่ กรงกลัวใคร)
ปล้ำาปลุกคลุกคลตี ปี ระจัญ พลั วันหลบหลกี ไปในที • นักเรียนคิดว่าระหว่างมัจฉานุ
ถีบกัดวัดเหว่ียงอตุ ลุด ทะยานยุทธไ์ ม่ทอ้ ถอยหนี
กอดรดั ฟดั กนั เปน็ โกลี เปลยี่ นทา่ เปลี่ยนทรี อนราญ กับหนุมาน ใครจะเป็นฝ่ายชนะ
เพราะเหตุใด (ตัวอย่างคำ�ตอบ
ฯ ๔ คาำ ฯ เชิด
ไม่มีผู้ใดชนะ เพราะทั้งคู่เป็นพ่อลูกกัน

จงึ ไมส่ ามารถฆ่ากนั ตายได)้

บดั นั้น วายบุ ุตรวฒุ ไิ กรใจหาญ

รบรุกบกุ บนั ประจัญบาน เผ่นทะยานโถมถบี ด้วยบาทา

ถูกมัจฉานุซวนไป ฉวยรวบเท้าได้ท้ังซ้ายขวา

ฟาดลงกับแผน่ ศลิ า ด้วยกาำ ลังศกั ดาราวี
ฯ ๔ คำา ฯ

บัดนนั้ มัจฉานผุ ชู้ าญชยั ศรี

มิไดช้ อกชำ้าอินทรีย์ โกรธด่ังอคั คบี รรลยั กัลป์

ผดุ ลุกข้นึ ได้กระทืบบาท ทาำ อำานาจผาดเสียงด่งั ฟา้ ลน่ั

วง่ิ ผลุนหมนุ เขา้ บกุ บนั โรมรนั ไมค่ ิดชวี า

ฯ ๔ คาำ ฯ เชิด

บทละครเรอ่ื ง รามเกียรต์ิ 17

เสริมความรู้ ครูควรสอน

• กระบี่ หมายถึง ลงิ • รอนราญ หมายถึง ตอ่ สู้ รบ
• ชาญสมร หมายถงึ ช�ำนาญในการรบ • ศลิ า หมายถึง หิน
• ประจญั หมายถึง ปะทะต่อสู้ • ศักดา หมายถึง อ�ำนาจ
• อุตลดุ หมายถงึ ชุลมุนวนุ่ วาย • ราว ี หมายถงึ รบ
• ยุทธ์ หมายถงึ สงคราม การรบพงุ่ • อินทรยี ์ หมายถงึ รา่ งกาย
• โกลี หมายถึง วนุ่ วาย

17 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 แนวข้อสอบ O-NET

Step 2 ขน้ั คดิ วิเคราะห์

และสรุปความรู้ บดั นัน้ วายบุ ตุ รวฒุ ไิ กรใจกล้า
โถมรับกลับกลอกไปมา หนั เหยี นเปล่ยี นทา่ ราวี
๑๓. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น ฯ ๒ คาำ ฯ เชดิ
โดยตอบค�ำ ถาม ดังนี้ รบพลางรำาพงึ คะนึงคิด สงสัยในจติ กระบศ่ี รี
เหตุใดวานรนอ้ ยน ี้ จึ่งล้างชวี ีไม่บรรลยั
• หนุมานเกิดความรู้สึกอย่างไร ทรหดอดทนสามารถ องอาจต่อสู้ดว้ ยกไู ด้
เม่อื ไมส่ ามารถฆ่ามจั ฉานุได้ คดิ แลว้ จ่งึ ร้องถามไป เหวยไอล้ ิงนอ้ ยเท่าแมงวนั
เปน็ ไฉนมาอยรู่ กั ษาด่าน ไมยราพขุนมารโมหันธ์
(เกดิ ความสงสยั ) เชือ้ ชาตสิ ุริย์วงศพ์ งศ์พันธ ์ุ นามน้ันชื่อใดวานร
• หนุมานแก้ข้อข้องใจของตนเอง ฯ ๖ คาำ ฯ
บดั นั้น มจั ฉานกุ ุมารชาญสมร
อย่างไร (สอบถามมัจฉานุว่าเป็น ฟังความถามถงึ นามกร พงศพ์ นั ธ์ุมารดรแลบิดา
ลูกเต้าเหล่าใคร ทำ�ไมจึงมารักษาด่าน จึง่ คดิ วา่ วานรตัวน ้ี ฤทธีองอาจแกล้วกล้า
ของไมยราพ) หักด่านผ่านทางลงมา ถึงมหานคราบาดาล
• ถ้านักเรียนเป็นมัจฉานุจะยอม
บอกหรือไม่ว่าตนเองเป็นใคร เพราะ
เหตุใด (ตัวอย่างคำ�ตอบ ยอมบอก
เพราะสงสยั เชน่ เดยี วกนั วา่ เหตใุ ดหนมุ าน
จึงสามารถฝ่าด่านลงมายังเมืองบาดาล
ได)้

ไอล้ งิ นอ้ ย
ไยทรหดนัก

บทละครเรือ่ ง รามเกยี รติ์
ตอน หนุมานรบกบั มัจฉานุ

18 วรรณคดแี ละวรรณกรรม ป. ๖

เสริมความรู้ ครูควรสอน

• หนั เหยี น หมายถงึ เปลย่ี นท่าทาง พลกิ แพลง
• บรรลัย หมายถงึ ฉิบหาย วอดวาย ย่อยยบั มอดมว้ ย
• โมหนั ธ์ หมายถงึ ความมืดมนด้วยความหลง ในทีน่ ห้ี มายถงึ ไมยราพ
ผู้ทกี่ �ำลงั หลงผิดช่วยทศกณั ฐ์
• แกล้วกล้า หมายถงึ กลา้ หาญ

สุดยอดคู่มือครู 18

A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพla่ิมtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก

ep 2aseanSt

รปู กายก็คล้ายกับก ู สองหูพรรณรายฉายฉาน ข้ันคดิ วิเคราะห์
หรือจะเปน็ กุณฑลสรุ กานต์ เหมือนมารดาสงั่ ความไว้ และสรปุ ความรู้
ครัน้ ว่าจะนิง่ เสยี บดั นี ้ จะแจ้งเหตุรา้ ยดีก็หาไม่
คิดแลว้ จง่ึ ร้องตอบไป ตัวเรานไ้ี ดน้ ามกร ๑๔. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น
ชือ่ มจั ฉานวุ ัยวุฒิ บุตรนางมัจฉาดวงสมร โดยตอบค�ำ ถาม ดังน้ี
สำารอกไวร้ ิมสาคร ไมยราพฤทธริ อนไดม้ า
เลยี้ งไว้เปน็ บตุ รบญุ ธรรม์ ใหอ้ ยู่ดา่ นขณั ฑ์ยกั ษา • เพราะเหตุใดมัจฉานุจึงยอม
บติ เุ รศของเราผูศ้ ักดา ช่ือวา่ คำาแหงหนุมาน บอกหนุมานวา่ ตนเองเป็นใคร (เพราะ
ตวั ทา่ นน้ีเปน็ วานร นามกรชอื่ ไรจ่งึ อาจหาญ ส ง สั ย ว่ า ห นุ ม า น ทำ � ไ ม จึ ง มี ลั ก ษ ณ ะ
ลว่ งมาถึงมอื พระกาล ไม่กลวั วายปราณหรือว่าไร คล้ายกับตนเอง จะมีสิ่งใดที่เกี่ยวข้อง
กบั ตนเองหรอื ไม)่
ฯ ๑๔ คำา ฯ
• นางสุพรรณมัจฉานำ�มัจฉานุ
ไปท้ิงไวท้ ่ีใด (รมิ สระนาํ้ )

• ใครเป็นผู้ไปพบมัจฉานุและ

เกบ็ มาเล้ยี ง (ไมยราพ)

อืม รูปร่างก็คล้ายกนั
เหมือนมารดาวา่ ไว้

บทละครเรอื่ ง รามเกียรต์ิ 19

เสริมความรู้ ครูควรสอน

• พรรณราย หมายถงึ งามผุดผอ่ ง
• กณุ ฑลสรุ กานต์ หมายถึง เครอ่ื งประดบั หูอนั เป็นแกว้ มีคา่ เรยี กวา่
แก้วสรุ กานต์
• ส�ำรอก หมายถึง ขยอ้ น อาเจียน
• บติ ุเรศ หมายถึง พ่อ
• วายปราณ หมายถงึ ตาย

19 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 แนวข้อสอบ O-NET

Step 2 ข้นั คดิ วิเคราะห์

และสรุปความรู้ บดั นั้น คาำ แหงหนมุ านทหารใหญ่
ยนิ ดดี ง่ั ไดฟ้ ากฟ้า
๑๕. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น ฟงั ความจะแจง้ ไม่แคลงใจ แสนรักพูนเพม่ิ เสนห่ า
โดยตอบค�ำ ถาม ดงั นี้ อนิจจาเป็นได้ถึงเพียงน้ี
พนิ จิ พิศดูดวงพักตร ์ ดวงจกั ษุพอ่ เฉลิมศรี
• มจั ฉานเุ ชอ่ื หรอื ไมว่ า่ หนมุ านเปน็ เรานค้ี อื ศรีหนุมาน
พ่อของตน เพราะเหตุใด (ตัวอย่าง ตบมือสาำ รวลไปมา สายสวาทพอ่ ยอดสงสาร
บันดาลให้มาพบกัน
คำ�ตอบ ไมเ่ ชื่อ เพราะคิดว่าหนมุ านโกหก จึ่งวา่ ดูกรมจั ฉาน ุ

พูดหลอกลวงตนเองเพ่ือจะหาทางไป เหม่เหม่ เจา้ อย่าโกรธาราวี
ตอ้ งหาว
เมืองบาดาล) เป็นดาว เดอื น ตะวัน บญุ แล้วจงึ่ ฆ่ากนั ไมต่ าย
• มัจฉานุให้หนุมานพิสูจน์อย่างไร ใหด้ กู อ่ น
ท้งั เทเวศผปู้ รชี าชาญ
จงึ จะเชอื่ ว่าเปน็ พ่อของตน
(หาวเป็นดาว เดือน ตะวนั ให้ดูกอ่ น) ฯ ๘ คำา ฯ เจรจา
• ถา้ นกั เรยี นเปน็ มจั ฉานุ แลว้ มคี น
บัดนน้ั มัจฉานฤุ ทธิแรงแข็งขนั
มาบอกวา่ เปน็ พอ่ ของตนเอง นกั เรยี น
จะทำ�อย่างไร (ตัวอย่างคำ�ตอบ ให้หา ฟงั ลูกพระพายเทวัญ ขบฟนั ชหี้ นา้ แล้วรอ้ งไป

เหมเ่ หม่ดดู ูก๋ ระบศ่ี รี มสุ าพาทีกเ็ ป็นได้

ถ้อยคาำ หยาบช้าไมเ่ กรงใจ ใครจักเชื่อฟงั วานร

แม้นหาวเปน็ ดาวเดอื นตะวัน ใหเ้ หน็ สาำ คัญประจักษก์ อ่ น

เราจ่งึ จะเชอ่ื ว่าบดิ ร ทหารพระสีก่ รอวตาร

หลักฐานมาพิสูจน์ว่าเป็นพ่อของตนเอง ฯ ๖ คำา ฯ
จรงิ ๆ จงึ จะเชือ่ )
บดั น้ัน วายุบตุ รผ้ปู รีชาหาญ

ฟงั มจั ฉานกุ มุ าร วา่ ขานกินแหนงแคลงใจ

รับขวญั แลว้ กลา่ วพจนารถ สดุ สวาทของพอ่ อย่าสงสัย

ว่าพลางกเ็ หาะขน้ึ ไป อยใู่ นอากาศด้วยฤทธา

ฯ ๔ คาำ ฯ เชิด

เสริมความรู้ ครูควรสอน 20 วรรณคดีและวรรณกรรม ป. ๖

สร้างค่านิยมการมีสติรู้ตัว รู้คิด รู้ท�ำ • พินจิ หมายถงึ พจิ ารณา ตรวจตรา • พระส่ีกร หมายถึง พระนารายณ์
รปู้ ฏบิ ตั ติ ามพระราชดำ� รสั พระบาทสมเดจ็ - • ส�ำรวล หมายถึง หัวเราะ • อวตาร หมายถึง แบง่ ภาค
พระบรมชนกาธเิ บศร มหาภมู ิพลอดลุ ยเดช- • เทเวศ หมายถงึ เทวดาผู้เปน็ ใหญ่ มาเกิดในโลก
มหาราช บรมนาถบพติ ร • ลกู พระพาย หมายถงึ หนุมาน (ใช้แกพ่ ระนารายณ)์
ครูอธิบายให้นักเรียนเข้าใจว่า เราไม่ควร • เทวัญ หมายถงึ เทวดา • พจนารถ หมายถึง เน้อื ความ
เช่ือค�ำพูดของผู้อ่ืนง่าย ๆ ต้องรู้จักคิด • มสุ า หมายถึง พดู เท็จ พูดปด ของค�ำพดู
พจิ ารณาให้รอบคอบ และตอ้ งมีหลักฐาน
มายืนยันให้แน่ชัด โดยเฉพาะคน-
แปลกหนา้ ทม่ี าพดู หวา่ นลอ้ มใหเ้ ราปฏบิ ตั ิ
ในสง่ิ ทไ่ี ม่ถกู ตอ้ ง หรอื อาจไดร้ บั อันตราย
โดยดกู ารกระท�ำของมัจฉานุเปน็ ตัวอยา่ ง
นักเรียนควรมีสติ คิดให้รอบคอบก่อนที่
จะเชื่อส่ิงใดส่งิ หนึ่ง

สุดยอดคู่มือครู 20

A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก

Step 2asean

หาวเป็นดาวเดอื นทินกร เขจรสว่างเวหา ขั้นคดิ วเิ คราะห์
และสรปุ ความรู้

เสรจ็ แลว้ ก็กลับลงมา ยังพ้นื พสธุ าทันที ๑๖. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น
โดยตอบค�ำ ถาม ดังน้ี
ฯ ๒ คาำ ฯ คกุ พาทย์

• หนุมานมีรูปร่างลักษณะอย่างไร

(เป็นลิงเผือก ปากอ้า สวมมาลัยทอง

มีกุณฑล มีขนเพชร มีเขี้ยวเป็นแก้ว

หาวเป็นดาว เดอื น ตะวนั ได้)

• ถ้ า นั ก เ รี ย น เ ป็ น มั จ ฉ า นุ จ ะ

ทำ�อย่างไรเม่ือรู้ว่าหนุมานเป็นพ่อ

(ตัวอย่างคำ�ตอบ เข้าไปกราบเพ่ือขอโทษ

ท่กี ระทำ�ลว่ งเกินกับพ่อ)

บดั นั้น มัจฉานุผชู้ าญชัยศรี • การที่มัจฉานุต่อสู้กับหนุมานเป็น
การกระท�ำ ทผ่ี ดิ หรอื ไม่ เพราะเหตใุ ด
เห็นประจกั ษเ์ หมอื นคาำ ชนนี ยนิ ดกี ็วิ่งเขา้ ไป
(ตัวอย่างคำ�ตอบ ไม่ผิด เพราะมัจฉานุ
ยอกรขน้ึ เหนอื ศโิ รเพฐน ์ น้อมเกศบงั คมประนมไหว้
ยงั ไมท่ ราบวา่ หนมุ านเปน็ พอ่ การทม่ี จั ฉานุ
ตวั ลกู ไมแ่ จง้ ประจกั ษใ์ จ จ่งึ ชงิ ชัยกับพระบดิ า
ต่อสู้กับหนุมานก็เป็นการป้องกันตนเอง
อนั โทษนใี้ หญห่ ลวงนัก ลูกรกั จักขอโทษา
ไมใ่ หไ้ ด้รบั อันตราย)
อยา่ ให้เปน็ กรรมเวรา แก่ขา้ นอ้ ยนี้สบื ไป
ลกู ขอโทษ ฯ ๖ คำ� ฯ
พอ่ ครับ
พอ่ ไมถ่ ือโทษแกล่ กู รักหรอก

บทละครเรอื่ ง รามเกียรต์ิ 21

เสริมความรู้ ครูควรสอน • ประจักษ์ หมายถงึ ปรากฏชัด
• ชนน ี หมายถงึ แม่
• เดอื น หมายถึง ดวงจนั ทร์ • ศิโรเพฐน ์ ในที่น้หี มายถงึ หวั
• ทินกร หมายถึง ดวงอาทติ ย์
• เขจร หมายถงึ เหาะไป
• เวหา หมายถงึ ฟา้ อากาศ

21 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 แนวข้อสอบ O-NET

Step 2 ขัน้ คดิ วิเคราะห์

และสรปุ ความรู้ บัดน้ัน คาำ แหงหนุมานทหารใหญ่

๑๗. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น สวมสอดกอดลกู เข้าไว้ ลบู ไล้ไปท่ัวทง้ั อนิ ทรีย์
โดยตอบคำ�ถาม ดังน้ี
รับขวญั จุมพิตแล้วพศิ พักตร ์ ดวงจกั ษุพอ่ เฉลิมศรี
• เ ม่ื อ ห นุ ม า น ไ ด้ รู้ ว่ า มั จ ฉ า นุ
เป็นลูก แต่ก็จะรีบไปช่วยพระราม ซง่ึ เจ้าตอ่ ยทุ ธ์บิดาน้ ี เพราะมไิ ดร้ ู้จกั กัน
สะท้อนให้เห็นลักษณะนิสัยใดของ
หนมุ าน(หนา้ ทตี่ อ้ งมากอ่ นเรอื่ งสว่ นตวั ) ถอ้ ยทีถอ้ ยรกั ษาตัว ดว้ ยกลวั ชวี าจะอาสญั

• มจั ฉานบุ อกทางลงไปเมอื งบาดาล อันซ่ึงผิดพลงั้ ทง้ั นน้ั ไมถ่ ือโทษทณั ฑ์แกล่ ูกรัก
แก่หนุมานอย่างไร (บอกเป็นนัยว่า
มาทางใดทางนั้นก็คือทางออกไปยัง พ่อจกั อยชู่ ้าก็ไมไ่ ด ้ จะรีบไปตามองคพ์ ระทรงจักร
เมอื งบาดาล)
สงั หารไมยราพขนุ ยกั ษ์ ซึ่งมันไปลักพระองค์มา
• การท่ีมัจฉานุไม่บอกทางลงไป
เมืองบาดาลแก่หนุมานโดยตรงเป็น ตัวเจ้าคอ่ ยอยเู่ ปน็ สุขก่อน อย่าอาวรณ์เศรา้ โทมนัสสา
ส่ิงที่ถูกต้องหรือไม่ เพราะเหตุใด
(ตัวอย่างคำ�ตอบ ถูกต้อง เพราะมัจฉานุ อนั ทางบาดาลนครา แกว้ ตาจงบอกให้พ่อไป
เห็นแก่พระคุณของไมยราพที่ได้เล้ียงดู ฯ ๑๐ คำา ฯ เจรจา
ตนมา)
บัดนน้ั มัจฉานุผ้มู อี ัชฌาสยั
เสริมความรู้ ครูควรสอน
ไดฟ้ งั อัดอัน้ ตันใจ บงั คมไหว้แลว้ ตอบวาที

ข้อนขี้ ัดสนเป็นพ้นคดิ พระบดิ าจงโปรดเกศี

ดว้ ยพญาไมยราพอสุรี ได้เล้ียงลกู นีจ้ นใหญม่ า

พระคณุ ดง่ั คณุ บิตุเรศ ซ่ึงบงั เกิดเกศเกศา

อันซง่ึ จะบอกมรคา ดัง่ ขา้ ไมม่ กี ตญั ญู

บิดาลงมาทางไหน ทางนั้นจะไปยังมอี ยู่

จงเร่งพนิ จิ พศิ ดู ก็จะรดู้ ้วยปรีชาชาญ
ฯ ๘ คำา ฯ

สรา้ งคา่ นยิ มการมคี วามกตญั ญกู ตเวที อันซ่งึ จะบอกทาง
ต่อบดิ ามารดา ลกู กเ็ หมอื น
ครอู ธบิ ายใหน้ กั เรยี นเขา้ ใจวา่ การกระท�ำ
ของมัจฉานุ เป็นการแสดงออกถึง ไม่มคี วามกตัญญู
ความกตัญญูกตเวทีท่ีมีต่อหนุมาน
ผเู้ ปน็ บดิ าบงั เกดิ เกลา้ เพราะค�ำใบข้ อง 22 วรรณคดีและวรรณกรรม ป. ๖
มัจฉานุท�ำให้หนุมานได้พบทางไป
เมอื งบาดาล และการบอกค�ำใบเ้ ปน็ นยั • พระทรงจักร หมายถงึ พระนารายณ์ ในท่ีนี้หมายถงึ พระราม
ของมัจฉานุนั้นไม่ได้เป็นการทรยศต่อ • สังหาร หมายถงึ ฆา่
ไมยราพผมู้ พี ระคณุ ดง่ั บดิ าบงั เกดิ เกลา้ • อาวรณ์ หมายถงึ ห่วงใย อาลยั
นักเรียนควรน�ำลักษณะนิสัยของ • อัชฌาสัย หมายถึง กิรยิ าดี
มั จ ฉ า นุ ไ ป เ ป ็ น แ บ บ อ ย ่ า ง ใ น ชี วิ ต • อสรุ ี หมายถงึ ยกั ษ์
ประจ�ำวนั โดยการเชอ่ื ฟงั ค�ำสง่ั สอนของ • บงั เกดิ เกศเกศา ในทน่ี ้หี มายถึง ผูใ้ ห้ก�ำเนดิ บทละครเรื่อง รามเกยี รต์ิ
พ่อแม่และแบ่งเบาภาระงานของท่าน • มรคา หมายถึง ทาง ตอน หนุมานและมัจฉานุ
เทา่ ทจ่ี ะท�ำได้
รู้ว่าเป็นพ่อลกู กนั

สุดยอดคู่มือครู 22

A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก

ep 2aseanSt

บัดนนั้ วายบุ ุตรวฒุ ิไกรใจหาญ ขนั้ คดิ วเิ คราะห์
ฟงั มจั ฉานกุ ุมาร วา่ ขานหลกี เลยี้ วเปน็ คำาใน และสรุปความรู้

ขนุ กระบผ่ี มู้ กี าำ ลงั ฤทธิ์ น่ิงคดิ กค็ ิดข้นึ ได้ ๑๘. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น
โดยตอบคำ�ถาม ดงั นี้
จง่ึ หักกา้ นบุษบงดว้ ยวอ่ งไว ลอดไปตามไส้ปทุมา
• หนุมานสามารถไปเมืองบาดาล
ฯ ๔ คำา ฯ เชิด ได้อยา่ งไร (ลอดก้านดอกบัวไป)

คร้ันถึงซง่ึ สระชลธาร ใกล้ทวารนเิ วศน์ของยักษา • การท่ีหนุมานสามารถแก้ปริศนา
เห็นหมอู่ สุรโยธา ตรวจตรารอบราชธานี ค�ำ บอกใบข้ องมจั ฉานไุ ด้ แสดงใหเ้ หน็
จ่งึ หยุดยืนราำ พงึ คะนึงคิด จะตรงไปต่อฤทธิด์ ว้ ยยกั ษี ลักษณะนิสัยใดของหนมุ าน
ไหนจะรู้ขา่ วพระจักรี วา่ อยทู่ ่ีแห่งหนตาำ บลใด
จาำ กจู ะทาำ อุบายกล แอบตนฟังความใหจ้ งได้ (ความเฉลียวฉลาด ปฏิภาณไหวพรบิ )
คิดพลางยนื อยู่แต่ไกล สาำ รวมใจกำาบังกายา • หนุมานใช้วิธีใดในการเข้าไปสืบ

เร่ืองราวของพระราม (ใช้เวทมนตร์

กำ�บงั กาย)
• เมื่อไปถึงเมืองบาดาลหนุมาน

ยังไม่ยอมปรากฏตัวแต่ใช้เวทมนตร์
ก�ำ บงั กายไมใ่ หย้ กั ษเ์ หน็ แสดงใหเ้ หน็
ลักษณะนิสัยใดของหนุมานท่ีควร
น�ำ มาเปน็ แบบอยา่ งในการด�ำ เนนิ ชวี ติ

(ความรอบคอบ)

ฯ ๖ คำ� ฯ

บทละครเรอื่ ง รามเกยี รติ์ 23 เสริมความรู้ ครูควรสอน

แนวข้อสอบ O-NET • บุษบง หมายถงึ ดอกไม้
• ปทมุ า หมายถงึ บวั หลวง
พ่อจกั อยู่ชา้ กไ็ มไ่ ด้ จะรบี ไปตามองคพ์ ระทรงจกั ร • ทวารนเิ วศน์ หมายถงึ ประตูวัง
สังหารไมยราพขนุ ยักษ ์ ซ่ึงมันไปลกั พระองค์มา • โยธา หมายถึง ทหาร
จากค�ำประพนั ธ์แสดงถึงลักษณะนิสยั ใดของหนุมานมากทสี่ ดุ • พระจกั รี หมายถงึ พระนารายณ์
๑ ความมีวนิ ยั ๒ ความซื่อสตั ย์ ในทนี่ ้หี มายถึง พระราม
๓ ความกลา้ หาญ ๔ ความรับผดิ ชอบ
(เฉลยข้อ ๔ คำ�ประพันธ์น้ีเป็นตอนที่หนุมานพูดกับมัจฉานุว่า ตนเองอยู่นานไม่ได้ ต้องรีบไป 23 สุดยอดคู่มือครู
ตามหาพระรามให้พบและฆ่าไมยราพ ท้ัง ๆ ท่ีเพิ่งได้พบกับลูกชาย แต่หน้าท่ีต้องมาก่อน
เรื่องสว่ นตัว สะท้อนใหเ้ หน็ ว่าหนมุ านเป็นผมู้ คี วามรบั ผิดชอบ)

GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 แนวข้อสอบ O-NET

ep 2 ขั้นคิดวิเคราะห์St

และสรุปความรู้ แลว้ เข้าแอบตน้ โศกอยู่ คอยฟงั คำาหมู่ยักษา

๑๙. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น เขา้ ออกบอกกันจาำ นรรจา รมิ ท่าสระโบกขรณี
โดยตอบค�ำ ถาม ดงั น้ี ฯ ๒ คำา ฯ คุกพาทย์

• หนุมานพบใครเป็นคนแรกที่ เม่อื นน้ั ฝา่ ยนางพิรากวนยกั ษี
เมืองบาดาล (นางพิรากวน)
ตอ้ งจาำ ลาำ บากพนั ทวี กับด้วยอสรุ ลี กู รัก
• นางพิรากวนกำ�ลังทำ�ส่ิงใดอยู่
(ตักน้ําตามคำ�ส่ังของไมยราพ เพ่ือต้ม อยใู่ นเรอื นตรุกนั ดาร แสนทกุ ขท์ รมานเพยี งอกหัก
ไวยวกิ กบั พระราม)
ไมยราพอสุราพญายกั ษ ์ ใชใ้ หไ้ ปตกั คงคา
• ไวยวิกมีความเก่ียวข้องกับ
นางพิรากวนอย่างไร (ไวยวิกเป็น ใส่กระทะจะตม้ ลกู ชาย ใหต้ ายด้วยพระรามนาถา
ลกู ชายของนางพิรากวน)
ก็กระเดียดกระออมเดินมา ออกจากทวาราธานี
• นางพริ ากวนรู้สึกอย่างไร เม่อื รู้ว่า ฯ ๖ คาำ ฯ เพลง
ลกู ชายจะตาย (ร้สู กึ เศร้าโศก เสยี ใจ)

ครัน้ ถงึ ท่ีสระบุษบง น่ังลงรมิ ทา่ วารศี รี
คิดถงึ ลูกรกั รว่ มชวี ี ตีทรวงเข้ารา่ำ โศกา
โอ้วา่ ไวยวิกของแมเ่ อย๋ ทรามเชยผู้ยอดเสนห่ า
เสยี แรงบำารงุ เลยี้ งมา จนชันษาจาำ เริญวยั
ควรหรอื ไมยราพขุนมาร คดิ การพาลผดิ ก็เปน็ ได้
โทษกรณ์ไมม่ ีเทา่ ยองใย ใส่ไคลจ้ ะล้างชวี นั
อนิจจาสงสารตัวเจ้า รุ่งเชา้ ก็จะมว้ ยอาสญั
กับองคพ์ ระรามด้วยกัน ใครจะชว่ ยได้นัน้ กไ็ มม่ ี

24 วรรณคดีและวรรณกรรม ป. ๖

เสริมความรู้ ครูควรสอน • ชนั ษา หมายถึง อายุ
• โทษกรณ์ หมายถึง ความผดิ โทษ
• จ�ำนรรจา หมายถงึ เจรจา พดู • ยองใย ใชเ้ ปน็ ค�ำเปรยี บเทยี บวา่ มีขนาดเลก็
• ตรุ หมายถึง ทขี่ ังคน เรือนจ�ำนกั โทษ เท่าใยแมงมุม
• กระเดียด หมายถงึ เอาเข้าขา้ งสะเอว • ใสไ่ คล้ หมายถึง หาความใสร่ า้ ยผู้อื่นด้วย
• กระออม หมายถึง ภาชนะสานด้วยไมไ้ ผ่ เล่หก์ ล
ยาชนั รปู คล้ายกระบุง ไมม่ คี อ
ใช้ใสน่ ้ํา

สุดยอดคู่มือครู 24

A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพlaิ่มtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก

Step 2asean

สดุ ท่แี ม่แลว้ นะแก้วตา ซึง่ จะพน้ อาชญายักษี ข้นั คิดวเิ คราะห์
แม้นเจา้ สิน้ ชีพชีว ี แม่นีไ้ ม่อยู่จะสูต้ าย และสรปุ ความรู้
กม้ หน้าไปตามทรามสวาท ให้ประจกั ษ์โลกธาตทุ ้ังหลาย
ถงึ อยู่ไปจะทรมานกาย จะฟูมฟายชลเนตรทกุ เวลา ๒๐. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น
พรงุ่ นี้ก็จะจากอกไป ทไ่ี หนแมจ่ ะไดเ้ ห็นหน้า โดยตอบค�ำ ถาม ดังน้ี
รำ่าพลางแสนโศกโศกา ดั่งวา่ จะสิ้นชีวนั
• เพราะเหตุใดหนุมานจึงยอม
ฯ ๑๔ คำา ฯ โอด คลายเวทมนตร์กำ�บังกายตนเอง
(เพราะต้องการเข้าไปสอบถามท่ีอยู่ของ
บดั นน้ั ฝ่ายลกู พระพายรงั สรรค์ พระรามจากนางพิรากวนเพ่ือจะได้
รบี ไปช่วยพระราม)
เห็นนางโศกาจาบัลย ์ รำาพนั ออกนามพระรามา
• นักเรียนคิดว่านางพิรากวนจะ
ว่ารุ่งเช้าชีวติ จะวายปราณ กบั ไวยวิกขุนมารยักษา ยอมบอกที่ซ่อนตัวของพระราม
หรอื ไม่ เพราะเหตใุ ด(ตวั อยา่ งค�ำ ตอบ
จง่ึ คลายพระเวทกาำ บงั ตา เดินเข้าไปหาทนั ใด ยอมบอก เพราะนางพิรากวนต้องการ
ชว่ ยลกู ชายของตนเองเชน่ เดยี วกนั )
ฯ ๔ คาำ ฯ
บทละครเรื่อง รามเกียรติ์
นง่ั ลงแล้วกลา่ ววาที ยายอยา่ โศกลี ะหอ้ ยไห้ ตอน หนมุ านพบ
นางพริ ากวน
เราเป็นทหารพระภวู ไนย ผูใ้ ดไม่รอตอ่ กร

ชอื่ ว่าหนุมานชาญณรงค์ มาตามพระองค์ทรงศร

ดว้ ยไอ้ไมยราพฤทธิรอน มนั พาภธู รลงมา

ไม่รวู้ ่าอย่ตู าำ บลใด จนใจทีจ่ ะเสาะแสวงหา

จงพาเราไปในพารา จะฆา่ มันใหม้ ้วยชีวี

จะช่วยไวยวิกใหพ้ น้ ตาย ตวั ยายก็จะสุขเกษมศรี

เป็นเจ้าแก่หมอู่ สุรี ในที่นคราบาดาล

ฯ ๘ คำา ฯ

บทละครเรอื่ ง รามเกยี รต์ิ 25 เสริมความรู้ ครูควรสอน

แนวข้อสอบ O-NET • อาชญา หมายถึง อ�ำนาจโทษ
• โลกธาตุ หมายถงึ แผ่นดนิ
แมน้ เจา้ ส้ินชีพชวี ี แมน่ ้ไี ม่อยจู่ ะสู้ตาย • ชลเนตร หมายถงึ นํ้าตา
กม้ หนา้ ไปตามทรามสวาท ให้ประจักษโ์ ลกธาตทุ ้งั หลาย • จาบลั ย์ หมายถึง รอ้ งไห้ครํ่าครวญ
จากค�ำประพนั ธน์ ี้ ผูพ้ ูดมคี วามรสู้ ึกอย่างไร สะอึกสะอน้ื
๑ เศร้าโศก ๒ ปลอ่ ยวาง • ชาญณรงค์ หมายถึง ช�ำนาญ
๓ แคน้ เคอื ง ๔ ปลาบปลื้ม ในการรบ
(เฉลยข้อ ๑ เพราะไวยวิกลูกชายของนางพิรากวนถูกเข้าใจผิดว่า คิดจะแย่งชิงเมืองจาก • พระองค์ทรงศร หมายถงึ พระนารายณ์
ไมยราพ ไมยราพจึงสั่งให้ฆ่าเสีย นางเสียใจมากท่ีไม่มีหนทางช่วยลูก จึงร้องไห้คร่ําครวญ ในท่ีน้หี มายถึง
ตัดพอ้ วา่ ถ้าลกู ตายแมจ่ ะขอตายตาม แสดงถงึ ผู้พูดก�ำ ลงั ร้สู กึ เศรา้ โศกเสียใจ) พระราม

25 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 แนวข้อสอบ O-NET

ep 2 ขัน้ คดิ วเิ คราะห์St

และสรปุ ความรู้ เม่ือน้ัน พิรากวนผ้ยู อดสงสาร
ได้ฟังคาำ แหงหนุมาน นงคราญค่อยคลายจาบลั ย์
๒๑. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น มีความชื่นชมโสมนสั ด่ังได้สมบตั ิในสวรรค์
โดยตอบคำ�ถาม ดังน้ี จง่ึ ว่าไมยราพชาญฉกรรจ์ มนั เอาพระองค์ไปไว้
ดงตาลท้ายเมืองอสุร ี อยู่ที่ในกรงเหลก็ ใหญ่
• นางพริ ากวนรสู้ กึ อย่างไร เมือ่ รู้ว่า อสรุ ารักษาทั้งนอกใน ซึ่งจะพาเขา้ ไปนั้นยากนัก
ห นุ ม า น จ ะ ช่ ว ย ลู ก ช า ย ข อ ง ต น ดว้ ยว่ากุมภณั ฑน์ ายประต ู ช่ังดูมใิ หเ้ บาหนัก
(รสู้ กึ ดใี จ มีความหวัง) ถึงจะเหาะข้ามกาำ แพงยกั ษ์ กจ็ ะตอ้ งจกั รกรดมรณา
มาตรแม้นจะแปลงเป็นแมงวนั อย่าสาำ คญั จะพ้นยักษา
• เพราะเหตใุ ดนางพริ ากวนจงึ ยอม ขนุ กระบ่ีผมู้ ปี รีชา ตรึกตราอยา่ ใหเ้ สียการ
ชว่ ยหนมุ าน (เพอื่ ใหห้ นมุ านชว่ ยไวยวกิ
ลูกชายของตนที่จะถูกไมยราพฆ่าพร้อม

กบั พระราม) ฯ ๑๐ คาำ ฯ
• ไมยราพนำ�พระรามไปซ่อนไว้
บดั น้นั วายุบุตรผปู้ รชี าหาญ
ท่ีใด (อยู่ในกรงเหล็กที่ดงตาลท้ายเมือง- ฟงั พริ ากวนนางมาร บอกขานจะแจง้ ไม่แคลงใจ
จง่ึ วา่ เพียงนีไ้ ม่ยากนกั ตวั ขา้ พอจักคิดได้
บาดาลของไมยราพ) จะแปลงเปน็ ใยบัวตดิ สไบ เข้าไปมใิ หส้ งกา
• หนุมานวางแผนจะติดตาม แม้นวา่ ชง่ั หนกั จะหกั ลง จงเอาสำานวนนวี้ า่
คนั ช่ังอยคู่ รั้งบุราณมา เกา่ แก่คราำ่ คร่าชา้ นาน
นางพริ ากวนเขา้ ไปยงั ทอ่ี ยขู่ องไมยราพ ขา้ มิไดพ้ าผูใ้ ด มาในพาราราชฐาน
อย่างไร (แปลงเป็นใยบัวติดสไบ จงดเู อาเถิดนะขนุ มาร อย่าแสรง้ มาพาลพาที

นางพิรากวน)

ฯ ๘ คำา ฯ เจรจา

เสริมความรู้ ครูควรสอน จะบกุ เขา้ ไป ข้าคดิ แผน
ยากย่งิ นกั ได้แลว้
• โสมนสั หมายถึง ความสขุ ใจ
ความปลาบปล้ืม 26 วรรณคดีและวรรณกรรม ป. ๖
ความสบายใจ
• ฉกรรจ์ หมายถงึ หา้ วหาญ รอบรู้อาเซียนและโลก
• มรณา หมายถงึ ตาย
• สงกา หมายถงึ ความสงสยั a saeseaann
• คนั ชั่ง หมายถึง เครอ่ื งชงั่ ทม่ี คี นั
บอกจ�ำนวนนา้ํ หนักทช่ี ่งั ลักษณะเด่นของหนุมานท่ีเป็นผู้มีความฉลาด รอบรู้ มีกลอุบายท่ีแยบยล
• บุราณ หมายถึง เกา่ ก่อน เปรียบไดก้ บั ตัวละครใดในเรื่อง ไซอิ๋ว ของชนชาตจิ นี
• พารา หมายถงึ เมือง ๑ เฮง่ เจีย
• ราชฐาน หมายถงึ ทีอ่ ย่ปู ระจ�ำของ ๒ ตอื โป๊ยไก่
พระเจ้าแผ่นดนิ

สุดยอดคู่มือครู 26

A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพlaิ่มtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก

ep 2aseanSt

เมื่อนั้น นางพริ ากวนยกั ษี ขั้นคิดวิเคราะห์
และสรุปความรู้
ไดฟ้ งั ทหารพระจกั รี ยินดแี ลว้ ตอบวาจา
๒๒. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น
อนั ความคดิ นี้ประเสรฐิ นกั เราจกั ตอบตามทา่ นว่า โดยตอบค�ำ ถาม ดงั นี้

จงเรง่ นมิ ติ กายา ตวั ขา้ จะพาบทจร • อบุ ายทหี่ นมุ านคดิ ทจี่ ะผา่ นประตู
ฯ ๔ คำา ฯ เมืองยักษ์เข้าไป สะท้อนให้เห็นว่า
ห นุ ม า น มี คุ ณ ลั ก ษ ณ ะ อ ย่ า ง ไ ร
บัดนัน้ คาำ แหงหนมุ านชาญสมร (มคี วามเฉลยี วฉลาด ปญั ญาหลกั แหลม)

ประนมหตั ถร์ ่ายเวทฤทธิรอน สังวรใจนมิ ติ อนิ ทรยี ์

ฯ ๒ คำ� ฯ ตระ

เป็นใยบัวติดสไบบ�ง น�งพิร�กวนยักษี
ดว้ ยเดชพระมนตอ์ ันฤทธ ี อสุรไี ม่เหน็ กายา
ฯ ๒ คำ� ฯ

เมื่อนั้น น�งพิร�กวนยักษ�
เอ�กระออมนั้นตักคงค� ขึ้นม�กระเดียดเดินไป
ฯ ๒ คำ� ฯ เพลง

บทละครเรอ่ื ง รามเกยี รต์ิ 27

แนวข้อสอบ O-NET

ข้อใดแสดงให้เหน็ ความฉลาดหลักแหลมของหนุมาน ๒ ถึงจะตายแมน้ ต้องพระพายพดั ก็อบุ ตั ิคนื ชพี สังขาร
๑ หาวเป็นดาวเดอื นทินกร เขจรสวา่ งเวหา อนั ตัวของไอ้ขนุ มาร นัยจะแหลกลาญดว้ ยฤทธี
เสรจ็ แล้วกก็ ลบั ลงมา ยังพนื้ พสธุ าทนั ที

๓ จะแปลงเปน็ ใยบวั ติดสไบ เข้าไปมิใหส้ งกา ๔ ค�ำรพจบพืน้ พระธรณ ี ชุลกี รประกาศดว้ ยวาจา
แม้นว่าช่ังหนักจะหักลง จงเอาส�ำนวนนวี้ า่ ขอฝงู เทวาสรุ าฤทธิ์ ซ่ึงสถติ สิงสใู่ นภูผา
คันช่งั อยู่คร้ังบรุ าณมา เก่าแก่คราํ่ ครา่ ชา้ นาน ทั้งหกห้องสวรรค์ช้นั ฟ้า มาชว่ ยรกั ษาพระทรงธรรม์

(เฉลยข้อ ๓ เพราะเปน็ วธิ ลี อบเข้าเมอื งบาดาลโดยไม่ใหย้ ักษ์ทรี่ ักษาประตูจบั ได้ แสดงถึงความฉลาดหลกั แหลมของหนุมาน ส่วนขอ้ ๑ กลา่ วถึง

ลักษณะเฉพาะของหนมุ าน ข้อ ๒ กล่าวถงึ พรอันประเสรฐิ ทห่ี นุมานได้รบั และขอ้ ๔ เปน็ การแสดงถงึ หัวใจอันจงรักภกั ดขี องหนมุ านที่มีต่อพระราม)

27 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 แนวข้อสอบ O-NET
ep 2 ข้นั คดิ วิเคราะห์
St

และสรุปความรู้ บดั นั้น อสรุ ยักษร์ กั ษาทวารใหญ่
เหน็ นางพริ ากวนอรไท ไปตักซ่ึงชลธมี า
๒๓. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น จึง่ เอากระออมกับตวั นาง วางเหนือตราชยู กั ษา
โดยตอบค�ำ ถาม ดงั น้ี ชงั่ ดูกบั ลูกศิลา ที่เคยตรวจตราทุกท ี
ฯ ๔ คาำ ฯ เจรจา
• ยักษ์ผู้รักษาประตูใช้สิ่งใดเพื่อ
ตรวจการเข้าออกของนางพิรากวน

(ใชต้ าชัง่ เพ่ือชัง่ นํ้าหนกั )

• เม่ือนางพิรากวนขึ้นตาช่ังเกิด

เหตกุ ารณใ์ ดขนึ้ (ตาช่ังหักลง)

• เพราะเหตใุ ดตาชง่ั จงึ หกั ลง(เพราะ

มีหนุมานแปลงเป็นใยบัวติดสไบนางมา

ด้วย) ครั้นตราชูยนต์หนกั นกั กล็ ั่นเดาะหักลงกับที่
กระออมแตกยับไมส่ มประดี อสรุ ีเข้าจับวนุ่ ไป

ฯ ๒ คำา ฯ เจรจา
แล้วต้งั กระทู้ขู่ถาม นางน้ีทาำ ความเป็นไฉน
พาใครเข้ามาหรอื วา่ ไร จงบอกไปแตโ่ ดยสจั จา
ฯ ๒ คำา ฯ

28 วรรณคดแี ละวรรณกรรม ป. ๖

เสริมความรู้ ครูควรสอน

• ชลธี หมายถึง ทะเล ในท่ีนี้หมายถึง นํา้
• ตราชู หมายถึง เครื่องชั่งชนิดที่มีถาดชั่งห้อยอยู่ ๒ ข้างคันชั่งหรืออยู่ท่ีปลายคาน ๒ ข้างของคันช่ัง ถาดหน่ึงส�ำหรับ
ใสข่ องท่จี ะชง่ั อีกถาดหนง่ึ ใส่ตมุ้ น้าํ หนักมาตรฐานจนตมุ้ นาํ้ หนักสมดลุ กบั ของทชี่ งั่ และคานอยใู่ นระนาบ
• เดาะ หมายถงึ ร้าวจวนจะหกั
• กระท้ ู หมายถงึ ขอ้ ความท่ตี ้งั ใหอ้ ธิบาย
• สัจจา หมายถึง ความจรงิ
สุดยอดคู่มือครู 28

A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก

Step 2asean

เมอื่ นั้น นางพริ ากวนยกั ษา ขัน้ คิดวเิ คราะห์
ข้ึนเสยี งเถยี งตอบอสรุ า เหตใุ ดมาวา่ ดังนี้ และสรุปความรู้
เรามาผู้เดียวกเ็ หน็ อยู่ เมอื่ ตราชูยนต์ของยักษี
ครำา่ คร่ามานานกวา่ แสนปี ไม่ดีหกั เองจะโทษใคร ๒๔. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น
อนิจจาเห็นวา่ กูตกยาก นำ้าทว่ มปากแล้วกว็ ่าได้ โดยตอบค�ำ ถาม ดงั นี้
จะทำากระไรก็ตามใจ ไม่อาลยั แก่ชพี ชวี นั
• เม่ือตาชั่งหักลง นางพิรากวน
ฯ ๖ คำา ฯ แก้ต่างว่าอย่างไร (บอกผู้เฝ้าประตูว่า
ตาชั่งมันเก่ามากหักลงเองจะโทษใคร
บัดน้ัน นายประตหู มู่มารตวั ขยัน เรามาคนเดียวก็เห็นอยู่ ใช่สิเห็นว่า
ฟังนางว่าขงึ ดึงดนั ไมท่ นั รูก้ ลมารยา เราลำ�บาก ทำ�อะไรก็ไม่ได้ ถ้าอย่างน้ัน
ตา่ งตนตา่ งเหน็ เปน็ จรงิ ทกุ ส่ิงมิไดก้ ังขา จะน�ำ เราไปฆ่ากไ็ ปเถอะ)
แต่เหลยี วดหู นา้ กนั ไปมา ไมต่ อบวาจาเทวี
• ผู้เฝ้าประตูเช่ือส่ิงท่ีนางพิรากวน
ฯ ๔ คาำ ฯ เจรจา พูดหรือไม่ เพราะเหตุใด (เช่ือ เพราะ
ตาชง่ั น้นั เกา่ จริงจึงสมควรท่ีจะหักลงได้)
เมอ่ื นน้ั นางพิรากวนยกั ษี
เถียงพลางทางรบี จรลี เข้ามายงั ท่ีทวารชยั • เมื่อผ่านประตูยักษ์เข้ามาแล้ว
หนุมานทำ�อย่างไรต่อไป (รีบไปช่วย
ฯ ๒ คาำ ฯ ชุบ พระรามตามทางท่ีนางพริ ากวนบอก)

ครั้นถงึ ซ่ึงหน้าพระลาน ช้ีบอกหนุมานทหารใหญ่ บทละครเรื่อง รามเกยี รต์ิ
อันพญาไมยราพฤทธไิ กร หลับอยู่ในท่ไี สยา ตอน หนุมานสะกดหมู่ยาม
แต่ตวั ไวยวกิ กุมภณั ฑ์ ใสต่ รจุ ำามน่ั อยู่ข้างหนา้
นั่นดงตาลทา้ ยพารา ซึง่ ยกั ษามนั ไว้พระจักรี

ฯ ๔ คาำ ฯ

บัดน้นั วายบุ ุตรวฒุ ิไกรชยั ศรี
ยอกรเหนอื เกลา้ เมาล ี ขนุ กระบ่รี ่ายเวทกำาบังกาย
ฯ ๒ คาำ ฯ ตระ
เดชะด้วยวิทยามนต ์ ท้งั ตนแลเงาก็สูญหาย
รีบไปตามองค์พระนารายณ ์ ยงั ทา้ ยพารากุมภัณฑ์

ฯ ๒ คำา ฯ เชิด

บทละครเรอื่ ง รามเกยี รต์ิ 29

เสริมความรู้ ครูควรสอน

• อสรุ า หมายถงึ ยักษ์
• กังขา หมายถึง ความเคลอื บแคลง ความสงสยั
• จรลี หมายถงึ เดนิ
• ไสยา ในท่นี หี้ มายถึง ห้องนอน
• วายบุ ตุ ร หมายถึง หนมุ าน
• เมาลี หมายถึง ผมจกุ

29 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 แนวข้อสอบ O-NET

Step 2 ข้นั คิดวิเคราะห์

และสรุปความรู้ ครั้นมาถึงท่ีดงตาล เหน็ หมู่มารรักษากวดขนั
นง่ั นอนล้อมวงหลายชน้ั ผลดั กนั ก้นั กระเวนตรวจตรา
๒๕. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น ขนุ กระบี่ผมู้ ีฤทธริ อน ยอกรเหนือเกลา้ เกศา
โดยตอบคำ�ถาม ดังน้ี จ่งึ รา่ ยพระเวทวทิ ยา สะกดนิทราหมู่มาร
ฯ ๔ คำา ฯ ตระ
• เมื่อมาถึงท่ีดงตาล หนุมาน
ทำ�อย่างไรเพื่อจะไปช่วยพระราม เสยี งสนนั่ ครน่ั คร้ืนโพยมหน มืดมนทั่วทศิ าศาล
(รา่ ยเวทมนตรส์ ะกดใหย้ ักษห์ ลับ) เยอื กเยน็ ไปทั้งบาดาล ปานดั่งฤดเู หมันต์ พวก ยักษ ์
หลบั แล้ว
• เม่ือหนุมานเห็นพระรามถูกขัง ฯ ๒ คาำ ฯ คุกพาทย์
อยู่ในกรงเหล็ก หนุมานรู้สึกอย่างไร
(รู้สึกผิดและเสียใจท่ีดูแลพระรามไม่ดี
จนถกู ไมยราพจับตัวมา)

บัดนน้ั ฝ่ายพวกอสรุ าพลขันธ์
ตอ้ งเวทหนมุ านชาญฉกรรจ์ ให้บันดาลมัวตามวั ใจ
ลม้ หลับทบั กันทั้งไพรน่ าย จะเกร่ินกรายตรวจตรากห็ าไม่
บ้างกรนบา้ งครางวนุ่ ไป ไมเ่ ปน็ สติสมประด ี
ฯ ๔ คาำ ฯ

บัดน้นั ลกู พระพายผชู้ าญชัยศรี
ครั้นเสรจ็ สะกดอสุรี ขุนกระบกี่ ็เดินเขา้ ไป

ฯ ๒ คาำ ฯ คกุ พาทย์

จ่งึ เหน็ สมเดจ็ พระหรวิ งศ์ หลับอยใู่ นกรงเหล็กใหญ่
กราบลงแทบบาทภูวไนย ซบพักตรร์ า่ำ ไหโ้ ศกา
ฯ ๒ คาำ ฯ โอด

30 วรรณคดแี ละวรรณกรรม ป. ๖

เสริมความรู้ ครูควรสอน

• สะกดนิทรา หมายถงึ ท�ำใหห้ ลับ
• โพยม หมายถงึ ทอ้ งฟ้า อากาศ
• ฤดเู หมันต์ หมายถึง ฤดหู นาว
• พลขันธ์ หมายถงึ กองทพั
• สมประดี หมายถึง ความร้สู กึ ตัว
• หริวงศ์ หมายถึง วงศ์หรอื เช้ือพระนารายณ์ ในท่ีน้หี มายถึง พระราม

สุดยอดคู่มือครู 30

A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า

pplying and Constructing the Knowledge

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก

ep 2aseanSt

โอว้ า่ พระจอมมงกุฎเกศ ลอื เดชท่วั ทศทศิ า ขน้ั คดิ วิเคราะห์
เปน็ ท่ีพ่ึงมนษุ ยเ์ ทวา ควรหรอื มานอนอยู่ในกรง และสรุปความรู้
อนจิ จาเป็นน่าอนาถจิต พระกายตดิ ไปด้วยธุลีผง
ไรท้ ้ังภูษาผทมทรง ใบไม้จะรององค์ก็ไม่มี ๒๖. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น
เสยี แรงเลีย้ งทหารชำานาญยทุ ธ ์ นับสมุทรไว้ใต้บทศรี โดยตอบค�ำ ถาม ดังน้ี
แจ้งวา่ ไมยราพอสุรี ในราตรีจะลอบขึ้นไป
ทำาการสะกดแต่เพียงนั้น ช่วยกนั รกั ษาไวไ้ มไ่ ด้ • เพราะเหตุใดพระรามจึงถูก
เสยี ทที ีม่ ีฤทธิไกร มาหลับใหลด้วยเวทวทิ ยา ไมยราพจับตวั มาได้
มันจ่งึ ไดพ้ าพระจกั ร ี มาถงึ บรุ ียกั ษา
หาไมท่ ่ีไหนอสุรา จะรอดลงมายังบาดาล (ไมยราพสะกดกองทัพของพระรามไว้
จะพิฆาตฟาดฟนั ดว้ ยตรีเพชร ให้เศยี รเด็ดเสยี บไวก้ ับหนา้ ฉาน และลกั ตวั พระรามมา)
จ่งึ จะสมน้าำ หนา้ ไอส้ าธารณ์ ทอ่ี หังการกำาเรบิ ใจ
รา่ำ พลางฟูมฟายชลนา ซบพักตรโ์ ศกาสะอ้นื ไห้ • เมอื่ หนมุ านชว่ ยพระรามออกจาก
กรงเหล็กแล้ว หนุมานทำ�อย่างไร
ต่อไป (นำ�พระรามไปฝากเทวดาไว้ที่
เชิงเขาสรุ กานต์)

ดัง่ หนง่ึ จะสิ้นชวี าลัย ไมเ่ ป็นสติสมประด ี

ฯ ๑๔ คาำ ฯ โอด

ครน้ั คลายแสนโศกจาบลั ย์ อภิวนั ท์เหนอื เกล้าเกศี
ทำาลายกรงชอ้ นองคพ์ ระจักร ี ด้วยกำาลังฤทธพี าจร
ฯ ๒ คาำ ฯ เชิด
รบี ออกมาจากเมอื งมาร ถงึ เขาสุรกานตส์ งิ ขร
ตรงลงยังเชิงครี นิ ทร วานรเพง่ พศิ ไปมา
เหน็ แทน่ สวุ รรณบลั ลังกอ์ าสน์ อยู่ในนพมาศคูหา
เอกเอ่ยี มเทยี มทพิ ยไ์ สยา กว็ างพระจกั ราดว้ ยยินดี

ฯ ๔ คำา ฯ ตระ

แล้วจง่ึ บังคมกม้ เกศ กราบเบ้อื งบทเรศทง้ั สองศรี
คาำ รพจบพน้ื พระธรณ ี ชุลีกรประกาศดว้ ยวาจา
ขอฝงู เทวาสุราฤทธิ ์ ซงึ่ สถิตสิงส่ใู นภผู า
ท้งั หกห้องสวรรคช์ ้ันฟ้า มาช่วยรกั ษาพระทรงธรรม์

บทละครเรอื่ ง รามเกียรต์ิ 31

เสริมความรู้ ครูควรสอน • อนาถ หมายถึง สงสาร สงั เวช สลดใจ
• ธลุ ี หมายถึง ละออง ฝ่นุ
สร้างค่านยิ มความรักชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ • ภูษาผทม หมายถึง ผ้าหม่
ครูอธิบายให้นักเรียนเข้าใจว่า การกระทำ�ของหนุมานแสดงให้เห็นถึงความจงรักภักดีของ • บทศรี หมายถึง เท้า
หนุมานท่ีมีต่อพระรามซ่ึงเป็นกษัตริย์ของเขา หนุมานพยายามติดตามและช่วยพระราม • ราตรี หมายถึง กลางคืน เวลามืด
ออกมาได้โดยไม่คิดถึงชีวิตตนเอง เป็นการกระทำ�ที่น่ายกย่องและควรนำ�มาเป็นแบบอย่าง • พฆิ าต หมายถงึ ฆา่
สังคมไทยเป็นสังคมที่มีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข พระมหากษัตริย์ของเราเป็นแบบอย่าง • หน้าฉาน หมายถึง ทเี่ ฉพาะพระพกั ตร์
ที่ดีในการดำ�เนินชีวิต นักเรียนควรเดินตามรอยพระองค์ท่าน มีความจงรักภักดีต่อชาติ และ พระเจา้ อยู่หัวหรือพระราชนิ ี
สถาบันพระมหากษตั รยิ ์ ปฏิบัตติ นเป็นคนดีของสังคมและภาคภูมใิ จในชาติไทยของเรา • สิงขร หมายถงึ ภเู ขา
• คหู า หมายถึง ถํ้า

31 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้

บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 แนวข้อสอบ O-NET

ep 2 ขนั้ คดิ วเิ คราะห์St

และสรปุ ความรู้ ตัวขา้ จะไปสังหาร ไมยราพขนุ มารให้อาสัญ
ฝากแลว้ กร็ ีบจรจรลั ผนั พักตรค์ นื เขา้ ยังธานี
๒๗. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น
โดยตอบค�ำ ถาม ดังนี้ ฯ ๖ คำา ฯ

• หลังจากท่ีหนุมานนำ�พระราม มาจะกล่าวบทไป ถึงเทพไทเรอื งศรี
ไปฝากเทวดาไว้ที่เชิงเขาสุรกานต์แล้ว อันสถิตถ้าำ ธารคีร ี มที พิ โสตนัยนา
หนมุ านท�ำ อย่างไรตอ่ ไป เล็งมาเห็นลกู พระพาย พาองค์พระนารายณน์ าถา
ออกจากกรงเหล็กอสรุ า มาไวป้ ากถาำ้ สรุ กานต์
(กลบั ไปเมอื งบาดาลเพอื่ ฆ่าไมยราพ) บัดนีจ้ ะกลบั ไปชงิ ชัย ฆ่าไอ้ไมยราพใจหาญ
• หนุมานเปรียบตนเองเป็นอะไร กพ็ าฝูงเทพบริวาร เหาะทะยานมายงั พระจกั รี
ฯ ๖ คำา ฯ เหาะ
และเปรียบไมยราพเปน็ อะไร (เปรยี บ ครั้นถงึ จึ่งเข้าแวดล้อม ขบั กล่อมบำาเรอดีดสี
ตนเองเป็นราชสีห์ และเปรียบไมยราพ จำาเรียงเสยี งทพิ ย์ดนตรี ฉำ่าเฉ่ือยเรือ่ ยรี่จบั ใจ
เป็นกวาง) บา้ งโบกปัดพัดวรี ะวังองค ์ บา้ งล้อมวงตามเชงิ เขาใหญ่

พทิ กั ษร์ ักษาภูวไนย มิใหร้ าคีบฑี า

ฯ ๔ คำา ฯ กล่อม

บัดนน้ั วายบุ ุตรวุฒไิ กรใจกล้า
เขมน้ หมายจะลา้ งอสรุ า ก็ตรงมายงั หนา้ พระลาน

ฯ ๒ คำา ฯ เชดิ

คร้นั ถงึ ปราสาทอลงกรณ ์ วานรสำาแดงกำาลงั หาญ
กระทบื บาทผาดโผนโจนทะยาน ถีบบานสหี บญั ชรชัย

ฯ ๒ คาำ ฯ เชดิ

เสียงสนั่นครนั่ ครื้นกลุ าหล พงั ลงไม่ทนกำาลงั ได้
แลว้ มีวาจาประกาศไป เหวยไอไ้ มยราพกุมภณั ฑ์
เปน็ ไฉนตวั มึงไปลอบลกั องคพ์ ระหริรกั ษ์รังสรรค์
กเู ปน็ ทหารชาญฉกรรจ์ ตามมาโรมรนั อสุรี
ชือ่ วา่ หนุมานชาญณรงค ์ อาจองดั่งพญาราชสหี ์
ตวั มงึ ด่ังหนงึ่ มฤค ี วันนี้จะม้วยวายปราณ

32 วรรณคดีและวรรณกรรม ป. ๖ ฯ ๖ คาำ ฯ

เสริมความรู้ ครูควรสอน • ราคี หมายถึง ความมัวหมอง
• บีฑา หมายถงึ เบยี ดเบียน รบกวน
• จรจรัล หมายถงึ เท่ยี วไป เดนิ ไป • สีหบญั ชร หมายถึง หน้าต่าง
• ผนั พกั ตร์ หมายถงึ หนั หนา้ • อาจอง หมายถงึ มีลักษณะสง่าผ่งึ ผาย
• ทพิ โสตนยั นา หมายถงึ หทู พิ ย์ ตาทพิ ย์ • มฤคี หมายถึง กวาง
• ชิงชยั หมายถงึ รบกัน
• จ�ำเรียง หมายถงึ ขับกล่อม รอ้ งเพลง
• พิทักษ์ หมายถงึ ดแู ลคมุ้ ครอง
สุดยอดคู่มือครู 32