หลังจากที่ศาลอาญามีคำตัดสินลงโทษจำคุก ส.ต.ต.นรวิชญ์ บัวดก 1 ปี 15 วัน และปรับ 4,000 บาท โทษฐานประมาทขับรถจักรยานยนต์ "บิ๊กไบก์" ชน พญ.วราลัคน์ สุภวัตรจริยากุล หรือ หมอกระต่าย เสียชีวิต ขณะเดินข้ามทางม้าลาย เมื่อเดือน ม.ค. ที่ผ่านมา ผู้คนต่างก็พากันวิพากษ์วิจารณ์คำตัดสินนี้ว่า "โทษเบา"
คดีนี้ได้รับความสนใจจากประชาชนอย่างมาก เนื่องจากผู้เสียชีวิตเป็นจักษุแพทย์อายุเพียง 33 ปี มีอนาคตไกล ขณะที่ฝ่ายผู้กระทำผิดเป็นตำรวจหนุ่มวัย 21 ปี ที่คนในสังคมคาดหวังว่า ควรเป็นแบบอย่างของการเคารพกฎหมายและกฎจราจร นอกจากนี้ จุดเกิดเหตุยังเป็นทางม้าลายอีกด้วย สภาพการณ์เช่นนี้จึงทำให้ผู้คนจับจ้องการพิจารณาคดีนี้
ที่มาของภาพ, Facebook/Pavin Chachavalpongpun
ศาลตัดสินอย่างไร
25 เม.ย. 2565 ศาลอาญามีคำพิพากษาว่า จำเลยมีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญาหลายมาตรารวมถึง ฐานขับรถเร็วเกินกว่าที่กฎหมายกำหนดโดย ประมาทหรือน่าหวาดเสียวอันอาจเกิดอันตรายแก่บุคคลหรือทรัพย์สินโดยไม่ปฏิบัติตาม เครื่องหมายบนพื้นทางเป็นเหตุให้เฉี่ยวชนผู้อื่นถึงแก่ความตายตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 291 ซึ่งมีโทษจำคุกสูงสุด 2 ปี
นอกจากนั้นจำเลยยังมีความผิดฐานขับรถเร็วเกินกว่าที่กฎหมายกำหนด โดยไม่คำนึงถึงความปลอดภัยหรือความเดือดร้อนของผู้อื่น ตามที่มีการบัญญัติไว้ในกฎหมายหลายมาตรา ศาลจึงลงโทษตามมาตราที่มีบทลงโทษสูงสุดคือ จำคุกสูงสุด 1 เดือน
ส่วนความผิดฐานอื่น ๆ จำเลยได้รับแต่เพียงโทษปรับเล็กน้อย ได้แก่ ฐานนำรถที่มิได้ติดแผ่นป้ายเลขทะเบียนมาใช้ในทางเดินรถ, ฐานใช้รถที่มิได้เสียภาษีประจำปี, ฐานใช้รถที่ไม่ได้จัดให้มีการประกันความเสียหาย และฐานใช้รถโดยมีส่วนควบหรือเครื่องอุปกรณ์สำหรับรถไม่ครบถ้วน
ที่มาของภาพ, Thai News Pix
คำบรรยายภาพ,
นายณัฐพล ชิณะวงศ์ ทนายความของครอบครัวหมอกระต่าย
ศาลเห็นว่า จำเลยให้การรับสารภาพ เป็นประโยชน์แก่การพิจารณา มีเหตุบรรเทาโทษ ลดโทษให้กระทงละกึ่งหนึ่ง ทำให้โทษที่จำเลยได้รับจากการกระทำความผิดต่าง ๆ ดังกล่าว เหลือเพียง จำคุก 1 ปี 15 วัน และปรับ 4,000 บาท โดยไม่รอลงอาญา
นอกจากนี้ศาลยังสั่งริบจักรยานยนต์ของกลางที่ใช้กระทำผิด และเพิกถอนใบอนุญาตขับรถจักรยานยนต์ของจำเลยด้วย
"โทษเบา" เพราะ "ยี่ต๊อก"
ผู้คนในทวิตเตอร์จำนวนมากได้เปรียบเทียบโทษอาญาที่ ส.ต.ต.นรวิชญ์ ได้รับกับโทษอาญาในฐานความผิดอื่น ๆ ที่เป็นที่วิพากษ์วิจารณ์ในสังคมไทย รวมถึงเปรียบเทียบกับกรณีที่มีตำรวจไทยต้องลี้ภัยไปอยู่ออสเตรเลีย หลังจากทำคดีปราบปรามการค้ามนุษย์ด้วย
- ลำดับเหตุการณ์คดีค้ามนุษย์โรฮิงญา ที่ทำให้ พล.ต.ต. ปวีณ พงศ์สิรินทร์ ต้องลี้ภัย
ในเรื่องนี้นายณัฐพล ชิณะวงศ์ ทนายความของฝ่ายผู้เสียหาย กล่าวกับทางบีบีซีไทยว่า โทษที่ศาลตัดสินอยู่ในเกณฑ์ที่เป็นไปได้ เพราะว่า ศาลได้มีการพิจารณาเทียบเคียงกับคดีอื่น ๆ ที่มีลักษณะใกล้เคียงกันเพื่อไม่ให้บทลงโทษเหลื่อมล้ำกันมากเกินไป
"หลักเกณฑ์ในภาษาศาล เขาเรียกว่า ยี่ต๊อก ถ้าเราพูดภาษาชาวบ้านก็คือ การเทียบบัญญัติไตรยางค์ในการลงโทษในแต่ละคดี มันจะต้องไม่ลักลั่นเกินไป" นายณัฐพล กล่าว โดยทนายความผู้นี้ระบุว่า คนที่ไม่ได้อยู่ในวงการกฎหมายอาจจะไม่ทราบเรื่องนี้
ทนายความระบุว่า เท่าที่ได้คุยกับทางครอบครัวของหมอกระต่าย ทางครอบครัวเห็นว่า การสารภาพของจำเลยเป็นการจำนนด้วยหลักฐาน ไม่มีประโยชน์ในการพิจารณาคดี จึงไม่มีเหตุให้ลดโทษลงกึ่งหนึ่ง
นายณัฐพลกล่าวถึงคำพิพากษาลงโทษที่ผู้คนจำนวนมากวิพากษ์วิจารณ์ว่า อาจเป็นเพราะ "จำเลยเขาก็อายุยังน้อยเหมือนกัน" และ "ศาลอาจจะมองว่า โทษเท่านี้ก็พอที่เขาจะหลาบจำ หรือว่า ยำเกรงต่อกฎหมาย ไม่กระทำผิดซ้ำอีก"
ด้านนายแพทย์อนิรุทธ์ สุภวัตรจริยากุล พ่อของหมอกระต่าย เปิดเผยกับทีมข่าวช่อง 3 ว่า คำพิพากษา ส.ต.ต.นรวิชญ์ เป็นไปตามคาดการณ์ แต่ไม่ใช่ที่คาดหวัง ชี้กรณีนี้ร้ายแรงกว่าคดีประมาททั่วไป เพราะผู้กระทำผิดเป็นเจ้าหน้าที่ตำรวจ ควรได้รับโทษสูงกว่านี้
นายณัฐพล กล่าวว่า ทางพ่อและแม่ของหมอกระต่ายเป็นโจทย์ร่วมในคดีอาญานี้ และมีสิทธิ์ที่จะอุทธรณ์คำพิพากษาภายใน 1 เดือน ขณะนี้กำลังรอพิจารณาคำพิพากษาฉบับเต็มก่อน ซึ่งคาดว่า จะออกมาในกี่วันนี้
- บอส อยู่วิทยา: ลำดับเหตุการณ์ในรอบ 9 ปีคดีทายาทกระทิงแดงชนตำรวจตาย
- นาทีคนร้ายขับรถพุ่งชนแผงกั้นรัฐสภาอังกฤษ
- ภัทรธิดา นิดา พัชรวีระพงศ์: นักวิชาการต่างชาติต่อมุมมองเชิงสังคมใน "ปรากฏการณ์แตงโม"
"ยี่ต๊อก" บัญชีมาตรฐานกำหนดโทษทางอาญา
ข้อมูลจากเพจเฟซบุ๊กห้องสมุดสัญญา ธรรมศักดิ์ ระบุว่า คําว่า "ยี่ต๊อก" ที่ใช้กันในวงการตุลาการ หมายถึง บัญชีกํากับการใช้ดุลพินิจของศาลในเรื่องต่าง ๆ เช่น บัญชีมาตรฐานกําหนดโทษผู้กระทําผิดในทางอาญา บัญชีกําหนดจํานวน ทุนทรัพย์ที่จะใช้เป็นหลักประกันในการขอปล่อยชั่วคราวในคดีอาญา บัญชีกําหนดอัตราค่าทนายความที่ฝ่ายแพ้คดีจะต้องใช้ให้แก่ฝ่ายชนะคดีแพ่ง เป็นต้น
โดยเหตุที่ต้องมี "ยี่ต๊อก" เป็นแนวทางในการลงโทษ ด้วยจํานวนประชากรของประเทศไทยที่เพิ่มจํานวนขึ้นเรื่อย ๆ ปัญหาทางเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม ทําให้สถิติอาชญากรรมเพิ่มขึ้นทุกปี อาชญากรรมประเภทเดียวกัน เช่น ความผิดต่อพระราชบัญญัติยาเสพติดให้โทษ ความผิดต่อพระราชบัญญัติอาวุธปืน เครื่องกระสุน ปืน วัตถุระเบิด ดอกไม้เพลิง และสิ่งเทียมอาวุธปืน เป็นต้น ได้เกิดขึ้นบ่อยครั้ง ซ้ำแล้วซ้ำเล่า ประกอบกับผู้พิพากษาในปัจจุบันมีจํานวนเพิ่มขึ้น ศาลบางแห่งมีผู้พิพากษาประจําอยู่จํานวนมาก ดังนั้น หากไม่มี "ยี่ต๊อก" เป็นแนวทางในการกําหนดโทษผู้กระทําผิดแล้ว ด้วยความคิดเห็นที่เป็นอิสระของผู้พิพากษาแต่ละคน ย่อมทําให้การกําหนดโทษในคดีประเภทเดียวกัน แต่ละคดีนั้น แตกต่างกันไปได้
ความผิดบางประเภทกฎหมายกําหนดช่องว่างให้ศาลใช้ดุลพินิจไว้กว้างมาก หากผู้พิพากษาแต่ละคนใช้ดุลพินิจกันอย่างอิสระ ก็อาจเกิดปัญหาขึ้นได้ ดังนั้น การมี "ยี่ต๊อก" จึงเป็นการสร้างบรรทัดฐานให้แก่ผู้พิพากษาในศาลเดียวกันให้อยู่ในกรอบของความเป็นเอกภาพ และไม่เป็นการใช้ดุลพินิจกันตามอําเภอใจ
วางเงินศาล
โดยทั่วไป หนึ่งในเหตุบรรเทาโทษที่ศาลพิจารณา นอกจากการรับสารภาพอันเป็นประโยชน์ในการพิจารณาคดี ยังมีเรื่องของการที่จำเลยรู้สึกผิดและพยายามบรรเทาผลร้ายแห่งความผิดนั้นด้วย
โดยในช่วงหลังเกิดเหตุไม่นาน ส.ต.ต.นรวิชญ์ พร้อมบิดา ได้ไปบวชอุทิศส่วนกุศลให้แก่หมอกระต่าย ก็ถูกคนในสังคมวิพากษ์วิจารณ์ว่า หวังผลที่จะได้รับบรรเทาโทษเช่นกัน นอกจากนี้การเยียวยาผู้ได้รับความเสียหายก็อาจจะมีผลต่อการกำหนดบทลงโทษ
ที่มาของภาพ, Thai News Pix
คำบรรยายภาพ,
ส.ต.ต.นรวิชญ์ (ซ้าย) พร้อมบิดา ได้ไปบวชอุทิศส่วนกุศลให้แก่หมอกระต่าย
ทนายความของครอบครัวหมอกระต่าย เปิดเผยกับบีบีซีไทยว่า เท่าที่ผ่านมาไม่มีการเยียวยาโดยตรงเกิดขึ้น แต่จำเลย "มีการเอาเงินไปวางศาล" ซึ่งหมายถึงการนำเงินก้อนหนึ่งไปมอบให้ศาลไว้ เพื่อให้ฝ่ายผู้เสียหายสามารถรับเงินนี้ไปใช้ในการเยียวยาได้
"ผมก็เพิ่งรู้เมื่อเช้านี้ (25 เม.ย.) จากการตรวจสำนวน เขามีการเอาเงินมาวางศาล" นายณัฐพลกล่าว "ส่วนใหญ่ในวงการกฎหมายก็จะรู้ว่า การเอาเงินมาวางแบบนี้ ก็โดยเจตนา ต้องการให้ศาลเนี่ย เมตตาปรานีเขา ส่วนจะเป็นการตั้งใจที่จะเยียวยาผู้เสียหายหรือไม่ ยังไง ก็แล้วแต่คิดเลย"
โดยนายณัฐพล เปิดเผยถึงเงินจำนวนนี้ว่า "เท่าที่เห็นนี่ น่าจะสามแสนบาท ผมจำตัวเลขไม่ได้" โดยเขาระบุว่า ปกติแล้ว เป็นหน้าที่ของศาลต้องแจ้งให้ทางฝ่ายผู้เสียหายทราบ "จนถึงขณะนี้ ผมทราบจากทางครอบครัว ยังไม่ได้รับแจ้งจากทางศาลเลย อย่างที่ผมบอกว่า ผมก็เห็นแต่ในสำนวน ที่เขาแจ้งไว้เท่านั้นเอง"
ที่มาของภาพ, Thai News Pix
คำบรรยายภาพ,
ครอบครัวของหมอกระต่ายในพิธีศพ
โดยทั่วไปเหตุบรรเทาโทษมีอะไรบ้าง
ทั้งนี้ ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 78 ให้อำนาจศาลใช้ดุลพินิจลดโทษจากที่ศาลกำหนดไว้อีกกรณีหนึ่ง เป็นการลดโทษขั้นสุดท้ายจากที่ลดในเหตุอื่น ๆ มาแล้ว เช่น อายุน้อย บันดาลโทสะ จำเป็นหรือป้องกันเกินสมควรแก่เหตุ โดยลดโทษได้ไม่เกินกึ่งหนึ่งของโทษที่จะลงแม้มีเหตุบรรเทาโทษหลายประการ โดยเหตุบรรเทาโทษ ตามมาตรา 78 มี 7 ประการ
(1) เป็นผู้โฉดเขลาเบาปัญญาคือเป็นคนโง่ แต่ไม่รวมถึงผู้มีจิตบกพร่อง โรคจิต จิตฟั่นเฟือน ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 65
(2) เป็นผู้ตกอยู่ในความทุกข์อย่างสาหัส เช่น อดอยาก เจ็บป่วยไม่มีค่ารักษาพยาบาล
(3) มีคุณความดีมาแต่ก่อน เช่น จำเลยเคยรับราชการทหาร เคยประจำชายแดนเสี่ยงอันตราย ถือว่ามีคุณความดีมาก่อน
(4) รู้สึกความผิดและพยายามบรรเทาผลร้ายแห่งความผิดนั้น เช่น ทำร้ายร่างกายเขาแล้ว นำไปให้แพทย์รักษา หรือ ยักยอกเงินหลวงให้คนอื่นไปแล้ว แก้ไขโดยบอกให้ผู้บังคับบัญชาติดตามเอาเงินคืนมาได้
(5) ลุแก่โทษต่อเจ้าพนักงาน เช่น เมื่อทำผิดแล้ว ได้เข้ามอบตัวแก่เจ้าพนักงานโดยดี อาจมีการรับสารภาพ ภาคเสธ หรือปฏิเสธก็ได้
(6) ให้ความรู้แก่ศาลเป็นประโยชน์แก่การพิจารณา เช่น คำรับชั้นสอบสวนเป็นประโยชน์แก่การพิจารณาของศาล หรือ คำรับสารภาพในชั้นศาล ปกติศาลจะลดโทษให้ถึงกึ่งหนึ่งเว้นแต่คำรับเพราะจำนนต่อพยาน ไม่ถือว่าเป็นประโยชน์แก่การพิจารณา
(7) เหตุอื่น ๆ ในลักษณะทำนองเดียวกัน
ที่มาของภาพ, Thai News Pix
คำบรรยายภาพ,
กิจกรรมนี้จัดขึ้น หลังเกิดเหตุหมอกระต่ายถูกรถจักรยานยนต์เสียชีวิตบนทางม้าลาย
เดินหน้าฟ้องแพ่ง
นอกจากคดีอาญาแล้ว ทางครอบครัวของหมอกระต่ายยังได้ฟ้องร้องเรียกค่าเสียหายในคดีแพ่งต่อ ส.ต.ต. นรวิชญ์ และสำนักงานตำรวจแห่งชาติ รวมเป็นเงิน 72 ล้านบาทด้วย
โดยนายณัฐพล เปิดเผยว่า เดิมศาลนัดเมื่อวันที่ 20 เม.ย. ที่ผ่านมา แต่เนื่องจากว่าทางจำเลยทั้งสองขอขยายเวลายื่นคำให้การต่อสู้คดี ศาลจึงอนุญาตและเลื่อนนัดไปเป็นวันที่ 8 ส.ค. ปีนี้
"นัดแรกเนี่ย ไม่ใช่นัดตัดสิน นัดเพื่อที่ศาลจะกำหนดประเด็นข้อพิพาท เป็นการกำหนดประเด็นก่อน จำนวนพยานที่จะมาสืบพยานกันต่อไป แล้วก็กำหนดวันสืบพยานด้วย" ทนายความหมอกระต่ายกล่าว
โดยกว่าที่ศาลชั้นต้นจะมีการตัดสินคดีแพ่ง นายณัฐพลระบุว่า อาจจะต้องใช้เวลา 1 ปี หรือ 1 ปีครึ่ง และยังอาจมีการพิจารณาของศาลอุทธรณ์และศาลฎีกาต่อไปด้วย