ว 2.2 ม 1 1 แบบฝึกหัด ความดันอากาศ

ชื่อ………ย…า…ศ…าส…ต…ร…อ์ .ย..า่..ง…ไ.ร.......……..สกุล…........……ภ…าค..…เร…ยี น…ท…่ี.…1…ป…ีก…า.รเลศขกึ ทษ่ี…า…2…5.6..1...………ชั้น ม.1/...............

คำช้ีแจง ให้นักเรียนศกึ ษาความดันอากาศ ปัจจัยทมี่ ีผลต่อความดนั อากาศ เครื่องมอื วดั ความดันอากาศ และ ตอบคำถามให้ถกู ต้อง

1. ความดันอากาศ หมายถึง…………………………………………………………………………………………………………………. 2. ความดนั อากาศในทางอุตุนิยมวิทยา เรียกว่าอะไร……………………………………………………………………………… 3. ความดันอากาศในแตล่ ะบริเวณของโลกท่ีแตกต่างกัน ข้นึ อยกู่ ับปจั จัยใดบ้าง………………………………………..…

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 4. จำนวนโมเลกุลของอากาศมีผลต่อความดนั อากาศอย่างไร…………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 5. อุณหภูมิมผี ลตอ่ ความดนั อากาศอย่างไร………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 6. ความสงู มผี ลต่อความดันอากาศอย่างไร………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 7. เติมคำลงในช่องวา่ งให้สมบรู ณ

7.1 ความดนั อากาศที่ระดบั น้ำทะเลมีคา่ เท่ากับ…………. บรรยากาศ 7.2 ความดัน 1 บรรยากาศ มีค่าเท่ากับ…………. มิลลเิ มตรปรอท 7.3 ระดับปรอทจะลดลง…………. มิลลเิ มตร ทกุ ๆ ความสูง………….เมตร 8. เมอ่ื อยู่บนยอดเขาแห่งหนง่ึ วดั ความดันอากาศได้ 600 มิลลเิ มตรของปรอท อยากทราบวา่ ท่ยี อดเขาแห่งนี้ อย่สู งู จากระดบั นำ้ ทะเลเทา่ ใด ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 9. บอลลนู อยูส่ ูง 5,500 เมตรจากระดบั น้ำทะเล ความดนั บรรยากาศขณะนน้ั จะมคี ่าเท่าใด ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 10. เดก็ ชาย A ยนื อยบู่ นยอดเขาสูง 500 เมตร สวนเดก็ ชาย B ยืนอย่บู ริเวณตีนเขาลูกนัน้ เดก็ คนใด ยนื อยู่ บรเิ วณทีม่ ีความดันอากาศสูงกวา่ กัน เพราะเหตุใด ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................

5

11. เคร่อื งมอื ท่ีใช้วดั ความดันอากาศ คือ………………………………………………………………………………………………… 12. พจิ ารณาภาพแล้วระบวุ ่าเป็นบารอมิเตอรชนิดใด พรอมท้ังอธิบายหลกั การทำงาน

บารอมเิ ตอร์ หลกั การทำงาน

……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………...

ชนิด............................................. ……………………………………………………………………………………………... ชนิด............................................. ……………………………………………………………………………………………... ชนิด............................................. ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………...

……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………...

6

ใบงานท่ี 4 เรื่อง ลม

หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ 6 กระบวนการเปลยี่ นแปลงลมฟ้าอากาศ ภาคเรยี นที่ 2 ปกี ารศึกษา 2564 ชอื่ ………ย…า…ศ…าส…ต…ร…อ์ .ย..า่..ง…ไ.ร.......……..สกุล…........……ภ…าค..…เร…ยี น…ท…่ี.…1…ป…ีก…า.รเลศขกึ ทษ่ี…า…2…5.6..1...………ชัน้ ม.1/...............

คำช้แี จง ใหน้ ักเรยี นศึกษาเรอื่ งลมและตอบคำถามตอ่ ไปนใี้ หถ้ กู ตอ้ ง 1. อากาศรอ้ นจะมีความกดอากาศ..........(สูง/ตำ่ ) เพราะ.....................................................................................

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. อากาศเย็นจะมีความกดอากาศ............ (สงู /ต่ำ) เพราะ...................................................................................

........................................................................................................................................................................

3. สภาพอากาศเหนอื พืน้ ดินและพ้นื น้ำ

3.1 ในเวลากลางวันอุณหภมู ขิ องอากาศเหนือพนื้ ดินจะ............(สงู /ต่ำ) กวา่ พื้นน้ำ เพราะพน้ื ดิน..................

................................................................................................................................................................. 3.2 สว่ นในเวลากลางคนื อณุ หภมู ิของอากาศเหนือพน้ื ดนิ จะ.........(สงู /ต่ำ) กว่าพืน้ น้ำ เพราะ........................

.................................................................................................................................................................

4. ลมเกิดจากการเคลื่อนที่ของอากาศจากบริเวณที่มีอุณหภูมิ...........(ความกดอากาศ.........) ไปสู่บริเวณที่มี อุณหภมู .ิ .........(ความกดอากาศ.........)

5. ลมมปี ระโยชนอย่างไรต่อการดำรงชวี ิตของมนษุ ย…์ …………………………………………………………………………….. 6. ระบลุ กั ษณะลมท่ีสงั เกตไดเมื่อมอี ัตราเรว็ ลมดงั ตาราง

อตั ราเร็วลม (กม./ชม.) ลักษณะลมท่ีสงั เกตได้

6 - 11 .....................................................................................................................................

12 - 19 .....................................................................................................................................

20 - 28 .....................................................................................................................................

7. ลมทะเลเกิดในเวลา..................เพราะพน้ื ดินรบั ความร้อนได้ดกี ว่าพ้ืนน้ำ อณุ หภมู ิจึงสูงกว่าพื้นน้ำ อณุ หภูมิ ของพื้นนำ้ ทีต่ ่ำกวา่ จะเกดิ การเคลือ่ นทีข่ องอากาศจาก..................................................................................

8. ลมบกจะเกิดในเวลา.................เพราะ...................................................................................จึงทำให้ อณุ หภูมิต่ำกวา่ พนื้ น้ำ อากาศบนพนื้ ดินจึงเคลือ่ นที่ไปแทนอากาศบนพ้ืนน้ำ จึงทำใหล้ มพดั จาก..................

9. ลมบกลมทะเลจะช่วยในการเดนิ เรือของชาวประมงเม่ือออกจากฝงั่ ในเวลากลางคนื โดยอาศยั ลม.................

และ ลม..............ชว่ ยพดั พาเรือเข้าสู่ฝงั่ ในเวลาตอนเชา้ 10. ในเวลากลางวนั อากาศเหนอื พืน้ ดินและพ้นื น้ำมีอุณหภูมเิ ท่ากนั หรือไม่อย่างไร เพราะเหตใุ ดจึง เปน็ เช่นน้ัน

....................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... 11. ในเวลากลางคืนอากาศเหนือพนื้ ดินและพ้นื น้ำมอี ณุ หภมู ิเท่ากนั หรือไมอ่ ยา่ งไร และเหตุใดจงึ เปน็ เช่นน้นั

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

12. ศรลม (Wind Vane) ใช้วดั เฉพาะ........................อะนโิ มมิเตอร์ (Anemometer) หรือมาตรวัดลม ใชว้ ัดเฉพาะ..........................แอโรเวน (Aerovane) เปน็ เครอ่ื งมือทใ่ี ชว้ ดั ..................................................

7

ใบงานท่ี 5 เรอ่ื ง ความชื้น

หน่วยการเรยี นรทู้ ่ี 6 กระบวนการเปลี่ยนแปลงลมฟ้าอากาศ ภาคเรยี นที่ 2 ปีการศึกษา 2564

ยาศาสตรอ์ ยา่ งไร ภาคเรยี นท่ี 1 ปีการศกึ ษา 2561 ชื่อ……………………….....…........……..สกุล…........………..………….………….เลขที่………......………ชัน้ ม.1/...............

คำช้ีแจง : ศึกษาเรือ่ งความช้ืนและพิจารณาปจั จัยท่ีสง่ ผลตอ่ ความช้นื อากาศแล้วตอบคำถามให้ถกู ตอ้ ง

1. ความชน้ื ของอากาศ หมายถงึ ………………………………………………….………………………………………………………… 2. ปัจจยั ใดบา้ งทีม่ ีผลต่อความชน้ื อากาศ………………………………………………………………………………………………… 3. อากาศมคี วามช้นื ตำ่ และอากาศมีความชืน้ สูงหมายความว่าอะไร……………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 4. ศกึ ษากราฟแสดงปริมาณไอนำ้ อิ่มตัวในอากาศที่อุณหภมู ิตา่ ง ๆ แล้วตอบคำถาม

4.1 อากาศทม่ี อี ุณหภมู ิ 20 องศาเซลเซยี ส มปี รมิ าณไอนำ้ อิ่มตวั เท่าใด………………………………………………………………..

ปริมาณไอน้ำอม่ิ ตวั ทีม่ ไี ดใ้ นอากาศ (g/m3) 4.2 อากาศทอี่ ุณหภมู ใิ ดมปี รมิ าณไอน้ำอ่ิมตวั สูงกวา่ กนั ระหวา่ งอากาศทอ่ี ณุ หภมู ิ 20 องศาเซลเซียส หรอื อากาศ ที่อณุ หภูมิ 30 องศาเซลเซยี ส………………………………………..

4.3 อณุ หภูมิอากาศและปรมิ าณไอน้ำอิ่มตวั มีความสัมพันธ์ กันอยา่ งไร………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………

อณุ หภมู ิ (°C)

5. ความชน้ื สมั บรู ณ์ (absolute humidity) คือ……………………………………………………………………………………….

สตู รหาความชืน้ สัมบูรณ์

6. อุณหภูมิ 28 °C อากาศปรมิ าตร 15 ลูกบาศกเ์ มตร มีปริมาณไอน้ำอยู่ 150 กรมั จงหาวา่ อากาศมคี วามช้ืน สมบูรณเ์ ท่าไร ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

8

7. ความช้ืนสมั พทั ธ์ (relative humidity) คือ…………………………………………………………………………………………

สูตรหาความชน้ื สมั พทั ธ์

8. ที่อณุ หภูมิ 30 องศาเซลเซยี ส มไี อนำ้ อย่จู รงิ ในอากาศ 20 กรัมตอ่ ลกู บาศกเ์ มตร ถ้าอากาศอิ่มตวั ด้วยไอน้ำ 25 กรัมตอ่ ลกู บาศก์เมตร อากาศมคี วามช้นื สัมพทั ธ์เท่าไร

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 9. เครือ่ งมอื ทีใ่ ชว้ ดั ความชื้นอากาศ คอื …………………………………………………………………………………………………..

10. ถ้าอากาศมีความชน้ื สัมพัทธต์ ำ่ น้ำจะระเหยได้มากขึน้ หรือนอ้ ยลง เป็นเพราะเหตใุ ด ....................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................... 11. ถา้ อากาศมีความช้นื สัมพัทธ์สงู น้ำจะระเหยได้มากขึน้ หรอื นอ้ ยลง เป็นเพราะเหตใุ ด

....................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................

12. สภาพอากาศที่ไมสามารถรบั ปรมิ าณไอน้ำเพิม่ ไดอีกเรียกว่า…………………………………….…………………………… 13. ถา้ ตากผ้าในวนั ที่อากาศมีความชนื้ ตำ่ ผ้าที่ตากไว้จะมลี กั ษณะอยา่ งไร……………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 14. เพราะเหตุใดในวนั ทอ่ี ากาศมีความชื้นสงู จะรสู้ กึ กเหนยี วตัว…………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

15. ข้อมูลการตรวจวัดอุณหภูมิอากาศโดยใช้เทอร์มอมิเตอร์กระเปาะแห้งและกระเปาะเปียกของจังหวัด 3 จังหวัด ในชว่ งเชา้ กลางวนั และกลางคืนของวนั เดยี วกนั ไดผ้ ลดังน้ี

จงั หวัด กรงุ เทพฯ ยะลา เชยี งใหม่

อุณหภมู ิ (๐C) อณุ หภูมกิ ระเปาะ อณุ หภูมกิ ระเปาะ อุณหภูมิกระเปาะ อุณหภูมกิ ระเปาะ อุณหภมู กิ ระเปาะ อุณหภูมกิ ระเปาะ แห้ง (๐C) เปยี ก (๐C) แหง้ (๐C) เปยี ก (๐C) แหง้ (๐C) เปยี ก (๐C) เชา้ กลางวนั 26 25 26 20 20 17 กลางคนื 34 33 32 26 28 23

24 21 26 24 22 21

9

กำหนดตารางหาค่าความชนื้ สมั พัทธ์ เปน็ ดังน้ี

จากขอ้ มูลท่ีศกึ ษา ใหน้ ักเรียนหาความชนื้ สมั พทั ธข์ องแต่ละจังหวัด ในทัง้ สามชว่ งเวลา

จังหวัด กรุงเทพฯ ยะลา เชยี งใหม่ ช่วงเวลา ความชื้นสมั พทั ธ์ (%) ความชื้นสัมพทั ธ์ (%) ความชน้ื สัมพัทธ์ (%) เชา้ กลางวัน กลางคนื

จากข้อมูล ขอ้ สรปุ ต่อไปนีถ้ ูกต้องหรอื ไม่ ให้นกั เรยี นเขียนวงกลมล้อมรอบคำว่า “ใช”่ หรอื “ไม่ใช”่ ในแต่ละข้อ

ขอ้ ความ คำตอบ (ใช/่ ไมใ่ ช่) ใช่ / ไม่ใช่ 15.1 ความชืน้ สมั พัทธ์ของจงั หวัดกรุงเทพฯ ในช่วงเช้าและกลางคนื มีค่าเกิน 90% ใช่ / ไมใ่ ช่

15.2 ถ้ามคี วามชนื้ สมั พทั ธ์ 85% ขึน้ ไป จะมโี อกาสเกดิ ฝนแลว้ จงั หวัดกรงุ เทพฯ จะมี ใช่ / ไมใ่ ช่ โอกาสเกิดฝนทง้ั ช่วงเช้าและกลางคืน ใช่ / ไมใ่ ช่ 15.3 ในช่วงเวลาเช้า คนทอ่ี าศยั อยจู่ งั หวัดยะลา จะมีโอกาสตากผ้าแห้งไวกว่าคนท่ี อาศยั อยูจ่ ังหวดั กรุงเทพฯ และจงั หวดั เชียงใหม่ 15.4 ในชว่ งเวลาเช้า คนท่ีวิ่งออกกำลงั กายทีจ่ ังหวัดเชียงใหม่ จะรสู้ ึกเหนียวเหนอะหนะ ไมส่ บายตวั กว่าคนทวี่ ่งิ ออกกำลังกายท่ีจังหวดั กรุงเทพฯ

10

ใบงานท่ี 6 เร่อื ง เมฆและฝน

หน่วยการเรียนรทู้ ่ี 6 กระบวนการเปลีย่ นแปลงลมฟ้าอากาศ ภาคเรียนท่ี 2 ปกี ารศกึ ษา 2564 ชอ่ื ………ย…า…ศ…าส…ต…ร…อ์ .ย..า่..ง…ไ.ร.......……..สกุล…........……ภ…าค..…เร…ยี น…ท…่ี.…1…ป…ีก…า.รเลศขกึ ทษ่ี…า…2…5.6..1...………ช้นั ม.1/...............

คำชีแ้ จง : ใหน้ กั เรียนตอบคำถามเกย่ี วกบั เมฆและฝนต่อไปนี้

1. น้ำในอากาศอยไู่ ด้ในท้งั 3 สถานะ คอื สถานะทีเ่ ป็นของแขง็ ไดแ้ ก่................................................................ สถานะท่เี ปน็ ของเหลว ได้แก่............................................และสถานะทเี่ ปน็ แกส๊ ได้แก่.................................

2. เมฆ คอื ............................................................................................................................................................ 3. ถ้าหยดนำ้ ทีร่ วมกันเปน็ เมฆมีขนาดใหญ่ข้นึ จนอากาศอุ้มไวไ้ มไ่ ดจ้ ึงจะตกลงมาเปน็ ......................................... 4. เมฆเกิดขน้ึ ได้อย่างไร………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 5. ระบุชื่อเมฆ ประเภทของเมฆ พร้อมทัง้ อธิบายลกั ษณะเมฆ และลกั ษณะท้องฟ้าให้ถกู ต้อง

ภาพเมฆ

ชือ่ เมฆ ......................................... ......................................... ......................................... ประเภทของเมฆ ......................................... ......................................... ......................................... ตามความสูง ......................................... ......................................... ......................................... ลักษณะของเมฆ ......................................... ......................................... .........................................

ลกั ษณะของ ......................................... ......................................... ......................................... ทอ้ งฟา้

6. จงระบลุ กั ษณะของท้องฟ้าเมอื่ ใช้ปรมิ าณเมฆในท้องฟา้ เปน็ เกณฑ์

น้อยกว่า 1/10 นอ้ ยกว่า 1/10 ถึง มากกวา่ 3/10 ถึง มากกว่า 5/10 ถึง มากกว่า 8/10 ถงึ 10/10 ของท้องฟ้า 3/10 ของทอ้ งฟา้ 5/10 ของทอ้ งฟ้า 8/10 ของท้องฟ้า 9/10 ของท้องฟ้า ของท้องฟ้า

……………………. …………………….... …………………….. ……………………... …………………….. ………………… ...................... ......................... ........................ ........................ ........................ …....................

11

7. นำชื่อเมฆทีก่ ำหนดให้ เติมลงในลกั ษณะของเมฆท่มี ีความสมั พันธ์กัน

เมฆซีรโ์ รสเตรตัส เมฆคิวมูโลนมิ บัส เมฆนิมโบสเตรตัส

เมฆคิวมลู ัส เมฆซีรโ์ รคิวมูลสั

7.1 เมฆทมี่ ลี กั ษณะเปน็ แผ่นสีเทา ทำให้เกดิ ฝนพรำ ๆ คือ………………………………………………………………..… 7.2 เมฆที่มีลักษณะเปน็ กอ้ นปุกปยุ สีขาวรูปดอกกะหลำ่ คือ………………………………………………………………. 7.3 เมฆท่ีมีลกั ษณะเป็นกอ้ นขนาดใหญ่ ทำให้เกิดพายุฟ้าคะนอง คอื ……………………………………..……………. 7.4 เมฆท่มี ีลักษณะเป็นแผ่นบาง สีขาว ทำให้เกิดพระอาทิตย์ทรงกลด คอื ………………………………………….. 7.5 เมฆท่ีมีลักษณะเปน็ รว้ิ คลืน่ เล็กๆ ปกคลุมท้องฟา้ บรเิ วณกว้าง คอื ………………………………………………… 8. ปริมาณฝน หมายถงึ ……………………………………………………………………………………………………………………….. ........................................................................................................................................................................ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 9. ปัจจัยใดบา้ งท่ีมีผลตอ่ ปริมาณน้ำฝน………………………………………………………………………………………………..…

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

10. พจิ ารณาภาพและข้อความ แลว้ ระบุปริมาณเกณฑน์ ำ้ ฝน

ระดับนำ้ ในกระบอก ระดับน้ำในกระบอก ระดบั นำ้ ในกระบอก ระดับน้ำในกระบอก

0.1-10 มม. 10.1 - 35.0 มม. 35.1 - 90.0 มม. 91 มม. ข้นึ ไป

……………………………… ……………………………… ……………………………… ………………………………

11. จากภาพ จงตอบคำถามตอ่ ไปน้ี

11.1 อปุ กรณ์ในภาพเรียกว่า.................................และใช้วดั .............................

11.2 อปุ กรณ์ในภาพมีหลักการใช้งานอย่างไร...................................................

................................................................................................................

................................................................................................................

................................................................................................................

11.3 เหตุใดจึงบอกปริมาณฝนโดยใช้หนว่ ยวัดความยาว เช่น มิลลิเมตรหรอื นวิ้

..................……………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………….

12

ใบงานที่ 7 เรือ่ ง การพยากรณ์อากาศ

หน่วยการเรียนรู้ที่ 6 กระบวนการเปลย่ี นแปลงลมฟา้ อากาศ ภาคเรยี นท่ี 2 ปกี ารศึกษา 2564

ช่ือห…น…ว่ยย…ากศ…าา…รสเ…รตีย…รนอ์…รย…ู้ทา่ …ี่ง5ไ…รพ...ล..ัง…ง.า..น..ค...ว…า…มร..้อสนกุล…..ภ...า..ค.…เร…ยี …น…ท…่ี 1.…ป…ภีก…าา…คร…เศร.กึยีเลษนขทาที่ 22่ี…5…6ป…1ีก.า..ร..ศ.…กึ …ษ…า ช2นั้ 5ม6.11/......... ตอนท่ี 1 รวบรวมข้อมูลและวิเคราะห์ความสัมพนั ธร์ ะหวา่ งองค์ประกอบลมฟ้าอากาศเพื่อพยากรณอ์ ากาศอย่างง่าย

ขัน้ ตอนการศกึ ษา

1. ให้นักเรียนรวบรวมข้อมูลองค์ประกอบลมฟ้าอากาศย้อนหลังเป็นเวลา 6 วัน จากแหล่งข้อมูลต่าง ๆ เช่น เว็บไซต์กรมอตุ ุนิยมวิทยา และเวบ็ ไซตอ์ ืน่ ๆ จากนั้นนำขอ้ มูลทไี่ ด้ใสล่ งในตารางทก่ี ำหนดให้ ข้อมูลสภาพลมฟ้าอากาศทสี่ ืบค้นได้ ในพื้นที่จงั หวดั ……………………… ระหว่างวันที่…………. เดอื น………..ปี 2565

วนั ท่ี วันเดือนปี อุณหภมู ิอากาศ (°C) ความเร็วลม ปรมิ าณฝน หมายเหตุ สูงสุด ตำ่ สดุ (km/hr) (mm)

1

2

3

4

5

6

2. นำขอ้ มูลทีร่ วบรวมได้ตัง้ แต่วันที่ 1 – 6 เลือกมาจัดกระทำในรูปแบบต่าง ๆ เชน่ กราฟ แผนภมู ิ (เลอื กมา 1 ข้อมูล)

2. วิเคราะห์แนวโนม้ การเปล่ยี นแปลงขององคป์ ระกอบลมฟ้าอากาศในวันที่ 7 นกั เรียนคาดว่าจะเป็นอยา่ งไร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………….…………………………………………………………………………………………………………………………………….

3. ตรวจสอบความถกู ตอ้ งของคำพยากรณ์ของเรากบั สิ่งทเี่ กิดขึ้นจรงิ ในวันท่ี 7 ในเว็บไซต์

วันท่ี วนั เดอื นปี อุณหภมู อิ ากาศ (°C) ความเร็วลม ปรมิ าณฝน หมายเหตุ สูงสุด ตำ่ สุด (km/hr) (mm)

7

13

ตอนที่ 2 ตอบคำถามเกี่ยวกบั การพยากรณอ์ ากาศ และเกณฑ์ในการพยากรณอ์ ากาศตอ่ ไปนี้ 1. การพยากรณอ์ ากาศ หมายถงึ .........................................................................................................................

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. หนว่ ยงานทีท่ ำหน้าทพี่ ยากรณอ์ ากาศ คือ…………………………………………………………………………………………… 3. การพยากรณอ์ ากาศประกอบด้วย 3 ข้ันตอน ได้แก่……………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 4. การพยากรณอากาศมคี วามสำคัญอยา่ งไร………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

5. นกั อุตุนิยมวทิ ยาตรวจวดั องค์ประกอบลมฟ้าอากาศ เช่น อุณหภมู อิ ากาศ ความกดอากาศ อัตราเร็วลมและ ทศิ ทางลม ความชื้นสมั พันธ์ เมฆ และปรมิ าณฝน และใชข้ อ้ มูลเหล่านี้มาวเิ คราะห์เช่ือมโยงความสมั พนั ธ์เพ่ือใช้ พยากรณอ์ ากาศ ใหน้ กั เรียนอา่ นคำพยากรณ์อากาศตอ่ ไปนี้ แล้วตอบคำถาม

“บรเิ วณความกดอากาศสูงกำลังคอ่ นข้างแรงจากประเทศจีนยังคงแผ่ปกคลมุ ประเทศไทยทำให้ท่ัว ทกุ ภาคของประเทศไทยมีอากาศหนาวเยน็ ตอ่ ไปอีก สำหรับมรสุมตะวันออกเฉยี งเหนือกำลงั คอ่ นข้างแรงพัด ปกคลุมอ่าวไทยและภาคใต้ทำให้คลื่นลมบริเวณอ่าวไทยตอนล่างตั้งแต่จังหวัดสงขลาลงไปมีกำลังแรง โดยมี คลนื่ สูง 2-3 เมตรขอใหช้ าวเรือเดินเรอื ดว้ ยความระมัดระวงั อนึ่ง ความกดอากาศสงู จากประเทศจีนจะแผ่เสริม ลงมาปกคลมุ ประเทศไทยตอนบนอย่างต่อเนื่องทำให้บรเิ วณประเทศไทยจะมีอากาศหนาวเยน็ ต่อไปจนถึงช่วง ปใี หม”่

5.1 ข้อความที่ขีดเส้นใต้ แสดงข้อมูลองค์ประกอบลมฟ้าอากาศ ให้นักเรียนระบุว่า ข้อความดังกล่าวเป็น องค์ประกอบลมฟ้าอากาศประเภทใด

บรเิ วณความกดอากาศสูงกำลงั คอ่ นขา้ งแรงจากประเทศจนี คอื ………………………………………………………… อากาศหนาวเย็น คือ……………………………………………………………………………………………………………………… มรสมุ ตะวนั ออกเฉยี งเหนอื กำลังคอ่ นข้างแรง คอื ……………………………………………………………………………… 5.2 จากคำพยากรณอ์ ากาศดงั กลา่ ว ในพ้ืนที่ทนี่ ักเรยี นอาศยั อยู่ นักเรยี นจะมแี นวปฏิบตั ติ นให้เหมาะสมกับ สภาพอากาศอย่างไร ……………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

14

ใบงานที่ 8 เร่อื ง พายุ

หน่วยการเรียนรทู้ ี่ 6 กระบวนการเปลีย่ นแปลงลมฟา้ อากาศ ภาคเรียนที่ 2 ปกี ารศึกษา 2564 ชือ่ ………ย…า…ศ…าส…ต…ร…อ์ .ย..า่..ง…ไ.ร.......……..สกุล…........……ภ…าค..…เร…ยี น…ท…่ี.…1…ป…ีก…า.รเลศขกึ ทษ่ี…า…2…5.6..1...………ชั้น ม.1/...............

คำชีแ้ จง : ศกึ ษากระบวนการเกดิ พายฝุ นฟ้าคะนองและพายหุ มุนเขตรอ้ น แล้วตอบคำถามใหถ้ กู ต้อง

1. ลมพายุเกิดจากบรเิ วณสองบริเวณที่มี........................... แตกต่างกนั มากเปน็ ผลทำให้ความกดอากาศต่างกัน

มาก อากาศจะไหลเรว็ ขน้ึ

2. นำตัวอักษรฝ่ังขวามอื ท่เี กี่ยวขอ้ งกับพายุฝนฟ้าคะนอง มาเติมหน้าขอ้ ความฝ่ังซ้ายมือให้มคี วามสมั พนั ธ์กนั

……….1. เกิดจากประจลุ บของฐานก้อนเมฆควิ มูโลนมิ บสั ถูกเหนย่ี วนำเขา้ หา

ประจุบวกบนพืน้ ดนิ

……….2. ระยะทก่ี ระแสอากาศเคลอื่ นทีข่ ึ้นและลง ก่อใหเ้ กดิ ลมรนุ แรง ก. ฟ้าแลบ ข. ระยะเจริญเตบิ โตเต็มท่ี ฝนตกหนัก ฟา้ แลบ ฟา้ ผ่า ……….3. เกิดจากการที่อากาศมีอุณหภมู สิ งู และขยายตัวอยา่ งรวดเรว็ จน

เกิดเปน็ เสียงดงั ค. ฟา้ รอ้ ง

……….4. ระยะทีม่ วลของอากาศทีม่ ไี อน้ำมาปะทะกบั ความเยน็ แลว้ ก่อตัว ง. ฟา้ ผ่า เปน็ เมฆขนาดใหญ่ จ. ระยะเจรญิ เติบโต

……….5. เกิดจากประจุลบที่ฐานกอ้ นเมฆถกู เหน่ียวนำเขา้ หาประจบุ วก

ในก้อนเมฆ ฉ. ระยะสลายตวั

……….6. พายุที่กอ่ ตัวเหนือพนื้ ดิน มชี ื่อเรียกอีกอย่างหนึ่งวา่ พายุฤดูรอ้ น ช. พายฟุ ้าคะนอง เกดิ ข้นึ เป็นระยะเวลาสน้ั ๆ เฉพาะถิ่น

……….7. ระยะท่ีกระแสอากาศเคลื่อนที่ลงเพียงอย่างเดยี ว ฝนคอ่ ย ๆ

หมดไป ลมที่พัดสพู่ น้ื โลกมีอตั ราเรว็ ลดลง

3. พายุหมุนเขตร้อน เกิดขึ้น…………………………….บริเวณศูนยส์ ูตร จากนั้นเคลื่อนตัวเข้าสู่…………………………

กระบวนการเกดิ พายหุ มนุ เขตร้อนจะเกดิ ขึ้นเป็นลำดบั ดังนี้

3.1 เมอ่ื น้ำทะเลมอี ุณหภูมสิ งู ตั้งแต่ ………………… องศาเซลเซียสขนึ้ ไป นำ้ จะระเหย

กลายเปน็ ไอน้ำในปริมาณมาก จากนั้นมวลไอน้ำจะเคลื่อนตัวสูงข้นึ อยา่ งรวดเรว็ เป็น บริเวณกวา้ ง ทำให้………………………………………………………………………………………………

3.2 เมอ่ื อากาศโดยรอบเคลื่อนเข้ามาแทนท่ี จะเกิด…………………………………………………. ทีบ่ ริเวณใกลศ้ ูนย์กลางพายุ อากาศจะเคลื่อนท่ี……………………………………………………….. จากนั้นลมจงึ พดั หมนุ เปน็ เกลียวขนึ้ และกระจายออกด้านบน

3.3 บรเิ วณศนู ยก์ ลางพายุเปน็ บริเวณ………………………………………………...................... เมือ่ มองจากด้านบนจะเห็นเปน็ วงกลม เรยี กว่า……………………………………………………. เมอ่ื พายุเคลื่อนท่ีเข้าสแู่ ผ่นดนิ หรือบรเิ วณที่น้ำอุณหภมู ติ ่ำกวา่ 26 องศาเซลเซยี ส อตั ราเรว็ ลมจะ………………… ทำให้พายุ……………………………………………………………….

15

4. ระบปุ ระเภทของพายหุ มุนเขตร้อนโดยพจิ ารณาจากอัตราเรว็ ลมสงู สดุ บริเวณใกลศ้ นู ยก์ ลางเปน็ เกณฑ์ ดังนี้

มีอตั ราเรว็ ลมใกล้ศนู ย์กลาง มอี ตั ราเร็วลมใกล้ศนู ย์กลาง มีอัตราเร็วลมใกล้ศูนยก์ ลาง

117 กโิ ลเมตรต่อชว่ั โมงขนึ้ ไป 63 - 117 กโิ ลเมตรตอ่ ชัว่ โมง 63 กิโลเมตรต่อชว่ั โมง

………………………………….... ………………………………….... …………………………………....

5. พายหุ มุนเขตร้อนทม่ี ีอัตราเรว็ ลมใกล้ศูนยก์ ลางตงั้ แต่ 117 กโิ ลเมตรต่อชวั่ โมงขนึ้ ไป จะมชี ่อื เรียกทีแ่ ตกต่าง

กันไปในแต่ละบริเวณ ให้นักเรียนระบชุ ่ือพายหุ มุนเขตร้อนใหส้ มั พนั ธ์กบั แหลง่ กำเนดิ

ชอื่ พายุ แหล่งกำเนดิ พายุ

..................................... เกดิ ในอา่ วเบงกอลและมหาสมทุ รอนิ เดีย

..................................... เกดิ ในมหาสมุทรแอตแลนตกิ เหนือ ทะเลแคลิบเบียน อ่าวเม็กซิโก

..................................... เกดิ แถบทวปี ออสเตรเลีย

..................................... เกดิ ในมหาสมุทรแปซฟิ ิกและทะเลจีนใต้

..................................... เกดิ แถบประเทศฟลิ ิปปินส์

..................................... เกดิ ในสหรัฐอเมรกิ า

6. ภัยทเี่ กิดจากพายุ จนทำใหเ้ กิดความเสยี หายแกอ่ าคารบา้ นเรอื น ต้นไม้ สิ่งกอ่ สร้าง เรยี กวา่ .......................... 7. เปรียบเทียบกระบวนการเกดิ พายุฝนฟ้าคะนองและพายุหมุนเขตร้อนโดยการนำขอ้ ความในกล่องมาเติมลง

ในชอ่ งวา่ งท่กี ำหนดใหถ้ ูกต้อง

พายกุ ่อตัวเหนอื แผ่นดนิ พายกุ อ่ ตวั เหนอื มหาสมทุ ร ฝนตกต่อเนือ่ งนานหลายวนั ฝนตกนาน 1 -2 ชว่ั โมง

ผลกระทบระดบั ภมู ภิ าค ผลกระทบเฉพาะถิ่น เกดิ พายทุ กุ ๆ ปี เกิดพายุนาน ๆ ครัง้

ชนิดของพายุ บรเิ วณทพ่ี ายกุ ่อตวั ผลกระทบ ระยะเวลาฝนตก จำนวนคร้งั ของการเกิดพายุ พายฝุ นฟา้ คะนอง

พายหุ มนุ เขตรอ้ น

8. นักเรียนมีแนวทางการปฏิบัตติ นใหป้ ลอดภยั จากพายุฝนฟา้ คะนองและพายุหมุนเขตรอ้ นอย่างไรบ้าง ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

16

ใบงานท่ี 9 เร่ือง การเปลีย่ นแปลงภูมอิ ากาศของโลก

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี 6 กระบวนการเปลย่ี นแปลงลมฟา้ อากาศ ภาคเรยี นท่ี 2 ปีการศึกษา 2564 ชอ่ื ………ย…า…ศ…าส…ต…ร…อ์ .ย..า่..ง…ไ.ร.......……..สกุล…........……ภ…าค..…เร…ยี น…ท…่ี.…1…ป…ีก…า.รเลศขกึ ทษ่ี…า…2…5.6..1...………ชั้น ม.1/...............

คำชีแ้ จง : ใหน้ กั เรยี นตอบคำถามเก่ียวกับการเปล่ยี นแปลงภมู อิ ากาศโลกตอ่ ไปนี้ 1. ภาวะเรอื นกระจกคืออะไร สง่ ผลต่อสภาพภมู ิอากาศโลกอย่างไร…………………………………………………………….

........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ 2. แกส๊ เรือนกระจกมีอะไรบา้ ง พรอมยกตวั อย่างและสาเหตขุ องการเกิดแก๊สดังกล่าว........................................ ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ 3. จงบอกวิธีการลดแก๊สเรอื นกระจกจากกจิ กรรมในชวี ิตประจำวันของนกั เรยี น................................................. ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ 4. นกั เรยี นคดิ ว่า แก๊สเรือนกระจกควรมีอยู่ในบรรยากาศหรือไม เพราะเหตุใด……………………………………………. ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ 5. กจิ กรรมใดบ้างของมนุษย์ทที่ ำให้อุณหภูมอิ ากาศของโลกเปลยี่ นแปลงไป จงยกตวั อย่าง……………………........ ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................

6. นักเรียนเห็นด้วยหรอื ไมวา ปัญหานำ้ ท่วมครั้งใหญ่ที่เกดิ ขึ้นในประเทศไทยเมื่อปลายปี พ.ศ. 2554 เป็นผล สบื เนื่องมาจากการเปล่ยี นแปลงอณุ หภูมิของโลก เพราะเหตุใด…………………………………………………………….. ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................

17

7. พจิ ารณาภาพผลกระทบท่ีเกดิ จากการเปลีย่ นแปลงภูมอิ ากาศของโลกที่กำหนดให้ แล้วตอบคำถามต่อไปนี้

ภาพ ก ภาพ ข 7.1 ในบรเิ วณเดียวกนั ชวงเวลาเช้าหรอื บา่ ยทีอ่ ากาศจะมีความช้ืนสมั พัทธ์มากกว่ากัน เพราะเหตุใด

……………………………………..…………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………….…………………………………………………………………………………………………… 7.2 ภาพ ก คอื เหตุการณอะไร และเกย่ี วขอ้ งกับภาวะโลกร้อนอย่างไร……………………………………………….. ……………………………………..…………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………….…………………………………………………………………………………………………… 7.3 ภาพ ข คอื เหตุการณอะไร และเก่ยี วขอ้ งกบั ภาวะโลกรอ้ นอย่างไร……………………………………………….. ……………………………………..…………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………….…………………………………………………………………………………………………… 7.4 นอกจากภาวะโลกร้อนจะทำให้เกดิ ปัญหาในภาพ ก และ ข แลว้ ภาวะโลกรอ้ นยงั ทำให้เกิดปัญหาใด อกี บ้าง จงยกตัวอยา่ งมาอย่างน้อย 4 ตวั อย่าง ……………………………………….…………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………..…………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………….…………………………………………………………………………………………………… 7.5 นกั เรยี นจะมวี ิธกี ารป้องกันและลดการเกิดเหตุการณในภาพ ก และ ข ไดอยา่ งไร ……………………………………..…………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………..…………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………….…………………………………………………………………………………………………… 8. ปรากฏการณ์เอลนีโญ คือ.............................................................................................................................. ....................................................................................................................................................................... 9. ปรากฏการณล์ านีญา คอื ................................................................................................................................ ....................................................................................................................................................................... 10. การเปล่ียนแปลงอุณหภูมขิ องโลกมผี ลกระทบต่อนกั เรยี นอย่างไร................................................................. ....................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................

18

แบบฝึกหัดวิชาวทิ ยาศาสตร หนว่ ยที่ 5 พลังงานความรอ้ น

ชือ่ .........................................สกุล........................................ เลขที่.................

ชั้นมธั ยมศึกษาปีท่ี 1/........ ภาคเรียนที่ 2 ปกี ารศกึ ษา 2564

โรงเรียนเดชะปตตนยานกุ ูล อาเภอเมือง จงั หวัดปตตานี

2

ใบงานที่ 1 เรอื่ ง แบบจาลองอนุภาคของสสารในแต่ละสถานะ

วทิ ยาศาสตรพืนฐาน ( ว 21104) หนวยที 5 พลงั งานความรอน

ชอื ......... ........ ..สกุล ........ . .เลขที ...... ชนั ม.1/ .......

คาช้ีแจง หนักเรยี นตอบคาถามตอ ปนีลง นชองวาง หถกู ตอง

1. ของแขง็ (Solid)

ลักษณะการจัดเรียงอนุภาค..................................................................................................................................

แรงยดึ เหนียวระหวางอนภุ าค ...

การเคลือนทขี องอนุภาค.......................................................................................................................................

ชองวางระหวางอนุภาค ....

สารอืน แทรกเขา ประหวางอนภุ าค ดหรือ ม...................................................................................................

2. ของเหลว (Liquid)

ลกั ษณะการจัดเรียงอนภุ าค..................................................................................................................................

แรงยึดเหนียวระหวางอนุภาค ..

การเคลอื นทีของอนภุ าค.......................................................................................................................................

ชองวางระหวางอนภุ าค ....

สารอืน แทรกเขา ประหวางอนุภาค ดหรือ ม...................................................................................................

3

3. แกส (Gas)

ลกั ษณะการจดั เรยี งอนุภาค..................................................................................................................................

แรงยึดเหนียวระหวางอนุภาค ..

การเคลอื นทขี องอนุภาค.......................................................................................................................................

ชองวางระหวางอนุภาค

สารอืน แทรกเขา ประหวางอนุภาค ดหรอื ม............................................................................................

4. หนกั เรียนวาดรปู การจัดเรยี งตัวอนภุ าคของสาร นสถานะของแขง ของเหลว และแกส

ของแขง (Solid) ของเหลว (Liquid) แกส (Gas)

4

ใบงานที่ 2 เร่ือง ปจจยั ใดบ้างทม่ี ีผลตอ่ การเปล่ียนแปลงอุณหภมู ิ

วทิ ยาขศอาสงตสรสพานื รฐาน ( ว 21104) หนวยที 5 พลงั งานความรอน

ชือ ย ศ สตร์ ย..่..ง....ร. ........ ..สกุล ........ ภ ค รย. นท 1 ป.เกลขรทศี กษ ..2..5..61 ชนั ม.1/ .......

จดุ ประสงค ทดลองและระบปุ จจยั ท่ีมีผลตอ่ การเปล่ียนแปลงอณุ หภมู ขิ องสสาร

ตอนที่ 1 1.1 ระบปุ ญหา..................................................................................................................................................... 1.2 ตง้ั สมมติฐาน................................................................................................................................................. 1.3 ตวั แปรทใ่ี ชใ้ นการศกึ ษา

ตวั แปรตน้

ตวั แปรตาม

ตัวแปรควบคมุ

1.4 บันทกึ ผลการทดลอง

จานวนเทยี นไข อุณหภูมิของนา้ 0 1 เวลา (นาท)ี 4 5 (องศาเซลเซยี ส) 23

เทียนไข 1 เล่ม อณุ หภูมขิ องน้า (oC) ที่ปรมิ าตร 50 cm3

เทียนไข 2 เล่ม อุณหภมู ขิ องนา้ (oC) ท่ปี ริมาตร 50 cm3

1.5 ผลการทดลองและอภปิ รายผล .................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... 1.6 คาถามท้ายกจิ กรรม การทดลองนีตองการศกึ ษาปจจยั ดทมี ีผลตอการเปลียนแปลงอณุ หภูมิของนา

5

0 เวลา (นาท)ี

6

ตอนท่ี 2

2.1 ระบปุ ญหา...................................................................................................................................................... 2.2 ตง้ั สมมตฐิ าน.................................................................................................................................................. 2.3 ตวั แปรที่ใช้ในการศกึ ษา

ตัวแปรตน้

ตวั แปรตาม

ตัวแปรควบคุม

2.4 บนั ทึกผลการทดลอง

เวลา (นาท)ี 012 3 4 5

อณุ หภมู ขิ องน้า (oC) (น้า 50 cm3)

อุณหภมู ขิ องนา้ (oC) (น้า 100 cm3)

2.5 ผลการทดลองและอภิปรายผล .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................... 2.6 คาถามท้ายกจิ กรรม 1. การทดลองนีตองการศึกษาปจจยั ดทมี ผี ลตอการเปลียนแปลงอุณหภมู ิของนา................................................ ............................................................................................................................................................................... 2. เมอื หความรอนแกนา นบกี เกอรทงั สอง บ นเวลาเทากัน การเปลยี นแปลงอณุ หภมู ขิ องนาแตกตางกนั หรือ ม อยาง ร........................................................................................................................................................

7

.................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... 3.6 คาถามทา้ ยกจิ กรรม 1. การทดลองนตี องการศึกษาปจจยั ดทีมีผลตอการเปลยี นแปลงอณุ หภมู ิของสสาร............................................ ............................................................................................................................................................................... 2. เมือควบคมุ ตวั แปร นการทดลอง สารตางชนิดกนั มีการเปลยี นแปลงอณุ หภูมิของนาแตกตางกนั หรือ มอยาง ร .................................................................................................................................

..

0 เวลา (นาท)ี

8

ตอนท่ี 3

3.1 ระบปุ ญหา..................................................................................................................................................... 3.2 ตง้ั สมมติฐาน.................................................................................................................................................. 3.3 ตัวแปรทใ่ี ชใ้ นการศกึ ษา

ตวั แปรต้น

ตัวแปรตาม

ตัวแปรควบคุม

3.4 บนั ทึกผลการทดลอง

เวลา (นาท)ี 012345

อณุ หภมู ิของน้า (oC) (50 cm3)

อุณหภูมิของ กลีเซอรอล (oC)

(50 cm3)

3.5 ผลการทดลองและอภปิ รายผล .................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................

3.6 คาถามทา้ ยกิจกรรม 1. การทดลองนตี องการศึกษาปจจยั ดทีมผี ลตอการเปลยี นแปลงอณุ หภูมขิ องสสาร............................................ ............................................................................................................................................................................... 2. เมอื ควบคุมตัวแปร นการทดลอง สารตางชนิดกันมีการเปลยี นแปลงอณุ หภูมขิ องนาแตกตางกนั หรอื มอยาง ร

..

9

3.5 ผลการทดลองและอภปิ รายผล เวลา (นาท)ี .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... 3.6 คาถามทา้ ยกจิ กรรม 1. การทดลองนีตองการศึกษาปจจัย ดทมี ีผลตอการเปลยี นแปลงอณุ หภมู ิของสสาร................................................. .................................................................................................................................................................................... 2

0

10

ใบงานท่ี 3 เรื่อง ความรอ้ นสง่ ผลต่อสสารแตล่ ะสถานะอย่างไร

วิทยาศาสตรพนื ฐาน ( ว 21104) หนวยที 5 พลังงานความรอน

ชอื ......... ........ ..สกลุ ........ . .เลขที ...... ชันม.1/ .......

จดุ ประสงค สารวจและอธิบายผลของความรอ้ นท่มี ตี ่อการขยายตวั และหดตัวของอากาศ น้า และเหล็ก ตอนท่ี 1 ผลของความรอนทีมตี อการขยายตัวและหดตัวของอากาศ

1.1 ระบปุ ญหา.....................................................................................................................................................

1.2 ตัง้ สมมติฐาน.................................................................................................................................................

1.3 บนั ทึกผลการทดลอง

การทดลอง วาดรปู ผลการทดลอง แบบจาลอง อธบิ าย

อณุ หภมู ปิ กติ

แช นนารอน

แช นนาเยน

11

1.4 คาถามท้ายกจิ กรรม จากกจิ กรรมตอนที 1 สรุป ดวาอยาง ร

ตอนท่ี 2 ผลของความรอนทีมีตอการขยายตัวและหดตวั ของนา 2.1 ระบุปญหา.....................................................................................................................................................

2.2 ตงั้ สมมติฐาน.................................................................................................................................................

2.3 บันทกึ ผลการทดลอง

ผลการทดลอง

การทดลอง วาดรปู ระดับความสงู ของนา แบบจาลอง (เซนติเมตร)

อุณหภูมปิ กติ ชุดที 1

ดรับความรอน

อณุ หภมู ิปกติ ชดุ ที 2

แช นนาเยน

12

2.4 คาถามทา้ ยกิจกรรม จากกจิ กรรมตอนที 2 สรปุ ดวาอยาง ร

ตอนที่ 3 ผลของความรอนทีมตี อการขยายตัวและหดตวั ของเหลก 3.1 ระบุปญหา.....................................................................................................................................................

3.2 ต้งั สมมติฐาน.................................................................................................................................................

3.3 บนั ทึกผลการทดลอง

การทดลอง ผลการทดลอง แบบจาลอง

1. นาลูกกลมเหลกลอดผาน วงแหวนเหลก

2. นาลูกกลมเหลกที ดรบั ความรอนแลวหลอดผานวง

แหวนเหลก

3. นาลกู กลมเหลกทแี ชนา แลวลอดผานวงแหวนเหลก

13

2.4 คาถามท้ายกิจกรรม จากกจิ กรรมตอนที 3 สรุป ดวาอยาง ร

คลปิ วดี ิโอการทดลองตอนที 3 สแกน QR Code นี เพอื ดูวดี โิ อ

14

ใบงานท่ี 4 เรอื่ ง ความร้อนสง่ ผลตอ่ สสารแต่ละสถานะอยา่ งไร

วิทยาศาสตรพืนฐาน ( ว 21104) หนวยที 5 พลังงานความรอน

ชือ ......... ........ ..สกลุ ........ . .เลขที ...... ชนั ม.1/ .......

คาถามท้ายกจิ กรรม 1. ปริมาณความรอนทนี าแขง ดรบั มคี วามสัมพนั ธกบั เวลาหรือ ม อยาง ร

2. ชวงเวลาทนี าแขงหลอมเหลวเปนนา นาแขง ดรบั ความรอนหรือ ม รู ดอยาง ร

.........................................

และ นชวงนันสิงทีอยู นบกี เกอรจะมีสถานะ ดบาง 3. ชวงเวลาทีนาเดือดเปน อนา นา ดรบั ความรอนหรือ ม รู ดอยาง ร

.........................................

และ นชวงนันสงิ ทีอยู นบีกเกอรจะมีสถานะ ดบาง .. 4. จากกราฟสามารถสรุปความสมั พันธระหวางอณุ หภูมิกบั เวลาของนาขณะหลอมเหลวและเดอื ด ดอยาง ร ชวงทีนาแขงหลอมเหลวเปนนา อุณหภมู จิ ะ (คงที/ มคงที)

15

ชวงทนี าเดือดเปน อนา อุณหภมู ิจะ (คงที/ มคงที)

5. จากผลการทดลอง หนักเรียนสรางแบบจาลองอนุภาคแสดงการเปลียนสถานะจากนาแขงเปน อนา

ดรับความ ดรบั ความ ค. อนุภาคของของเหลว ก. อนภุ าคของของแขง ข. อนุภาคจะสันมากขนึ ดรบั ความรอน เมือ ดรบั ความรอน

ดรับความ

จ. อนุภาคของแกส ง. อนุภาคจะเคลือนทเี รวขนึ เมือ ดรบั ความรอน

16

ใบงานที่ 5 เรอื่ ง การถ่ายโอนความรอ้ นของของแข็ง ของเหลว และแกสเปนอยา่ งไร

วิทยาศาสตรพืนฐาน ( ว 21104) หนวยที 5 พลังงานความรอน

ชือ ......... ........ ..สกุล ........ . .เลขที ...... ชนั ม.1/ .......

ตอนท่ี 1 การถ่ายโอนความรอ้ นของของแขง็ จดุ ประสงค 1. สงั เกตและอธบิ ายการถายโอนความรอนของแผนอะลูมเิ นยี ม

2. รวบรวมขอมูลและสรางแบบจาลองเพืออธบิ ายการถายโอนความรอนของของแขง

คาชแ้ี จง หนกั เรียนทากิจกรรม POE + C Activity เพือหาคาตอบวาความรอนถายโอนผานของแขง ดอยาง ร

  1. Predict (P) หนกั เรียนทานายวา ชนิ เทยี น ขซงึ วางบนแผนอะลูมเิ นียมที ดรับความรอนจะเกดิ การ เปลียนแปลงอยาง ร" จากนัน หวาดภาพแบบจาลองการถายโอนความรอนของของแขง โดยแสดงถงึ การจัดเรียง อนภุ าคของของแขงเมอื ดรบั ความรอน

อธิบายการเปลยี นแปลงของชินเทยี น ขเมือ ดรับความรอน วาดภาพแบบจาลองการถายโอนความรอนของของแขง

  1. Observe (O) หนักเรียนสงั เกตการเปลยี นแปลงของชนิ เทยี น ขซึงวางบนแผนอะลมู ิเนียมที ดรบั ความรอน จากนนั หวาดภาพแบบจาลองการถายโอนความรอนของของแขง โดยแสดงถึงการจดั เรยี งอนุภาคของของแขงเมือ ดรบั ความรอน

อธิบายการเปลียนแปลงของชินเทยี น ขเมือ ดรบั ความรอน วาดภาพแบบจาลองการถายโอนความรอนของของแขง

17

3. Explain (E) หนักเรียนอธิบายผลการทดลองและอภปิ รายผลการทดลอง 3.1 เมอื หความรอนแกแผนอะลูมเิ นยี ม การเปลียนแปลงของชินเทียน ขแตละตาแหนงเหมอื นหรือแตกตาง อยาง ร..................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

3.2 การถายโอนความรอนของแผนอะลูมิเนียมเปนอยาง ร ทราบ ดอยาง ร......................................................

.................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

4. Conclusion (C) การถายโอนความรอนวิธนี เี รยี กวา .........................................

โดยมีตวั กลางทีเปน (ของแขง/ของเหลว/แกส) ………………………………………………………………………………………

ตอนที่ 2 การถ่ายโอนความรอ้ นของของเหลว

จดุ ประสงค 1. สงั เกตและอธิบายการถายโอนความรอนของนา 2. รวบรวมขอมลู และสรางแบบจาลองเพืออธิบายการถายโอนความรอนของของเหลว

บันทึกผลการทดลอง

เวลา อณุ หภูมิของนา้ (องศาเซลเซยี ส) การเปลีย่ นแปลงของเมล็ดแมงลกั (นาท)ี ใกลก้ ้นบีกเกอร บรเิ วณผวิ นา้

0

1

2

3

4

5

18

คาถามทา้ ยกจิ กรรม 1. เมือ หความรอนแกนา นามีการเคลอื นทีอยาง ร ทราบ ดอยาง ร………………………………………………………….. ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................ 2. เมือ หความรอนแกนา ความรอนถายโอนจากบริเวณ ด ปสูบรเิ วณ ด ทราบ ดอยาง ร……………………………. ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................ 3. หนกั เรียนวาดภาพแบบจาลองการถายโอนความรอนของของเหลว

4. การถายโอนความรอนวิธนี ีเรียกวา ..........................................................................

โดยมีตวั กลางทีเปน (ของแขง/ของเหลว/แกส)…………………………………………………………………………………………

19

ตอนท่ี 3 การถ่ายโอนความร้อนของแกส

จุดประสงค 1. สังเกตและอธบิ ายการถายโอนความรอนของแกส 2. รวบรวมขอมูลและสรางแบบจาลองเพอื อธิบายการถายโอนความรอนของแกส

บนั ทกึ ผลการทดลอง

เวลา (นาที) อุณหภูมอิ ากาศ (องศาเซลเซียส)

บรเิ วณด้านบนของพู่กระดาษ บรเิ วณด้านลา่ งของพกู่ ระดาษ

0 28 30

0.30 29.5 31

1 30 32

1.30 30 36.5

2 30.5 40.5

2.30 30.5 40.5

3 31 41.5

คาถามท้ายกิจกรรม 1. เมอื หความรอนแกอากาศ อากาศมกี ารเคลอื นทอี ยาง ร ทราบ ดอยาง ร……………………………………………… .................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

2. เมือ หความรอนแกอากาศ ความรอนถายโอนจากบรเิ วณ ด ปสบู รเิ วณ ด ทราบ ดอยาง ร……………………… .................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

3. หนกั เรยี นวาดภาพแบบจาลองการถายโอนความรอนของแกส

20

4. การถายโอนความรอนวธิ ีนีเรียกวา ..........................................................................

โดยมีตัวกลางทเี ปน (ของแขง/ของเหลว/แกส)…………………………………………………………………………………………

คลิปวดี โิ อการทดลองตอนที 3 สแกน QR Code นี เพือดูวีดิโอ

21

เรอื่ งท่ี 1 ความร้อนกบั การเปล่ียนแปลงอณุ หภมู ขิ องสสาร

การหาปรมิ าณความรอนทที า หสสารเปลยี นแปลงอุณหภมู ิ จากความสัมพันธระหวางมวล ความรอนจาเพาะ และอุณหภมู ทิ ีเปลียน ป เปนดงั สมการ

Q = mc t

โดยที

Q แทน ปรมิ าณความรอนทสี สาร ดรับหรอื สูญเสีย มหี นวยเปน แคลอรี (cal)

m แทน มวลของสสาร มีหนวยเปน กรัม (g) c แทน ความรอนจาเพาะของสาร มีหนวยเปน แคลอรี/กรมั องศาเซลเซยี ส (cal/g oC)

t แทน อุณหภมู ขิ องสสารทีเปลียนแปลง ป หรือ อุณหภูมสิ งู สุด (t2) อุณหภูมิตาสดุ (t1) มีหนวยเปน องศาเซลเซยี ส (oC)

โจทยการคานวณปริมาณความร้อนทีท่ าให้อุณหภมู ิของสสารเปล่ียนแปลง

ตัวอยา่ ง ตอง หปรมิ าณความรอนแกนากแี คลอรี เพอื ทา หนาทมี ีมวล 100 กรัม มอี ุณหภูมิเพมิ ขึนจาก

10 องศาเซลเซียส เปน 30 องศาเซลเซียส (ความรอนจาเพาะของนา มีคา 1 แคลอรี/กรมั องศาเซลเซียส)

ขันที 1 ขันทาความเขา จปญหา

1. โจทยกาหนดอะ รบาง m = 100 กรัม t = (t2 t1) = 30 10 = 20 องศาเซลเซยี ส c = 1 แคลอรี/กรัม องศาเซลเซียส

2. โจทยขอนี ชสตู ร ด นการคานวณ Q = mc t

ขันที 2 ขนั แสดงวธิ ที า

จากสมการ Q = mc t

Q = (มวล) (ความรอนจาเพาะของนา) (อุณหภูมิสงู สดุ - อณุ หภมู ติ าสุด)

แทนคา Q = (100 กรมั ) (1 แคลอรี/กรัม องศาเซลเซยี ส) (30 - 10 องศาเซลเซยี ส)

Q = (100 กรมั ) (1 แคลอรี/กรัม องศาเซลเซียส) (20 องศาเซลเซียส)

Q = (100) (20) แคลอรี

Q = 2,000 แคลอรี

3. ขนั สรุป ดังนัน นาจะ ดรบั ความรอนปรมิ าณ 2,000 แคลอรี

22

คาชี้แจง หนกั เรียนตอบคาถามตอบ ปนพี รอมแสดงวิธที า หถกู ตอง 1. จงหาปริมาณความรอนทีทา หกลีเซอรอลมวล 100 กรัม ทีอุณหภูมิ 20 องศาเซลเซียสมีอุณหภูมิสูงขึนเปน 30 องศาเซลเซียส (ความรอนจาเพาะของกลเี ซอรอลมคี าเทากับ 0.58 แคลอร/ี กรัม องศาเซลเซียส) ขนั ที 1 ขนั ทาความเขา จปญหา (2 คะแนน) 1.โจทยกาหนด ห

ปรมิ าณความรอนทสี สาร ดรบั หรอื สญู เสยี Q ........................(.............................................................)

มวลของสสาร m ........................(.............................................................)

ความรอนจาเพาะของสาร c ........................(.............................................................) t ........................(.............................................................) อณุ หภูมขิ องสสารทีเปลียนแปลง ป อณุ หภูมิสูงสดุ (t2) อณุ หภมู ติ าสุด (t1)

2.โจทยขอนี ชสตู ร ด นการคานวณ c t Q =m

…………………………… .......…………………… .........…………………………...… …………………………………

(................................) = (...........................) (............................................) (......................................)

ขันที 2 ขนั แสดงวธิ ที า (2 คะแนน) ................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................................................

23

ขนั ที 3 ขันสรุป (1 คะแนน) ดงั นันกลเี ซอรอลมปี ริมาณความรอนเทากบั ............................................................(...........................................)

2. ความรอนทีทองสูญเสยี มคี ากีแคลอรี เมือทองมวล 20 กรัม มอี ุณหภูมิลดลงจาก 30 องศาเซลเซียส เปน 10 องศาเซลเซยี ส (ความรอนจาเพาะของทอง มคี า 0.03 แคลอรี/กรัม องศาเซลเซียส) ขนั ที 1 ขนั ทาความเขา จปญหา (2 คะแนน) 1.โจทยกาหนด ห

ปรมิ าณความรอนทสี สาร ดรบั หรอื สูญเสยี Q ........................(.............................................................)

มวลของสสาร m ........................(.............................................................)

ความรอนจาเพาะของสาร c ........................(.............................................................) t ........................(.............................................................) อุณหภูมิของสสารทีเปลยี นแปลง ป อุณหภมู สิ งู สดุ (t2) อุณหภมู ติ าสุด (t1)

2.โจทยขอนี ชสตู ร ด นการคานวณ

Q = m ............................................... t

…………………………… .......…………………… .........…………………………...… …………………………………

(................................) = (...........................) (............................................) (......................................)

ขนั ที 2 ขนั แสดงวธิ ที า (2 คะแนน) ................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................................................

24

.................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. ขนั ที 3 ขนั สรุป (1 คะแนน)

ดังนันความรอนทีทองสูญเสียมีคาเทา ...............................................................(................................................)

3. หความรอน 1,000 แคลอรี แกนาทีอุณหภูมิ 20 องศาเซลเซียส ทา หนามีอุณหภูมิสูงขึนเปน 40 องศาเซลเซียส นาที ดรับความรอนมีมวลเทา ด (ความรอนจาเพาะของนามีคาเทากบั 1 แคลอรี/กรมั องศาเซลเซยี ส) ขันที 1 ขันทาความเขา จปญหา (2 คะแนน)

1.โจทยกาหนด ห

ปรมิ าณความรอนทสี สาร ดรับหรอื สญู เสยี Q ........................(.............................................................)

มวลของสสาร m ........................(.............................................................)

ความรอนจาเพาะของสาร c ........................(.............................................................) t ........................(.............................................................) อุณหภูมขิ องสสารทีเปลยี นแปลง ป อุณหภมู สิ งู สดุ (t2) อณุ หภูมติ าสุด (t1)

2.โจทยขอนี ชสูตร ด นการคานวณ

Q = ...................... ............................................... t

…………………………… .......…………………… .........…………………………...… …………………………………

(................................) = (...........................) (............................................) (......................................)

25

ขันที 2 ขันแสดงวธิ ีทา (2 คะแนน) ................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. ขันที 3 ขนั สรุป (1 คะแนน)

ดงั นัน..................................................................................................................(................................................)

4. ถาตองการทา หแทงแกวมวล 0.5 กิโลกรัม มีอุณหภูมิสูงขึนจาก 30 องศาเซลเซียส เปน 150 องศาเซลเซียส ตอง หความรอนแทงแกวนกี แี คลอรี (ความรอนจาเพาะของแทงแกว มคี า 0.2 แคลอร/ี กรมั องศาเซลเซียส) ขันที 1 ขันทาความเขา จปญหา

ขนั ที 1 ขนั ทาความเขา จปญหา (2 คะแนน) 1.โจทยกาหนด ห

ปริมาณความรอนทีสสาร ดรับหรือสูญเสีย Q ........................(.............................................................)

มวลของสสาร m ........................(.............................................................)

ความรอนจาเพาะของสาร c ........................(.............................................................) t ........................(.............................................................) อณุ หภูมิของสสารทีเปลียนแปลง ป อณุ หภมู ิสงู สุด (t2) อุณหภมู ติ าสุด (t1)

26

2.โจทยขอนี ชสตู ร ด นการคานวณ ............................................... ...................... Q = ......................

…………………………… .......…………………… .........…………………………...… …………………………………

(................................) = (...........................) (............................................) (......................................)

ขันที 2 ขนั แสดงวิธที า (2 คะแนน) ................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. ขนั ที 3 ขนั สรปุ (1 คะแนน)

ดังนนั ...............................................................................................................(................................................)

27

เรื่องท่ี 2 ความร้อนกบั การเปลี่ยนสถานะของสสาร

การหาปรมิ าณความรอนทที า หสสารเปลยี นสถานะ จากความสมั พนั ธระหวางมวล ความรอนแฝงจาเพาะ เปนดัง สมการ

โดยที Q = mL Q m แทน ปริมาณความรอนทสี สาร ดรบั หรอื สูญเสีย มีหนวยเปน แคลอรี (cal) L แทน มวลของสสาร มหี นวยเปน กรัม (g) แทน ความรอนแฝงจาเพาะของสาร มหี นวยเปน แคลอรี/กรมั (cal/g)

โจทยการคานวณปริมาณความร้อนทท่ี าใหส้ สารเปลีย่ นสถานะ ตวั อย่าง ตอง หปริมาณความรอนเทา ด นการทา หแทงทองแดงมวล 100 กรมั อณุ หภูมิ 1,083 องศาเซลเซียส หลอมเหลวทงั หมดพอดี (ความรอนแฝงจาเพาะของการหลอมเหลวของทองแดงเทากับ 32 แคลอรี/กรมั ) ขนั ที 1 ขันทาความเขา จปญหา

1. โจทยกาหนดอะ รบาง m = 100 กรมั L = 32 แคลอรี/กรมั

2. โจทยขอนี ชสตู ร ด นการคานวณ Q = mL ขันที 2 ขันแสดงวิธที า

จากสมการ Q = mL Q = (มวล) (ความรอนแฝงจาเพาะของการหลอมเหลวของทองแดง)

แทนคา Q = (100 กรัม) (32 แคลอรี/กรัม) Q = (100) (32) แคลอรี Q = 3,200 แคลอรี

ขันที 3 ขันสรุป แทงทองแดงมวล 100 กรัม อณุ หภูมิ 1,083 องศาเซลเซยี ส ตอง ดรบั ปริมาณความรอน 3,200 แคลอรี เพอื

ทา หทองแดงหลอมเหลวทงั หมดพอดี

28

คาช้ีแจง หนกั เรยี นตอบคาถามตอบ ปนพี รอมแสดงวธิ ีทา หถกู ตอง 1. จงคานวณหาปริมาณความรอนทีทา หนาแขงมวล 20 กรัม ทีอุณหภูมิ 0 องศาเซลเซียส ละลายกลายเปนนา หมดพอดีที 0 องศาเซลเซยี ส (ความรอนแฝงจาเพาะของการหลอมเหลวของนามีคาเทากับ 80 แคลอร/ี กรัม)

นาแขง 20 g Q นา 20 g 0 °C 0 °C

ขนั ที 1 ขนั ทาความเขา จปญหา (2 คะแนน) ........................(.............................................................) 1.โจทยกาหนด ห ........................(.............................................................) ........................(.............................................................) ปริมาณความรอนทสี สาร ดรับหรือสญู เสีย

มวลของสสาร m

ความรอนแฝงจาเพาะของสาร L

2.โจทยขอนี ชสตู ร ด นการคานวณ m L Q=

.........…………………………...… = .........…………………………...… .........…………………………...… (............................................) (............................................) (............................................)

ขันที 2 ขันแสดงวิธที า (2 คะแนน) ................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................................................

29

.................................................................................................................................................................................. ขันที 3 ขันสรปุ (1 คะแนน) ดังนัน ปริมาณความรอนของนาเทากับ ...............................................................(................................................)

2. จงคานวณหาปรมิ าณความรอนทีทา หนามวล 10 กรมั ทอี ุณหภมู ิ 100 องศาเซลเซียส ระเหยจนหมดพอดี (ความรอนแฝงจาเพาะของการกลายเปน อของนามคี าเทากบั 540 แคลอรี/กรัม)

นา 10 g อนา 10 g 100 °C 100 °C ขันที 1 ขนั ทาความเขา จปญหา (2 คะแนน) 1.โจทยกาหนด ห

ปรมิ าณความรอนทีสสาร ดรบั หรอื สญู เสยี Q ........................(.............................................................)

มวลของสสาร m ........................(.............................................................)

ความรอนแฝงจาเพาะของสาร L ........................(.............................................................)