ประโยชน์ของ น้ำมัน เปลือกมะนาว

ในปัจจุบันทั่วโลกกำลังให้ความสนใจสารสำคัญโดยเฉพาะสารฟลาโวนอยด์ (Flavonoids) ซึ่งเป็นสารโพลี่ฟีนอลประเภทหนึ่งที่พบมากในเปลือกของผลไม้ตระกูลส้มและมะนาว (citrus) ซึ่งสามารถใช้ผลิตเป็นผลิตภัณฑ์โภชนเภสัชภัณฑ์ (Nutraceutical) ที่มีสรรพคุณทางยา โดยเฉพาะ เฮสเพอริดีน (Hesperidin) ที่งานวิจัยล่าสุดหลายฉบับรายงานว่า เฮสเพอริดีนในเปลือกมะนาว อาจจะมีประสิทธิภาพในการป้องกันการติดเชื้อไวรัสในระบบทางเดินหายใจ ในกลุ่ม Influenza A Virus และ Coronaviruses เช่น SARS MERS และ COVID-19

ในขณะนี้มีบทความหลายชิ้นในวารสารนานาชาติ ได้เสนอให้ผู้ป่วยโควิด-19 บริโภคเฮสเพอริดีนจากส้ม เพราะสารเฮสเพอริดีนสามารถพบได้มากตามส่วนต่าง ๆ ของผลไม้ตระกูลส้มและมะนาว ทั้งจากมะนาวเหลือง (Lemon; C. limon) และมะนาวเขียว (Lime; C. aurantifolia) โดยพบได้มากตามส่วนต่างๆ เช่น เยื่อมะนาวชั้นใน (albedo, mesocarp) และผิวเปลือกมะนาวชั้นนอก (flavedo, epicarp)

คณะวิจัยของเราได้วิเคราะห์ปริมาณของเฮสเพอริดีนในน้ำและผิวเปลือกของมะนาว ด้วยเทคนิก Liquid Chromatography-Mass Spectrometry (LC-MS/MS) พบว่าเฮสเพอริดินเป็นฟลาโวนอยด์ที่พบมากที่สุด ในผิวเปลือก (เฉลี่ย 34.3 mg/100g) ซึ่งมากกว่าในน้ำ (เฉลี่ย 1.8 mg/100ml) ถึง 18 เท่า ดังนั้น เพื่อให้ได้ประโยชน์สูงสุดจากการบริโภคมะนาว นอกจากจะรับประทานน้ำมะนาวแล้ว ยังควรรับประทานเปลือกมะนาวเพื่อให้ได้รับประโยชน์สูงสุดจากฟลาโวนอยด์ชนิดเฮสเพอร์ริดิน ซึ่งอาจจะช่วยยับยั้งไวรัสไม่ให้เพิ่มจำนวนในร่างกายอีกด้วย

ตามที่มีรายงานการศึกษาว่า ผลิตภัณฑ์ที่มีสารเฮสเพอร์ริดินสูงอาจมีส่วนช่วยในการต้านทานการติดเชื้อไวรัส COVID-19 ที่กำลังระบาดอยู่ในปัจจุบันได้ โดยมีหลักฐานการทดลองในหนูยืนยันว่า เฮสเพอร์ริดินที่ได้จากส้มสามารถเข้าไปจับกับโปรตีนตัวรับ (Protein receptor) ชื่อ ACE2 (Angiotensin Converting Enzyme 2) ของเซลล์ร่างกายได้อย่างจำเพาะ ซึ่งช่วยขัดขวางไม่ให้ spike โปรตีนของไวรัสสามารถเกาะกับเซลล์ร่างกาย จึงทำให้สามารถหลีกเลี่ยงการติดเชื้อไวรัสนี้ได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การที่เฮสเพอริดินมีค่าพลังงานในการจับตัว (binding energy) ต่ำ หมายความว่าเฮสเพอร์ริดินสามารถจับกับ ACE2 ได้ดีกว่ายาต้านไวรัสหลายชนิด

ปัจจุบันมีงานวิจัยจำนวนมากที่นำเฮสเพอริดินไปศึกษาผลต่อสุขภาพหลายด้าน พบว่าช่วยต่อต้านโรคเรื้อรังต่างๆ เช่น เกี่ยวกับโรคหลอดเลือดหัวใจ ความผิดปกติในระบบประสาท และมะเร็งบางชนิด เป็นต้น จากคุณสมบัติที่สำคัญคือลดภาวะเครียดจากออกซิเดชั่นและลดการอักเสบที่เกิดขึ้นภายในเซลล์   ยังมีส่วนช่วยลดความผิดปกติของเซลล์เยื่อบุในหลอดเลือดและลดระดับตัวบ่งชี้ของการอักเสบในผู้ป่วยที่เป็น metabolic syndrome ที่ได้รับ hesperidin ในระดับ 500 mg ต่อวัน เป็นเวลา 3 สัปดาห์ อีกทั้งยังช่วยลดความดันโลหิตในอาสาสมัครที่มีภาวะน้ำหนักเกินได้ นอกจากนี้ มะนาวยังมีสารที่ดีต่อการทำงานของเซลล์ในร่างกายอีกหลายชนิด รวมถึงซิเทรตที่มีปริมาณมาก และสารต้านอนุมูลอิสระ เช่น vitamin C, vitamin E , beta–carotenes,diosmin และ eriocitrin เป็นต้น

อย่างไรก็ตาม ส่วนของมะนาวที่นิยมนำไปประกอบอาหารคือน้ำมะนาว จึงมีเปลือกมะนาวเหลือทิ้งเป็นจำนวนมาก หากนำส่วนเหลือทิ้งนี้มาใช้ประโยชน์ในการผลิตสารเฮสเพอริดิน จะสามารถสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับมะนาวได้อีกด้วย โดยเปลือกมะนาวซึ่งเป็นส่วนเหลือทิ้งนั้นสามารถนำมาสกัดเอาเฮสเพอริดินได้ในระดับอุตสาหกรรมซึ่งใช้เครื่องจักรที่สามารถสกัดเปลือกมะนาวได้ถึงครั้งละ 500 กิโลกรัม และสามารถผลิตเฮสเพอริดินได้หน่วยละ 1000 มิลลิกรัม ถึง 36000 หน่วยต่อวัน ดังนั้นการนำเปลือกมะนาวกลับมาใช้ให้เกิดประโยชน์ อาจจะช่วยลดปัญหาขยะจากเปลือกมะนาวที่เหลือทิ้ง รวมทั้งช่วยส่งเสริมให้มูลค่าของมะนาวสูงขึ้น ตลอดจนได้ผลผลิตเป็นยารักษาโรคในราคาที่ประชาชนทั่วไปสามารถเข้าถึงได้     

วิธีบริโภคเปลือกมะนาวอย่างง่าย คือนำเปลือกมะนาวที่ล้างสะอาดแล้ว ไปแช่แข็งประมาณ 2-3 ชั่วโมง จากนั้นนำมาขูดและโรยลงในเครื่องดื่มและอาหาร หรืออบเปลือกมะนาวในเตาอบโดยใช้อุณหภูมิ 200 องศาเซลเซียส แล้วนำไปเป็นส่วนผสมปรุงรสพร้อมกับพริกไทยป่นและ เกลือเล็กน้อย ส่วนเมนูอาหารไทยอื่นๆ เช่น เครื่องดื่ม รวมทั้งอาหารจำพวกแกงเลียง ยำ ต้มยำ ต้มโคล้งต่าง ๆ ส้มตำ และเมี่ยงคำ ซึ่งควรใส่มะนาวหั่นพร้อมเปลือก นอกจากนั้นถ้าใส่หอมใหญ่ หอมแดง เห็ดชนิดต่าง ๆ จะให้ทั้งเคอร์ซีทิน เบต้ากลูแคน และวิตามินซี ซึ่งช่วยเสริมฤทธ์ของเฮสเพอริดินและเสริมภูมิคุ้มกันได้ 

อาหารชนิดหนึ่งที่คณะผู้เขียนขอแนะนำให้รับประทาน เพื่อให้ได้ประโยชน์จากเฮสเพอร์ริดีนที่มีคุณสมบัติ ทั้งต้านอนุมูลอิสระ ต้านการอักเสบ และต้านไวรัส คือมะนาวทรงเครื่อง ที่ปรุงโดยการใช้มะนาวออร์แกนิกที่หั่นพร้อมเปลือก โรยด้วยถั่วบด กุ้งแห้งบด มะพร้าวคั่วบด หอมซอยและกระเทียมซอย เป็นเครื่องเคียง เติมพริกหั่นและน้ำผึ้งตามชอบ คลุกเคล้าให้เข้ากัน เสิร์ฟให้รับประทานเป็นคำ ก็จะได้เมนูจากเปลือกและน้ำมะนาวที่รับประทานง่าย ได้คุณค่าสูงจากสมุนไพรไทยที่ส่งเสริมให้มีสุขภาพดีอีกด้วย

หลังจากราคามะนาวพุ่งสูง แพงยันเปลือก คอลัมน์ ‘อิน เดอะ คิทเช่น’ ฉบับนี้ จึงขอนำประโยชน์ของ ‘เปลือกมะนาว’ มาฝากคุณผู้อ่านให้ได้ลองนำไปใช้กัน เผื่อหลังจากนี้เวลาบีบมะนาวใช้จะได้ไม่เผลอทิ้งเปลือกลงถังขยะไปเสียก่อน

เริ่มต้นกันที่ประโยชน์แรกเปลือกมะนาว นอกจากจะช่วยดับกลิ่นคาวที่มือ ด้วยการเอามาถูที่นิ้ว หลังจากหั่นเนื้อสัตว์หรือล้างจานแล้ว ยังมีประโยชน์ในการดับกลิ่นทั้งครัวได้ วิธีการนั้นแสนง่าย เพียงนำเอาเปลือกมะนาวไปคั่วในกระทะด้วยไฟอ่อนๆ หรืออบในเตาไฟ ประมาณ 300 องศาฟาเรนไฮต์ นาน 4 – 5 นาที จากนั้นเปิดฝาเตาอบปล่อยให้กลิ่นหอมของมะนาวจากเตากระจายไปทั่วห้องครัวทำให้ห้องครัวกลับมามีกลิ่นหอมสดชื่นอีกครั้ง

นอกจากนี้ สำหรับใครที่เครซี่กลิ่นมะนาว สามารถสกัด ‘น้ำมันหอมระเหย’ ใช้บำบัดโรคและอารมณ์ความรู้สึกได้ แต่อาจจะต้องใช้เปลือกมะนาวแบบสดๆ ชนิดปอกเปลือกเสร็จแล้วใช้เลยทันที หรือนำไปแช่ในตู้เย็นเพื่อรักษาน้ำมันตรงเปลือกไม่ให้ระเหย จากนั้นนำไปสกัดเอาตัวน้ำมันหอมระเหย ไปผสมกับพวกสบู่หรือโลชั่นใช้ในโอกาสต่อไป หรือจะนำไปเป็นส่วนผสมของน้ำหอมตั้งไว้ในห้องพัก หรือห้องทำสปาของโรงแรม เพื่อสร้างความรู้สึกผ่อนคลายให้กับลูกค้า

อีกประโยชน์ที่ไม่ควรมองข้ามของเปลือกมะนาว คือ สามารถไล่ยุงและแมลงได้ แต่อาจจะต้องใช้ทั้งลูกเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ พร้อมผนึกกำลังกับตะไคร้หอมและมะกรูด วิธีการทำนั้นไม่ยาก เริ่มจากการนำตะไคร้หอมมาหั่นและตำ เพื่อให้ตัวน้ำมันหอมระเหยออกมาจากตัวใบ และคั้นน้ำมะนาวและมะกรูดเตรียมไว้ จากนั้นนำตัวตะไคร้หอมที่ตำแล้วกับเปลือกมะนาวและเปลือกมะกรูดห่อด้วยผ้าขาวบางไปต้มในน้ำเดือด ขั้นตอนต่อมา คือ การเติมน้ำมะนาวและน้ำมะกรูดลงไปในหม้อ เพื่อเพิ่มความเป็นกรด ซึ่งเป็นคุณสมบัติสำคัญในการไล่แมลง เมื่อต้มเสร็จแล้ว ก็นำไปกรอกใส่ขวดสเปรย์ เพื่อนำไปฉีดในจุดที่ต้องการ และสามารถนำมาฉีดที่ผิวหนังป้องกันไม่ให้ยุงและแมลงมากวนใจ

นอกเหนือจากประโยชน์ในเชิงกลิ่นแล้ว เปลือกมะนาวยังสามารถขจัดพวกคราบสกปรกต่างๆ ได้ เช่น คราบในเตาไโครเวฟ วิธีการ คือเตรียมน้ำใส่ถ้วยที่สามารถใส่เข้าไปในไมโครเวฟได้ แล้วหั่นมะนาว บีบน้ำลงไป แล้วใส่เปลือกมะนาวลงไปในถ้วย จากนั้นนำไปอุ่นในตัวไมโครเวฟ 2 นาที แล้วปล่อยให้ไมโครเวฟคลายอุณหภูมิความร้อนแล้วใช้ผ้าเช็ดคราบสกปรกออก

นอกจากนี้ ยังสามารถนำไปใช้ขัดเครื่องครัวเครื่องเรือนสแตนเลสที่เริ่มหมอง ด้วยการนำเปลือกมะนาวจิ้มเกลือป่นขัดถูตัวเครื่องครัวให้ทั่ว ก็จะช่วยเรียกความเงาวับกลับมาอีกครั้ง โดยไม่ต้องเสียสตางค์ซื้อน้ำยาขัดเงาแม้แต่แดงเดียว

ส่วนพวกถ้วยชากาแฟที่ใช้งานเป็นประจำ สามารถนำมาขจัดคราบชากาแฟได้ง่ายๆ ด้วยการนำเปลือกมะนาวใส่ลงไปในถ้วย แล้วเทน้ำร้อน แช่ทิ้งไว้ราว 2 ชั่วโมง คราบชากาแฟก็จะหายไปอย่างง่ายดาย โดยไม่ต้องเปลืองแรงขัดแรงล้างเช่นกัน

ด้านประโยชน์สุดท้ายของเปลือกมะนาวที่จะนำมาฝากกันในฉบับนี้ พนักงานในแผนกสปา สามารถนำมาปรับใช้ ด้วยการนำมาขัดถูข้อศอก หัวเข่า และเล็บเท้าเล็บมือของลูกค้าขณะทำสปาได้ โดยใช้คู่กับเกลือทำสปา ซึ่งจะช่วยให้ผิวพรรณของลูกค้าโรงแรมไม่แห้งหยาบกร้าน

และนี่ คือ อรรถประโยชน์ส่วนหนึ่งของ ‘เปลือกมะนาว’ คุณผู้อ่านทราบแล้ว นำไปปรับใช้ได้ทันที แล้วจะพบว่าแค่เปลือกมะนาว ก็ทำให้ชีวิตของคุณ ดีขึ้นจริงๆ

THB

https://www.thaihotelbusiness.com

มุ่งเน้นการนำเสนอข่าวสาร ความเคลื่อนไหว อัพเดททุกความเป็นไปในแวดวง รวมถึงบทความสาระอันมีประโยชน์แก่ผู้ประกอบการ ในกลุ่มอุตสาหกรรมโรงแรมและการท่องเที่ยวในประเทศไทย

เปลือกมะนาวมีประโยชน์อะไร

ในเปลือกมะนาวมีสารอะไรบ้าง

ผิวมะนาวกินได้ไหม