ข้อสอบ การ งาน อาชีพ ม. 4 หน้าที่และบทบาทของตนเอง

หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 การทำงานเพื่อดำรงชีวิตอย่างมีคุณค่าในสังคม

หน้าที่และบทบาท

1.ความหมายของหน้าที่และบทบาท หน้าที่ - ภาระรับผิดชอบของบุคคลที่ จะต้องปฏิบัติ หน้าที่ของพ่อแม่ที่มีต่อลูก หน้าที่ของลูกที่มีต่อพ่อแม่ บทบาท - การปฏิบัติตามสิทธิ หน้าที่อัน เนื่องมาจากสถานภาพของบุคคล เนื่องจากบุคคลคนหนึ่งมีหลาย สถานภาพในคนเดียวกัน ดังนั้น บทบาทจึงต้องปฏิบัติไปตาม สถานภาพในสถานการณ์นั้นๆ หน้าที่ และ บทบาท การปฏิบัติตนในสิ่งที่ถูกที่ควร ด้วยความรับผิดชอบตาม สถานภาพของตนเอง
2 หน้าที่และบทบาทในฐานะ สมาชิกของครอบครัว ครอบครัว หมายถึง องค์กรที่มีขนาดเล็กที่สุดในสังคม ซึ่งประกอบด้วยบุคคล ที่มีความสัมพันธ์กันทางสายโลหิต ซึ่งได้แก่ พ่อ แม่ บุตร และญาติพี่น้อง โดยทุก คนที่อาศัยอยู่ด้วยกัน ถือว่าเป็นสมาชิกของครอบครัว การอยู่ด้วยกัน ย่อมมีการพูดคุย ประพฤติปฏิบัติต่อกันในสถานการณ์ต่างๆ สมาชิกแต่ละคนจึงต้องเรียนรู้หน้าที่และบทบาทของตนเอง เพื่อให้ประพฤติปฏิบัติ ต่อกันได้อย่างถูกต้องเหมาะสม
3. หน้าที่และบทบาทในฐานะสมาชิกของ ครอบครัว * ให้นักเรียนยกหน้าที่และบทบาทในฐานะต่างๆ ลงในสมุด ดังนี้ - หน้าที่และบทบาทในฐานะพ่อแม่ - หน้าที่และบทบาทในฐานะลูกหลาน - หน้าที่และบทบาทในฐานะพี่หรือน้อง ลงในสมุด (ปล.หนังสือหน้า 7-9)
4. ประโยชน์ของการปฏิบัติตนตามหน้าที่ และ บทบาทในฐานะสมาชิกของครอบครัว 1. บ้านหน้าอยู่อาศัย เพราะ ทุกคนแบ่งงานบ้านกันทา และ ช่วยกันทาจนสาเร็จ 2. แบ่งเบาภาระงานบ้านของสมาชิกในครอบครัว ทาให้ไม่ เหนื่อยจนเกินไป 3. สร้างสัมพันธภาพที่ดีระหว่างสมาชิกในครอบครัว เพราะทุก คนได้ทางานร่วมกัน ช่วยเหลือซึ่งกันและกัน 4. ทุกคนในครอบครัวมีสุขภาพกายและสุขภาพจิตดี

หน้าที่ของบุคคลที่มีต่อครอบครัว
ในแต่ละครอบครัวต้องมีหัวหน้าครอบครัว มีสมาชิก แต่ละคนมีหน้าที่ต่างกัน แต่ละคนจะต้องปฏิบัติตามบทบาทหน้าที่ของตนดังนี้
1.หน้าที่ของบิดามารดา บิดามารดาเป็นหัวหน้าครอบครัวที่ต้องดูแลรับผิดชอบสมาชิกทุกคนในครอบครัว มีความสำคัญควรปฏิบัติตนดังนี้
1.1 เป็นแบบอย่างที่ดีแก่บุตร ด้านการประพฤติ ปฏิบัติตนที่ถูกต้อง
1.2 ดูแลให้ความอบอุ่น สังเกตพฤติกรรมเป็นที่ปรึกษาในทุกๆเรื่อง พร้อมทั้งให้คำแนะนำแก่บุตร
1.3 รู้จักหาและใช้จ่ายทรัพย์ ประหยัดอดออม มีการวางแผนการใช้จ่ายในครอบครัว
1.4 สนับสนุนบุตรในทุกๆด้านตามความถนัดและความสามารถ
1.5 รับผิดชอบต่อสมาชิกในครอบครัว เป็นผู้นำและชักจูงให้ปฏิบัติในสิ่งที่ดีงาม ได้แก่
- ให้ทำดี มีหลักศาสนายึดเหนี่ยวจิตใจ
- ให้เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ มีน้ำใจต่อเพื่อนมนุษย์
- ให้ศึกษาเล่าเรียน ขวนขวายหาความรู้อยู่เสมอ

2. หน้าที่ของสามีภรรยา สามีภรรยามีบทบาทและหน้าที่ดังนี้
2.1 ปรับตัวเข้าหากัน มีใจคอหนักแน่น ขยัน อดทน
2.2 เอื้อเฟื้อ เสียสละพร้อมจะช่วยเหลือเกื้อกูล
2.3 มีเหตุผล เข้าใจความรู้สึก เอาใจใส่ ห่วงใยกัน ศึกษาปัญหาแต่ละฝ่าย และช่วยกันแก้ไข
2.4 มีความซื่อสัตย์ ให้เกียรติและยกย่องกันและกัน
2.5 เคารพบิดามารดาทั้งสองฝ่ายและให้ความช่วยเหลือตามแก่ฐานะ

3. หน้าที่ของบุตร บุตรที่ดีควรปฏิบัติตามนี้
3.1 เชื่อฟังคำสั่งสอนของบิดามารดา
3.2 ช่วยเหลือบิดามารดาทำงานด้วยความเต็มใจ เช่น การทำความสะอาดบ้าน รดน้ำต้นไม้ ฯลฯ
3.3 รู้จักประหยัดอดออม ใช้จ่ายเงินเฉพาะที่จำเป็น หรือช่วยหารายได้เสริม ให้แก่ครอบครัว
3.4 ตั้งใจศึกษาเล่าเรียน หมั่นศึกษาหาความรู้เพิ่มเติม
3.5 มีความกตัญญู ดูแลบิดามารดา ผู้มีพระคุณ เมื่อเจ็บป่วยและยามแก่ชรา
ความแตกต่างกันในเรื่องของเรื่องวุฒิภาวะ เพศและวัย รูปร่างหน้าตา ความรู้สึกนึกคิด นิสัยใจคอย่อมไม่มีปัญหาและอุปสรรคใดๆ หากสมาชิกทุกคนในครอบครัวรู้จักบทบาทและหน้าที่ของตนปฏิบัติอย่างเต็มที่ เต็มความสามารถจะส่งผลให้ครอบครัวมีความสุข

แผนการจัดการเรียนรู้รายชั่วโมง

หน่วยการเรียนรู้ ที่ 1 เรื่องที่ 1 การทำงานเพื่อดำรงชีวิตอย่างมีคุณค่าในสังคม

ชั้น มัธยมศึกษาปีที่ 4 - 6 เวลา 2 ชั่วโมง

1. เป้าหมายของเรื่อง

เข้าใจการอยู่ร่วมกับบุคคลอื่นในครอบครัวและสังคมให้มีความสุข รู้จักบทบาทหน้าที่ ความรับผิดชอบของตนเองและบทบาทหน้าที่ที่ควรปฏิบัติต่อผู้อื่นด้วย

2. ตัวชี้วัด

ง 1.1 ม. 4-6 /1 อธิบายวิธีการทำงานเพื่อการดำรงชีวิต

3. สาระการเรียนรู้

เรื่องที่ 1 หน้าที่และบทบาทของตนเองที่มีต่อสมาชิกในครอบครัว โรงเรียนและชุมชน

- หน้าที่และบทบาทของสมาชิกในครอบครัว

- หน้าที่และบทบาทของสมาชิกในโรงเรียน

- หน้าที่และบทบาทของนักเรียนต่อครูและบุคลากรอื่นในโรงเรียน

- หน้าที่และบทบาทของนักเรียนต่อชุมชน

4. สมรรถนะ / คุณลักษณะที่เน้น

4.1 สมรรถนะ

1. การสื่อสารด้วยการพูดและการเขียน

2. การคิดวิเคราะห์ สังเคราะห์

3. การนำกระบวนการต่างๆไปใช้ในชีวิตประจำวัน

4.2 คุณลักษณะ

1. มีวินัย

2. ใฝ่เรียนรู้

3. มุ่งมั่นในการทำงาน

4. มีจิตสาธารณะ

5. หลักฐานแสดงผลการเรียนรู้

5.1 ชิ้นงาน

1. เรียงความเรื่องครอบครัวที่ฉันต้องการให้เป็น

2. ใบงานสำรวจกิจกรรมที่สามารถทำร่วมกันในครอบครัวจะช่วยประหยัดรายจ่าย

3. ใบงานการปฏิบัติดูแลสมาชิกในครอบครัวที่ต่างวัย ต่างเพศ

6. การบูรณาการ

บูรณาการการเรียนรู้

กลุ่มสาระการเรียนรู้ ภาษาไทย การเขียนเรียงความ

กลุ่มสาระการเรียนรู้ สุขศึกษาและพลศึกษา การดูแลสมาชิกในครอบครัววัยต่างๆ ความรู้เรื่องการดูแลที่อยู่

อาศัยให้ถูกสุขลักษณะ

กลุ่มสาระการเรียนรู้ สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ประวัติความเป็นมา ของชุมชนที่อยู่อาศัย

7. กิจกรรมการเรียนรู้

ชั่วโมงที่ 1 หน้าที่และบทบาทของนักเรียนที่มีต่อครอบครัว

1. ขั้นนำเข้าสู่บทเรียน

1. ครูทำความคุ้นเคยกับนักเรียนโดยการแนะนำตนเอง รายละเอียดวิชาที่สอน และให้นักเรียนแนะนำตนเองเป็นรายบุคคล

2. ครูแจ้งผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง การวัดผล ประเมินผล เวลาเข้าห้องเรียน ทำความตกลงในการเรียนและภาระงานร่วมกับนักเรียน

3. แนะนำหนังสือรายวิชาพื้นฐานการงานอาชีพและเทคโนโลยี ชั้นม.4-6 หน่วยที่ 1 ของสำนักพิมพ์ประสานมิตร และแหล่งค้นคว้าเพิ่มเติมที่ใช้ประกอบการเรียนรู้

4. ครูนำภาพและข่าวจากสื่อสิ่งพิมพ์เกี่ยวกับปัญหาครอบครัวและในสถาบันต่างๆมาให้นักเรียนดู

5. นักเรียนวิเคราะห์ภาพและข่าวจากสื่อ พร้อมทั้งแสดงความคิดเห็นเพิ่มเติม

2. ขั้นสอน ( กระบวนการทางสังคม / กระบวนการสร้างองค์ความรู้ / กระบวนการคิดวิเคราะห์ / กระบวนการเรียนรู้จากประสบการณ์จริง)

1. ครูสอบถามนักเรียนว่าจากปัญหาที่สื่อนำเสนอ มีสาเหตุจากอะไร

2. นักเรียนตอบคำถามตามความสมัครใจ

3. ครูและนักเรียนช่วยกันสรุปปัญหาและแนวทางแก้ไข

4. ครูสอบถามนักเรียนว่าต้องการอยู่ในครอบครัวที่มีบรรยากาศแบบใด

5. ให้นักเรียนบอกความหมายของครอบครัว และการปฏิบัติตนในครอบครัว

6. แบ่งนักเรียนออกเป็น 6 กลุ่มๆ ตามความสมัครใจ เพื่อร่วมกันอภิปรายตามหัวข้อที่ครูกำหนด ภายในเวลา 10 นาที ดังนี้

กลุ่มที่ 1 วินัยเริ่มที่บ้าน สอนลูกหลานให้มีระเบียบ

กลุ่มที่ 2 รักวัวให้ผูกรักลูกให้ตี

กลุ่มที่ 3 ความรักความเข้าใจคือสายใยของครอบครัว

กลุ่มที่ 4 กฎของครอบครัวคือรั้วของบ้าน

กลุ่มที่ 5 ลูกคือโซ่ทองคล้องใจพ่อแม่

กลุ่มที่ 6 บ้านคือวิมานของเรา

7. ให้ตัวแทนนักเรียนแต่ละกลุ่มออกมานำเสนอผลการอภิปรายหน้าห้องเรียนกลุ่มละไม่เกิน 5 นาที

8. ครูสรุปผลการอภิปรายเกี่ยวข้องกับหน้าที่และบทบาทการดำเนินชีวิตของนักเรียนที่ควรปฏิบัติกับตนเองพ่อแม่สมาชิกในครอบครัวเพื่อทำให้ครอบครัวและสมาชิกทุกคนมีความสุข

9. ให้นักเรียนสรุปและบอกเหตุผลของการอยู่ในครอบครัวที่ดีและสมาชิกมีความสุขได้

10. ให้นักเรียนสรุปบทบาทของนักเรียนที่ควรปฏิบัติตนเป็นสมาชิกที่ดีของครอบครัว

3. ขั้นสรุปและประเมินผล

1. ครูสรุปความรู้ที่นักเรียนช่วยกันอภิปรายและวิเคราะห์ร่วมกัน ว่า ครอบครัว คือหน่วยที่เล็กที่สุดของสังคม แต่เป็นตัวจักรสำคัญที่จะทำให้สังคมเจริญก้าวหน้า ครอบครัวที่ดีย่อมสร้างบุคลากรที่ดีสู่สังคมด้วย

2. ครูให้นักเรียนช่วยกันสรุปบทบาทหน้าที่ของนักเรียนเมื่ออยู่ในครอบครัว ในฐานะเป็นลูก เป็นพี่หรือน้อง ในฐานะหลานที่มีผู้สูงวัยอาศัยอยู่ร่วมด้วย

3. ให้นักเรียนศึกษาความรู้เพิ่มเติมจากหนังสือเรียนรายวิชาการงานอาชีพและเทคโนโลยี ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4- 6 หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 เรื่องที่ 1 ของสำนักพิมพ์ประสานมิตร

4. ให้นักเรียนทำกิจกรรมพัฒนาการคิดท้ายบทเรียนที่ 1 จากหนังสือเรียนรายวิชาการงานอาชีพและเทคโนโลยี ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4- 6 หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 เรื่องที่ 1 ของสำนักพิมพ์ประสานมิตร

ชั่วโมงที่ 2 หน้าที่และบทบาทของนักเรียนที่มีต่อโรงเรียนและชุมชน

1. ขั้นนำเข้าสู่บทเรียน

1. ครูใช้คำถามนำกับนักเรียนว่า เคยได้ยินคำว่า โรงเรียนคือบ้านหลังที่สองของนักเรียน หรือไม่

2. ให้นักเรียนช่วยกันวิเคราะห์ความหมาย

3. นักเรียนอาจตอบคำถามอย่างหลากหลาย เช่น เคย ไม่เคยได้ยิน และให้นักเรียนช่วยกันอภิปราย

1. ครูสอบถามนักเรียนว่านอกจากครอบครัวแล้วนักเรียนยังเป็นสมาชิกในสังคมใดบ้าง

2. นักเรียนช่วยกันสรุปคำตอบได้ ดังนี้

- โรงเรียน

- ชุมชนหรือหมู่บ้าน

- และอื่นๆ ที่อาจมีนักเรียนเป็นสมาชิกอยู่ เช่น สมาคม ชุมนุม เป็นต้น

3. ครูให้นักเรียนช่วยกันบอกความสำคัญของคำว่า โรงเรียน ชุมชน มีความแตกต่างในการดำรงสถานภาพของนักเรียนอย่างไร

4. ให้นักเรียนวิเคราะห์ความหมาย ที่ว่า โรงเรียน คือ บ้านหลังที่สองของนักเรียนอย่างไร

5. ครูซักถามนักเรียนว่าเราควรปฏิบัติตนอย่างไร เพื่อให้ตนเองมีความสุขในการอยู่ร่วมกับบุคคลอื่นและสามารถปฏิบัติตนให้เกิดประโยชน์ในสังคมนั้นๆ ด้วย ในหัวข้อต่อไปนี้

1. การปฏิบัติตนต่อครู

2. การปฏิบัติตนต่อบุคลากรอื่นๆในโรงเรียน

3. การปฏิบัติตนต่อเพื่อน

4. การปฏิบัติตนต่อสมาชิกในชุมชนหรือสังคม

3. ขั้นสรุปและประเมินผล

1. ให้นักเรียนสรุปบทบาทของนักเรียนที่ควรปฏิบัติตนเป็นสมาชิกที่ดีของโรงเรียนโดยระดมความคิด

2. ครูและนักเรียนช่วยกันสรุปความสำคัญของการอยู่ร่วมกับผู้อื่นและปฏิบัติตนเป็นสมาชิกที่ดีในองค์กรนั้นจะเป็นประโยชน์ต่อตัวนักเรียนและส่วนรวมด้วย

3. ให้นักเรียนเขียนโครงการเพื่อพัฒนาชุมชนที่อยู่อาศัยได้อย่างสร้างสรรค์และเป็นรูปธรรมส่งครูในสัปดาห์ต่อไป เพื่อเก็บคะแนน

8. สื่อการเรียนรู้ / แหล่งการเรียนรู้

1. หนังสือเรียนการงานอาชีพและเทคโนโลยี ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4-6 สำนักพิมพ์ประสานมิตร

2. ภาพข่าวปัญหาภายในครอบครัวหรือจากสมาชิกในครอบครัว จากสื่อสิ่งพิมพ์ต่างๆ

3. สื่ออินเทอร์เน็ต