ธรรมชาติของการวดั ผลทางการศกึ ษา.......................................................................... 2 Show ความมุง หมายของการวดั ผลการศึกษา......................................................................... 3 หลกั ของการวัดผลการศึกษา........................................................................................ 3 ประเภทของการวัดผลประเมินผล................................................................................ 4 จรรยาบรรณของนักวดั ผล............................................................................................ 6 ประโยชนข องการวดั ผลการศกึ ษา................................................................................ 7 2 พฤตกิ รรมทางการศกึ ษา และ เครื่องมือวัดพฤตกิ รรมการเรียนรู............................ 13 มาตรการวดั (Measurement Scales) ...................................................................... 13 การวดั พฤติกรรมทางการศึกษา.................................................................................... 14 การกําหนดจดุ ประสงคก ารเรยี นรู................................................................................ 15 วิธกี ารประเมนิ พฤตกิ รรมทางการศึกษาและเคร่อื งมือวดั พฤติกรรมการเรยี นรู 17 3 เครอ่ื งมอื วัดพฤตกิ รรมการเรยี นรดู า นพุทธิพสิ ยั ..................................................... 33 ระดบั ขั้นของพฤติกรรมดานพทุ ธิพสิ ยั .......................................................................... 33 วธิ กี ารวัดพฤติกรรมดานพทุ ธพิ สิ ยั ................................................................................ 35 ประเภทของแบบทดสอบ............................................................................................. 35 การเขยี นขอสอบเพอ่ื วัดพฤติกรรมดา นพทุ ธพิ สิ ัย.......................................................... 38 การสรางแบบทดสอบ................................................................................................... 44 4 คุณภาพของแบบทดสอบ...................................................................................... 51 คุณลกั ษณะทด่ี ขี องแบบทดสอบ................................................................................... 51 การวเิ คราะหขอ สอบ..................................................................................................... 53 ความเช่อื มน่ั (Reliability) ........................................................................................... 62 ความเท่ียงตรง (Validity) ........................................................................................... 68 5 เครื่องมือวดั พฤตกิ รรมการเรียนรดู า นจติ พสิ ัย........................................................ 77 ระดับขน้ั พฤติกรรมทางดา นจติ พิสยั (Level of affective domain).......................... 77 ธรรมชาตขิ องการวัดพฤติกรรมดา นจติ พิสยั .................................................................. 78 วธิ กี ารวดั พฤตกิ รรมดานจิตพิสยั ................................................................................... 79 การสรางเครื่องมือวดั จิตพิสัย........................................................................................ 82 การตรวจสอบคุณภาพของเครอ่ื งมอื วัดจิตพิสัย............................................................ 92 6 เครอื่ งมอื วัดพฤติกรรมการเรยี นรดู านทกั ษะพสิ ยั ................................................... 99 ระดบั ข้นั ของพฤติกรรมดา นทกั ษะพิสัย........................................................................ 99 บทที่ หนา การวัดผลการเรยี นรู..................................................................................................... องคป ระกอบทใี่ ชใ นการตดั เกรด................................................................................... ระดบั คะแนนหรอื เกรด................................................................................................ เครอ่ื งมือดิจิทัล/Application ในการสรา งเคร่อื งมือวัดประเมนิ ................................. ภาคผนวก แนวทางการวดั ประเมินผลในสถานศึกษาข้ันพ้ืนฐานและเอกสารหลักฐานการศึกษา ตามหลกั สูตรแกนกลางการศกึ ษาขนั้ พนื้ ฐาน 2551...................................................... บทที่ 1 หลกั การ แนวคดิ เก่ยี วกบั การวัดและประเมินผลการเรียนรู* ฑติ ยา สทิ ธโิ สภาสกุล1 การวัดและประเมินผลการเรียนรู เปน องคป ระกอบสําคัญในการจัดการเรยี นรู มีความสําคัญเช่ือมโยง 1.1 ความหมายของการทดสอบ การวดั ผล และการประเมนิ ผล ของมนษุ ย หรอื จํานวน บคุ คลตัง้ แตส องคน หรอื มากกวา ขึ้นไป ตอบสนองออกมา แลวกําหนดคุณลักษณะของพฤติกรรมที่แสดงออกมาดังกลาวดวยตัวเลข (พิชิต ฤทธ์ิจรูญ, จากความหมายดงั กลาวอาจสรุปไดวา การทดสอบ หมายถงึ กระบวนการใชเครื่องมอื อยางเปนระบบ 1.1.2 การวดั ผล (Measurement) *ปรับเพิ่มจากบทที่ 1 ความรูเบ้ืองตนเก่ียวกับการวัดผลประเมินผลการศึกษา โดยสุภรณ ล้ิมบริบูรณและคณะ. (2559). การวัดและประเมินผลการเรียนรู (Learning Measurement and Evaluation). คณะครุศาสตร มหาวิทยาลัยราชภัฏ บา นสมเดจ็ เจาพระยา 2 การวดั และประเมนิ ผลการเรยี นรู สรปุ ไดวา การวดั ผล หมายถึง กระบวนการในการกําหนดตัวเลขใหกับคุณลักษณะตาง ๆ ของคน 1.1.3 การประเมินผล (Evaluation) 1.2 ธรรมชาตขิ องการวดั ผลทางการศกึ ษา เคร่อื งมือหรือส่ิงเรา ใหบคุ คลแสดงพฤตกิ รรมออกมากอ น จงึ วดั พฤตกิ รรมน้ันและกาํ หนดคุณลกั ษณะพฤติกรรม 1.2.2 การวัดผลการศึกษามีหนวยการวัดไมคงท่ีหรือมีความแตกตางกัน เพราะหนวยการวัดจะ 1.2.3 การวัดผลการศึกษามีความคลาดเคลื่อน (Error) การวัดผลและการประเมินทางการศึกษาก็ 1.2.4 การวัดผลทางการศึกษาเปนการวัดที่ไมสมบูรณทั้งหมด เพราะเราไมสามารถวัดลักษณะตางๆ 1.2.5 การวัดผลการศึกษาเปนงานสัมพันธ เพราะผลที่ไดจากการวัดไมมีความหมายในตัวเองจะมี ธรรมชาตทิ ั้ง 5 ประการดงั กลาวขา งตน อาจสรุปไดว า การวดั ผลทางการศกึ ษาเผชิญกบั ปญหาและ การวดั และประเมนิ ผลการเรยี นรู 3 เปาหมาย (Ends) และมีสวนที่จะชวยใหครู ผูบรหิ าร ตลอดจนผูเกี่ยวของอื่นๆ พัฒนางานศึกษาของเด็กใหดี 1.3 ความมงุ หมายของการวัดผลการศกึ ษา อะไร หรือทําการวัดผลไปทําไม โดยท่ัวไปเราทําการวัดผลเพ่ือจุดมุงหมาย 5 ประการ ดังน้ี (เพชราวดี 1.3.1 เพือ่ จัดตําแหนง (Placement) เปนการวัดผลเพื่อใหท ราบวา ผูเรียนมคี วามรคู วามสามารถอยู 1.3.2 เพื่อเปรียบเทียบ (Assessment) เปนการวัดเพื่อเปรียบเทียบความสามารถหลังจากท่ีนักเรียนได 1.3.3 เพ่ือวินิจฉัย (Diagnostic) เปนการวัดเพื่อคนหาสาเหตุของความบกพรองในการเรียน เชน 1.3.4 เพื่อพยากรณ (Prediction) เปนการวัดเพื่อการนําผลไปทํานายเหตุการณในอนาคตของ 1.3.5 เพ่อื ประเมินผล (Evaluation) เปนการนาํ ผลการวดั ไปใชเพอื่ เปนขอมลู ในการตัดสนิ ใจวาสิ่งที่ 1.4 หลักของการวัดผลการศกึ ษา เหมาะสมกับการวัดแตล ะครง้ั คณุ ภาพดผี ลการวัดเชอ่ื ถอื ได ถา เคร่ืองมอื มีคุณภาพไมด ีผลการวัดกค็ ลาดเคล่ือน ความไดเ ปรยี บเสยี เปรยี บระหวา งผถู กู วดั ดวยกัน ความหมายโดยวธิ ีใด จะเปรียบเทยี บกบั ส่งิ ใด เชน เทยี บกบั กลมุ หรือเกณฑ 4 การวัดและประเมนิ ผลการเรยี นรู 1.5 ประเภทของการวัดผลประเมินผล 1.5.1 จําแนกตามจุดประสงคข องการประเมิน ความสามารถของนักเรยี น (Student Performance) ในดานตา ง ๆ ดงั น้ี ดงั น้นั ผลของการประเมนิ ผลกอนสอนจะชว ยใหสามารถรวบรวมขอ มลู ตาง ๆ ตอ ไปนี้ กอ นท่ีจะเรมิ่ ทําการสอน 2) การประเมนิ ผลยอ ย ทดสอบหลังจากจบการเรียนแตละหนวยการสอนแลว จุดประสงคหลักของการประเมินผลยอยก็คือ การวัด การวัดและประเมนิ ผลการเรยี นรู 5 3) การประเมนิ ผลรวม การเรียนการสอนวิชาน้ันแลว เพื่อเปนขอมูลสําหรับตัดสินความสามารถของผูเรียน หรือดูวาผูเรียนเกิด (1) ใหเกรด 1.5.2 จาํ แนกตามระบบการวัดผล หรอื ตรวจสอบความสามารถในการเรียนรขู องผเู รียนวา เกงออน ดีเลว เพยี งใด เม่อื เทียบกับคนสว นใหญ คาํ วา “กลุม (Norm)” ในท่ีนก้ี ็คือคาท่ีใชแทนสภาพหรือลักษณะโดยสวนรวมทําหนาท่ีเปน 2) การวดั ผลแบบอิงเกณฑ 6 การวัดและประเมนิ ผลการเรยี นรู เกณฑข้ันต่ําที่ระบุพฤติกรรมที่สําคัญและมีคุณคาตอการเรียนรูของผูเรียน เกณฑที่กําหนดจะสูงตํ่ามากนอย 1.5.3 จาํ แนกตามวิธีการ/เปา หมายการประเมิน assessment) เม่ือส้ินสุดกระบวนการเรียนรูเพ่ือตัดสินคุณคาในการบรรลุวัตถุประสงคหรือผลลัพธการเรียนรู 2) การประเมนิ ขณะเรยี นรู (Assessment as learning: AaL) 1.6 จรรยาบรรณของนกั วัดผล วัดผลไวอยา งเครง ครัด ไดแ ก รางวลั เชน ไมน ําขอสอบ หรือคัดลอกขอ สอบออกจากหองสอบ เปนตน ลาํ เอยี ง ไมใชอ ารมณในการตรวจขอ สอบ เปนตน ความอดทน ขยนั มคี วามมุมานะ ไมเ ฉือ่ ยชา รอบคอบ เพราะถาเกิดความผิดพลาดก็มักเกิดปญหาตามมามากมาย เชน การทําขอสอบ การบรรจุซอง การ การวัดและประเมนิ ผลการเรยี นรู 7 1.6.5 มีความรับผิดชอบสูง นักวัดผลการศึกษาน้ันจะตองสามารถเก็บความลับไดดี ผูออกขอสอบ 1.6.6 ตรงตอเวลา นักวัดผลจะตองเปนคนท่ีตรงตอเวลา เชน การนัดสงขอสอบ นัดวันสอบ นักเรยี น 1.6.7 สนใจในเทคนิคการวัดผลอยางสมํ่าเสมอ เม่ือมีงานดานการวัดผล นักวัดผลจะตองพยายาม 1.7 ประโยชนข องการวดั ผลการศกึ ษา ใหการเรียนการสอนมีประสิทธิภาพและบรรลุประสิทธิผล ประโยชนที่พึงไดจากการวัดและการประเมินทาง 1.7.1 ประโยชนตอ ครู ประสทิ ธิภาพยงิ่ ข้นึ เปน ตน การสอน ฯลฯ ถูกตอง การแนะแนวทางการศกึ ษาตอ การอาชพี ปญหาสวนตัวของเดก็ นกั เรียน เปนตน การบริหารงานไดรดั กุมข้ึน ตลอดจนชวยใหผูบ ริหารทราบถงึ ขอบกพรองเก่ียวกับการเรียนการสอน จะไดห าทาง 8 การวดั และประเมนิ ผลการเรยี นรู ปรับปรุงแกไขไดทันทวงที นอกจากน้ีผูบริหารยังจําเปนตองใชการวัด และการประเมินกิจการบริหาร เชน 1.7.5 ประโยชนตอการวจิ ัย การวัดและประเมินผลการเรียนรู มีความเกี่ยวของสัมพันธกัน หากไมมีขอมูลผลการวัด ก็ไมสามารถ ******************* การวัดและประเมนิ ผลการเรยี นรู 9 กจิ กรรมทายบท จงทําแบบฝกหดั ตอไปน้ี คาํ ช้แี จง จงพจิ ารณาขอ ความตอ ไปน้ี วา เปนการวัดผลหรอื การประเมนิ ผล ******************* แบบฝก หัดที่ 2 1. นกั เรียนคนใดเกงเปน ที่ 1 ของหอ ง ******************* 10 การวดั และประเมนิ ผลการเรยี นรู แบบฝกหัดท่ี 3 1. นักเรียนควรไดผ ลการเรียนระดับใด ******************* แบบฝกหัดที่ 4 1. รัตนาวดี สอบไดล ําดับท่ี 1 ******************* การวัดและประเมนิ ผลการเรยี นรู 11 รายการอางอิง ทิวัตถ มณีโชติ. (2549). การวัดและประเมินผลการเรียนรูตามหลักสูตรการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน. กรุงเทพฯ : นงลักษณ วิรัชชัย. (2546). การตัดสินผลการเรียนรู : เกรดและการตัดเกรด ในการประเมินผลการเรียนรู พิชิต ฤทธ์ิจรูญ. (2554). การวิจัยเพ่ือพัฒนาการเรียนรู : ปฏิบัติการวิจัยในช้ันเรียน (พิมพคร้ังท่ี 3). เพชราวดี จงประดับเกียรติ. (2555). การวัดผลประเมินผลการศึกษา (ออนไลน). สืบคนจาก สรัญญา จันทรช สู กุล. (2561). แนวคดิ หลกั การ และยุทธวธิ กี ารประเมนิ ผลเพือ่ การเรยี นรู. วารสารการวัดผล สุภรณ ลิ้มบริบูรณและคณะ. (2559). การวัดและประเมินผลการเรียนรู (Learning Measurement and สุมาลี จันทรชะลอ. (2542). การวัดและการประเมินผล (Measurement and Evaluation). กรุงเทพฯ : อนันต ศรีโสภา. (2522). แนวการตอบแบบฝกหัดการวัดและการประเมินผลการศึกษา. กรุงเทพฯ : คณะ บทที่ 2 พฤติกรรมทางการศึกษา และ เคร่ืองมือวัดพฤตกิ รรมการเรียนรู* เพ็ญพร ทองคาํ สุข1 พฤติกรรมทางการศึกษา เปนคุณลักษณะสําคัญท่ีครูผูสอนจะตองใหความสําคัญ เนื่องดวย 2.1 มาตรการวดั (Measurement Scales) คุณลักษณะหรือ ปริมาณของส่ิงท่ีตองการวัด มีมาตรการวัดสามารถแบงไดเปน 4 ระดับ (ชูศรี วงศรัตนะ, 2541, น. 6) ดงั นี้ ใชแทนส่ิงท่ีตองการวัด ในมาตรน้ีเปนเพียงการกําหนดขึ้นเพ่ือใชเรียกช่ือ (Name) หรือเปนการจัดประเภท รถเมลสาย 40 หองเรียน 3011 1 แทน เพศชาย 2 แทน เพศหญิง หมายเลขเสื้อของนักกีฬา หมายเลข โทรศัพท ภูมิลําเนา เชื้อชาติ อาชีพ ฯลฯ ตัวเลขในมาตรนี้จะนํามาเปรียบเทียบกันไมได บอกไดแตเพียงวา สิง่ นน้ั คอื อะไร จดั อยูในประเภทใด ความมากนอย เชน อันดับที่ของผลการเรียน การประกวดเรยี งความ การประกวดพาน การประกวดนางงาม ฯลฯ ตวั เลขในมาตรนจ้ี ะบอกความหมายในลักษณะมากนอยลดหลั่นกันตามลาํ ดับ ปริมาณของส่ิงนั้น โดยชวงหางของแตละหนวยมีคาเทากัน ตัวเลขเหลาน้ีสามารถนํามาบวก ลบ คูณและหาร กันได แตไมมีศูนยท่ีแทจริง มีเพียงศูนยสมมติ ดังน้ันจึงมีคาเปน บวก หรือ ลบ ก็ได เชน การวัดอุณหภูมิ คะแนนสอบวัดความรู คะแนนจากแบบสอบถาม พลงั งาน เปน ตน ปริมาณของสิ่งนั้น โดยชวงหางของแตละหนวยมีคาเทากัน และคา 0 จะเปนศูนยที่แทจริง (Absolute Zero) ตวั เลขเหลา นสี้ ามารถนํามาบวกลบคณู หารกันได เชน การวัดน้ําหนัก สว นสูง ความยาว พ้นื ท่ี ความเร็ว ฯลฯ *ปรับเพิ่มจากบทท่ี 2 เครื่องมือที่ใชในการวัดผลการศึกษา โดยสุภรณ ล้ิมบริบูรณและคณะ. (2559). การวัดและ ประเมินผลการเรียนรู (Learning Measurement and Evaluation). คณะครุศาสตร มหาวิทยาลัยราชภัฏ บา นสมเดจ็ เจาพระยา 14 การวดั และประเมนิ ผลการเรยี นรู 2.2 การวัดพฤตกิ รรมทางการศึกษา พฤติกรรม 3 ดาน ( อางถึงใน ศิริชัย กาญจนวาสี, 2548) ไดแก ดานพุทธิพิสัย 2.2.1 ดานพทุ ธพิ ิสัย (Cognitive Domain) เปน พฤติกรรมทางสมองของบคุ คลมี 6 ขั้น คอื 2.2.2 ดานจิตพิสัย (Affective Domain) เปนการแสดงพฤติกรรมในดานความรูสึกทางจิตใจ 1) การรบั รู (Receiving or attending) การวัดและประเมนิ ผลการเรยี นรู 15 2.3 การกําหนดจดุ ประสงคการเรียนรู ซึ่งเปนการกําหนดเปาหมายหรือความคาดหวังที่ตอ งการใหผเู รียนมหี รือบรรลุซ่งึ ประกอบดว ยกัน 3 ดา น ไดแ ก 2.3.1 จุดประสงคทวั่ ไป (General Objectives) (1) ผูเ รียนสามารถประดิษฐเครือ่ งแขวนจากเปลือกหอยได 16 การวัดและประเมนิ ผลการเรยี นรู 2) สถานการณ/เง่ือนไข การกําหนดเง่ือนไขหรือสถานการณน้ันจะเปนปจจัยที่ชวยกําหนด ขอบเขตของเนื้อหาในการจัดการเรียนการสอน ซ่ึงสถานการณหรือเงื่อนไขดังกลาวน้ันจะมีสวนชวยทําให นักเรียนแสดงพฤติกรรมไดสอดคลองกับสภาพการเรียนรู หรือเปนเง่ือนไขที่ทําใหผูเรียนแสดงพฤติกรรม ออกมา เชน เมื่อกําหนดขอความให เมอื่ ฟงโฆษณาแลว หลงั จากฟงเพ่ือนเลานทิ านแลว อานในใจจากบทเรยี นแลว 3) มาตรฐานหรือเกณฑ หมายถึงระดับความสามารถท่ีผูเรียนแสดงออกมาในระดับต่ําสุดท่ี สามารถยอมรับไดวาผูเรียนเกิดการเรียนรูในเน้ือหาอยางแทจริง ซึ่งมาตรฐานหรือเกณฑดังกลาวน้ันเปน องคประกอบท่ีสําคัญในการชวยตัดสินการเรียนรูของบทเรียนวาผานหรือไมผานจุดประสงค เชน ทําไดทุกขอ อา นไดถูกตอง เขียนคําใหได 8 ใน 10 คํา บรรยายภาพได เพราะฉะน้ันในการเขียนวัตถปุ ระสงคเชิงพฤติกรรม จึงตองมีการกําหนดองคประกอบใหครบถวน จึงสามารถประเมินผลการเรียนรูของนักเรียนไดอยางมี ประสิทธภิ าพ ตัวอยางจดุ ประสงคเ ชิงพฤตกิ รรมที่ประกอบดวยสวนประกอบครบทง้ั 3 สวน 1. เม่ือกาํ หนดคาํ มาให 10 คํานกั เรียนสามารถอานออกเสียงไดถกู ตองอยางนอย 8 คํา 2. เมือ่ กําหนดสมการที่มีตัวแปร 2 ตัว มาให 5 สมการนกั เรยี นสามารถแกสมการไดถูกตองอยาง นอ ย 4 สมการ 3. กาํ หนดระยะทาง 800 เมตรนักศึกษาสามารถวิ่งไดภ ายใน 2 นาที 4. กําหนดภาพมาให 1 ภาพนักเรียนสามารถแตงประโยคใหสอดคลองกับภาพไดอยางนอย 3 ประโยค พฤติกรรมที่คาดหวัง สถานการณ/ เงือ่ นไข มาตรฐานหรือเกณฑ สามารถอานออกเสยี งได กาํ หนดคาํ มาให 10 คํา ถูกตอ งอยางนอ ย 8 คาํ สามารถแกส มการได กาํ หนดสมการท่มี ตี ัวแปร 2 ตัว ถกู ตองอยางนอย 4 สมการ มาให 5 สมการ สามารถวงิ่ ได กาํ หนดระยะทาง 800 เมตร ภายใน 2 นาที ส า ม า ร ถ แ ต ง ป ร ะ โ ย ค ใ ห กําหนดภาพมาให 1 ภาพ อยางนอ ย 3 ประโยค สอดคลอ งกบั ภาพได ลักษณะของการเขียนวตั ถุประสงคเชงิ พฤตกิ รรมควรมหี ลักการดงั ตอไปน้ี รายการพฤตกิ รรมคาดหวงั ท่ีจะทาํ ใหก ารเรียนรบู รรลุตามที่กาํ หนดไวใ นจดุ ประสงคทัว่ ไป พฤติกรรมดานจิตพิสัยน้ันอาจทําไดยากเพราะผูสอนไมสามารถสังเกตไดโดยตรง ในกรณีนี้ถาไมสามารถเขียน การวัดและประเมนิ ผลการเรียนรู 17 4. จุดประสงคเชิงพฤติกรรมตองมีลักษณะชัดเจน รัดกุม ไมคลุมเครือ เพ่ือใหสามารถเขาใจได ตรงกัน และสามารถสังเกตไดหรือวัดได จุดประสงคเชิงพฤติกรรมที่สมบูรณจะประกอบดวย 3 องคประกอบ คอื พฤตกิ รรมทคี่ าดหวัง สถานการณ/ เง่ือนไข และมาตรฐานหรอื เกณฑ โดยมรี ายละเอยี ดในแตล ะองคประกอบ ตัวอยางการเขยี นจุดประสงคท ัว่ ไปและจุดประสงคก ารเรยี นรเู ชิงพฤติกรรม จุดประสงคท่วั ไป จุดประสงคเชิงพฤตกิ รรม ดานพุทธิพสิ ยั 1. เพ่ือใหมีความรูเก่ียวกับ ฟนและการรักษา 1.1 บอกความหมายของคําวา “ฟน” ไดอยาง ความสะอาดของฟน ถกู ตอ ง 1.2 ระบุปญ หาที่เกิดข้ึนจากการไมดูแลรักษา ความสะอาดของฟน ไดอยางนอ ย 3 เร่ือง 1.3 อ ธิ บ า ย วิ ธี ก า ร แ ป ร ง ฟ น ที่ ถู ก วิ ธี ไ ด ทกุ กระบวนการ ดา นทักษะพสิ ยั 2. เพอ่ื ใหสามารถแปรงฟนไดถ กู วธิ ี 2.1 สาธิตการแปรงฟนที่ถูกวิธีกับหุนจําลองได ถูกตองทุกกระบวนการ 2.2 เม่ือกําหนดใหทําความสะอาดฟน นักเรียน ส า ม า ร ถ แ ป ร ง ฟ น ข อ ง ต น เอ ง อ ย า ง ถู ก ต อ ง ทกุ ขัน้ ตอน ดา นจิตพสิ ัย 3. เพ่ือใหตระหนักในการความสําคัญของการรักษา 3.1 แปรงฟนทุกครง้ั หลงั จากรับประทานอาหาร ความสะอาดของฟน 3.2 บอกคณุ คา ความสําคญั ของการแปรงฟน ทถ่ี กู วธิ ีได 2.4 วธิ ีการประเมินพฤติกรรมทางการศึกษาและเครอ่ื งมือวัดพฤติกรรมการเรียนรู 2.4.1 วธิ กี ารประเมนิ ดวยการสอ่ื สารระหวางครูนักเรยี น ความชอบ ความสนใจ ฯลฯ เพ่ือท่ีผูสอนจะไดนําไปใชเปนขอมูลประกอบในการออกแบบการจัดกระบวนการ เรียนรู เคร่อื งมอื ที่ใชคอื แบบสอบถาม (Questionnaire) (1) แบบสอบถามประเภทปลายเปด (Openended Form) เปนชนิดคําถามท่ีใหนักเรียนมี วชิ าอะไรทีน่ กั เรียนไมช อบมากทส่ี ุด.................................................................................... จงบอกเหตผุ ลทีน่ ักเรียนไมช อบรายวิชาน้ี............................................................................ 18 การวัดและประเมนิ ผลการเรยี นรู ขอดีของแบบสอบถามประเภทปลายเปด คือ นักเรียนมีโอกาสตอบไดอยางสรางสรรค จึงอาจทําให (2) แบบสอบถามประเภทปลายปด (Closeended Form) เปน แบบสอบถามที่ตง้ั คําถามแลวก็ นักเรยี นสนใจเลน กีฬาประเภทใด ขอดีของแบบสอบถามประเภทปลายปด คือ วิเคราะหขอมูลงาย สวนขอเสียที่คือ อาจไดขอมูลไม (3) แบบผสม (Mixed Form) เปน แบบสอบถามท่ีรวมลักษณะของแบบที่ 1 และ 2 เขา ดวยกัน ในการเรียนวิชาคณิตศาสตร นกั เรยี นมปี ญหาหรือไม นักเรยี นตอ งการใหค รชู ว ยแกไขปญหาอยางไร 2) การสมั ภาษณ (Interview) 2.4.2 วธิ ีการประเมินดวยการทดสอบ การวัดและประเมนิ ผลการเรยี นรู 19 สวนประกอบของแบบทดสอบ (1) แบบทดสอบความถนัดทางการเรียน (Scholastic Aptitude test) เปน แบบทดสอบทีใ่ ช (2) แบบทดสอบความถนัดเฉพาะ หรือความถนัดพิเศษ (Specific Aptitude test) เปน 3) แบบทดสอบวัดบุคลิกภาพ (Personality test) เปนแบบทดสอบที่ใชวัดบุคลิกภาพของบุคคล 2.4.3 วิธกี ารประเมินจากการปฏบิ ัติ 20 การวัดและประเมนิ ผลการเรียนรู ทําใหไดขอมูลที่ตรงกับความเปนจริงนาเชื่อถือ แตทั้งน้ียอมขึ้นอยูกับความเท่ียงตรง และความเช่ือม่ันของ ประเภทของการสงั เกต แบง เปน 2 ประเภท คอื 1) แบบสาํ รวจรายการ (Checklists) (Items) ท่ีใหผูตอบ ตอบรับหรือปฏิเสธ (YesNo) หรือตอบโดยใชเคร่ืองหมายกํากับตัวเลขประกอบดวย รายการที่แสดงขั้นตอนการปฏิบัติงานกิจกรรมตางๆ หรือพฤติกรรมที่ผูสอนบันทึก เมื่อเห็นวารายการนั้นๆ เกิดขนึ้ ตัวอยางแบบสํารวจรายการ เครื่องหมาย ลงในชอง “ใช” ถานักเรียนมีพฤติกรรมตามรายการระบุ และกาเครื่องหมาย ลงในชอง “ไมใช” ถานกั เรยี นไมมตี ามพฤตกิ รรมตามรายการระบุ รายการพฤติกรรม ใช ไมใช 1. จังหวะถูกตอง ฯลฯ การวัดและประเมนิ ผลการเรยี นรู 21 2) มาตรประมาณคา (Rating Scale) 5 หมายถึง ชอบมากท่สี ุด � สามารถอานไดเ กือบถูกตอ งทัง้ หมด ผดิ ไมเกิน 3 คาํ � สามารถอา นได ผิดไมเ กนิ 10 คํา � พยายามอานไดบ าง ผดิ มากวา 10 คาํ 22 การวดั และประเมนิ ผลการเรียนรู คําชแ้ี จง ใหใสตัวเลข 1 2 3 4 ลงในชอ งพฤตกิ รรมท่ีเกิดข้ึน โดยตวั เลขแตละตวั มีความหมายดังน้ี 3 หมายถึง ดี 2 หมายถงึ พอใช 1 หมายถงึ ตอ งปรับปรุง เลข ชอ่ื สกลุ พฤตกิ รรมทป่ี ระเมนิ เตรยี ม 1 ด.ช. ธาราวฒุ ิ 2 (3) มาตรประมาณคาแบบกราฟ (Graphic Rating Scale) มาตรประมาณคาแบบกราฟ จะใช แทนระดับความมากนอยหรือไมกําหนดก็ได แตจะตองบอกระดับสูงสุดและตํ่าไวทั้ง 2 ปลายของเสนกราฟ ดังตัวอยาง การเตรยี มความพรอมในดานสอ่ื อปุ กรณ ขอ เสนอแนะในการสรางมาตรประมาณคา เปน จํานวนคูกไ็ ด เพือ่ ปองกนั ความคลาดเคลอ่ื นจากการประมาณคากลาง ๆ 3) แบบบันทกึ หรอื ระเบียน (Records) การวัดและประเมนิ ผลการเรียนรู 23 ของเด็ก เปนการบันทึกเหตุการณที่เกิดขึ้นบอย ๆ ในสวนท่ีเก่ียวกับความประพฤติและบุคลิกภาพของเด็ก ระเบียนพฤติกรรมจะประกอบไปดวยการบรรยายตามความเปนจริง เก่ียวกับพฤติกรรมของเด็กใน ระเบียนพฤตกิ รรมประกอบดวยหวั ขอสําคัญๆ 3 ประการ คอื ระเบียนพฤตกิ ารณ ชือ่ ………………………………………………..………ผสู งั เกต ระเบียนสะสม (Cumulative Record) หมายถึง เอกสารอยา งหน่ึงท่ใี ชเ กบ็ รวบรวมขอมลู และ ระเบียนสะสมใชสําหรับบันทึกรวบรวมรายละเอียดของเด็กติดตอกันเปนเวลานานตั้งแตเด็กเร่ิมเขา การจดั ระเบยี นสะสม มวี ัตถุประสงคดงั นี้ 24 การวัดและประเมนิ ผลการเรยี นรู 4) เพือ่ ชว ยในการคน หาสาเหตุแหงปญหาของนกั เรียน และปญ หาพฤติกรรมอื่น ๆ 2.3.4 วธิ กี ารประเมินรูปแบบอน่ื การวัดและประเมนิ ผลการเรยี นรู 25 จากคําถามดังกลาว ใหเด็กตอบ โดยเขียนชื่อของตนเอง และช่ือเพ่ือนท่ีถูกเลือกสรร การเขียน ขอเลือก ชือ่ ……………………………………………………….( ผูเลอื ก ) ครูควรอธิบายใหเด็กทราบวา จะเก็บกระดาษคําตอบของเด็กไวเปน ความลับ และเมือ่ เดก็ ตอบเสร็จ แลว ครูก็นําขอมลู เหลา นั้นมาวเิ คราะห เทคนิคการวิเคราะหและตคี วามหมายขอมูลสงั คมมติ ิ การวิเคราะหข อมลู สังคมมติ ิ อาจใชวธิ ใี ดวธิ ีหนงึ่ ใน 3 วิธี ตอไปนี้ 1) โดยวิธีใชต ารางสังคมมิติ (Sociometric Matrices) 2) โดยวิธีใชแ ผนสังคม (Sociograms) 3) โดยวธิ ใี ชด ัชนสี งั คมมิติ (Sociometeic Indices) โดยมีรายละเอยี ดคอื 1) โดยวธิ ใี ชต ารางสังคมมติ ิ ตารางสงั คมมติ เิ ปน ตารางสเ่ี หลย่ี มจัตุรสั โดยมจี าํ นวนชองในแกนนอนเทา กับจํานวนชอ งในแกนตั้ง จาํ นวนชองจะมีมากนอ ยเทาใดน้ัน ขึ้นอยกู ับจํานวนสมาชกิ ของกลุม กลาวคือถาสมาชิก n คน ก็จะมีจํานวน ชอ ง n ชอ ง ตามแนวนอน และ n ชอง ตามแนวต้งั เพ่ือความเขาใจดีย่ิงข้ึนในที่นี้ จะสมมติวามีคนอยู 6 คน คือ A , B, C, D, E และ F ใหเลือกคน ขึ้นมา 2 คน ที่มีสวนรวมในกจิ กรรมนี้มากทส่ี ดุ กรณีนี้ ตารางท่ใี ชค ือ ผไู ดรับเลอื ก A B C D E F A B C D E F รวม 26 การวัดและประเมนิ ผลการเรยี นรู กําหนดใหวาคนที่ถูกเลือกจะได 1 คะแนน คนที่ไมถูกเลือกจะได 0 คะแนน และสมมุติตอไปวา การแจกแจงของคะแนนของคนทีถ่ ูกเลือกเปนไปตามลักษณะขางลางน้ี ผูไดรบั เลอื ก A B C DEF A 0 1 010 B 0 1 010 C 1 0 010 D 0 0 1 10 E 0 1 1 00 F 0 0 1 01 รวม 1 1 5 0 5 0 จากคะแนนท่ไี ด เราสามารถตคี วามไดว า C และ E มีคนเลือกมากท่ีสดุ เทา กนั ทงั้ สองคน คือไดคนละ 5 คะแนน A และ B มคี นเลือกเพยี ง 1 คน เทานัน้ ไดคนละ 1 คะแนน D และ F ไมม ีคนเลอื กเลย 2) โดยวิธใี ชแผนผังสังคม CE D F จากแผนผังสังคมจะเห็นไดอยางชัดเจนวา D และ F ไมมีใครเลือกเลย C และ E มีคนเลอื กเทา ๆ กนั และไดรับเลอื กจากสมาชิกทกุ คน สว น A ไดร บั เลือก C ขณะที่ B ไดร ับเลือก จาก E อน่ึง สําหรับ A นั้น เลือก C (A C) ในขณะเดียวกับ C ก็เลือก A (C A) การเลือก “A C” แตโ ปรดสังเกตวา A เลือก E แต E กลับไมเ ลอื ก A (A E) การวัดและประเมนิ ผลการเรียนรู 27 3) โดยวิธใี ชดัชนสี ังคมมติ ิ วิธีการคํานวณหาดัชนสี งั คมมิติ มีมากมายหลายวธิ ี สําหรบั ในท่นี ี้จะไดนาํ มาเสนอไวเพียงวธิ เี ดียวเพื่อ หาคาสถานะทางสังคมของกลมุ บุคคลโดยใชสตู ร S =n N–1 S = สถานภาพทางสงั คม n = จาํ นวนคนทีเ่ ลือก N = จํานวนคนทั้งหมดในกลุม ตามตวั อยา งขางตน เราสามารถคาํ นวณหาคา สถานะทางสังคมของคน 6 คน ไดดังนี้ A = 1 = 0.2 C = 5 = 1.0 E = 6 5 1 = 1.0 ประโยชนข องสงั คมมิติ 1) ใชศ ึกษารปู แบบความสัมพนั ธท างสงั คมของสมาชกิ ภายในกลมุ 2) ใชใ นการวิจยั ปฏบิ ตั ิการ (Action Research) เชน (1) ปญ หาการปรับตวั ทางสังคม (2) ปญ หาการเรียนการสอน (3) ปญ หาสงั คมตาง ๆ (4) ปญ หาทางดา นการศึกษา 3) ใชในการแนะแนว 4) ใชศ กึ ษาและแกป ญ หาทางดา นจิตวทิ ยา 5) ใชแ สดงความสัมพันธของบคุ คลท่มี ีตอกนั การใหสรา งจิตนาการ (Projective Technique) นึกคิด จากจิตนาการของบุคคลขณะเผชิญกับสถานการณตาง ๆ เทคนิคของการวัดแบบน้ีจึงเปนการจัดให บุคคลไดพบกับสถานการณงาย ๆ เพื่อใหผูน้ันเขียนบรรยายความรูสึกหรือความคิดเห็นของตนอยางอิสรเสรี ขณะอยูในสถานการณนั้น แลวนําคําบรรยายมาแปลความหมายเพ่ือวัดความรูสึก ความคิดเห็น หรือใช 28 การวัดและประเมนิ ผลการเรียนรู ทาํ นายบุคลิกภาพ และทัศนคติตอส่ิงตาง ๆ ตลอดจนปญหาสวนตัวของผูตอบ สถานการณท่ีจัดข้ึนจึงเปนสิ่ง 1) ใหเขียนบรรยายความรูสึก เปนการใหผูตอบบรรยายความรูสึกนึกคิด หรือสรางจิตนาการเมื่อ (1) วัตถุ เชน กอนหนิ ก่ิงไม ทม่ี ีรูปทรงแปลก ๆ ฯลฯ (3) เสยี งดนตรี เชน เสยี งบรรเลงพวกเครอื่ งสายไทย เสียงเพลงซิมโฟน่ี ฯลฯ 2) ใหเขียนเรียงความ เปนการใหผูตอบแตงความโดยกําหนดช่ือเร่ืองให ซึ่งช่ือเรอ่ื งทกี่ ําหนดใหน้ัน ควรมลี ักษณะทีจ่ ะชกั จงู ใหผตู อบบรรยายความรสู ึก หรอื ทศั นะของตนเอง วิธีนี้อาจทาํ ได 2 แบบ ดังนี้ (1) กาํ หนดชอื่ เรือ่ ง ใหเ ขยี นเรียงความ เชน อนาคตของฉัน คนดใี นทศั นะของขา พเจา (2) กาํ หนดขอ ความขึ้นตนไวแ ลว ใหเขียนตอ เชน ถา ขา พเจามีเงนิ เดอื น ขาพเจา จะ………………………………………………………………………… มนษุ ยท กุ คนเกิดมายอม…………………………………………………………………………………… (3) เลาเรอื่ งคาง หรอื เลาไมจ บ แลว ใหเขยี นเรือ่ งตอ เติมใหจ บ 3) ใหเขียนคาํ ที่เปนสิ่งท่ีระลึก วิธนี ี้เปนการกําหนดคําใหแลวใหผูตอบเขยี นคําท่ีแสดงถึงความรูสึก หรอื ส่ิงท่ีระลกึ ถึงเปน สิ่งแรก โดยไมใ หผ ตู อบคดิ ไตรต รองนาน เพราะจะทาํ ใหไมตรงตามความเปนจรงิ ดังน้ี (1) กําหนดคําซ่ึงอาจจะเปนสถานท่ี บุคคล สตั ว หรือสิ่งของ แลวใหผตู อบเขียนสง่ิ ที่ระลึก ถึงเปน ส่ิงแรกเพ่ือใหใชทํานาย ความสมั พนั ธระหวางสิ่งทก่ี าํ หนดใหก ับสิ่งทใ่ี หผ ตู อบระลกึ ถึง บาน (แม) โรงเรียน (อาหารกลางวนั ) การวัดและประเมนิ ผลการเรียนรู 29 (2) กําหนดคํา ซ่ึงอาจจะเปนสถานที่ บุคคล สัตว หรือส่ิงของ แลวใหผูตอบเขียนคําที่แสดง ความรูส ึกของตนทีม่ ตี อ สง่ิ นนั้ บา น (อึดอัด) โรงเรียน (เบอ่ื ) (3) กําหนดคําท่ีเปนความรูสึก แลวใหผูตอบเขียนคําที่เปนสถานท่ี บุคคล สัตว หรือส่ิงของท่ี ระลึกถงึ เปน สง่ิ แรก เชน รัก (แม) เกลียด (ครู) คิดถึง (ขนม) 4) ใหเลอื กภาพ วธิ ีนี้จะกําหนดภาพตาง ๆ ให แลว ใหผูตอบเลือกภาพทีต่ นชอบมากท่ีสุด หรือคดิ วา สําคัญที่สุด ซึ่งอาจทําได 3 วิธี ดังนี้ (1) ใหเลือกภาพ กําหนดภาพใหหลาย ๆ ภาพ แลวใหผูตอบเลือกภาพท่ีชอบที่สุด หรือคิดวา สาํ คัญท่ีสุด (2) ใหเรียงลําดับภาพ กําหนดภาพหลาย ๆ ภาพ แลวใหผูตอบเรียงลําดับภาพ จากภาพท่ีชอบ มากท่ีสุด ไปถึงภาพท่ีชอบนอยท่ีสุด (3) ใหกําหนดภาพ กําหนดภาพใหหลาย ๆ ภาพ แลวใหผูตอบแยกภาพออกเปน 2 สวน คือ ภาพท่ีชอบกับภาพทไ่ี มช อบ 5) การเลนละคร วิธีน้ีจะตองกําหนดใหแสดงละครส้ัน ๆ โดยไมใหเตรียมตัวลวงหนา เพื่อสังเกตความคิดเห็น หรือ จนิ ตนาการจากการพูด กิรยิ าทา ทาง เหตกุ ารณ ตลอดจนลักษณะการสรางเร่ืองของผแู สดง พฤติกรรมทางการศึกษามุงเนนใหเกิดการเปลี่ยนแปลง 3 ดาน ท้ังดานพุทธิพิสัย (Cognitive ******************* 30 การวัดและประเมนิ ผลการเรียนรู กิจกรรมทา ยบท จงทําแบบฝก หัดตอ ไปน้ี แบบฝกหดั ท่ี 1 คําชี้แจง จงขีด หนาขอที่เปนจุดประสงคเชิงพฤติกรรม และขีด หนาขอท่ีไมเปนจุดประสงคเชิงพฤติกรรม และในกรณที เ่ี ปน จุดประสงคเชงิ พฤติกรรม จงระบอุ งคป ระกอบโดย ขดี เสน ใตหนง่ึ เสน ในสว นทเี่ ปนสถานการณ/เงอื่ นไข ขดี เสนใตส องเสน ในสวนที่เปนพฤติกรรมท่คี าดหวงั ขดี เสน ปะ ในสวนทเ่ี ปน มาตรฐาน/เกณฑ ..............1. เมือ่ เรียนเรื่องการวัดแลว นกั เรียนเขาใจวธิ ีการเลอื กใชเ คร่อื งมือวัดอยา งถกู ตอง ******************* แบบฝกหดั ท่ี 2 1. เพื่อใหน ักเรียนบรรยายเรอื่ งราวจากภาพได 3. เพอ่ื ใหนักเรยี นแตงโคลงสส่ี ุภาพได 4. เพอ่ื ใหนักเรียนบรรยายเหตกุ ารณส ําคญั ในวันวิสาขบชู าได 5. เพื่อใหน ักเรียนบอกวิธีการหาพื้นทส่ี ี่เหลยี่ มผืนผาได 7. เพื่อใหนกั เรียนยกตัวอยางอาหาร 1 ม้ือท่ีเหมาะกับคนเปนโรคคอหอยพอกได 8. เพื่อใหนักเรยี นวิจารณข า วและเหตุการณไ ด 9. เพื่อใหนักเรียนเขียนคาํ ขวญั ตอตา นการสูบบุหรไ่ี ด การวัดและประเมนิ ผลการเรียนรู 31 แบบฝก หดั ท่ี 3 1. เพือ่ ใหน ักเรยี นบอกขนั้ ตอนการกรองน้ําได ********************** 32 การวดั และประเมนิ ผลการเรียนรู รายการอางอิง ใจทิพย เชอื้ รัตนพงษ. (2539). การพฒั นาหลักสูตร : หลักการแนวปฏบิ ตั ิ. กรงุ เทพฯ : โรงพมิ พอ สนี เพรส. มหาวทิ ยาลัย. ศรีนครินทรวิโรฒ. การพิมพพระนคร. การฝกอบรมหลักสูตรกลยุทธการฝกอบรมแนวใหมแนวคิดสูการปฏิบัติ. กรุงเทพฯ : สํานักสงเสริม บทที่ 3 สุภาพร ศรหี ามี1 เครื่องมอื วัดพฤตกิ รรมการเรียนรดู า นพุทธิพิสยั * พฤติกรรมพุทธิพิสัย (Cognitive Domain) เปนพฤติกรรมท่ีเกิดจากการใชสมองของบุคคลแสดงถึง 3.1 ระดบั ข้ันของพฤตกิ รรมดานพุทธพิ สิ ยั ดา นพุทธพิ สิ ยั (Cognitive Domain) ออกเปน 6 ระดบั จากตํา่ ไปสูง ดงั นี้ 3.1.1 ความรูความจํา (Knowledge) หมายถึง ความสามารถเก่ียวกับการจดจํา และระลึกได 3.1.2 ความเขาใจ (Comprehension) หมายถงึ ความสามารถในการบูรณาการความรคู วามจํา 3.1.3 การนําไปใช (Application) หมายถึง ความสามารถในการนําความรูความจาํ ความเขา ใจ 3.1.4 การวิเคราะห (Analysis) หมายถึง ความสามารถในการแยกแยะเร่ืองราวหรือส่ิงตาง ๆ 3.1.5 การสังเคราะห (Synthesis) หมายถึง ความสามารถในการรวบรวมเร่ืองราวหรือสิ่งตาง ๆ 3.1.6 การประเมินคา (Evaluation) หมายถึง ความสามารถในการวินิจฉัย ตีคาหรือตัดสินใจใน ตอมาไดมีการปรับปรุง Bloom’s Revised Taxonomy (2001) ซ่ึงมีความแตกตางกันบางประเด็น ดงั ตาราง *ปรบั เพิ่มจากบทท่ี 3 แบบทดสอบ โดยสภุ รณ ลม้ิ บริบรู ณและคณะ. (2559). การวัดและประเมนิ ผลการเรยี นรู (Learning Measurement and Evaluation). คณะครศุ าสตร มหาวิทยาลัยราชภัฏบา นสมเดจ็ เจา พระยา 34 การวดั และประเมนิ ผลการเรยี นรู ระดบั พฤตกิ รรม ระดบั พฤติกรรม Bloom’s Taxonomy (1956) Bloom’s Revised Taxonomy (2001) ระดบั ตน (Lowerorder of thinking: LOT) มีการคดิ ข้นั ตอนเดยี วทีไ่ มซ บั ซอน ความรูความจํา (Knowledge) การระลึกและบอกได จํ า (Remembering) ร ะ ลึ ก ได บ อ ก ได เก่ี ย ว กั บ เกี่ยวกับขอเท็จจริง รายละเอียดตาง ๆ ความรูในเนื้อเรื่อง ขอ เทจ็ จริง รายละเอียดตา ง ๆ ที่เรียนมา เก่ียวกับศัพทและนิยาม กฎและความเปนเปนจริง วธิ ีดําเนินการ ความรรู วบยอดของส่ิงทีไ่ ดเรยี นในหอ งเรียน ความเขาใจ (Comprehension) การชี้แจง หรืออธิบาย เขาใจ (Understanding) อธิบาย แปลความหมาย การแปลความ การตีความ ขยายความ ตีความ ขยายค วาม ยกตั วอยาง อ างอิง ทํ าน าย เปรยี บเทียบ ช้ีความแตกตาง จับคแู นวคิดท่ีเหมอื นกัน ทํา แบบจาํ ลอง ระดับสูง (Higherorder of thinking: HOT) ใชทักษะหลายดานพรอ มกันในการแกป ญ หา มกี ารคิดตั้งแต 2 ขนั้ ตอนขน้ึ ไป ไดแ ก การนําไปใช (Application) การนําความรู ความเขาใจ นําไปใช (Applying) เปนการนําความรูสถานการณไป ความสอดคลองระหวางหลกั วิชากบั การปฏิบัติ ไปใช ประยกุ ตใชใ นงานใหมห รือสถานการณใหม การวิเคราะห (Analysis) การจําแนกองคประกอบยอย วิเคราะห (Analyzing) เปนการแยกเปนองคประกอบ หรือสวนประกอบยอยของสิ่งตาง ๆ ไดแก การวิเคราะห ยอยหรือสวนประกอบยอยของสิ่งตาง ๆ จําแนกความ ความสําคัญ ความสมั พนั ธ และหลักการ แตกตาง จําแนกประเด็นความสําคัญ ความสัมพันธ และ หลกั การ การสังเคราะห (Synthesis) การสงั เคราะหค วามสามารถ ประเมินคา (Evaluating) เปนการตัดสินใจ หรือวินิจฉัย ในการรวมองคประกอบหรือสวนยอยตาง ๆ เขาดวยกัน เกี่ยวกับคุณคาของเร่ืองราวเหตุการณ การกระทําสิ่งใดสิ่ง เพ่ือใหเกิดส่ิงใหม ไดแก การสังเคราะหขอความ แผนงาน หนึ่ง โดยใชเกณฑภายในหรือภายนอกเปนหลักในการ และความสมั พันธ พิจารณา การประเมินคา (Evaluation) ความสามารถในการ สรางสรรค (Creating) เปนการจัดระบบสิ่งตาง ๆ ใหม ตัดสินใจหรือวินิจฉัยเก่ียวกับคุณคาของเร่ืองราวเหตุการณ ใหเปนรปู แบบ/รปู รางเปนสมมติฐาน ออกแบบผงั กอสราง การกระทําสง่ิ ใดส่งิ หน่ึง โดยใชเ กณฑภายในภายนอก ผลติ เปนของใหม ทมี่ า : สํานักทดสอบทางการศกึ ษาแหง ชาติ การวัดและประเมนิ ผลการเรยี นรู 35 การประเมนิ คา (Evaluation) สรา งสรรค (Creating) การสังเคราะห (Synthesis) ประเมินคา (Evaluating) 3.2 วธิ กี ารวัดพฤติกรรมดานพุทธพิ สิ ัย ทางสตปิ ญ ญาสวนใหญ คอื การทดสอบ สิ่งเราน้ัน และสังเกตได วัดไดจากการตอบสนองนั้น ๆ ดังน้ันการใหนักเรียนตอบคําถามในขอสอบถือวาเปน ขอสอบ (Test Item) หมายถึง ขอคําถามหรือส่ิงเราท่ีใชกระตุนใหผูสอบตอบสนองเปนพฤติกรรม 3.3. ประเภทของแบบทดสอบ 3.3.1 แบงโดยใชวิธตี อบเปน เกณฑ (วเิ ชยี ร เกตุสิงห, 2515, ออนไลน) แบงไดเปน 3 ชนิด คอื เขียนตอบยาว ๆ ขอสอบมนี อยขอ แตล ะขออาจตองตอบถงึ 23 หนา แลว แตละขอบเขตและระดบั ช้ัน 36 การวดั และประเมนิ ผลการเรียนรู 2) แบบทดสอบปรนัย (Objective Test) เปนชนิดที่ผูตอบ ตอบเพียงส้ัน ๆ หรือเพียงทํา ก. แบบใหต อบคําถามเพยี งสนั้ ๆ (Short Response) 3.3.2 แบงโดยใชว ิธดี ําเนนิ การสอบเปนเกณฑ ซ่ึง มี 6 ชนิด คอื ก. แบบจํากัดเวลา (Time–Limit Test) แบบทดสอบชนิดนี้จะกําหนดเวลาไวใหนอย ๆ ข. แบบจํากัดงาน (Work Limit Test) แบบทดสอบชนิดนี้ ไมกําหนดเวลาให แตกําหนด 4) แบบทดสอบวัดความสามารถสูงสุด (Power Test) แบบทดสอบนี้ทําขอสอบไดโดยอาจไมจํากัด 5) แบบทดสอบขอเขียน (Written Test) เปนแบบชนิดท่ีเขียนตอบ เรียกอีกอยางวา (Paper– 6) แบบทดสอบปากเปลา (Oral Test) เปน แบบทดสอบรายบุคคลชนิดหนง่ึ แตแ ยกเปนอีกแบบหนึ่ง การวัดและประเมนิ ผลการเรียนรู 37 3.3.3 แบงโดยใชการนําผลการสอบไปใช และวิธีการสรางแบบทดสอบเปนเกณฑ การจัดประเภท 1) แบบทดสอบท่ีครูสรางเอง (Teacher – made Test) เปนแบบทดสอบที่ครูสรางข้ึนเพื่อใชเปน 2) แบบทดสอบมาตรฐาน (Standardized Test) แบบทดสอบประเภทน้ีใชสําหรับเปรียบเทียบกับ ก. ดําเนินการสอบแบบเดียวกัน ไมวาจะไปสอบกับใครที่ไหน เรียกกวามี “มาตรฐานใน ข. เกณฑการใหคะแนน เปน แบบเดียวกัน มีกฎเกณฑการใหคะแนนไวชดั เจน เรียกวามีมาตรฐานใน ค. การแปลความหมายคะแนน ใชเกณฑเดียวกัน คะแนนที่ไดจากการทําแบบทดสอบมาตรฐาน การสรางแบบทดสอบมาตรฐานตางจากการสรางแบบทดสอบที่ครูสรางเองมาก ตรงที่ขอสอบ 3.3.4 แบงโดยใชส ิ่งทีต่ อ งการวัดเปน เกณฑ แบง เปน 5 ประเภทใหญ ๆ คือ แบบทดสอบท่ีมุงวัดความรู ทักษะ สมรรถภาพดานตางๆ ที่ไดรับจากประสบการณทั้งปวงและมุงวัดทางดาน 38 การวัดและประเมนิ ผลการเรยี นรู แบบทดสอบที่มุงวินิจฉัยผลการเรียนวามีจุดเดน ดอยตรงไหน ก็เรียกวา “แบบทดสอบวินิจฉัย” (Diagnostic 2) แบบทดสอบความถนัด (Aptitude Test ) “ความถนัด” หมายถึงความสามารถอันเปน 3) แบ บ ท ดสอบ วัดบุ คลิกภ าพ และการป รับ ตัว (Personality and Adjustment Test) 4) แบบทดสอบความสนใจ (Interest Test) ไดแก แบบทดสอบวัดความสนใจเฉพาะเรื่อง เชน 5) แบบทดสอบเจตคติ (Attitude test) เปนแบบทดสอบสําหรับวัดความโนมเอียงของบุคคลตอ 3.4 การเขียนขอ สอบเพอื่ วดั พฤติกรรมดา นพทุ ธิพสิ ยั จนั ทะแสน, 2553, ออนไลน) ดงั ตอ ไปนี้ การวัดและประเมนิ ผลการเรยี นรู 39 3.4.3 การนําไปใช 1) วเิ คราะหค วามสาํ คัญ (1) คาํ ศพั ทและนยิ าม เชน ก. ถอื ศีล 40 การวัดและประเมนิ ผลการเรียนรู อะไรเปนสาเหตุใหเกิดฤดกู าลตาง ๆ 2) ความรูในวิธีดําเนนิ การ เชน 3) ความรูรวบยอดในเนอ้ื เรอื่ ง เชน 3.4.2 คาํ ถามวดั ความเขาใจ 1) ความสามารถแปลความหมายของสงิ่ ตาง ๆ ได เชน แปลความหมายของขอ ความหรอื รูปภาพ 2) สามารถตีความหมายของเรื่องน้ันได คือ สามารถจับความสัมพันธระหวางสวนยอ ย ของเรื่อง 3) สามารถขยายความหมายของเร่ืองน้นั ใหกวา งไกลไปจากสภาพขอ เท็จจรงิ เดมิ ได 1) การแปลความ เปนการสรางคาํ ถามวดั ความสามารถในการแปลความหมาย ไดแ ก การวัดและประเมนิ ผลการเรยี นรู 41 ใบไมท าํ หนาทคี่ ลายบคุ คลในขอใด 2) การตคี วาม เปนการสรา งคาํ ถามวัดความสามารถในการตคี วาม ไดแก 3) การขยายความ เปนการสรา งคาํ ถามวดั ความสามารถในการขยายขอความ ไดแ ก 3.4.3 คาํ ถามวัดการนําไปใช ตนมีไปแกปญหาทีแ่ ปลกใหม ซ่งึ จะตอ งอาศัยความรู ความจํา ความเขา ใจ การนาํ ไปใช เปน การใหตัดสนิ ใจและ ถาปุยแพงเราจะใชว ิธใี ดเพมิ่ ปุยในดนิ 42 การวัดและประเมนิ ผลการเรียนรู วธิ บี ัญญตั ไิ ตรยางศใชไ ดต รงกบั สภาพความจรงิ ในเร่ืองใดมากทส่ี ดุ ก. การหาพน้ื ที่ ข. คดิ ภาษีเงนิ ได ค. คิดคาแรง ง. คดิ ดอกเบย้ี 3.4.4 คําถามวัดการวิเคราะห วัดสมรรถภาพสูงกวาการนําไปใช ตรงที่การนําไปใชนั้นเนนที่ แกปญหาโดยใชความจํา และความเขาใจ นําไปใชกับปญหาอยางเหมาะสม สวนการวิเคราะหเนน ความสามารถในการแยกสวนประกอบของเร่ืองราว เหตุการณ ปญหา ออกเปนสวนยอ ย ตามหลกั เกณฑ หรือ กฎเกณฑทก่ี าํ หนดให เพ่ือคนหาขอเทจ็ จริงทซ่ี อนอยใู นเร่ืองราวหรอื เหตกุ ารณน ้ัน ๆ การวเิ คราะหแ บงเปน 1) วเิ คราะหค วามสาํ คญั ใชค ําถามใหน ักเรียนคนหาคุณลักษณะทเ่ี ดนชัด เชน “เสียชพี อยาเสยี สัตย” เปน ขอความชนดิ ใด ก. คําพงั เพย ข. คาํ ปลุกใจ ค. ความคิดเหน็ ง. คตเิ ตอื นใจ 2) วเิ คราะหค วามสัมพนั ธ ใชคําถามใหน กั เรียนคน หาวา ขอ เทจ็ จรงิ เหลานนั้ มีความสมั พนั ธกนั อยางไร เชน “ตน ไมต องการปุย” เปรยี บเหมอื นคนตองการอะไร ก. ไขมัน ข. เกลอื แร ค. โปรตีน ง. วิตามิน 3) วิเคราะหหลักการ เปนการถามเพ่ือมุงใหนักเรียนคนหาหลกั เกณฑ ท้ังที่มใี นเร่ือง อยาง ชดั เจนและไมช ดั เจน การวิเคราะหหลักการตองอาศัยความสามารถในการวิเคราะหความสัมพันธ เชน ผใู ดมอี าํ นาจสงู สดุ ในการปกครองแบบประชาธปิ ไตย ก. ทหาร ข. ประชาชน ค. ตํารวจ ง. คณะรัฐมนตรี 3.4.5 คําถามวดั การสงั เคราะห เพอื่ ใหกลายเปนสิ่งสาํ เร็จรปู ข้ึนใหม ทม่ี ีคุณสมบตั ิบางอยางแปลกพสิ ดารไปจากสว นประกอบยอย ๆ เดิม การ คําถามดานการสงั เคราะหม ี 3 แบบ คือ การวัดและประเมนิ ผลการเรยี นรู 43 ประโยคน้ีควรแกไ ขอยางไร จงึ ถูกตอ งตามมาตรฐานการใชภาษาทด่ี ี “เราทุกคนตา งก็ตอ งพง่ึ พาอาศยั ซงึ่ กันและกนั ในโลกน้ี” ก. เราทุกคนกต็ อ งพ่ึงพาอาศยั กนั และกันในโลกนี้ ข. เราตา งตองพึง่ พาอาศัยซงึ่ กันและกนั ค. ในโลกน้ตี า งตอ งพ่งึ พาอาศยั ซงึ่ กนั และกัน ง. เราทกุ คนในโลกนตี้ อ งพ่ึงพาอาศยั ซ่งึ กันและกัน 2) การสังเคราะหแบบแผนงาน เปนการกําหนดแนวทางและขั้นตอนการปฏิบัติงานใด ๆ ลวงหนา เพ่อื ใหก ารดาํ เนนิ งานของกิจการนนั้ ราบรน่ื บรรลุผลตรงตามเกณฑแ ละมาตรฐานท่ีกําหนดไว เชน ในการทดลองหาความหนาแนน ของนา้ํ แข็ง เราตอ งระวงั อะไรเปน พเิ ศษ ก. น้ําหนักของนํ้าแขง็ ข. ปริมาณของกอ นนาํ้ แข็ง ค. อณุ หภมู ขิ องนํ้าแขง็ ง. โพรงอากาศในกอนนา้ํ แข็ง 3) สังเคราะหความสัมพันธ หมายถึง การคนหาความสัมพันธของหนวยยอยตาง ๆ ใหรวมเปนส่ิง เดยี วกันการสังเคราะหความสัมพนั ธมีลักษณะคลายการริเริม่ สรางสรรคเ ปนการนําเอาหลักการ หลักวิชา หลาย ๆ เรือ่ งมาผสมกนั เพือ่ ใหเ กดิ หนา ที่ใหม เหมาะสมกับการใชใ นสถานการณใหม เชน จากการทดลองปรากฏวา ก + 3 = ข + 4 ฉะน้ันเราอาจสรุปไดว า ก. ก = ข ข. ก มากกวา ข ค. ก นอ ยกวา ข ง. 2 ก เทากบั 3 ข 3.4.6 คําถามวดั การประเมนิ คา การประเมินคา หมายถึง การวินิจฉัย การตีคุณคา เปนราคาของส่ิงตาง ๆ โดยสรุปอยางมีหลักเกณฑ วา สิ่งนั้นมีคุณคา ดีเลว หรือเหมาะสมเชนไร นับเปนความสามารถของสมองดานปญญาขั้นสุดทาย ลักษณะ สาํ คญั ของการประเมินคา จะตองพจิ ารณารอบคอบแลว นําไปเปรียบเทียบกับกฎเกณฑต าง ๆ วาสอดคลองกัน หรอื ไมเ พยี งใด โดยใชเ กณฑ 2 ประเภท คอื ใชเ กณฑภ ายนอก และใชเกณฑภ ายใน 1) การประเมนิ คา โดยเกณฑภ ายใน เปนการวนิ ิจฉัยคณุ คา ตามเกณฑภ ายในเน้อื เรื่อง เชน ความสอดคลองของเหตุผล ความถูกตองเหมาะสมของขอ มูล เปนตน ตัวอยางเชน การที่พระอาทิตยขน้ึ ทางตะวนั ออกไปตะวนั ตกทกุ วนั เหมาะสาํ หรับพสิ ูจนค วามจรงิ เร่อื งใดไดด ที ่สี ุด การวัดและประเมินผลเพื่ออะไรเป็นการวัดและประเมินคุณภาพผู้เรียนเพื่อสรุปความคิดรวบยอดของผู้เรียนหลังจาก การเรียนรู้มาตลอดภาคเรียน/ปีการศึกษา ได้แก่การสอบกลางภาค/ปีและการสอบ ปลายภาค/ปี ครูผู้สอนควรกาหนดกรอบในการวัดและประเมินผล โดยพิจารณาคัดเลือกมาตรฐานและ ตัวชี้วัดสาคัญที่สามารถสะท้อนความคิดรวบยอดของผู้เรียนตลอดปีการศึกษา/ภาคเรียน
การวัดและประเมินผลการเรียนรู้ มีกี่ประเภทการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ แบ่งออกเป็น 4 ระดับ ได้แก่ ระดับชั้นเรียน ระดับสถานศึกษา ระดับเขตพื้นที่การศึกษา และระดับชาติ มีรายละเอียด ดังนี้
การวัดและประเมินผลการเรียนรู้คืออะไรหลักการวัดและประเมินผลเพื่อสรุปผลการเรียนรู้ (Summative Assessment) เป็นการวัดและประเมินคุณภาพผู้เรียนหลังสิ้นสุดปีการศึกษา/ภาคเรียน ครูผู้สอนควรกาหนดมาตรฐานและตัวชี้วัดสาคัญที่ผู้เรียนจาเป็นต้องรู้และสามารถ สะท้อนคุณภาพผู้เรียนตลอดปีการศึกษา/ภาคเรียน
วิธีการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ มีอะไรบ้าง1. การวัดและประเมินผลผู้เรียน ซึ่งมีวิธีหลายวิธี เช่น การสังเกต การสัมภาษณ์ การใช้แบบสอบถาม การใช้ข้อทดสอบ ฯลฯ เป็นต้น ซึ่งวิธีที่ผู้สอนควรทำได้ง่ายที่สุดเพื่อดูพฤติกรรมเบื้องต้นของผู้เรียนได้ทันที คือ การสังเกต (Observation) และควรทำขณะสอนได้ตลอดเวลาอย่างต่อเนื่อง
|
แบบวัดและประเมินผลการเรียนรู้
กระทู้ที่เกี่ยวข้อง
ลิขสิทธิ์ © 2024 ihoctot Inc.
