ในพุทธศตวรรษที่ 3 ในสมัยพระเจ้าอโศกมหาราช ภายหลังการทำสังคายนาครั้งที่ 3พระองค์ได้ส่งสมณทูต 9สาย ออกไปเผยแผ่พระพุทธศาสนายังนานา ประเทศ • พระพุทธศาสนาเริ่มเข้าสู่ ศรีลังกาจากอินเดีย • สมัยพระเจ้าเทวานัมปิยติสสะ ทรงประกาศให้พระพุทธศาสนาเป็นศาสนาประจำชาติสืบมาถึงปัจจุบัน • พระพุทธศาสนาในศรีลังกามีความรุ่งเรืองและเสื่อมถอยโดยเปลี่ยนแปลงไปตามอำนาจการปกครอง มีช่วงหนึ่งที่ ศรีลังกาส่งทูตมาขอพระสงฆ์ไทยไปบวช ให้กุลบุตรชาวศรีลังกา • ในอดีตเนปาลเป็นดินแดนส่วนหนึ่งของอินเดีย และเป็นสถานที่ตั้งของสวนลุมพินีวัน สถานที่ประสูติของพระพุทธเจ้าสถานที่สำคัญเช่นวิหารมายา • ในยุคแรกพระพุทธศาสนา เถรวาทรุ่งเรืองมาก ต่อมาเสื่อมถอยลง ทำให้พระพุทธศาสนามหายาน นิกายตันตระซึ่งผสมกับความเชื่อพื้นเมืองเจริญขึ้นมาแทน • ปัจจุบันพระพุทธศาสนานิกายเถรวาทได้รับการฟื้นฟู โดยไทยเป็นกำลังสำคัญในการฟื้นฟูพระพุทธศาสนาเถรวาท • พระพุทธศาสนาในทิเบตเป็นมหายานแบบวัชรยาน • พระพุทธศาสนาจากอินเดียเข้าสู่ทิเบตในพุทธศตวรรษที่ ๑๒ หลังจากนั้นกษัตริย์ทิเบตได้ทรงให้การอุปถัมภ์เป็นอย่างดี • ก่อนจะรวมเข้าเป็นดินแดนส่วนหนึ่งของจีน พระพุทธศาสนาถูกแบ่งออกเป็น ๔ นิกาย โดยนิกายเคลุกปะเป็นที่นับถือแพร่หลายที่สุด พระสงฆ์ในนิกายนี้เรียกว่า ลามะ ส่วนผู้นำสูงสุดในการปกครอง เรียกว่า องค์ดาไลลามะ • จีนเริ่มยอมรับพระพุทธศาสนาในสมัยราชวงศ์ฮั่น • พระพุทธศาสนาเจริญสูงสุดในสมัยราชวงศ์ถังเพราะได้รับการสนับสนุนจากจักรพรรดิ จากนั้นก็เจริญสูงสุดในบางสมัยและเสื่อมสุดในบางช่วงเวลาพระถังซำจั๋ง หรือพระเสวียนจั้ง โดยสมัยราชวงศ์ถังได้เดินทางไปศึกษาพระธรรมที่อินเดีย และอัญเชิญพระไตรปิฎกกลับมาจีน และแปลเป็นภาษาจีน • ในช่วงที่จีนปกครองด้วยระบอบคอมมิวนิสต์ ประธานพรรคคือ เหมา เจ๋อตง ซึ่งมีหลักคำสอนที่ขัดแย้งกับพระพุทธศาสนา คือ รัฐบาลได้ยึดวัดเป็นของราชการ ห้ามประกอบศาสนกิจต่าง ๆ การเผยแผ่พระพุทธศาสนาถือเป็นการผิดกฎหมาย ปัจจุบันได้ฟื้นฟูพระพุทธศาสนาลัทธิมหายานขึ้นมา มักนับถือพระพุทธศาสนาคู่กับนับถือลัทธิขงจื๊อและลัทธิเต๋า • ช่วงแรกชาวเกาหลีนับถือศาสนาชามาน ต่อมาภายหลังจึงนับถือพระพุทธศาสนาโดยจีนและอินเดียนำมาเผยแผ่ • เมื่อราชวงศ์ลีหรือราชวงศ์โชซอนเข้ามามีอำนาจได้สนับสนุนให้ลัทธิขงจื๊อเป็นศาสนาประจำชาติ พระพุทธศาสนาจึงเสื่อมโทรมลง • เมื่อเกาหลีอยู่ใต้การปกครองของญี่ปุ่น พระพุทธศาสนาได้รับการฟื้นฟู จนกระทั่งเกาหลีถูกแบ่งออกเป็น ๒ ประเทศ พระพุทธศาสนาจึงรุ่งเรืองเฉพาะในเกาหลีใต้ มหาวิทยาลัยดงกุก เป็นมหาวิทยาลัยพระพุทธศาสนาที่เก่าแก่ที่สุดของเกาหลีใต้ • พระพุทธศาสนาในญี่ปุ่นเริ่มต้นขึ้นในช่วงพุทธศตวรรษที่ ๑๑-๑๓ และเจริญรุ่งเรืองขึ้นตามลำดับ โดยเริ่มนับถือในหมู่ชนชั้นสูงก่อนแล้วค่อยแพร่หลายไปสู่ประชาชน • ในปลายพุทธศตวรรษที่ ๑๔ พระพุทธศาสนาแบ่งเป็น ๓ นิกายหลัก และเป็นที่นับถือกันมาจนถึงปัจจุบัน ได้แก่ นิกายโจโดหรือสุขาวดี นิกายเซน และนิกาย นิชิเรน นิกายเซน ให้ดำเนินชีวิตเรียบง่าย ให้เข้าถึงโพธิญาณ ต้นกำเนิดลัทธิบูชิโต นับถือพระโพธิธรรม การเผยแผ่และการนับถือพระพุทธศาสนา ของประเทศในทวีปยุโรป วัดพุทธปทีปวัดไทยแห่งแรกในยุโรป ที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จพระราชดำเนินไปทรงเปิดป้ายและพระราชทานนามใหม่ว่า “วัดพุทธปทีป” เป็นศูนย์วิปัสสนาและแหล่งท่องเที่ยวของชาวอังกฤษ สื่อสิ่งพิมพ์มีบทบาทต่อการเผยแผ่พระพุทธศาสนา อย่างยิ่ง องค์การที่มีชื่อเสียงมากที่สุดในอังกฤษ คือ องค์การคุลิมาล หลักธรรมของพระพุทธศาสนามีความเป็นวิทยาศาสตร์ (หลักเหตุผล) ซึ่งเป็นสิ่งสากลที่สามารถสร้างศรัทธาให้กับชาวยุโรปได้เป็นอย่างดี
นอกจากนั่นก็ยังมีการจัดตั้งพุทธสมาคมในประเทต่างๆ การเผยแผ่และการนับถือพระพุทธศาสนาในประเทศเยอรมนี –ดร.คาร์ล ไซเดนสตือเกอร์ เป็นผู้นำชาวพุทธกลุ่มแรกในเยอรมนี ได้ก่อตั้งสมาคมเพื่อการเผยแผ่พระพุทธศาสนาในเยอรมนีในพ.ศ. ๒๔๔๖ – หนังสือพระพุทธวจนะ มีชื่อเสียงและได้รับการตีพิมพ์เผยแพร่ถึง ๖ ชั่วอายุคน การเผยแผ่และการนับถือพระพุทธศาสนาในประเทศเนเธอร์แลนด์ –จุดเริ่มต้นของการเผยแผ่พระพุทธศาสนา คือ พ่อค้าชาวดัตช์และชาวพื้นเมืองจากศรีลังกาได้เดินทางไปศึกษาที่เนเธอร์แลนด์ – พ.ศ. ๒๔๘๙ ชาวพุทธในกรุงเฮกได้ร่วมกันจัดตั้งชมรมชาวดัตช์ขึ้น –พ.ศ. ๑๕๐๗ มีการตั้งกลุ่มพุทธศาสตร์ศึกษาขึ้นที่กรุงเฮก –พ.ศ. ๒๕๑๒ สถานทูตไทยในเนเธอร์แลนด์ได้อนุเคราะห์ให้มีการจัดตั้งพุทธสมาคม การเผยแผ่และการนับถือพระพุทธศาสนาในประเทศสหรัฐอเมริกา –จุดเริ่มต้นของการเผยแผ่เข้าสู่สหรัฐอเมริกา ต้นพุทธศตวรรษที่ ๒๕ มีการจัดพิมพ์หนังสือ มีเรื่องราวของพระพุทธศาสนารวมอยู่ –วันที่ ๑๙ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๑๕ มีการวางศิลาฤกษ์สร้างวัดไทยลอสแอนเจลิส เป็นวัดแรก การนับถือพระพุทธศาสนาในทวีปยุโรปมีแนวโน้มสูงขึ้นในหลายประเทศ เช่น สวิสเซอร์แลนด์ ฝรั่งเศส เดนมาร์ก ฟินแลนด์ โปแลนด์ อิตาลี สวีเดน รัสเซีย |