ศาสน พิธี ใด ไม่ เกี่ยว เนื่อง กับ พุทธ บัญญัติ

พิธี คือ แบบอย่าง แบบแผนหรือรูปแบบต่างๆ ที่พึงปฏิบัติในทางศาสนา โดยเฉพาะพระพุทธศาสนาเรียกว่า ศาสนพิธี ความจริงเรื่อง ศาสนพิธี เป็นเรื่องที่มีด้วยกันทุกศาสนา และเป็นเรื่องเกิดขึ้นทีหลังศาสนา หมายความว่า มีศาสนาเกิดขึ้นก่อนแล้วจึงมีพิธีต่างๆ เกิดตามมาภายหลัง แม้ศาสนพิธีในพระพุทธศาสนาก็เช่นกัน เกิดขึ้นภายหลังทั้งสิ้นเหตุเกิดศาสนพิธีในพระพุทธศาสนานี้ ก็เนื่องจากมีหลักการของพระพุทธศาสนา ซึ่งพระพุทธเจ้าทรงวางไว้แต่ในปีที่ตรัสรู้ เพื่อสาวกจะได้ถือเป็นหลักในการออกไปประกาศพระศาสนา อันเรียกว่า “โอวาทปาติโมกข์” ในโอวาทนั้น มีหลักการสำคัญที่ทรงวางไว้เป็นหลักทั่วๆไป 3 ประการคือ
1. สอนไม่ให้ทำความชั่วทั้งปวง
2. สอนให้อบรมกุศลให้พร้อม
3. สอนให้ทำจิตใจของตนให้ผ่องแผ้ว

โดยหลักการทั้ง 3 นี้ เป็นอันว่าพุทธบริษัทต้องพยายามเลิกละความประพฤติชั่วทุกอย่าง จนเต็มความสามารถ และพยายามสร้างกุศลสำหรับตนให้พร้อมเท่าที่จะสร้างได้ กับพยายามชำระจิตใจให้ผ่องใสอยู่เสมอ ด้วยการพยายามทำตามคำสอนในหลักการการนี้ เป็นการพยายามทำดี เรียกว่า “ทำบุญ” และการทำบุญนี้แหละพระพุทธเจ้าทรงแสดงวัตถุ คือที่ตั้งอันเป็นทางไว้โดยย่อ ๆ 3 ประการ เรียกว่า “บุญกิริยาวัตถุ” คือ
1. ทาน การบริจาคสิ่งของของตนให้เป็นประโยชน์แก่ผู้อื่น
2. ศีล การรักษากายวาจาให้สงบเรียบร้อยไม่ล่วงพุทธบัญญัติ
3. ภาวนา การอบรมจิตใจให้ผ่องใสในทางกุศล

ที่มาภาพ : http://thn2442555social.blogspot.com/2016/08/blog-post_49.html

บุญกิริยานี้เอง เป็นแนวให้พุทธบริษัทปฏิบัติตามหลักการดังกล่าวข้างต้น และเป็นเค้าให้เกิดศาสนพิธีต่างๆ ขึ้นโดยนิยม คือ ในกาลต่อ ๆ มา พุทธบริษัทนิยมทำบุญ ไม่ว่าจะปรารภเหตุใดๆ ก็ให้เข้าหลักบุญกิริยาวัตถุ ๓ นี้ โดยเริ่มต้นมีการรับศีล ต่อไปภาวนาด้วยการสวดมนต์เอง หรือฟังพระสวดแล้วส่งใจไปตาม จบลงด้วยการบริจาคทานตามสมควร เพราะนิยมทำบุญเป็นการบำเพ็ญความดีดังกล่าวนี้ และทำในกรณีต่าง ๆ กันตามเหตุที่ปรารภ จึงเกิดพิธีกรรมขึ้นมากประการ เมื่อพิธีกรรมใด เป็นที่นิยมและรับรองปฏิบัติสืบ ๆ มาจนเป็นประเพณี พิธีกรรมนั้นก็กลายเป็นศาสนพิธีขึ้น ฉะนั้น ศาสนพิธีจึงมีมากมาย เมื่อแยกเป็นหมวดก็สงเคราะห์ได้ ๔ หมวด คือ
1. หมวดกุศลพิธี ว่าด้วยพิธีบำเพ็ญกุศล ๒
2. หมวดบุญพิธี ว่าด้วยพิธีทำบุญ
3. หมวดทานพิธี ว่าด้วยพิธีถวายทาน
4. หมวดปกิณกพิธี ว่าด้วยพิธีเบ็ดเตล็ด

ที่มาภาพ : http://buddhabuddha-2600.blogspot.com/2014/08/blog-post_28.html

http://www.dhammathai.org/practice/main.php

1. อาราธนาพระสงฆ์มาเจริญพระพุทธมนต์ จะนิมนต์ไม่ต่ำกว่า 5 รูป จะเป็น 7 หรือ 9 รูปก็ได้ รวมทั้งไม่นิยมนิมนต์เป็นจำนวนคู่ ยกเว้นงานแต่งงาน

3. ดูแลรักษาและตกแต่งสถานที่บริเวณพิธี ควรดูแลบริเวณที่จะประกอบพิธีให้สะอาดเรียบร้อยเพื่อให้เป็นสิริมงคล ตกแต่งสถานที่ให้สวยงามตามกำลัง

2. เตรียมที่ตั้งพระพุทธรูปพร้อมเครื่องบูชา ปัจจุบันนิยมเรียกว่า “โต๊ะหมู่บูชา” เป็นที่ตั้งพระพุทธรูป ประกอบด้วยโต๊ะตัวเล็ก 5 ตัว ปูผ้าขาว หันหน้าโต๊ะออกมาทางเดียวกับพระสงฆ์

4. วงด้ายสายสิญจน์ ปัจจุบันนิยมวางสายสิญจน์ไว้บนโต๊ะหมู่บูชาเท่านั้น แล้วโยงมาที่ภาชนะสำหรับทำน้ำมนต์ การโยงสายสิญจน์ไม่ควรวางต่ำจนคนเดินข้าม วงสายสิญจน์จากซ้ายไปขวา

ประเภทของพิธีกรรม
พิธีกรรมทางศาสนาพุทธหรือที่เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า ศาสนพิธีด้วยกัน เช่น พิธีการแสดงตนเป็นพุทธมามกะ พิธีรักษาศีลอุโบสถ ฯลฯ จำแนกเป็น 2 ประเภท
1. พิธีกรรมที่เป็นพุทธบัญญัติ เป็นพิธีการเกี่ยวกับวินัยสงฆ์ ซึ่งพระพุทธเจ้าได้ทรงบัญญัติไว้ จะต้องปฏิบัติพิธีกรรมนั้น ๆ ให้ถูกต้องตามที่บัญญัติไว้
2. พิธีกรรมที่พัฒนาขึ้นในท้องถิ่น คือ พิธีกรรมที่พุทธศาสนิกชนในท้องถิ่นต่าง ๆ กำหนดขึ้น โดยมีการผสมผสานขนบธรรมเนียมประเพณีท้องถิ่นให้เข้ากับกิจกรรมทางพุทธศาสนา และได้ปฏิบัติสืบต่อกันมาจนเป็นประเพณี
หลักปฏิบัติทั่วไปเกี่ยวกับพิธีกรรมทางพระพุทธศาสนา  มีหลักการปฏิบัติ 4 ประการ คือ
                     - ความถูกต้อง ตามพุทธบัญญัติ
                     - คำนึงถึงความเหมาะสม
                     - คำนึงถึงความประหยัด และภาวะทางเศรษฐกิจ
                     - คำนึงประโยชน์ที่จะได้รับต้องคุ้มค่า
คุณประโยชน์ของพิธีกรรม มี 3 ประการ คือ
                   - มีคุณค่าทางจิตใจ ทำให้ศาสนามีความศักดิ์สิทธิ์
                   - ส่งเสริมความสามัคคีเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันของคนในสังคม
                   - ส่งเสริมและรักษาเอกลักษณ์ที่ดีงาม เป็นการสร้างสมวัฒนธรรมคงอยู่ต่อไป
พิธีบรรพชาอุปสมบท (พิธีบวช)
      เป็นพิธีกรรมของชาวพุทธ โดยเฉพาะชาวไทยนิยมปฏิบัติกัน การบวชเป็นคำรวมทั้งการบวชเณร (การบรรพชา) และการบวชพระ (การอุปสมบท)
การบรรพชา 
     คือ การบวชสามเณร ผู้บรรพชาต้องอายุไม่ต่ำกว่า 7 ปี ไม่เป็นโรคร้าย วิปริต หรือทุพพลภาพ ไม่เป็นโจรผู้ร้าย บิดามารดาต้องอนุญาต ภายหลังจากมีการปลงผมแล้ว
นำเครื่องบริขารไปหาพระอุปัชฌาย์ แล้วกล่าวคำบรรพชาเป็นภาษาบาลี ปฏิญาณตนต่อพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ รับศีล 10การอุปสมบท 
     คือ การบวชพระ ตามหลักพระพุทธศาสนานั้น การบวชมี 3 วิธี คือ เอหิภิกขุอุปสัมปทา เป็นการบวชที่พระพุทธเจ้าบวชให้โดยเปล่งวาจาว่า "จงเป็นภิกษุเถิด" ต่อจากนั้น
ก็ครองผ้าเหลือง ประพฤติตนตามธรรมได้เลย ผู้อุปสมบท ต้องเป็นชายอายุไม่ต่ำกว่า 20 ปีบริบูรณ์ บิดามารดาต้องอนุญาต และต้องถือศีล 227 ข้อ
พิธีเข้าพรรษา 
     คือ การจำวัดของพระสงฆ์ เป็นเวลา 3 เดือน ในฤดูฝน จะไปค้างแรมที่อื่นไม่ได้ ถ้ามีความจำเป็นไปค้างแรมที่อื่น จะต้องกลับวัดภายใน 7 วัน ตามที่บัญญัติไว้ในพรวินัย
พิธีปวารณา
     เป็นพิธีที่พระสงฆ์ปฏิบัติตามวินัยสงฆ์ คือ พระภิกษุจำพรรษาจนครบ 3 เดือนแล้ว พระภิกษุต้องทำพิธีกล่าวตักเตือนซึ่งกันและกัน พิธีปวารณามี 3 วัน คือ วันขึ้น 15 ค่ำเดือน 11 (บัณณรสี) วันแรม 14 ค่ำ เดือน 11 (จาตุททสี) และวันสามัคตี
พิธีทอดกฐิน
     ความเป็นมา กฐิน แปลว่า ไม้สะดึง หรือไม้แบบตัดเย็บจีวร เป็นผ้าที่นำมาถวาย
พระภิกษุสงฆ์ในพิธีทอดกฐิน เริ่มนับตั้งแต่ออกพรรษา คือ วันแรม 1 ค่ำ เดือน 11 ถึงกลาง
เดือน 12
ลักษณะพระภิกษุสงฆ์ที่ควรได้รับผ้ากฐิน มีดังนี้
ต้องจำพรรษามาแล้ว 3 เดือน มีจีวรเก่ากว่าพระภิกษุรูปอื่น เรียนพระวินัยแตกฉาน คณะสงฆ์เห็นชอบให้เป็นพระภิกษุที่จะรับผ้ากฐินได้ พิธีในการทอดกฐินมีวิธีปฏิบัติ ดังนี้
- ทำการจองวัดที่จะทอดกฐินตามความเหมาะสมกับกำลังผู้ทอด
- ต้องทำการจองเมื่อเข้าพรรษาแล้ว
- ประชาชนทั่วไปจะจองได้แต่วัดราษฎร์ทั่วไปเท่านั้น
- ในวัดหนึ่งจะรับกฐินได้ครั้งเดียวใน 1 ปี
- ต้องมีการประกาศจองกฐินให้พระในวัดรู้ทั่วกัน
พิธีกรรมในวันสำคัญทางศาสนา
1. พิธีมาฆบูชา จากพุทธประวัติ ได้มีเหตุการณ์ที่เป็นเหตุกำเนิดวัน
จาตุรงคสันนิบาต (ขึ้น 15 ค่ำ เดือน 3 ถ้าปีใดมีเดือน 8 สองหน ให้เลื่อนไปเป็นวันขึ้น 15 ค่ำ
เดือน 4ป ในวันนั้นได้เกิดนิสิตอันน่าอัศจรรย์ถึง 4 ประการ คือ
                         - มีพระอริยสงฆ์มาประชุมกันพร้อมโดยมิได้นัดหมาย
                         - พระอริยสงฆ์ที่มาประชุมมีจำนวนถึง 1,250 รูป
                         - พระอริยสงฆ์ทั้ง 1,250 รูป ล้วนได้รับเอหิภิกขุอุปสัมปา และทุกรูปเป็นพระอรหันต์
                         - วันนั้นตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือนมาฆะ
พระพุทธเจ้าทรงเห็นว่าเป็นโอกาสดีที่มีพระสงฆ์มาอยู่รวมกัน ณ ที่เดียวกัน
เป็นจำนวน 1,250 รูป พระองค์จึงได้แสดงธรรมแก่ที่ประชุมสงฆ์ ธรรมที่พระองค์แสดง คือ
"โอวาทปาติโมกข์"
ในประเทศไทยเริ่มขึ้นในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เนื่องด้วยพระองค์ทรงเห็นความสำคัญของวันนี้ จึงโปรดเกล้าฯ ให้จัดขึ้นครั้งแรกในปี พ.ศ. 2394 ณ วัด
พระศรีรัตน์ศาสดาราม
2. พิธีวิสาขบูชา ตามพุทธประวัติ พระพุทธเจ้าประสูติ ตรัสรู้ และปรินิพพานใน
วันเดียวกัน เดือนเดียวกัน คือ ขึ้น 15 ค่ำ เดือน 6 (ถ้ามีเดือน 8 สองหน เลื่อนไปวันขึ้น 155 ค่ำเดือน 7) การบูชาในวันเพ็ญเดือนวิสาขะในประเทศไทยตามหลักฐาน คือ ตำนานนางนพมาศมีมาตั้งแต่สมัยสุโขทัย และได้หายไปในสมัยอยุธยา จนในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ทรงเห็นความสำคัญ จึงมีพระราชกุศลพิเศษ พิธีวิสาขบูชากลับมาอีกเมื่อ พ.ศ. 2350 < อ่านเพิ่มเติม >

3. พิธีอาสาฬหบูชา หลังจากพระพุทธเจ้าตรัสรู้แล้ว พระพุทธองค์ได้เสด็จไปยัง
ป่าอิสิปมฤคทายวัน ซึ่งเป็นที่อยู่ของปัญจวัคคีย์ และพระพุทธองค์ได้ทรงแสดง "ปฐมเทศนา"
พระธรรมจักกัปปวัฒนสูตร ซึ่งตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 8 (ถ้าปีใดมีเดือน 8 สองหน ก็ให้เลื่อนไปเดือน 8 หลัง) ปัญจวัคคีย์ได้ฟังพระธรรมเทศนาแล้วได้เห็นจริงตามที่พระพุทธเจ้าทรงแสดง ได้ทูลขอบวช พระพุทธเจ้าทรงบวชให้ด้วยวิธีเอหิภิกขุอุปสัมปทา พระอัญญาโกณฑัญญะจึงเป็น
พระภิกษุองค์แรกในพระพุทธศาสนา และสำเร็จเป็นพระอรหันต์
สำหรับพิธีอาสาฬหบูชาในประเทศไทย คณะสงฆ์ได้มีประกาศให้ถือวันนี้เป็น
วันสำคัญทางพระพุทธศาสนาอีกวันหนึ่ง ได้เริ่มครั้งแรก เมื่อปี พ.ศ. 2501 (วันที่ 15 กรกฎาคม พ.ศ. 2501)  < อ่านเพิ่มเติม >

ยังมีพิธีกรรมอื่น ๆ เช่น
            พิธีแสดงตนเป็นพุทธมา  พิธีรักษาอุโบสถศีล
            พิธีถวายทานต่าง ๆ
            พิธีแต่งงาน

            พิธีศ

ศาสนพิธีเนื่องด้วยพุทธบัญญัติ มีพิธีใดบ้าง

พุทธศาสนพิธีคืออะไร

งานบุญพิธี มีอะไรบ้าง

ศาสนพิธี มีอะไรบ้าง