แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชา เศรษฐกจิ พอเพียง ทช21001 หลักสูตรการศึกษานอกระบบระดบั การศกึ ษาขนั้ พืน้ ฐาน พทุ ธศักราช 2551 สานักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยจงั หวดั สพุ รรณบรุ ี ก คานา แผนการจัดการเรยี นรู้รายวชิ า เศรษฐกจิ พอเพยี ง ทช21001 ระดับมัธยมศึกษาตอนตน้ สาระความรู้
ขอขอบคุณภาคีเครือข่ายและผู้มีส่วนเกี่ยวข้องทุกท่านท่ีให้ความรู้ คาแนะนาและ กศน.อาเภอหนองหญ้าไซ สารบญั ข คานา
หนา้ 1 คาอธิบายรายวชิ า เศรษฐกิจพอเพียง ทช21001 จานวน 1 หน่วยกิต มาตรฐานการเรียนรู้ระดับ การประกอบอาชีพและมีภมู คิ ุ้มกันในการดาเนินชีวิตของตนเอง ครอบครัว และชุมชนอยา่ งมคี วามสขุ ศึกษาและฝึกทักษะเกย่ี วกับเรื่องตอ่ ไปนี้ การวางแผนการประกอบอาชีพ การสร้างเครือข่ายเพ่ือการดาเนนิ ชีวิตอย่างพอเพียง เพ่ือให้เป็นคนมีเหตุผล การจัดประสบการณ์การเรียนูร้ ประสบการณ์ โดยศึกษาจากกรณตี วั อย่าง สภาพจรงิ ส่อื ทุกประเภท การอภปิ รายแลกเปล่ยี นเรยี นรู้ ภูมิ การวดั และประเมินผล ตรวจสอบ ประเมนิ การปฏิบตั ิจริง และประเมินสภาพจรงิ 2 รายละเอยี ดคาอธิบายรายวชิ า เศรษฐกจิ พอเพียง ทช21001 จานวน 1 หนว่ ยกิต ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนตน้ มาตรฐานการเรียนรู้ระดับ การประกอบอาชพี และมภี มู คิ ุ้มกนั ในการดาเนนิ ชวี ิตของตนเอง ครอบครวั และชมุ ชนอย่างมีความสขุ ท่ี หัวเรื่อง ตัวชวี้ ัด เนอื้ หา จานวน 2. ประกอบอาชพี 1.นาหลกั ปรัชญา 1.หลกั ปรชั ญาเศรษฐกจิ เพยี งกบั การจดั การ 16 การจัดการทรัพยากรท่ีมี 2.หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงกับการ อยู่ของตนเอง ครอบครวั ประกอบอาชพี ชุมชน 2.ก า ห น ด แ น ว ท า ง แ ล ะ ปฏิบัติตนในการนาหลัก ปรัชญ าของ เศร ษฐกิ จ พอเพียงไปประยุกต์ใช้ใน การประกอบอาชพี 3. การวางแผน 1.สามารถวางแผนในการ 1 การวางแผนประกอบอาชีพตามหลักปรัชญา 10 ประกอบอาชพี แบบ ประกอบอาชีพทเ่ี หมาะสม เศรษฐกิจพอเพียง พอเพยี ง กับตนเอง ไดอ้ ย่างน้อย 1 2 โครงการและแผนงานประกอบอาชพี ตาม อาชพี หลกั ปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพียง 2 การวางแผนและจัดทา 3 แนวทางการประกอบอาชีพให้ประสบ โครงงานการประกอบ ความสาเรจ็ อาชพี ตามแผนงานทว่ี างไว้ ได้อยา่ งเหมาะสม 3 สามารถนาความรมู้ าใช้ เป็นฐานในการประกอบ อาชพี 4.มคี ุณธรรมในการ ประกอบอาชพี 3 ท่ี หวั เรอ่ื ง ตวั ชว้ี ัด เน้อื หา จานวน พอเพียง 4 ตารางวเิ คราะห์ยากง่ายรายวิชา เศรษฐกิจพอเพียง ทช21001 จานวน 1 หนว่ ยกิต ระดับมัธยมศกึ ษาตอนตน้ ออกแบบแผน ท่ี ตัวชี้วัด เนอื้ หา ช่ัวโมง การจัดการเรียนรู้ กลุม่ ด้วยตนเอง 1. เรอ่ื ง ความพอเพยี ง 4 1. อธิบายควาเป็นมา 1.ความเป็นมา ความหมาย หลกั การแนวคิด 2. เร่อื ง ประกอบอาชีพอยา่ ง 16 ทรัพยากรที่มอี ยู่ของตนเอง ชมุ ชน 2.กาหนดแนวทางและ 1.หลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงกบั การ ปรัชญาของเศรษฐกจิ 3. เรื่อง การวางแผนประกอบ 10 อาชพี 2 การวางแผนและจัดทา 2 โครงการและแผนงานประกอบอาชพี ตาม เหมาะสม 5 ออกแบบแผน ที่ ตวั ชว้ี ัด เนอ้ื หา ชั่วโมง การจดั การเรียนรู้ กลุ่ม ดว้ ยตนเอง 3 สามารถนาความรู้มาใช้ 3 แนวทางการประกอบอาชีพให้ประสบ เปน็ ฐานในการประกอบ ความสาเร็จ อาชพี 4.มีคุณธรรมในการประกอบ อาชีพ 4. สรา้ งเครอื ขา่ ยดาเนนิ ชีวติ 10 แบบพอเพียง 1.ปฏบิ ตั ติ นเปน็ แบบอย่าง 1.การสง่ เสริม เผยแพร่ ขยายผลงานการ ของชุมชนในการประกอบ ปฏบิ ตั ติ าม หลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจ อาชพี และการดาเนินชวี ิต พอเพยี งของบุคคล ชมุ ชน ทป่ี ระสบ ตามหลักปรัชญาของ ผลสาเรจ็ เศรษฐกจิ พอเพียง 2.การสร้างเครือข่ายการประกอบอาชีพและ การดาเนนิ ชวี ติ ตามหลักปรัชญาของ เศรษฐกจิ พอเพยี ง 3.กระบวนการขับเคลือ่ นเศรษฐกจิ พอเพยี ง 6 แผนการจดั การเรยี นรู้ (พบกลุ่ม) ระดบั มัธยมศึกษาตอนต้น เรือ่ ง ประกอบอาชีพอย่างพอเพยี ง 1.นาหลกั ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพยี งไปใชในการจัดการทรัพยากรทม่ี อี ยูของตนเอง ครอบครัว ชุมชน 2.กาหนดแนวทางและปฏิบัติตนในการนาหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงไปประยุกต
ใชในการ 1. หลักปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพียงกับการจดั การทรพั ยากรทมี่ ีอยูของตนเอง ครอบครัว ชุมชน 1. ครูกับผู้เรียนร่วมกันชวนคิดชวนคุยในเรื่องสภาพปัญหาด้านทรัพยากรธรรมชาติของ 1. ครใู หผ้ ู้เรยี นชม วดี ีทัศน์ หัวขอ้ เรอื่ ง ข่าวน้าท่วมในประเทศไทย ปี พ.ศ 2564 7 ข้ันที่ 3 ปฏิบัตแิ ละนาไปประยุกต์ใช้ จะได้รบั รางวลั อาชีพอย่างพอเพียง และอินเตอร์เน็ต ในชีวติ ประจาวนั 1. ใบงาน สอื่ การวัดผลประเมินผล 8 ใบความรู้ ครงั้ ท่ี 5 รายวิชาเศรษฐกิจพอเพยี ง ทช21001 จานวน 1 หน่วยกิต ระดับมัธยมศกึ ษาตอนตน้ เร่อื ง ประกอบอาชีพอยา่ งพอเพยี ง หลกั ปรชั
ญาของเศรษฐกิจพอเพียงกับการจดั การทรพั ยากรท่ีมอี ยูของตนเอง ครอบครัว ชุมชน โดยตัวเองไมตองแขงขันกับใคร และมีเหลือเพื่อชวยเหลือผูท่ีไมมี อันนาไปสูการแลกเปล่ียนในชุมชน และ 9 1. รูจกั ใชและจัดการทรัพยากรท่ีมีอยูอยางชาญฉลาดและรอบคอบ
โดยเริ่มตนผลิตหรอื บรโิ ภคภายใต 1.1 ปลกู ผักสวนครัวลดคาใชจาย 1.2 นาน้าที่ผานการใชแลวในครัวเรอื นมารดพืชผักสวนครวั 1.3
นาพืชผักสวนครัวที่เพาะปลูกไดมาบริโภค แบงปนเพื่อนบาน บางสวนนาไปขายท่ีตลาดสวนท่ี 1.4 นาเงินจากการขายพืชผักสวนครัวและหมูไปซ้ือสินคาและบริการท่ีสมาชิกในครัวเรือนตองการ 1.5 เกบ็ ออมเงนิ สวนทเ่ี หลอื จากการบรโิ ภคไวใชจายในอนาคต 1.6 นาเงนิ สวนหนึง่ มาลงทนุ ซื้อเมล็ดพชื เพื่อเพาะปลกู ตอไป 2. เลือกใชทรัพยากรท่มี ีอยูใหเกิดความย่งั ยนื สูงสดุ โดยการนาทรพั ยากรหรือวัสดุตางๆ ท่ีสามารถหา 2.1 การทาไรนาสวนผสมและการเกษตรผสมผสานเพื่อใหมีการหมุนเวียน มีสินคาหลากหลายลด 2.2 การจางแรงงานภายในชมุ ชน เพ่อื สงเสรมิ ใหตนเอง ครอบครวั และชมุ ชนมรี ายได 2.3 การทาปุยหมกั ปยุ คอกและใชวัสดุเหลือใชเปนปจจยั การผลิต (ปุย) เพอ่ื ลดคาใชจายและบารุงดิน 2.4 การเพาะเห็ดฟางจากวสั ดุเหลอื ใชในไรนา 2.5 การปลูกไมผลสวนหลงั บาน และไมใชสอยในครวั เรอื น 2.6 การปลูกพืชสมุนไพร ชวยสงเสรมิ สขุ ภาพอนามยั 2.7 การเลีย้ งปลาในรองสวน ในนาขาวและแหลงํนา้ เพ่อื เปนอาหารโปรตีนและรายไดเสริม 2.8 การเลย้ี งไกพืน้ เมอื ง และไกไข ประมาณ 10 – 15 ตัวตอครัวเรอื นเพื่อเปนอาหารในครัวเรือนโดย 2.9 การทากาซชีวภาพจากมูลสัตว์ 10 หลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งกบั การประกอบอาชพี จากพระราชดารัส : เศรษฐกจิ พอเพียง มิไดจากดั เฉพาะของเกษตรกรหรอื ชาวไรชาวนาเพียงเทานั้น 3 หวงยึดเหน่ียว 1. ดานความพอประมาณ ชุมชนรูจักใชทรัพยากรธรรมชาติท่ีมีอยูอยางพอเพียง เหมาะสมแบบคอย 2. ดานความมีเหตผุ ล ใชทรัพยากรทุกชนิดอยางประหยดั และมีประสิทธิภาพสูงสุด เนนการใชวัตถุดิบ 3. ดานความมีภูมิคุมกันในตัวที่ดี เนนการกระจายความเสี่ยงจากการมีผลผลิตหลากหลาย ไมกอหนี้ 11 1. เง่ือนไขความรู ในการประกอบอาชีพของคนในชุมชน บานโงกน้า มีความรอบคอบ มีความรู และมี 2. เงอ่ื นไขคุณธรรม มีความซื่อสตั ยในการประกอบการ ไมเอารัดเอาเปรียบผูบรโิ ภคและไมเอารดั เอา 12 ใบงาน คร้งั ท่ี 5 ระดบั มธั ยมศึกษาตอนต้น ช่ือ – นามสกุล เร่ือง ประกอบอาชีพอยา่ งพอเพียง 1.จงอธิบายแนวคิดและหลักการทางปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี งมาพอเขา้
ใจ 2. นักศึกษานาหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงไปใช้ในการจัดการทรัพยากรทีมีอยู่ในครอบครัวอย่างไรบ้าง .............................................................................................................................................................................. 13 เฉลยใบงาน ครงั้ ที่ 5 ระดับมธั ยมศึกษาตอนต้น เรอ่ื ง ประกอบอาชีพอยา่ งพอเพียง 1.จงอธิบายแนวคิดและหลักการทางปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งมาพอเขา้ ใจ 2. นกั ศึกษานาหลกั ปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพยี งไปใช้ในการจัดการทรัพยากรทมี อี ยใู่ นครอบครวั อย่างไร ตอบ การนาหลกั เศรษฐกิจพอเพียงมาใช้น้นั ข้ันแรกตอ้ งยดึ หลัก "พ่ึงตนเอง" คอื พยายามพง่ึ ตนเองให้ 14 แบบทดสอบย่อย ครง้ั ท่ี 5 ระดบั มธั
ยมศกึ ษาตอนตน้ กศน.ตาบล เรอื่ ง การวางแผนประกอบอาชีพแบบพอเพยี ง คาช้ีแจง ตอนที่ 1 ให้ผู้เรยี นเลือกขอ้ ถกู เพียงขอ้ เดียว ก. การทาเกษตรกรรม 2. เปา้ หมายของปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงคอื ขอ้ ใด 3. การปฏบิ ตั ิตนตามหลักปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพียงจะกอ่ ให้เกิดผลดีต่อตนเองและครอบครวั ยกเวน้ ขอ้ ใด 4. ข้อใดเป็นหลกั การทีส่ าคัญตามแนวคิดปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง 5.ข้อใดเปน็ การจัดการน้าทค่ี มุ้ ค่าท่ีสดุ 15 ขอ้ สอบอตั นัย (จานวน 2 ขอ้ ) 1. เศรษฐกิจพอเพยี ง หมายถงึ อะไร .............................................................................................................................................................................. 2.การวางแผนในการประกอบอาชีพ ทเ่ี หมาะสมกับตนเองไดอยางน้อย 1 อาชพี .............................................................................................................................................................................. 16 เฉลยแบบทดสอบยอ่ ย ครัง้ ที่ 5 ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนตน้ เรื่อง การวางแผนประกอบอาชีพแบบพอเพยี ง 1.ตอบ ข 2.ตอบ ข 3.ตอบ ค 4.ตอบ ก 5.ตอบ ก 1. เศรษฐกจิ พอเพยี ง หมายถงึ อะไร ตอบ กิจพอเพยี ง คือ ปรัชญาท่พี ระบาทสมเด็จพระเจ้าอยหู่ วั ทรงช้แี นวทางการดาเนนิ ชวี ิตให้แก่ปวงชน 2. การวางแผนในการประกอบอาชีพ ทีเ่ หมาะสมกับตนเองไดอยางนอ้ ย 1 อาชีพ ตอบ การประกอบอาชีพด้านการเกษตร ควรดาเนินชีวิตโดยใช้ทรัพยากรท่ีมีอยู่
ด้วยความรู้ 1.ทาไร่นาสวนผสม เพื่อเป็นจุดเร่ิมต้นของเศรษฐกิจพอเพียง ซ่ึงนอกจากจะได้พืชผักปลอดสารพิษ 2.ปลูกผกั สวนครัวไวก้ ินเอง เพ่ือลดรายจา่ ยด้านอาหารในครอบครวั 17 7.เลี้ยงไก่ เล้ยี งเป็ดไว้กนิ ไข่ และเก็บขาย 18 บันทึกผลหลังการเรยี นรู้ คร้ังที่ .................. จุดประสงค์การเรียนรู้ จานวนนกั ศกึ ษา ท้ังหมด....................คน ชาย................คน หญงิ ..................คน สภาพการจัดการเรียนรแู้ บบพบกลุ่ม (ปจั จยั กระบวนการจดั กิจกรรมและผเู้ รยี น) .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. สภาพการจดั การเรียนรู้แบบเรียนรู้ด้วยตนเอง (ปจั จยั กระบวนการจดั กจิ กรรมและผู้เรียน) .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ด้านส่อื การเรยี นรู้ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ปัญหาทีพ่ บและการแก้ไขปญั หา (อย่างไร) .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 1.
........................................................................................................................................................... 2.
........................................................................................................................................................... ลงชื่อ.............................................................ผู้บนั ทกึ (อาจแนบภาพแสดงให้เห็นเฉพาะสว่ นเดน่ และส่วนที่เปน็ ปญั หา) 19 เสนอขอ้ คิดเหน็ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ลงชื่อ.............................................................ผตู้ รวจเสนอ การดาเนนิ การแกไ้ ข/พัฒนา .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ลงช่ือ.............................................................ผบู้ รหิ ารสถานศึกษา ผลจากการนาขอ้ เสนอแนะไปปฏบิ ตั
ิ ลงชื่อ.............................................................ผปู้ ฏิบัติ 20 แผนการจดั การเรียนรู้ (พบกลุ่ม) รายวชิ า เศรษฐกิจพอเพยี ง ทช21001 จานวน 1 หนว่ ยกิต ระดบั มธั ยมศึกษาตอนตน้ เรอื่ ง การวางแผนประกอบอาชีพแบบพอเพียง 1. การวางแผนงาน และจัดทาโครงงานการประกอบอาชีพ ตามแผนงานทว่ี างไวไ้ ด้อย่างเหมาะสม ครูพูดคุยเก่ียวกบั แนวคดิ หลกั การใช้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ในการดาเนินชีวติ และ 1. ครูอธบิ ายเร่ือง การวางแผนประกอบอาชีพทเ่ี ป็นไปตามปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง 21 ขั้นที่ 4 ประเมินผลการเรียนรู้ 2. แบบทดสอบยอ่ ย 4. แผนผงั ความคิด (Mind Mapping) 1. หนงั สือเรยี น 2. อินเตอร์เนต็ เช่น Youtube การวัดผลประเมินผล 3. แผนผงั ความคิด (Mind Mapping) 22 ใบความรู้ ครง้ั ที่ 10 ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนต้น เรื่อง การวางแผนประกอบอาชีพแบบพอเพียง ความรเู้ ก่ยี วกับเศรษฐกจิ พอเพยี ง เศรษฐกจิ พอเพียง คือ ปรัชญาทพ่ี ระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงชีแ้ นวทางการดาเนินชีวิตให้แก่ปวง พระองค์ยังได้ทรงพระราชทานความหมายของ เศรษฐกิจพอเพียง เอาไว้เป็นภาษาอังกฤษว่า Sufficiency “ในท่ีนี้เราฟังเขาถามว่าเศรษฐกิจพอเพียง จะแปลเป็นภาษาอังกฤษว่าอย่างไร ก็อยากจะตอบว่ามี ภาษาองั กฤษ และเนน้ ว่าเศรษฐกิจพอเพยี ง แปลว่า Sufficiency Economy โดยเขยี นเป็นตัวหนาในหนังสอื ” พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว จึงไม่มีปรากฏอยู่ในตาราเศรษฐศาสตร์ ซ่ึงบางคนอาจจะยังสงสัยอยู่ว่า Self- มีความหมายตามพจนานกุ รท่ีว่า การไม่ต้องพ่ึงใคร และการไม่ต้องพ่ึงใครในความหมายของพระองค์ทา่ นนั้น “Self-Sufficiency นั้นหมายความวา่ ผลติ อะไรมพี อทจ่ี ะใช้ ไม่ตอ้ งไปขอยมื คนอืน่ อยู่ได้ดว้ ยตนเอง” พ่ึงพาผูอ้ ื่น แต่ในทกุ วันนี้ ประเทศไทยเรายังเดือดร้อน ยังมคี วามจาเป็นตอ้ งพึ่งพาผู้อืน่ อยู่ ท่ใี นความเปน็ จรงิ ท่ี กับตวั เอง ที่แตกตา่ งจาก Sufficiency Economy ซึ่งหมายถงึ เศรษฐกิจพอเพยี งที่ยังคงมีการพึ่งพากนั และกัน 23 “คอื พอมีพอกนิ ของตัวเองน้ันไม่ใชเ่ ศรษฐกจิ พอเพยี
ง เป็นเศรษฐกิจสมยั หิน สมัยหินนัน้ เปน็ เศรษฐกิจ ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงน้ัน เป็นแนวทางการดารงชีวิตและการปฏิบัติตนของประชาชนทุกระดับ หลกั แนวคดิ ของเศรษฐกิจพอเพยี ง ความพอเพยี
งจะต้องประกอบด้วย ๓ คณุ ลักษณะ พร้อม ๆ กนั ดงั น้ี 24 5. แนวทางปฏบิ ตั /ิ ผลท่คี าดวา่ จะไดร้ ับ เศรษฐกิจพอเพียงกบั ทฤษฎใี หม่ตามแนวพระราชดาริ ทฤษฎีใหม่ตามแนวพระราชดาริ 25 การสร้างขบวนการขับเคล่อื นเศรษฐกจิ พอเพียง 26 1. ความพอเพียงตามแนวคดิ ของเศรษฐกจิ พอเพียง 27 2. การนาหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพยี งไปใช้ 3. การวางแผนการประกอบอาชีพแบบพอเพยี ง 28 - ทฤษฎใี
หม่เปน็ แนวทางในการบรหิ ารจดั การที่ดินและน้าเพอื่ การเกษตรในทีด่ นิ ขนาดเล็กใหเ้ กดิ ประโยชน์ วงรี : 30 % ขน้ั ที่ 1 ทฤษฎใี หม่ขน้ั ต้น ขั้นท่ี 2 ทฤษฎีใหม่ข้ันกลางจะเป็นการรวมพลังกันในรูปกลุ่มหรือสหกรณ์ ร่วมแรง ร่วมใจกัน - ดา้ นการผลิต - ดา้ นการตลาด - ด้านความเปน็ อยู่ - ด้านสวัสดกิ าร - ด้านการศกึ ษา ขัน้ ที่ 3 ทฤษฎีใหมข่ ้ันกา้ วหน้า เกษตรกรจะมรี ายได้ ฐานะม่นั คง อาจพฒั นากา้ วหนา้ ไปสขู่ ั้นตดิ ต่อ 4.เครอื ขา่ ยดาเนนิ ชวี ติ แบบพอเพยี ง 29 ใบงาน ครั้งท่ี 16 ระดับมธั ยมศึกษาตอนต้น ชือ่ – นามสกลุ ................................................................................... กศน.ตาบล .......................................... เรอื่ ง การวางแผนประกอบอาชีพแบบพอเพียง 30 เฉลยใบงาน คร้ังที่ 16 ระดับมธั ยมศึกษาตอนต้น เรอ่ื ง การวางแผนประกอบอาชีพแบบพอเพียง 1.จงอธิบายความหมายของหลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งพร้อมยกตัวอยา่ งประกอบ ให้แก่ปวงชนชาวไทยมาเป็นระยะเวลานาน ในช่วงตั้งแต่ก่อนการเกิดวิกฤตเศรษฐกิจ
เพื่อมุ่งให้พสกนิกรได้ 31 แบบทดสอบยอ่ ยครงั้ ท่ี 16 ระดบั มธั ยมศึกษาตอนต้น ชอื่ – นามสกุล ................................................................................... กศน.ตาบล .......................................... ขอ้ สอบปรนยั (จานวน 5 ขอ้ ) ก. การทาเกษตรกรรม ภูมปิ ัญญาชาวบ้านก่อน กระบวนการเรียนร้ทู ี่เกิดจากรากฐานทมี่ น่ั คงและแข็งแรง ก. 30 : 30 : 30 : 10 32 ข้อสอบอัตนยั (จานวน 2 ขอ้
) .............................................................................................................................................................................. 2.จงบอกแนวทางการนาหลกั เศรษฐกจิ พอพยี งไปใช้ในการดาเนนิ ชวี ิตของท่านอยา่ งไร .............................................................................................................................................................................. 33 เฉลยแบบทดสอบยอ่ ยครงั้ ท่ี 16 ระดับมธั ยมศึกษาตอนต้น ขอ้ สอบปรนัย (จานวน 5 ขอ้ ) ขอ้ สอบอัตนัย (จานวน 2 ขอ้ ) ดียิ่งขน้ึ จนเกดิ ความยง่ั ยนื คาวา่ พอเพยี ง คือ การดาเนินชวี ติ
แบบทางสายกลาง โดยตง้ั อยบู่ นหลกั สาคญั 2.จงบอกแนวทางการนาหลกั เศรษฐกิจพอพยี งไปใช้ในการดาเนนิ ชีวติ ของทา่ นอยา่ งไร 34 บนั ทกึ ผลหลังการเรยี นรู้ คร้ังท่ี
.................. จุดประสงค์การเรยี
นรู้ จานวนนักศกึ ษา ทัง้ หมด....................คน ชาย................คน หญิง..................คน สภาพการจดั การเรียนรแู้ บบพบกลมุ่ (ปัจจยั กระบวนการจัดกจิ กรรมและผู้เรยี น) .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. สภาพการจดั การเรียนรแู้ บบเรียนรดู้ ้วยตนเอง (ปจั จัยกระบวนการจดั กิจกรรมและผู้เรียน) .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ด้านสอ่ื การเรยี นรู้ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ปัญหาทพี่ บและการแกไ้ ขปญั หา (อยา่ งไร) .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 1.
........................................................................................................................................................... 2.
........................................................................................................................................................... ลงชื่อ.............................................................ผบู้ ันทกึ (อาจแนบภาพแสดงใหเ้ หน็ เฉพาะส่วนเดน่ และส่วนทเ่ี ป็นปญั หา) 35 เสนอขอ้ คิดเหน็ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ลงชอ่ื .............................................................ผู้ตรวจเสนอ การดาเนนิ การแกไ้ ข/พัฒนา .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ลงชือ่ .............................................................ผู้บรหิ ารสถานศึกษา ผลจากการนาขอ้ เสนอแนะไปปฏบิ ตั
ิ ลงชื่อ.............................................................ผู้ปฏิบัติ 36 ปฏิทินการเรียนร้ดู ้วยตนเอง รายวิชา เศรษฐกิจพอเพียง ทช21001 จานวน 1 หนว่ ยกิต ระดับมธั ยมศึกษาตอนต้น จานวน 28 ชัว่ โมง วนั /เดือน/ปี เรื่อง สาระสาคญั วธิ กี ารหาข้อมูล จานวน แหล่งข้อมูล/ เรอ่ื ง 1.ความเป็นมา -ศกึ ษาค้นหาจาก 14 -หนงั สือเรยี น ความพอเพยี ง ความหมาย หลักการ เอกสารประกอบ วชิ าเศรษฐกิจ แนวคิดของปรัชญาของ การเรียนวิชาเศรษฐกจิ พอเพยี ง เศรษฐกจิ พอเพยี ง พอเพียง ระดับมัธยมศึกษา 2.การแสวงหาความรู้ ระดับมธั ยมศึกษาตอนตน้ ตอนตน้ -คน้ คว้าจาก -หอ้ งสมดุ ประชาชน อินเทอรเ์ นต็ -กศน.ตาบล - ค้ น ค ว้ า จ า ก เ อ ก ส า ร ท่ี -อินเทอร์เน็ต เกย่ี วข้องกบั เน้ือหา เรือ่ ง 1.การวางแผนประกอบ ประกอบอาชีพ เศรษฐกจิ พอเพยี ง เรอื่ ง 1.การส่งเสริม เผยแพร่ -ศึกษาค้นหาจาก 14 -หนงั สอื เรยี น สรา้ งเครอื ขา่ ย ขยายผลงานการปฏิบัติ เอกสารประกอบ วชิ าเศรษฐกจิ ดาเนนิ ชีวิต ตามหลักปรัชญาของ การเรยี นวชิ าเศรษฐกิจ พอเพียง แบบพอเพียง เศรษฐกิจพอเพียงของ พอเพยี ง ระดบั มัธยมศึกษา บุคคล ชุมชน ที่ประสบ ระดับมัธยมศกึ ษาตอนตน้ ตอนต้น ผลสาเร็จ -คน้ คว้าจาก -ห้องสมดุ ประชาชน 2.การสร้างเครือข่าย อินเทอรเ์ น็ต -กศน.ตาบล การประกอบอาชีพและ -ค้นคว้าจากเอกสารท่ี -อนิ เทอรเ์ น็ต การดาเนนิ ชวี ติ ตามหลัก เกยี่ วข้องกบั เนอื้ หา ปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพยี ง 3.กระบวนการขบั เคลือ่ นเศรษฐกิจ พอเพยี ง 37 แผนการจดั การเรยี นรูด้ ้วยตนเอง (กรต.) ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนต้น เรอื่ ง ความพอเพยี ง 1.อธิบายความเป็นมา ความหมายหลักการปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง 1.ความเปน็ มา ความหมายหลักการ แนวคดิ ของปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ครูมอบหมายให้ผู้เรียนศึกษา ค้นคว้า เร่ืองหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และการ 1. ผู้เรียนศึกษาค้นคว้าจากใบความรู้เรื่อง ความพอเพียง และเรื่อง ทักษะการแสวงหา 2. ผู้เรียนค้นคว้าการวางแผนในการประกอบอาชีพ ที่เหมาะสมกับตนเองไดอยางน้อย 1 3. ผูเ้ รียนค้นควา้ เรื่อง การแสวงหาความรู้ 1. ผู้เรียนทาใบงานเรื่อง การวางแผนในการประกอบอาชีพ
ที่เหมาะสมกับตนเองได 2. ผู้เรียนจัดทาใบงานเร่ืองส่ิงประดิษฐ์จากวัสดุตามหลักสะเต็มศึกษา เทคโนโลยีการกาจัด ขั้นท่ี 4 การประเมนิ ผล สอ่ื 38 การวดั ผลละประเมนิ ผล 39 ใบความรู้ ครั้งที่ 5 ระดับมัธยมศึกษาตอนตน้ เร่ือง ความพอเพียง
เศรษฐกิจพอเพียง คือ ปรชั ญาทพ่ี ระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอย่หู ัวทรงชี้แนวทางการดาเนินชวี ิตใหแ้ กป่ วง
“ในท่ีน้ีเราฟังเขาถามว่าเศรษฐกิจพอเพียง จะแปลเป็นภาษาอังกฤษว่าอย่างไร ก็อยากจะตอบว่ามี แต่เน่ืองด้วยคาว่า Sufficiency Economy เป็นคาท่ีเกิดมาจากความคิดใหม่
อีกทั้งยังเป็นทฤษฎีใน “Self-Sufficiency นน้ั หมายความว่า ผลิตอะไรมพี อทีจ่ ะใช้ ไม่ต้องไปขอยืมคนอ่นื อย่ไู ด้ด้วยตนเอง” 40 ฉะนั้น เมื่อเติมคาว่า Economy เข้าไป กลายเป็น Self-Sufficient Economy แล้วนั้น จะมี “คอื พอมีพอกนิ ของตัวเองน้ันไม่ใชเ่ ศรษฐกจิ พอเพียง เป็นเศรษฐกิจสมยั หิน สมยั หินน้ันเปน็ เศรษฐกิจ ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงน้ัน เป็นแนวทางการดารงชีวิตและการปฏิบัติตนของประชาชนทุกระดับ หลกั แนวคิดของเศรษฐกจิ พอเพียง การพัฒนาตามหลกั แนวคิดเศรษฐกิจพอเพยี ง คือการพฒั นาท่ีตั้งอย่บู นพื้นฐานของทางสายกลางและ ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง มหี ลักพิจารณาอยู่ ๕ สว่ น ดงั นี้ 41 การมีภมู ิคุ้มกันท่ีดีในตวั : หมายถงึ การเตรียมตัวให้พร้อมรับผลกระทบและการเปลี่ยนแปลงดา้ น ตา่ ง ๆ ท่จี ะเกดิ ขึ้นโดยคานงึ ถึงความเปน็ ไปได้ของสถานการณ์ ตา่ ง ๆ ที่คาดว่าจะเกดิ ข้นึ ในอนาคต ทัง้ ใกล้และไกล 4. เง่ือนไข การตดั สินใจและการดาเนนิ กิจกรรมตา่ ง ๆ ใหอ้ ยใู่ นระดับพอเพยี งนั้นต้องอาศัยท้งั ความรู้ และ คุณธรรมเปน็ พ้ืนฐาน กล่าวคอื เง่ือนไขความรู้: ประกอบด้วย ความรอบรู้เก่ียวกับวิชาการต่าง ๆ ที่เก่ียวข้องอย่างรอบด้าน ความรอบคอบที่จะนาความรู้เหล่านั้นมาพิจารณาให้เชื่อมโยงกัน เพื่อประกอบการวางแผน และความ ระมัดระวังในข้นั ปฏิบัติ เง่อื นไขคณุ ธรรม: ที่จะต้องเสริมสร้างประกอบด้วย มีความตระหนักในคณุ ธรรม มีความซ่ือสัตยส์ ุจริต และมีความอดทน มคี วามเพียร ใชส้ ติปญั ญาในการดาเนินชีวติ 5. แนวทางปฏบิ ัติ/ผลทคี่ าดวา่ จะได้รบั ผลจากการนาปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งมาประยกุ ต์ใช้ คือ การพฒั นาทส่ี มดุลและย่ังยืน พรอ้ มรบั ต่อการเปล่ียนแปลงในทกุ ดา้ น ท้ังดา้ นเศรษฐกิจ สังคม สงิ่ แวดล้อม ความรแู้ ละเทคโนโลยี เศรษฐกิจพอเพยี งกบั ทฤษฎใี หม่ตามแนวพระราชดาริ เศรษฐกิจพอเพียงและแนวทางปฏิบัติของทฤษฎีใหม่ เป็นแนวทางในการพัฒนาท่ีนาไปสู่ ความสามารถในการพ่ึงตนเอง ในระดับต่าง ๆ อย่างเปน็ ข้ันตอน โดยลดความเส่ียงเกี่ยวกับความผันแปรของ ธรรมชาติ หรือการเปลี่ยนแปลงจากปัจจัยต่าง ๆ โดยอาศัยความพอประมาณและความมีเหตุผล การสร้าง ภูมิคุ้มกันท่ีดี มีความรู้ ความเพียรและความอดทน สติและปัญญา การช่วยเหลือซ่ึงกัน และกนั และความสามัคคี เศรษฐกจิ พอเพียงมคี วามหมายกว้างกวา่ ทฤษฎีใหม่โดยทเ่ี ศรษฐกิจพอเพยี งเป็นกรอบแนวคิดทช่ี ี้บอก หลักการและแนวทางปฏิบัติของทฤษฎีใหม่ในขณะที่ แนวพระราชดาริเก่ียวกับทฤษฎีใหม่หรือเกษตรทฤษฎี ใหม่ ซึ่งเป็นแนวทางการพัฒนาภาคเกษตรอย่างเป็นข้ันตอนนั้น เป็นตัวอย่างการใช้หลักเศรษฐกิจพอเพียง ในทางปฏบิ ตั ิ ทเ่ี ปน็ รปู ธรรมเฉพาะในพ้นื ท่ที ีเ่ หมาะสม ทฤษฎีใหมต่ ามแนวพระราชดาริ อาจเปรียบเทยี บกบั หลักเศรษฐกิจพอเพยี ง ซง่ึ มอี ยู่ 2 แบบ คอื แบบพนื้ ฐานกับแบบก้าวหนา้ ได้ดงั นี้ ความพอเพยี งในระดับบุคคลและครอบครัวโดยเฉพาะเกษตรกร เป็นเศรษฐกิจพอเพียงแบบพื้นฐาน เทียบได้กับทฤษฎีใหม่ข้ันท่ี 1 ที่มุ่งแก้ปัญหาของเกษตรกรท่ีอยู่ห่างไกลแหล่งน้า ต้องพึ่งน้าฝนและประสบ ความเสยี่ งจากการทน่ี ้าไมพ่ อเพียง แมก้ ระทงั่ สาหรับการปลูกข้าวเพอื่ บรโิ ภค และมีขอ้ สมมตวิ ่า มที ีด่ ินพอเพยี ง ในการขุดบ่อเพ่ือแก้ปัญหาในเร่ืองดังกล่าวจากการแก้ปัญหาความเส่ียงเร่ืองน้า จะทาให้เกษตรกรสามารถมี ข้าวเพื่อการบริโภคยังชีพในระดับหน่ึงได้ และใช้ท่ีดินส่วนอื่น ๆ สนองความต้องการพื้นฐานของครอบครัว รวมท้ังขายในส่วนท่ีเหลือเพ่ือมีรายได้ท่ีจะใช้เป็นค่าใช้จ่ายอ่ืน ๆ ท่ีไม่สามารถผลิตเองได้ ทั้งหมดน้ีเป็นการ สร้างภูมิคุ้มกันในตัวให้เกิดขึ้นในระดับครอบครัว อย่างไรก็ตาม แม้กระท่ัง ในทฤษฎีใหม่ข้ันที่ 1 ก็จาเป็นที่ เกษตรกรจะต้องไดร้ ับความช่วยเหลอื จากชมุ ชนราชการ มูลนธิ ิ และภาคเอกชน ตามความเหมาะสม ความพอเพียงในระดับชุมชนและระดับองค์กร เป็นเศรษฐกิจพอเพียงแบบก้าวหน้า ซ่ึงครอบคลุม ทฤษฎีใหม่ข้ันที่ 2 เป็นเร่ืองของการสนับสนุนให้เกษตรกรรวมพลงั กันในรูปกลุ่มหรือสหกรณ์ หรอื การท่ีธรุ กิจ ตา่ ง ๆ รวมตัวกันในลักษณะเครือข่ายวิสาหกิจ กล่าวคือ เมื่อสมาชิกในแต่ละครอบครัวหรือองค์กรต่าง ๆ มี ความพอเพยี งขนั้ พนื้ ฐานเป็นเบือ้ งต้นแล้วกจ็ ะรวมกลุ่มกันเพือ่ ร่วมมอื กนั สรา้ งประโยชน์ใหแ้ กก่ ล่มุ และส่วนรวม 42 บนพื้นฐานของการไมเ่ บยี ดเบียนกนั การแบง่ ปันช่วยเหลือซ่ึงกนั และกันตามกาลังและความสามารถของตนซึ่ง ความพอเพียงในระดับประเทศ เป็นเศรษฐกิจพอเพียงแบบก้าวหนา้ ซึ่งครอบคลุมทฤษฎีใหม่ข้ันท่ี 3 ก า ร ส ร้ า ง เ ค รื อ ข่ า ย ค ว า ม ร่ ว ม มื อ ใ น ลั ก ษ ณ ะ เ ช่ น น้ี จ ะ เ ป็ น ป ร ะ โ ย ช น์ ใ น ก า ร สื บ ท อ ด ภู มิ ปั ญ ญ า การสรา้ งขบวนการขบั เคลือ่ นเศรษฐกจิ พอเพียง 43 เศรษฐกิจพอเพียง สามารถนาไปสู่เป้าหมายของการสร้างความม่ันคงในทางเศรษฐกิจได้ เช่น โดย เศรษฐกจิ พอเพยี ง สามารถประยุกตใ์ ช้ได้ในทกุ ระดับ ทุกสาขา ทุกภาคของเศรษฐกิจ ไม่จาเป็นจะตอ้ ง โดยมีหลกั การทค่ี ลา้ ยคลึงกันคอื
เนน้ การเลือกปฏบิ ัตอิ ย่างพอประมาณ มเี หตมุ ีผล และสร้างภมู คิ มุ้ กัน 44 ใบความรู้ ครงั้ ท่ี 5 ระดับมธั ยมศึกษาตอนตน้ เร่ือง ทกั ษะการแสวงหาความรู้ดว้ ยตนเอง การแสวงหาความรู้ เปน็ ทกั ษะทต่ี อ้ งอาศยั การเรยี นรแู้ ละวิธกี ารฝกึ ฝนจนเกดิ ความชานาญทาให้เกิด ข้อเท็จจริงที่ได้มาว่าควรเชื่อได้หรือไม่ทักษะในการสร้างปัญญาเพ่ือนาไปสู่การแสวงหาความรู้ด้วยตนเอง 1. ทักษะการสังเกต คือ การสังเกตสิ่งท่ีเห็น ส่ิงแวดล้อม หรือสิ่งที่ต้องการจะศึกษา โดยสังเกต 2. ทักษะการบันทึก คือ การบันทึกสิ่งที่ต้องจาหรือต้องศึกษา มีหลายวิธี ได้แก่ การทาสรุปย่อการ บันทกึ คอื การบนั ทกึ ทกุ ครง้ั ทม่ี ีการสงั เกต มกี ารฟัง หรอื มกี ารอา่ น เป็นการพัฒนาปัญญา นาเสนอออกมาอย่างเป็นระบบ ซ่งึ สามารถทาได้หลายรูปแบบ เช่น การทารายงานเปน็ รูปเล่มการรายงานปาก เปล่า การรายงานด้วยเทคโนโลยี เป็นต้น วิธีฝึกการนาเสนอ คือ การฝึกตามหลักการของการนาเสนอใน 4. ทักษะการฟัง คือ การจับประเด็นสาคัญของผู้พูด สามารถตั้งคาถามเรื่องที่ฟังได้ รู้จุดประสงค์ใน ที่ไหน เมื่อไร เพราะเหตใุ ด อยา่ งไร เพราะจะทาให้การฟงั มีความหมายและมปี ระสิทธิภาพมากข้นึ กบั สิ่งท่ีเรารู้แล้วมาเป็นหลักฐานสาหรับประเด็นที่กล่าวถึง ส่ิงท่ีทาให้เราฟัง ได้อย่างมีประสิทธิภาพ คือ การ 45 6. ทกั ษะการตั้งสมมติฐานและตั้งคาถาม คือ การตั้งสมมติฐาน และตั้งคาถาม ส่ิงที่เรียนรู้ไปแล้วได้ว่า 7. ทกั ษะการคน้ หาคาตอบจากแหล่งการเรียนรู้ต่าง ๆ เช่น จากหนังสือ อินเทอร์เน็ต คุยกับผู้สูงอายุ 8. ทักษะการทาวิจัยสร้างความรู้ การวิจัยเพื่อหาคาตอบเป็นส่วนหนึ่งของ กระบวนการเรียนรู้ทุก 9. ทักษะการเชื่อมโยงบูรณาการ คือ การเชื่อมโยงเร่ืองท่ีเรียนรู้มาให้เห็นภาพรวมท้ังหมด มองเห็น 10.
ทกั ษะการเขียนเรียบเรียง คือ การเรียบเรียงความคิดให้ประณีตขึ้น โดยการค้นคว้าหาหลักฐาน การวางแผนการประกอบอาชีพ ตามหลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง การประกอบอาชีพ คือการทามาหากินของมนษุ ย์ เปน็ การแบง่ หน้าที การทางานของคนในสงั คม และ 1. เพ่อื ตนเอง การประกอบอาชพี ทาให้มรี ายได้มาจบั จา่ ยใช้สอยในชวี ิต 46 ดงั นัน้ การวางแผนการประกอบอาชีพ จึงเป็นการกาหนดทิศทาง ขอบเขต
วัตถุประสงค์เป้าหมายและ 1. การรจู้ ักตนเอง 1.1 อาชีพอิสระด้านการผลิต ผู้ประกอบอาชีพต้องมีกระบวนการ หรือข้ันตอนการผลติ หรือ 1.2 อาชพี อิสระด้านการให้บรกิ าร เป็นอาชีพที่นยิ มกันอย่างแพร่หลายตามสภาพแวดลอ้ มและวิถีชีวิต การประกอบอาชพี ของบุคคลทกุ คน ยอ่ มมุ่งหวังให้ตนเองประสบความสาเรจ็ ในอาชพี หน้าทกี ารงาน การประกอบอาชพี ตามแนวทางหลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง ควรยึดหลกั ในการปฏิบตั ติ นดงั นี้ พระราชดารัสของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภมู
ิพลอดุลยเดช (รัชกาลที่ 9) ว่า “ความเป็นอยู่ทีต้องไม่ 2. ยึดถือการประกอบอาชีพด้วยความถูกต้อง สุจริต แม้จะตกอยู่ในภาวะขาดแคลนในการดารงชีพ 3. ละเลิกการแก่งแย่งประโยชน์
และแข่งขันกันในทางการค้าขายประกอบอาชีพแบบต่อสู้กันอย่าง 47 บุคคลแสวงหามาได้ด้วยความเปน็ ธรรมทังในเจตนา และการกระทา ไมใ่ ช่ได้มาดว้ ยความบังเอิญ หรือดว้ ยการ 4. ใฝ่ หาความรู้ ไม่หยุดนิ่งท่ีจะหาทางในชีวิตหลุดพ้นจากความทุกข์ยากครั้งนี้โดยต้องขวนขวาย 5. ปฏิบัติตนในแนวทางทีดี ลดละสิ่งยั่วกิเลสให้หมดสิ้นไป ทั้งนี้ด้วยสังคมไทยที่ล่มสลายลงในครั้งน้ี |