สื่อผสม (อังกฤษ: mixed media) เป็นวิจิตรศิลป์ ในการนำสื่อมากกว่าสองสื่อ หรือศิลปะมากกว่าสองแขนงมารวมกันขึ้นไปมาสร้างเป็นงานชิ้นเดียวกัน โดยนิยมใช้สื่อที่แตกต่างกัน มานำจุดเด่นของแต่ละสื่อมาใช้ร่วมกัน เช่น การสร้างภาพชุดชีวิตของนักบุญฟรังซิสแห่งอัสซีซีตามโบสถ์น้อยต่าง ๆ ที่ภูเขาศักดิ์สิทธิ์แห่งพีดมอนต์และลอมบาร์ดีทางตอนเหนือของประเทศอิตาลีที่ใช้ทั้งประติมากรรมและจิตรกรรมมาผสมผสานเข้าเป็นการงานชิ้นเดียวกัน ที่ทำให้เป็นงานที่มีลักษณะเป็นสามมิติขึ้นมามากมาย และเปี่ยมไปด้วยความสวยงาม จากความเจริญก้าวหน้าทางเทคโนโลยี ทำให้ผลงานทัศนศิลป์ประเภทสื่อผสมได้รับการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง ประกอบกับศิลปินจำนวนมากเริ่มนำวัตถุต่างๆมาประกอบสร้างสรรค์เป็นผลงานทั้งวัสดุจากธรรมชาติหรือผลงานจากวงการอุตสาหกรรมมาสร้างสรรค์ผลงานของตนอย่างอิสระและพัฒนาไปสู่รูปแบบทางศิลปะประเภทจัดวาง รวมไปถึงพัฒนาให้มีทั้งภาพ เสียง และกลิ่นผสมผสานอยู่ในผลงานอีกด้วย ดังนั้นจะของยกตัวอย่างผลงานของศิลปินบางท่านมาศึกษา ดังต่อไปนี้ ๑.ทวน ธีระพิจิตร เกิด : ๒๔ ตุลาคม พ.ศ. 2486 การศึกษา/เกียรติยศ - ศิลปะบัญฑิต (สาขาภาพพิมพ์)คณะจิตรกรรม ประติมากรรม และภาพพิมพ์มหาวิทยาลัยศิลปากร รางวัล/เกียรติยศ -ได้รับรางวัลเกียรติยมอันดับ ๑ เหรียญทอง(ภาพพิมพ์)จากการแสดงศิลปกรรมแห่งชาติครั้งที่ ๑๘ -ได้รับรางวัลเกียรติยมอับดับ ๒ เหรียญเงิน(ภาพพิมพ์)จากการแสดงศิลปกรรมแห่งชาติ ครั้งที่ ๒๐,๒๕,๒๖ -ได้รับรางวัลเกียรตินิยมอันดับ ๓ เหรียญทองแดง (ภาพพิมพ์) จากการแสดงศิลปกรรมแห่งชาติ ครั้งที่ ๑๙,๒๑,๒๘ -ได้รับรางวัลชนะเลิศ ศิลปกรรมร่วมสมัยของธนาคารกสิกรไทย ครั้งที่ ๑,๒,๓,๔,๕,๖ ฯลฯ แนวทางในการสร้างสรรค์ผลงาน
ศิลปินสร้างสรรค์ผลงานทัศนศิลป์ด้วยวัสดุธรรมชาติที่ปราศจากกรเสริมแต่งด้วยสีหรือการแปรสภาพวัตถุเป็นอย่างอื่น โดยให้วัสดุแต่ละชนิดได้แสดงคุณสมบัติของสี พื้นผิว และรูปทรงอย่างตรงไปตรงมา นอกจากนี้ศิลปินยังนำวัสดุอื่นๆอีกหลายชนิดมาประกอบสร้างสรรค์เป็นผลงานสื่อผสมที่น่าสนใจ โดยเฉพาะวัสดุที่เก็บสะสมระหว่างเดินทางไปตามชนบท เช่น เครื่องมือเครื่องใช้พื้นบ้าน เป็นต้น เพื่อสื่อถึงจิตรวิญญาณความเชื่อถือ และความศรัทธาที่แฝงอยู่ในวิถีชีวิตของชาวชนบท ตัวอย่างผลงานที่มีชื่อเสียง "สิ่งที่มองเห็นหมายเลข ๑"(ไม่ปรากฏปีที่สร้างสรรค์ผลงาน) "สังขารหมายเลข ๑" (พ.ศ. ๒๕๒๖)
เกิด : ๘ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๙๖ การศึกษา - ศิลปบัณฑิต(สาขาจิตรกรรม) เกียรตินิยมอันดับ ๒ มหาวิทยาลัยศิลปากร - Diploma in Art Education (Graphic Design , Contemporary) ,Tokyo Gakugei University กรุงโตเกียว ประเทศญี่ปุ่น -ศิลปมหาบัณฑิต (สาขาจิตรกรรม) มหาิทยาลัยศิลปากร รางวัล/เกียรติยศ -ได้รับรางวัลที่ ๑ เหรียญทอง ประเภทจิตรกรรร่วมสมัย จากการประกวดจิตรกรรมบัวหลวงครั้งที่ ๘ -ได้รับรางวัลเกียรตินิยมอันดับ ๒ เหรียญเงิน ประเภทสื่อประสม จากการแสดงศิลปกรรมแห่งชาติครั้งที่๓๗ -ได้รับรางวัลเกียรตินิยมอันดับ ๓ เหรียญทองแดง ประเภทสื่อประสม จากการแสดงศิลปกรรมแห่งชาติแห่งชาติครั้งที่๓๘ฯลฯ แนวทางในการสร้างสรรค์ผลงาน ศิลปินได้นำคุณลักษณะที่โดดเด่นของวัสดุมาสร้างสรรค์เป็นงานทัศนศิลป์ เช่น การใช้วัสดุที่ผลิตเพื่อการอุตสาหกรรมมาสร้างสรรค์เป็นผลงานที่มีรูปทรงและลวดลายแบบใหม่ด้วยเทคนิคในการสร้างสรรค์อันหลากหลายทั้งยังทดลองนำผลงานเหล่านั้นไปติดตั้งในพื้นที่กว้างทั้งภายในและภายนอกอาคาร ลักษณะเด่นของผลงานจะเป็นการเน้นความชัดเจนเกี่ยวกับการสะท้อนสภาพแวดล้อมที่มนุษย์สร้างขึ้น ตัวอย่างที่มีชื่อเสียง "พืชพรรณ" (พ.ศ. ๒๕๕๔) " เรื่องราวของช้าง " (ไม่ปรากฏปีที่สร้างสรรค์ผลงาน) ๓. ถาวร โกอุดมิทย์ เกิด : ๓๑ กรกฎคม พ.ศ. ๒๔๙๙ การศึกษา -ศิลปบัณฑิต (สาขาวิชาภาพพิมพ์) คณะจิตรกรรม ประติามกรรมและภาพพิมพ์ มหาวิทยาลัยศิลปากร รางวัล/เกียรติยศ - ได้รับรางวัลศิลปกรรมยอดเยี่ยม จากการจัดนิทรรศการศิลปกรรมร่วมสมัยประจำปี พ.ศ. ๒๕๒๔ โดยการสนับสนุนของธนาคารกสิกรไทย - ได้รับรางวัลที่ ๑ ประเภทจิตรกรรมไทย ร่วมสมัย จากการประกวดจิตรกรรมบัวหลวงครั้งที่ ๑๐ - ได้รับรางวัลที่ ๑,๔ จากการจัดนิทรรศการภาพพิมพ์ที่จังหวัดวะกะยะมะ ประเทศญี่ปุ่น - ได้รับรางวัลศิลปินยอดเยี่ยม สาขาภาพพิมพ์จากการประกวดศิลปกรรมแห่งชาติ ฯลฯ แนวทางการสร้างสรรค์ผลงาน ศิลปินผู้สร้างสรรค์ผลงานทัศนศิลป์หลากหลายรูปแบบ มีการเลือกใช้วัตถุหลายประเภท ผลงานในระยะแรกจะนำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับพิธีกรรมของชาวจีนและการเซ่นไหว้บรรพบุรุษ
โดยใช้กระดาษสาเป็นพื้นภาพในการพิมพ์ในการพิมพ์ ต่อมาในระยะหลังจึงเลือกใช้วัสดุอื่นๆประกอบการสร้างสรรค์ผลงานทัศนศิลป์โดยนิยมใช้วัสดุสำเร็จรูปและสร้างสรรค์ผลงานสื่อผสมที่มีลักณะ ๓ มิติ ลักณะพิเศษและสำคัญที่อยู่ในผลงานแทบทุกชิ้น คือ ความรู้ในเรื่องวิญญาณ ความเชื่อ พิธีกรรม และการบูชาในเรื่องธรรมชาติที่เป็นผู้ให้กำเนิดสรรพสิ่งต่างๆ ตัวอย่างผลงานที่มีชื่อเสียง "ระดับน้ำ - ระดับจิต (พ.ศ. ๒๕๕๔) " บูชา ๒ " (พ.ศ. ๒๕๔๓) ๔. กมล ทัศนาญชลี เกิด ๑๗มกราคม พ.ศ๒๔๘๙ การศึกษา -ศิลปบัณฑิต มหาวิทยาลัยศรีนคริน-วิโรฒ -ศิลปมหาบัณฑิต ที่สถาบันศิลปะโอทิส(Otis Art lnstitute)ลอสแอนเจลิส(Los Angeles)สหรัฐอเมริกา รางวัล/เกียรติยศ -ได้รับรางวัลAnnudl Artst Awarsองพิพิธภัณฑ์โอกแลนด์(The Oakland Museum)เมืองโอกแลนด์ รัฐแคลิฟอร์เนีย สหรัฐอเมริกา -ได้รับปริญญาศิลปกรรมศาสตร์ดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์จากมหาวิทยาลัยบูรพา จังหวัดชลบรี มหาวิทยาราชภัฏพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา มหาวิทยาลัยสงขาลานครินทร์ิทยาเขตปัตตานี จังหวัดปัตตานี มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่ มหาวิทยาลัยทักษิณ จังหวัดสงขา และมหาวิทยาลัยขอนแก่น จังหวัดขอนแก่น -ได้รับรางวัลศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศลิป์ (จิตรกรรมและสื่อผสม) ประจำปี พ.ศ ๒๕๔0ฯลฯ แนวทางในการสร้างสรรค์ผลงาน ศิลปินผู้บุกเบิกการแสดงออกทางทัศนศิลป์ในรูปแบบใหม่ๆด้วยการนำประสบการณ์ตรงที่ได้รับจากการศึกษาจากต่างประเทศตลอดจนการเดิทางไปยังสถานที่ต่างๆ มานำเสนอในทำเอง แล้วผสมผสานด้วยการนำภาพ หรือวัสดุต่างๆมาติดสร้างสรรค์เป็นผลงานทัศนศิลปเป็นต้น ตัวอย่างผลงานที่มีชื่อเสียง "Unititled "(พ.ศ.๒๕๓๖) ผลงานกมล ทัศนาญชลี "K.T.0๔ East-west Series"(พ.ศ.๒๕๔๗) ผลงานกมล ทัศนาญชลี "พระพุทธยาท"(พ.ศ.๒๕๕๔) ผลงานกมล ทัศนาญชลี ๕ ชลูด นิ่มเสมอ เกิด ๒พฤษภาคม พ.ศ.๒๔๗๒ การศึกษา -ศิลปบัณฑิต (สาขาประติมากรรม) เกียรตินิยมอันดับที่๑ มหาวิทยาลัยศิลปากร -อนุปริญญาและประกาศนียบัตรเครื่องเคลือบดินเผา จากสถาบันสุนทรียศิลป์ กรุงโรม ประเทศอิตาลี รางวัล/เกียรติยศ -ได้รับรางวัลปริญญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ สาขาภาพพิมพ์ จากมหาวิทยาลัยศิลปากรประจำปีการศึกษา๒๕๔๑ -ได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรติให้เป็นผู้มีผลงานดีเด่นทางด้านวัฒนธรรม สาขาทัศนศิลป์(ประติมากรรม) -ได้รับรางวัลภาพพิมพ์จาก International Biennial of Graphic Art ประเทศโกสลสเวีย - ได้รับการยกย่องเป็นศิลปินชั้นเยี่ยมประเภทจิตรกรรม จากการแสดงศิลปกรรมแห่งชาติครั้ง๑๐ -ได้รับรางวัลศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศลิป์(ประติมากรรม)ประจำปี พ.ศ.๒๕๔๑ฯลฯ แนวทางในทางการสร้างสรรค์ผลงาน ศิลปินผู้มากด้วยประสบการณ์และความสามารถในการสร้างสรรค์ผลงานทัศนศิลป์อันทรงคุณค่า ทั้งจิตรกรรม ประติมากรรม ภาพพิมพ์และสื่อผสม เป็ผู้บุกเบิกการรังสรรค์ผลงานทัศนศิลป์แนวใหม่ โดยเฉพาะการทดลองสร้างสรรค์ผลงานสื่อผสมด้วยการใช้วัสดุต่างทั้งที่ใได้จากธรรมชาติและเป็นผลผลิตของมนุษย์ ตัวอย่างผลงานที่มีชื่อเสียง "ครัวชนบท"(พ.ศ.๒๕๓๖) ผลงานชลูด นิ่มเสมอ Adoration of Buddha's Footprint ชลูด นิ่มเสมอ "โลกธรรม"(ไม่ปรากฎปีที่สร้างสรรค์ผลงาน) อ้างอิง หนังสือทัศนศิลป์ ม.6 จัดทำโดย |