สมุนไพรไทย สรรพคุณ 50 ชนิด

สมุนไพร (Herb) และ สมุนไพรไทย (Thai Herb) คือ พืช ผัก และผลไม้ที่ถูกนำมาใช้เป็นยาและสิ่งบำรุงร่างกายมานานนับพันปี โดยที่สมุนไพรเหล่านี้มีทั้งแบบนำผล ใบ ราก เปลือก ยาง เนื้อไม้ เถา หัวและดอก หรือทั้งต้นมาใช้งาน ประโยชน์และสรรพคุณของสมุนไพรไทยเหล่านี้มีทั้งการนำมารับประทานสด การนำมาต้มรับประทานแบบยาแผนโบราณ บางชนิดก็ใช้ทาหรือพอกเพื่อรักษาโรค เป็นต้น

————– advertisements ————–

สมุนไพรและสมุนไพรไทยนั้นมีมากมายหลายชนิด เราได้รวบรวมรายชื่อสมุนไพรเหล่านี้พร้อมประโยชน์และสรรพคุณ โดยเรียงตามหมวดอักษรจำนวนกว่า 1,500 ชนิด ดังนี้

สมุนไพรไทย หมวด ก.

รายชื่อสมุนไพร	ประโยชน์และสรรพคุณ
กกลังกา	เป็นสมุนไพรที่ช่วยบำรุงธาตุและเจิญอาหาร ช่วยขับน้ำลายทำให้กินอาหารอร่อย แก้ช้ำในและขับเลือดเสีย มีสรรพคุณช่วยขับพยาธิและกำจัดเชื้อโรคในร่างกาย
กรรณิการ์	ให้สีส้มสำหรับทำขนมและย้อมผ้า ช่วยบำรุงผิวหนัง แก้ปวดและเวียนศีรษะ ช่วยลดอาการไข้
ก้นจ้ำ	ใช้ตำหยอดตาแก้อาการตามัว มีสรรพคุณช่วยรักษาแผลสด แผลไฟไหม้และน้ำร้อนลวก
ก้นจ้ำขาว	ใช้ตำพอกตาแก้อาการตาอักเสบ สามารถนำมาพอกช่วยห้ามเลือดและสมานแผล ทั้งแผลสดและแผลเรื้อรัง ช่วยลดอาการปวดหูและปวดฟัน
ก้นบึ้งน้อย	นิยมนำรากมาต้มดื่ม ช่วยลดอาการไข้และอาการร้อนใน
ก้นปิด	มีสรรพคุณช่วยลดไข้ แก้อาการท้องเสียและธาตุพิการ ช่วยรักษาอาการระบบปัสสาวะทำงานไม่ปกติ
กระเจี๊ยบเขียว	ช่วยลดการดูดซึมไขมัน (ลดความอ้วนได้ดี) มีสารเคลือบกระเพาะอาหารและลำไส้ ช่วยบำรุงสายตา บำรุงเลือด และช่วยให้ฟันและกระดูกแข็งแรง
กระเจี๊ยบแดง	มีสรรพคุณแก้ร้อนในกระหายน้ำ ช่วยลดไขมันในเส้นเลือด ลดความเหนียวข้นของเลือด และช่วยขับปัสสาวะ
กระชาย	มีประโยชน์ช่วยแก้โรคในปากและคอ แก้อาการโลหิตเป็นพิษและถอนพิษต่างๆ ท้องอืดท้องเฟ้อ เป็นยารักษาริดสีดวงทวารและช่วยขับปัสสาวะ
กระเทียม	หนึ่งในสมุนไพรที่เป็นที่นิยมทั่วโลก ช่วยลดอาการจุกเสียดแน่นอนท้อง ควบคุมระดับไขมันในเส้นเลือด ช่วยรักษาแผลทั้งแผลสดและแผลเรื้อรัง ลดการเกิดลิ่มเลือด ช่วยป้องกันโรคหัวใจ และช่วยยับยั้งการเกิดมะเร็ง
กระเบาน้ำ	มีประโยชน์ช่วยรักษาโรคเรื้อน อาการผื่นคันตามผิวหนัง ช่วยฆ่าเชื้อ และรักษาโรคเกี่ยวกับหนังศีรษะ
กระแตไต่ไม้	หนึ่งในสุดยอดสมุนไพรไทยสำหรับรักษาโรคเบาหวาน ช่วยรักษาโรคไต มีสรรพคุณช่วยขับปัสสาวะและรักษาอาการของนิ่ว กำจัดพยาธิ นิยมใช้ใบตำพอกแผลแก้แผลเรื้อรังและแผลพุพอง
กระดังงา	ใช้เป็นยาขับลมและบำรุงเลือด ช่วยขับปัสสาวะ มีสรรพคุณเป็นยารักษาโรคหอบหืดและอาการคันตามผิวหนัง
กระดังงาไทย	เป็นยาบำรุงหัวใจ บำรุงโลหิต บำรุงธาตุ ช่วยแก้ลมวิงเวียน ใช้ทำเครื่องสำอางและน้ำอบ และเป็นยาขับปัสสาวะอีกด้วย
กระถิน	มีสรรพคุณช่วยบำรุงสายตา ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด ช่วยขับพยาธิ ควบคุมความดันให้ปกติ รักษาอาการท้องร่วง และช่วยสมาแผล
กระทกรก	ช่วยบำรุงสมอง คลาดเครียดและอาการซึมเศร้า ช่วยให้นอนหลับดีขึ้น ช่วยลดไขมันในเส้นเลือด มีสรรพคุณรักษาอาการของโรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบ
กระท้อน	ใช้ขับเหงื่อ รักษาโรคผิวหนังจำพวกกลากเกลื้อน เป็นยาขับลมและแก้ท้องเสีย
กระทือ	มีสรรพคุณแก้เคล็ดขัดยอก แก้ไข้เรื้อรัง ช่วยเจริญอาหาร แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ และเป็นยาบำรุงกำลัง
กระบือเจ็ดตัว	ช่วยขับน้ำคาวปลาหลังคลอดสำหรับสตรีในช่วงอยู่ไฟ ช่วยขับเลือดเสีย
กระวาน	ช่วยฟอกเลือดและบำรุงร่างกาย รักษาโรคโลหิตเป็นพิษ แก้ลมและลดอาการจุกเสียด รักษาโรครำมะนาด
กรดน้ำ	ใช้ขับระดูขาว ขับพยาธิ และขับปัสสาวะ ช่วยลดไข้ รักษาโรคเหงือกบวมและปากเปื่อย มีสรรพคุณช่วยรักษาโรคเบาหวาน และช่วยลดอาการท้องเสีย
แก้ว/ดอกแก้ว	ช่วยขับพยาธิตัวตืด แก้โรคบิด ท้องเสีย แก้ไขข้ออักเสบ และเป็นยาขับประจำเดือน
กฤษณา	เป็นยาบำรุงหัวใจ รักษาโรคปวดข้อ แก้อาการร้อนในกระหายน้ำ แก้ลมวิงเวียน ช่วยรักษาโรคเรื้อนและโรคผิวหนังได้
กล้วยไข่	ให้พลังงานสูงและทันที มีกากใยมาก ช่วยการทำงานของระบบขับถ่าย ช่วยรักษาโรคโลหิตจางและควบคุมความดันเลือด ช่วยรักษาแผลในลำใส้และรักษาอุณหภูมิในร่างกายให้สมดุล
กล้วยน้ำว้า	มีประโยชน์ช่วยรักษาโรคกระเพาะ แก้ท้องเสีย เป็นยาอายุวัฒนะ ช่วยแก้โรคบิด รักษาแผลไฟไหม้ น้ำร้อนลวก แก้ริดสีดวง และช่วยขับน้ำนม
กล้วยหอม	มีสรรพคุณช่วยบำรุงสมอง ลดอาการตระคิว รักษาโรคความดันโลหิตสูง แก้อาการท้องผูก ช่วยรักษาแผลในกระเพาะและลำใส้ รักษาอาการเมาค้าง และช่วยลดกลิ่นปาก
กล้วยหักมุก	ช่วยแก้ท้องขึ้น ท้องอืดเฟ้อ แก้อาเจียนและช่วยเจริญอาหาร ลดความดันโลหิต ช่วยย่อยอาหารและฆ่าพยาธิ ขับลมในลำไส้ และช่วยลดอาการไข้
กลิ้งกลางดง	มีสรรพคุณช่วยแก้พิษร้อน ดับพิษฝีกาฬซึ่งมีพิษร้ายแรง และยังช่วยแก้ปวดเมื่อยตามข้อต่างๆ
กวาวเครือขาว	ช่วยบำรุงฮอร์โมนเพศหญิง ช่วยกระชับช่องคลอด บำรุงเลือดและสมอง ช่วยทำให้ผิวพรรณดี ระบบขับถ่ายทำงานปกติ และช่วยบำรุงสายตา
กวาวเครือแดง	ช่วยบำรุงฮอร์โมนเพศชาย บำรุงร่างกาย บำรุงผิวพรรณให้ดีขึ้น ช่วยชะลอความแก่ ช่วยบำรุงกระดูกและฟัน ลดอาการปวดเมื่อยและป้องกันโรคอัลไซเมอร์
กะเพรา	เป็นสมุนไพรไทยแก้อาการท้องอืดเฟ้อ แน่จุกเสียดและปวดท้อง รักษาหูด กลากเกลื้อน ต้านเชื้อรา ขับพยาธิ และเป็นยาอายุวัฒนะ
กะหล่ำปลี	มีสรรพคุณช่วยยับยั้งการเกิดมะเร็ง ช่วยขับสารพิษ ช่วยให้ตับทำงานดีขึ้น ช่วยบำรุงสายตา มีใยอาหารสูงช่วยการทำงานของระบบขับถ่าย
กะหล่ำปลีม่วง	อุดมไปด้วยวิตามินซี ช่วยป้องกันโรคหวัดและเลือดออกตามไรฟัน ช่วยต้านการเกิดมะเร็งและชะลอความแก่ ลดการเสื่อมสภาพของเซลล์ในร่างกาย
กันเกรา	มีสรรพคุณช่วยบำรุงไขมันในร่างกาย บำรุงธาตุ เป็นยาอายุวัฒนะ รักษาอาการริดสีดวง ช่วยลดไข้ บำรุงม้ามและขับลม
กานพลู	ช่วยขับลมและเป็นยาระบาย ช่วยในการขับถ่าย แก้โรคเหน็บชา แก้หืด ขับเสมหะ ช่วยลดกลิ่นปากและรักษาอาการเลือดออกตามไรฟัน ใช้เป็นยาชาเฉพาะแห่ง แก้ปวดฟัน ฆ่าเชื้อทางทันตกรรม เป็นยาระงับการชักกระตุก ทำให้ผิวหนังชา
การะเกด	ลดอาการเจ็บคอ แก้เสมหะ เป็นยาบำรุงช่วยให้ชุ่มชื่น
กาหลง	สมุนไพรโบราณ มีสรรพคุณช่วยลดความดันโลหิต แก้อาการปวดหัว ละลายเสมหะและช่วยลดอาการเลือดออกตามไรฟัน
กาฬพฤกษ์	เป็นยาระบายอ่อนๆ ช่วยในการขับถ่าย เป็นยาช่วยให้อาเจียนและถ่ายพิษไข้ได้ดี
กำลังพญาเสือโคร่ง	มีสรรพคุณช่วยล้างไต ขับลมในลำไส้ ช่วยบำรุงมดลูกอันเนื่องมาจากการแท้งบุตรให้กลับมาทำงานปกติ ช่วยบำรุงเส้นเอ็นให้แข็งแรง
กุ่มน้ำ	ช่วยลดไข้และอาการเจ็บคอ ขับเหงื่อ ช่วยรักษาโรคนิ่วและโรคริดสีดวงทวาร
กุ่มบก	มีสรรพคุณช่วยรักษาโรคผิวหนังจำพวกกลากเกลื้อน แก้ริดสีดวง ขับลม ช่วยกำจัดพยาธิ
กุยช่าย	ช่วยขับน้ำนมในสตรีหลังคลอด ช่วยฆ่าเชื้อและช่วยถ่ายพยาธิ มีสรรพคุณรักษาโรคนิ่วและหนองใน
กุหลาบมอญ	แก้อาการอ่อนเพลีย ช่วยบำรุงหัวใจ เป็นยาระบายอ่อนๆ นิยมใช้แต่งกลิ่นยาและเครื่องสำอาง
เก๋ากี้	ช่วยต่อต้านเซลล์มะเร็ง ลดระดับน้ำตาลในเลือด มีวิตามินซีสูงช่วยป้องกันโรคเลือดออกตามไรฟัน บำรุงสายตา แก้โรคอัลไซเมอร์ นับได้ว่าเป็นสมุนไพรจีนชั้นเลิศ ถือว่าเป็นยาอายุวัฒนะตัวหนึ่ง

การะเกด… หนึ่งในสมุนไพรไทย : เครดิตภาพ warin.ac.th

สมุนไพร หมวด ข.

รายชื่อสมุนไพรไทย	ประโยชน์และสรรพคุณ
ขนุน	ช่วยบำรุงกำลังและบำรุงเลือด แก้อาการปวดหูและหูเป็นน้ำหนวก ช่วยรักษากามโรค และแกเนของต้นขนุนให้สีน้ำตาลแก่สำหรับย้อมผ้า
ขนุนสำปะลอ	รากของขนุนสำปะลอช่วยรักษมะเร็งและมีสรรพคุณช่วยรักษากามโรค
ขจร หรือ สลิด	ช่วยให้อาเจียนเพื่อถอนพิษยาเบื่อ ยาเมาชนิดต่าง ๆ ช่วยบำรุงสายตา ลดอาการตาแดงและตาอักเสบ ดอกขจรช่วยบำรุงตับและปอด ลดเสมหะ
ขมิ้นเครือ	ใบช่วยขับเลือดและน้ำคาวปลา ดอกแก้บิดและมูกเลือด เถาช่วยขับลมและแก้ไข้ ส่วนรากช่วยบำรุงน้ำเหลองและบำรุงสายตา
ขมิ้น/ขมิ้นชัน	ช่วยขับน้ำดี ลดอาการจุกเสียดแน่นเฟ้อ ช่วยฆ่าเชื้อโรคและลดอาการติดเชื้อ รักษาโรคผิวหนัง ช่วยขับลม ช่วยรักษาอาการท้องเสีย ท้องร่วง
ขมิ้นอ้อย	ใบมีสรรพคุณช่วยขับปัสสาวะและลดอาการช้ำบวม ส่วนเหง้าช่วยขับปัสสาวะ รักษาอาการตกขาว และช่วยป้องกันการเกิดโรคมะเร็งชนิดต่าง ๆ ได้ดี ช่วยบำรุงเลือดลมให้ปกติ และช่วยให้ประจำเดือนมาเป็นปกติ
ขยุ้มตีนหมา	ใช้ตำแล้วพอกช่วยรักษาฝีหนอง รากช่วยลดอาการระคายคอและไอเป็นเลือด
ขลู่	นิยมใช้รักษาริดสีดวงทวารและริดสีดวงจมูก มีสรรพคุณช่วยขับปัสสาวะ แก้โรคนิ่วในไต แก้แผลอักเสบ ช่วยรักษาโรคบิด แก้ไข้ และขับเหงื่อ
ข่อย	ใช้เป็นเป็นยาบำรุงหัวใจ ฆ่าเชื้อในช่องปากและทางเดินอาหาร ช่วยขับลมในลำไส้ แก้ริดสีดวงจมูก ช่วยรักษาอาการปวดฟัน ทำให้ฟันแข็งแรงและไม่ผุ มีสรรพคุณในการรักษาโรคบิด ท้องเสีย ลดไข้ และฆ่าเชื้อจุลินทรีย์
ข่อยหยอง	มีประโยชน์ช่วยขับปัสสาวะ แก้กระษัยไตพิการ ส่วนใบช่วยถอนพิษยาเบื่อเมาและอาการแสลงอาหาร
ขัดมอน	ช่วยรักษาอาการไข้ แก้ร้อนใน มีสรรพคุณช่วยขับพิษไข้หัว เช่น หัด อีสุกอีใส และไข้ดำไข้แดง เป็นต้น ลดอาการคลื่นเหียนอาเจียน บำรุงร่างกายและปอด และช่วยส่งเสริมสมรรถภาพทางเพศ
ขันทองพยาบาท	ช่วยแก้อาการลมพิษ กำจัดพยาธิ รักษากลากเกลื้อนและโรคผิวหนังอื่น ๆ รวมถึงกามโรค และช่วยรักษาอาการน้ำเหลืองเสีย
ข่า	มีสรรพคุณช่วยแก้ลมพิษ อาหารเป็นพิษ ช่วยขับลมลดอาการท้องเฟ้อ รวมถึงเป็นยาฆ่าเชื้อรา ช่วยรักษากลากเกลื้อน
ข่าลิง	มีรสเผ็ดร้อน ช่วยรักษาอาการกามโรค แก้ปวดท้อง แน่นจุกเสียด กลากเกลื้อน ช่วยฆ่าพยาธิและแกพิษฝี
ข่าหด	สมุนไพรมากประโยชน์ มีสรรพคุณช่วยขับลมและบำรุงร่างกาย
ข้าวตอกแตก	มีสรรพคุณช่วยให้เจริญอาหาร บำรุงร่างกาย ช่วยขับพยาธิ รักษาอาการจุกเสียดแน่นท้อง และใช้ทาช่วยรักษาแผลเรื้อรังได้ดี
ข้าวสารเถา	สมุนไพรโบราณอีกชนิดหนึ่ง มีสรรพคุณช่วยรักษาโรคตาแดง ตาแฉะ และตามัว
ข้าวสารดอกเล็ก	เป็นสมุนไพรที่มีรสเบื่อเมา ช่วยทำให้อาเจียนและถอนพิษต่าง ๆ ได้
ข้าวเหนียวดำกัญญา	ช่วยรักษาอาการอัมพฤกษ์และอัมพาต ใช้ปรุงยาประคบและแต่งสีอาหาร
ข้าวไหม้	ออกฤทธิ์ตัดพิษไข้ และใช้ต้มดื่มแก้อาการตกขาวในผู้หญิงได้ดี
ข้าวโพด	เป็นพืชสมุนไพรที่ให้คุณค่าทางอาหารสูง มีคาร์โบไฮเดรตและไขมันดีสูง ช่วยบำรุงร่างกาย หัวใจ และปอด ช่วยขับปัสสาวะ ต้นและใบต้มช่วยรักษาโรคนิ่ว ส่วนรากช่วยรักษาอาการอาเจียนเป็นเลือด
ข้าวเย็นเหนือ	มีสรรพคุณช่วยรักษากามโรค ฝีแผลเน่าเปื่อย และอาการอักเสบตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย
ข้าวเย็นใต้	สมุนไพรชื่อแปลกเหมือนกับข้าวเย็นเหนือ มีสรรพคุณเหมือนกัน คือช่วยรักษาอาการอักเสบต่าง ๆ แผล ฝี หนอง อาการพุพองตามผิวหนัง และช่วยรักษากามโรค
ขี้กาขาว	ให้รสขม ช่วยบำรุงกำลัง ช่วยแก้หวัดคัดจมูก และช่วยละลายเสมหะ
ขี้กาแดง	ให้รสขม ใบมีสรรพคุณช่วยรักษาฝีและตำพอกเพื่อรักษาโรคผิวหนัง หัวและรากช่วยบำรุงหัวใจ แก้ปวดศรีษะ จุกเสียดและรักษาอวัยวะในช่องท้องโต ส่วนลูกช่วยแก้ตายขโมย ถ่ายพยาธิ และใช้เป็นยาถ่ายอย่างแรงได้ดี
ขี้ครอก	มีรสขื่น ช่วยถอนพิษไข้ แก้ไอ ขับเสมหะ ช่วยขับปัสสาวะและรักษาอาการไตพิการ
ขี้หนอน	มีรสขม ช่วยแก้พิษไข้ รักษาอาการหวัดคัดจมูก แต่ต้องระวังอย่าให้เข้าตา เพราะจะทำให้เม็ดเลือดแดงแตกและเกิดอาการตาแดงได้
ขี้หนอนเถา	ให้รสขม มีสรรพคุณช่วยแก้ร้อนใน ขับลม ขับปัสสาวะ ช่วยรักษาอาการปวดเมื่อย และอาการปวดตามข้อได้ดี
ขิง	มีสรรพคุณช่วยขับลม ลดอาการจุกเสียดแน่นท้อง ช่วยฆ่าพยาธิและขับปัสสาวะ บำรุงสายตา ช่วยละลายเสมหะ แก้ไอและเจ็บคอ บำรุงสายตาและช่วยเจิริญอาหาร
ขี้เหล็ก	ช่วยให้นอนหลับ รักษารังแค ขับพยาธิ รักษาโรคเหน็บชา ช่วยขับปัสสาวะ เป็นยาระบายช่วยให้ขับถ่ายได้ดี รักษาโรคริดสีดวงทวาร โรคเบาหวาน รักษาอาการของโรคหนองใน มะเร็งปอด ปอดอักเสบ มะเร็งลำไส้ มะเร็งกระเพาะอาหารและช่วยลดอาการความดันโลหิตสูง
ขี้เหล็กเลือด	มีรสขม ช่วยรักษาโรคหิด ช่วยบำรุงเลือด ขับปัสสาวะ แก้โรคกระษัยไตพิการ แก้ปวดเมื่อย และช่วยป้องกันอาการอัณฑะโตในผู้ชาย
ขี้ตุ่น	มีรสขมเฝื่อน ช่วยสมานแผลและรักษาโรคคางทูม แก้หวัดแดดและร้อนในได้ดี นอกจากนี้ยังช่วยรักษาอาการปวดท้องอันเนื่องมาจากอาหารเป็นพิษได้อีกด้วย แต่ไม่ควรให้สตรีมีครรภ์รับประทานเพราะจะทำให้แท้งลูกได้
ขี้อ้าย	ให้รสเย็น ช่วยดับพิษไข้เนื่องจากการอักเสบ แก้ฟกช้ำและปวดเมื่อยตามร่างกาย ช่วยรักษาอาการท้องร่วง โรคบิดเรื้อรัง ตลอดจนช่วยห้ามเลือดเวลามีบาดแผล
เข็มแดง	ให้รสหวานเย็น มีสรรพคุณช่วยลดอาการบวม ลดเสมหะ บรรเทาอาการไอ และช่วยบำรุงธาตุ
เข็มขาว	ให้รสหวานเย็นและขื่น มีประโยชน์ช่วยขับพยาธิ ขับเสมหะ ช่วยเจริญอาหาร และบำรุงธาตุไฟ
เข็มป่า	ให้รสฝาดเย็น ช่วยกำจัดพายธิ แก้โรคตาแดง ตาแฉะ ช่วยรักษาโรคริดสีดวงจมูก ละลายเสมหะในคอและในหลอดลมได้ดี
เขยตาย	ให้รสเมาร้อน ช่วยรักษาฝีอักเสบ กระทุ่งพิษ มีสรรพคุณช่วยรักษาพิษงู แก้โรคผิวหนังอักเสบพุพอง และช่วยขับน้ำนม
เขี้ยวงู	ให้รสเมาร้อน ช่วยรักษาโรคผิวหนัง เป็นยาถ่ายในเด็ก แก้โรคซางตานขโมย ท้องเป็นเถาดาน อีกทั้งช่วยขับพยาธิ และรักษาอาการริดสีดวงลำไส้อีกด้วย
เข้าค่า	ให้รสร้อน ช่วยละลายเสมหะ บรรเทาอาการไอเนื่องจากเสมหะ ช่วยถ่ายพยาธิ และมีสรรพคุณช่วยรักษาโรคคุดทะราดและกามโรค แต่หากใช้มากเกินไปอาจะเกิดพิษได้
เขากวางอ่อน	ให้รสหวานร้อน ช่วยบำรุงโลหิต บำรุงกำลัง ลดอาการอ่อนเพลีย บำรุงสายตา และช่วยบำรุงสุขภาพทางเพศที่อ่อนแอให้กลับมาดีได้
ไข่มุก	ให้รสหวานเค็มและเย็น มีสรรพคุณช่วยระงับประสาท แก้อาการหวาดผวา บำรุงสายตา ช่วยขับเสมหะ และช่วยบำรุงผิวพรรณ
ไข่เน่า	เป้นไม้ยืนต้นชนิดหนึ่ง เปลือกมีรสเฝื่อนหวาน ช่วยแก้อาการท้องเสีย ถ่ายเหลว และช่วยขับพยาธิ ส่วนผลช่วยให้เจริญอาหาร บำรุงธาตุุ และช่วยถ่ายพยาธิ
ขอบชะนาง	ลำต้นช่วยขับปัสสาวะ ขับประจำเดือน รักษาโรคหนองใน และอาการโรคผิวหนังชนิดต่าง ๆ ใบช่วยรักษากลากเกลื้อน ส่วนเปลือกช่วยฆ่าพยาธิ รักษาโรครำมะนาดเหงือกบวม และช่วยลดอาการปวดฟัน

สมุนไพรไทย หมวด ค.

รายชื่อสมุนไพร	ประโยชน์และสรรพคุณ
คงคาเดือด	ให้รสเย็นและฝาด ช่วยบรรเทาอาการแสบคันตามผิวหนังได้ดี มีสรรพคุณช่วยลดไข้ ลดอาการร้อนในกระหายน้ำ บรรเทาอาการไอ และช่วยให้เจริญอาหาร ตลอดจนช่วยถ่ายพยาธิได้ดี
คนทา	ให้รสขมเฝื่อน ช่วยกระทุ้งไข้ และแก้พิษไข้ได้ทุกชนิด ช่วยแก้อาการท้องเสีย ร้อนใน กระหายน้ำ ตลอดจนใช้สีฟันช่วยรักษาสุขภาพฟันให้ดีได้ด้วย
คนทีสอ	ให้รสร้อน ช่วยขับลม ฆ่าพยาธิ ลดอาการริดสีดวงจมูก ขับเหงื่อและลดไข้ ขับปัสสาวะ และช่วยบำรุงร่างกาย
คนทีสอทะเล	ให้รสร้อน ช่วยขับลม ละลายเสมหะ และถ่ายพยาธิได้ดี
คนทีเขมา	ส่วนใบให้รสหอมร้อน ช่วยแก้หวัด เจ็บคอ ปวดหัว ปวดตามกล้ามเนื้อ กลากเกลื้อน และช่วยรักษาฝี ส่วนดอกช่วยลดไข้และแก้ท้องเสีย ผลช่วยแก้ไข้ ขับเสมหะ รักษาอาการไอและช่วยรักษาแผลในกระเพาะอาหาร
คัดลิ้นหรือลำไยป่า	ให้รสฝาดร้อน มีสรรพคุณช่วยบำรุงธาตุ แก้จุกเสียดท้อง และช่วยบำรุงเส้น
ครอบจักรวาล	ให้รสเฝื่อน ช่วยรักษาโรคไต บำรุงน้ำเหลือง และช่วยรักษาโรคในระบบทางเดินปัสสาวะได้ดี
ครอบตลับ	ให้รสขมร้อน ช่วยขับลม บำรุงเลือด บำรุงกำลัง มีสรรพคุณช่วยล้างลำไส้ ขับปัสสาวะ แก้เบาหวาน และโรคคที่เกี่ยวกับไต
ครามเล็ก	ให้รสเฝื่อน ช่วยรักษาโรคไต บำรุงน้ำเหลือง และช่วยรักษาโรคในระบบทางเดินปัสสาวะได้ดี
ครามใหญ่	ให้รสเย็นฝาด ช่วยดับพิษไข้ ลดไข้เบาเทาอาการปวดศีรษะ ขับปัสสาวะ รักษาโรคนิ่ว และช่วยกำจัดพยาธิ
คัดเค้า	ให้รสเฝื่อนฝาด มีสรรพคุณช่วยบำรุงเลือด ลดไข้ และละลายเสมหะ บำรุงผิวพรรณให้ผ่องใส
คันทรง	ให้รสฝาดและเฝื่อน ใช้ต้มอาบเพื่อลดอาการบวมอันเนื่องมาจากโรคไตและหัวใจพิการ ช่วยแก้เหน็บชาและน้ำเหลืองเสีย
ครั่ง	ให้รสฝาด ช่วยรักาอาการไอ ละลายเสมหะ บำรุงโลหิต ตลอดจนอาการท้องร่วงและท้องเสีย
แคดอกแดง	แก้ไข้หัวลม แก้ปวดและหนักศีรษะ ลดความร้อน ลดไข้ รักษาอาการท้องเดิน ท้องร่วง
แคดอกขาว	ใช้รับประทานแก้โรคบิดมีตัว รักษาโรคริดสีดวงในจมูก แก้อาการฟกช้ำ และเป็นยาระบายอ่อนๆ
แครอท	อุดมไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยต้านมะเร็ง ช่วยบำรุงสายตา ทำให้ระบบขับถ่ายทำงานดีขึ้น ช่วยลดความดันโลหิต มีสรรพคุณช่วยให้ระบบไหลเวียนเลือดดีขึ้น บำรุงสมอง และช่วยให้ผิวพรรณดีขึ้น
ครอบฟันสี	มีสรรพคุณช่วยรักษาริดสีดวงทวาร ท้องร่วง และช่วยขับปัสสาวะ ช่วยรักษาโรคเรื้อน คางทูม ช่วยฟอกเลือด และรักษาเหงือกอักเสบอีกด้วย
คะน้า	มีแคลเซียมสูง ช่วยบำรุงกระดูกและฟัน ลดอาการเลือดออกตามไรฟัน ลดอาการหวัด คะน้ามีสารเบต้า-แคโรทีนสูง ช่วยลดโอกาสการเกิดมะเร็งในระบบทางเดินอาหารและมะเร็งในระบบปัสสาวะ
คัดเค้า	นิยมใช้เป็นยาขับประจำเดือนที่ได้ผลดี
คำแสด	มีสรรพคุณเป็นยาระบายอ่อนๆ ช่วยลดไข้ รักษาโรคโลหิตจางและโรคไต ช่วยขับปัสสาวะและฆ่าพยาธิ ใช้รักษาโรคมาเลเลียและโรคหนองใน รวมถึงให้สีแสดสำหรับผสมอาหารอีกด้วย
คำฝอย	บำรุงเลือด บำรุงหัวใจ บำรุงร่างกายช่วยฟอกเลือด และช่วยลดไขมันในเส้นเลือด
คูน/ราชพฤกษ์	ช่วยรักษาโรคคุดทะราด โรครำมะนาด โรคบิด บำรุงโลหิต ขับพยาธิ และช่วยรักษาแผลเรื้อรัง และเป็นยาระบาย

สมุนไพร หมวด ง.

รายชื่อสมุนไพรไทย	ประโยชน์และสรรพคุณ
งาขาว	ช่วยบำรุงร่างกาย ทำให้ร่างกายอบอุ่นและมีกำลัง กระชุมกระชวย และช่วยรักษาหูด
งาดำ	มีแคลเซี่ยมสูง ช่วยให้กระดูกและฟันแข็งแรง
งิ้ว	เป็นสมุนไพรที่มีสรรพคุณหลากหลาย ดอกมีสรรพคุณช่วยแก้ร้อนใน กระหายน้ำ ส่วนใบใช้แก้ฟกช้ำดำเขียวและอักเสบบวมตามร่างกาย เปลือกลำต้นช่วยลดอาการท้องเสียและโรคบิด
งิ้วน้อย	ใบช่วยแก้ไข้และโรคเรื้อน เปลือกต้นช่วยลดไข้และขับปัสสาวะ ส่วนน้ำมันจากเมล็ดใช้เป็นยาระบาย และรากช่วยแก้ท้องเสีย รักษาโรคบิดเรื้อรัง
งิ้วป่า	ใบของงิ้วป่าช่วยแก้อาการบวมฟกช้ำและอาการต่อมทอนซินอักเสบ เปลือกต้นแก้ท้องเสียและบิด รากช่วยขับปัสสาวะและบำรุงกำลัง ส่วนดอกช่วยลดไข้ แก้คัน และช่วยรักษาแผลจากไฟไหม้และน้ำร้อนลวก
ง่อนตาหงาย	มีรสเย็น ช่วยแก้พิษเบื่อเมาจากเห็ดและยาเบื่อเมาอื่น ๆ ช่วยถอนพิษไข้จับสั่น

สมุนไพรไทย หมวด จ.

รายชื่อสมุนไพร	ประโยชน์และสรรพคุณ
เจตมูลเพลิงแดง	นิยมใช้เป็นยาขับประจำเดือน ช่วยฆ่าเชื้อโรค ช่วยบำรุงกำลังและทำให้เจริญอาหาร
เจตมูลเพลิงขาว	ใช้เป็นยาขับประจำเดือน ช่วยแก้ฟกช้ำ รักษาฝี รักษาไข้มาเลเรีย นิยมใช้เป็นยารักษาโรคผิวหนังจำพวกกลากเกลื้อนและผื่นคัน ช่วยขับพยาธิ ช่วยรักษาอาการปวดข้อ และช่วยขับลมลำไส้
จันทน์เทศ	เป็นสมุนไพรไทยสำหรับลดไข้ บำรุงตับและปอด ช่วยขับลม แก้ท้องอืดเฟ้อ ช่วยให้เจริญอาหาร
จันทน์ลูกหอม	ช่วยบำรุงประสาทและผิวหนังให้ชุ่มชื่น ช่วยรักษาดีพิการและขับพยาธิ แก้ร้อนในกระหายน้ำ
จำปา	มีสรรพคุณช่วยแก้อาการวิงเวียนศีรษะ หน้ามืดตาลาย บำรุงโลหิตและหัวใจ เป็นยาระบายช่วยในการขับถ่าย
จำปี	ช่วนบำรุงโลหิต บำรุงหัวใจ ช่วยรักษาอาการต่อมลูกหมายและหลอดลมอักเสบเรื้อรัง ช่วยขับระดูให้เป็นปกติ
จำปูน	เป็นพืชในกลุ่มกระดังงา มีน้ำมันหอมระเหยหลายชนิด นิยมนำมาทำเครื่องสำอางค์และประดับตกแต่งพวงมาลัยชนิดต่างๆ
จิก	มีประโยชน์เป็นยาระบายอ่อนๆ แก้อาการท้องเสีย แก้ไอ ขับเสมหะ ช่วยรักษาอาการหวัด และแก้พิษแมลงกัดต่อย
จิงจูฉ่าย	มีประโยชน์เป็นยาช่วยรักษาโรคมะเร็ง มีธาตุเหล็กสูง ช่วยปรับสมดุลของร่างกาย อีกทั้งยังมีโปรตีน ไขมัน คาร์โบไฮเดรต กากใยอาหาร แคลเซียม ฟอสฟอรัส วิตามินซีสูง วิตามินเอ วิตามินอี และวิตามินบี 6 ในปริมาณสูงอีกด้วย

สมุนไพร หมวด ฉ. – สมุนไพรไทย หมวด ช.

รายชื่อสมุนไพร	ประโยชน์และสรรพคุณ
ชะเอมเทศ	ช่วยขับเสมหะ ลดอาการไอ ลดไข้ ช่วยรักษาอาการคัน บำรุงดี ช่วยสมานแผลในกระเพาะและลำไส้ รักษาอาการหอบหืด และช่วยแก้ไขอาการวัณโรค
ชะเอมไทย	ใช้รักษาอาการไอ ขับเสมหะ ทำให้ชุ่มคอ ช่วยแก้โรคในคอ และแก้ร้อนในกระหายน้ำ
ชะพลู	ใช้ประโยชน์ในการรักษาโรคเบาหวาน ละลายเสมหะ แก้ไขอาการท้องอืดท้องเฟ้อ ช่วยรักษาอาการโรคหืดหอบและโรคบิด
ชะอม	ช่วยขับลมในกระเพาะอาหาร บรรเทาอาการจักเสียดแน่น ช่วยบำรุงสายตาย ทำให้กระดูกและฟันแข็งแรง มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง ช่วยต้านมะเร็ง
ชิงชัน	มีสรรพคุณช่วยบำรุงเลือดในสตรี ช่วยสมานแผล และช่วยรักษาแผลเรื้อรัง
ชุมเห็ดเทศ	สมุนไพรไทยโบราณ ช่วยรักษากลากเกลื้อน ฝีหนอง ช่วยขับพยาธิ เป็นยาระบาย ช่วยการทำงานของระบบขับถ่าย
ชุมเห็ดไทย	มีสรรพคุณช่วยให้นอนหลับ ขับปัสสาวะ มีฤทธิ์เป็นยาระบายอ่อนๆ ช่วยรักษาโรคผิวหนัง แก้ฟกช้ำและบวม แก้ไอ ละลายเสมหะ แก้หืดหอบและคุดทะราด

สมุนไพร หมวด ด.

รายชื่อสมุนไพรไทย	ประโยชน์และสรรพคุณ
โด่ไม่รู้ล้ม	ช่วยบำรุงกำลัง มีสรรพคุณรักษาไข้จับสั่นหรือไข้มาเลเรีย แก้ดีซ่าน ช่วยขับปัสสาวะ รักษาอาการเหน็บชา
ดอกแก้ว	ช่วยขับพยาธิตัวตืด แก้โรคบิด ท้องเสีย แก้ไขข้ออักเสบ และเป็นยาขับประจำเดือน
ดองดึง	มีสรรพคุณช่วยแก้พิษงู ขับพยาธิ แก้โรคหนองใน ช่วยรักษาโรคผิวหนัง และเป็นยารักษาโรคเรื้อน
ดาวเรือง	ดอกไม้และสมุนไพรไทยสำหรับรักษาอาการปวดฟัน ไอกรน หลอดลมอักเสบ คามทูม ช่วยรักษาให้แผลหายเร็วขึ้น ช่วยขับร้อน ละลายเสมหะ แก้เวียนศีรษะได้ดี คนโบราณนิยมใช้แก้ฝีฝักบัวและฝีพุพอง
ดีงูต้น	มีสรรพคุณช่วยกดประสาทส่วนกลาง ลดไข้ รักษาอาการไข้จับสั่นและไข้ป้างทุกชนิด
ดูกอึ่ง	ช่วยรักษาความผิดปกติของระบบทางเดินปัสสาวะ และระบบไตที่ทำงานไม่ปกติ
ดีปลี	ช่วยแก้อาการท้องร่วง ขับลมในลำไส้ แก้พิษงู แก้ปวดเมื่อยและอักเสบของกล้ามเนื้อ แก้อาการท้องขึ้น ท้องอืดเฟ้อแน่นจุกเสียด ขับลมและบำรุงธาตุ
แดง, ไม้แดง	ดอกมีประโยชน์ในการลดไข้และบำรุงหัวใจ ส่วนเปลือกและเนื้อไม้ช่วยฟอกเลือดและบำรุงหัวใจ
เดือย, ลูกเดือย	รากช่วยขับพยาธิ ส่วนผลช่วยแก้ไขโรคเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจและช่วยขับปัสสาวะ อีกทั้งผลลูกเดือยยังมีสารอาหารมากมาย ทั้งแป้ง ไขมัน โปรตีน/กรดอะมิโนที่จำเป็น และวิตามิน
เดือยไก่	ต้นเดือยไก่มีสรรพคุณช่วยรักษาอาการเส้นเอ็นตึง และช่วยสมาแผลใหหายไว

สมุนไพรไทย หมวด ต.

รายชื่อสมุนไพร	ประโยชน์และสรรพคุณ
เต่าร้าง	มีสรรพคุณดับพิษที่ตับ ปอด และหัวใจพิการได้ดี แก้ตับทรุด แก้ช้ำใน บำรุงหัวใจ
เตยหอม	นิยมใช้เป็นยาขับปัสสาวะ แก้กระษัยเส้น ช่วยบำรุงหัวใจให้ชุ่มชื่น รวมถึงใช้แต่งกลิ่นและสีของขนมไทย
แตงกวา	มีสรรพคุณช่วยรักษาโรคข้ออักเสบจากกรดยูริก ช่วยบำรุงผิวหนังและฟื้นฟูผิวหนังจากแสงแดด ช่วยเพิ่มภูมิคุ้มกันให้ร่างกาย ป้องกันโรคเลือดออกตามไรฟัน ลดไขมันในเส้นเลือด ช่วยควบคุมความดันโลหิต และช่วยการทำงานของระบบขับถ่าย
แตงร้าน	ช่วยลดไข้ กำจัดเสมหะ แก้เจ็บคอ แก้ร้อนในกระหายน้ำ มีแคลเซียมที่ช่วยบำรุงกระดูกและฟัน ช่วยการทำงานของระบบขับถ่าย เนื่องจากมีใยอาหารสูง
ตองแตง	สมุนไพรโบราณ ช่วยในการขับถ่าย (แรงมาก) ช่วยถ่ายพยาธิ ช่วยรักษาโรคลมพิษและโรคดีซ่านได้ดี
ตะไคร้	มีสรรพคุณช่วยขับปัสสาวะและโรคทางเดินปัสสาวะ แก้โรคนิ่ว แก้ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อและข้อ ช่วยรักษาอาการหอบหืดและอาการจุกเสียดแน่นท้อง
ตะไคร้หอม	มีประโยชน์ช่วยไล่ยุงและแมลง แก้ลมในลำไส้ช่วยไม่ให้แน่นท้องและจุกเสียด และช่วยแก้ริดสีดวงในช่องปาก
ตะลิงปิง	เป็นยารักษาโรคคางทูม แก้ไอ แก้โรคเลือดออกตามไรฟัน และช่วยรักษาโรคริดสีดวงทวาร
ตาเสือ	ช่วยขับประยำเดือนและรักษาอาการท้องเสีย ช่วยลดอาการบวมและปวดตามข้อ

สมุนไพร หมวด ถ.

รายชื่อสมุนไพรไทย	ประโยชน์และสรรพคุณ
เถาเอ็นอ่อน	สมุนไพรไทยรักษาโรคเกี่ยวกับเส้นเอ็น ทั้งเส้นเอ็นตึงและหย่อน ช่วยคลายอาการปวดเมื่อยตามร่างกาย ใช้เป็นยาบำรุงเส้นเอ็นได้เป็นอย่างดี
ถั่วเขียว	ช่วยควบคุมไขมันและระดับน้ำตาลในเลือด บรรเทาอาการเบาหวาน เป็นแหล่งโปรตีนจากพืชที่มีประโยชน์ ช่วยรักษาโรคเหน็บชาได้ดี มีใยอาหารสูง ช่วยการทำงานของระบบขับถ่าย
ถั่วเหลือง	มีสรรพคุณช่วยลดความเสี่ยงการเกิดมะเร็งเต้านม เป็นแหล่งโปรตีนชั้นสูง ช่วยรักษาโรคหัวใจ มีใยอาหารสูงช่วยการทำงานของระบบย่อยอาหารและระบบขับถ่ายได้ดี
ถั่วแปบ	ช่วยลดอาการไข้และอาการเกร็งของกล้ามเนื้อ ช่วยลดอาการแพ้และอ่อนเพลีย มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง ช่วยป้องกันการเกิดมะเร็ง เป็นแหล่งโปรตีนชั้นดีและช่วยบำรุงสายตา
ถั่วดำ	อุดมไปด้วยสารช่วยล้างพิษในร่างกาย ช่วยป้องกันมะเร็งลำไส้และมะเร็งกระเพราะอาหาร มีเส้นใยมาก ช่วยการทำงานของระบบขับถ่าย ช่วยลดคลอเลสเตอรอลและช่วยควบคุมความดันโลหิต
ถั่วฝักยาว	มีแคลเซียมสูง ช่วยให้กระดูกและฟันแข็งแรง ช่วยรักษาอาการไข้ ลดเลือดออกตามไรฟัน ลดการเกิดโรคหัวใจ ช่วยขับปัสสาวะ มีเส้นใยสูง ช่วยให้ระบบขับถ่ายทำงานดีขึ้น
ถั่วพู	มีใยอาหารมาก ช่วยรักษาอาการท้องผูก มีวิตามินซีสูงช่วยลดอาการเลือดออกตามไรฟัน ช่วยรักษาอาการหวัด ช่วยในการย่อยโปรตีน ให้พลังงานต่อร่างกายสูง และช่วยรักษาอาการของโรคผิวหนัง
ถั่วลิสง	มีสรรพคุณช่วยลดความดันโลหิต มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง ช่วยป้องกันมะเร็ง และช่วยปกป้องหลอดเลือดไม่ให้ขยายหรือหดตัวมากเกินไป ช่วยควบคุมไขมันในเลือด ช่วยสมานแผลในกระเพาะอาหารและช่วยขับน้ำนม
ถั่วลันเตา	มีวิตามีนบี 2 และโปรตีนสูง ไขมันต่ำ ช่วยลดระดับไขมันในเลือด ควบคุมความดัน ลดอัตราเสี่ยงการเกิดโรคหัวใจ ช่วยลดเบาหวานและการเกิดตระคิว ช่วยบำรุงสายตา กระดูกและฟันให้แข็งแรง

สมุนไพรไทย หมวด ท.

รายชื่อสมุนไพร	ประโยชน์และสรรพคุณ
เทพธาโร	ประโยชน์ของสมุนไพรไทยนี้ เป็นยาหอมแก้ลม จุกเสียดแน่นเฟ้อ แก้อาการปวดท้อง ช่วยขับลมในลำไส้และกระเพาะอาหาร
เทียนกิ่ง	ใช้เป็นยาขับประจำเดือน รักษาโรคดีซ่าน ช่วยขับปัสสาวะ และรักษาโรคลมบ้าหมู แก้อาการปวดตามนิ้วมือนิ้วเท้าและรักษาเล็บขบ ช่วยรักษากามโรค และแก้อาการท้องเสีย ท้องร่วง
เทียนบ้าน	ช่วยรักษาเล็บขบและน้ำกัดเท้า แก้แผลอักเสบ เป็นฝีหนอง แผลเน่าเปื่อยและแผลเรื้อรังได้ผลดีมาก
โทงเทง	สมุนไพรไทยสำหรับรักษาโรคเบาหวาน ช่วยแก้โรคดีซ่าน อาการไอเรื้อรัง รักษาแผลมีหนอง และช่วยขับพยาธิ
ทองกวาว	ช่วยแก้พิษไข้ สมาแผล ช่วยรักษาสิว และมีสรรพคุณช่วยขับปัสสาวะ ช่วยแก้เจ็บตาและตาฝ้าฟาง
ทองพันชั่ง	นิยมใช้รักษาโรคผิวหนังจำพวกกลากเกลื้อน ช่วยรักษาอาการผื่นคันเรื้อรัง รักษามะเร็งและเนื้องอก ช่วยแก้แก้พิษงู ช่วยฆ่าพยาธิ ช่วยรักษาโรครูมาติซึมและโรคไขข้อพิการ
ทับทิม	มีประโยชน์ช่วยขับปัสสาวะ แก้อาการหูอื้อ หน้ามืดตาลาย และรักษาอาการของโรคบิด
ทานตะวัน	ใช้เป็นสมุนไพรช่วยขับปัสสาวะ รักษาอาการนิ่วในไต แก้หลอดลมอักเสบ ช่วยรักษาอาการฟกช้ำ และเป็นยาระบายอ่อนๆอีกด้วย
ท้าวยายม่อม	ใช้เป็นยาขับพิษไข้ทุกชนิด เป็นยาแก้แพ้ อักเสบ ปวดบวม แมลงสัตว์กัดต่อย และแก้ร้อนในกระหายน้ำ

สมุนไพร หมวด น.

รายชื่อสมุนไพรไทย	ประโยชน์และสรรพคุณ
นางแย้ม	ผลไม้และสมุนไพรคุณภาพสูงสำหรับรักษาเหา หิด และอาการโรคจี๊ด นิยมใช้กันมาตั้งสมัยโบราณ
น้อยหน่า	มีสรรพคุณช่วยรักษาเหา แก้โรคหิดและโรคจี๊ด
น้ำนมราชสีห์	ช่วยรักษาหูดและตาปลา ช่วยรักษาโรคผิวหนังและเชื้อราบนหนังศีรษะ ช่วยรักษาฝีชนิดต่างๆ รักษาแผลในลำไส้และช่วยขับน้ำนม
นนทรี	เปลือกต้นนนทรีช่วยขับลม ลดอาการแน่นจุกเสียด และมีสรรพคุณช่วยแก้อาการท้องร่วงได้เป็นอย่างดี
นมตำเรีย	มีประโยชน์ช่วยลดอาการฟกช้ำดำเขียว รักษาฝี และใช้เป็นยาขับประจำเดือน
นมนาง	มีสรรพคุณช่วยลดพิษไข้ชนิดต่าง ๆ ตลอดจนถึงแก้ร้อนใน กระหายน้ำ และลดอาการคลื่นเหียนอาเจียน
นมพิจิตร	เถานมพิจิตรช่วยแก้พิษไข้ ลดอาการร้อนใน กระหายน้ำ และลมคลื่นเหียน ส่วนผลช่วยขับพยาธิ แก้ท่อน้ำดีอุดตัน
นมวัว	ผลของต้นนมวัวสามารถนำมาตำกับน้ำแล้วทาแก้อาการคันได้ดี ส่วนรากช่วยบำรุงน้ำนม และบำรุงร่างกาย ทดแทนการอยู่ไฟในหญิงที่เพิ่งคลอดบุตร
นมแมว	ลำต้นนมแมวช่วยแก้หวัด ขับเสมหะ รักษาไข้ทับฤดู ส่วนรากมีสรรพคุณช่วยบำรุงร่างกายสหรับหญิงที่เพิ่งคลอดบุตรและอยู่ไฟไม่ได้

สมุนไพรไทย หมวด บ.

รายชื่อสมุนไพร	ประโยชน์และสรรพคุณ
ใบเตย	ช่วยบำรุงหัวใจ ช่วยรักษาโรคเบาหวานและช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด ลดการเกิดโรคหัวใจ มีสารต้านมะเร็งสูง ช่วยขับปัสสาวะ และช่วยรักษาโรคผิวหนังได้ดี
ใบบัวบก	สมุนไพรพื้นบ้าน มีสรรพคุณในการลดความดันโลหิต แก้อาการอ่อนเพลีย บำรุงหัวใจและช่วยขับปัสสาวะ ช่วยห้ามเลือด แก้อาการน้ำร้อนลวก และช่วยแก้อาการช้ำใน
ใบระบาด	มีสรรพคุณช่วยรักษาโรคผิวหนังและอาการผื่นคันตามผื่นคัน เป็นยาทาภายนอก
ใบหม่อน	ช่วยผ่อนคลายและบำรุงสายตา ช่วยลดคลอเลสเตอรอลและระดับน้ำตาลในเลือด ควบคุมความดันโลหิต และช่วยป้องกันการเกิดมะเร็งได้ดี
บวบ	ช่วยแก้ร้อนในกระหายน้ำ เคลือบกระเพาะและลำไส้ป้องกันการอักเสบ มีใยอาหารสูงช่วยในการขับถ่าย เป็นยาระบายอ่อนๆและช่วยขับน้ำนม
บวบขม	มีสรรพคุณช่วยรักษาเหา ลดอาการคันศีรษะอันเนื่องมาจากรังแค
บวบหวาน/บวบงู	ใช้แก้ร้อนในกระหายน้ำ ช่วยฆ่าพยาธิ เป็นยาระบายอ่อนๆ ช่วยการทำงานของระบบขับถ่าย ช่วยลดอาการเบาหวาน ช่วยกำจัดรังแคและอาการคันบนหนังศีรษะ
บอระเพ็ด	ใช้ดับพิษร้อน ถอนพิษไข้ ช่วยให้เจริญอาหาร เป็นยาอายุวัฒนะ รักษาโรคผิวหนังและผดผื่นคันตามร่างกาย
บัวหลวง	มีประโยชน์ช่วยขับเสมหะ บำรุงหัวใจ แก้ร้อนในกระหายน้ำ นิยมใช้เป็นยาขยายหลอดเลือด ทำให้ระบบไหลเวียนโลหิตดีขึ้น
บานเย็น	ใช้เป็นยาขับเหงื่อ แก้ไข้และระบายความร้อน เป็นยาระบาย และช่วยรักษาอาการคันและฝี
บานไม่รู้โรย	ช่วยขับปัสสาวะ แก้พิษต่างๆ แก้ไอระงับหอบหืด ขับปัสสาวะ และรักษาอาการปวดศีรษะ
บุก	ช่วยลดน้ำตาลในเลือด ใช้รักษาโรคเบาหวานและโรคไขมันในเลือดสูง ช่วยรักษาอาการแผลเรื้อรัง เป็นหนองได้ผลดี
บุนนาค	นิยมใช้รักษาแผลสด แก้พิษงู บำรุงโลหิต แก้ร้อนกระสับกระส่าย ขับเหงื่อ ขับลมในลำไส้ และแก้เสมหะในคอ

สมุนไพร หมวด ป.

รายชื่อสมุนไพรไทย	ประโยชน์และสรรพคุณ
เปราะหอมแดง	แก้ท้องขึ้นเฟ้อ ขับลม รักษาโรคเกี่ยวกับตาและเกลื้อนช้าง แก้ลมพิษ ช่วยรักษาผื่นคัน ลดอาการไอ และช่วยรักษาบาดแผล
เปราะหอมขาว	ใช้เป็นยาขับประจำเดือน ช่วยแก้อาการเป็นหวัดคัดจมูก และช่วยขับลมในลำไส้
เปล้าน้อย	สมุนไพรไทยโบราณสำหรับรักษาโรคผิวหนังสารพัดชนิด ทั้งหิด กลาก เกลื้อน และอาการคันจากเชื้อราอื่นๆ
ประคำดีควาย	ใช้เป็นยาลดไข้ แก้หอบเนื่องจากปอดชื้น ปอดบวม แก้พิษโรคหัดและอีสุกอีใส ช่วยรักษาโรคผิวหนัง
ประทัดใหญ่ (ประทัดจีน)	ใช้เป็นยาแก้ไข้มาเลเรีย รักษาอาการหวัด เป็นยาขับพยาธิเส้นด้าย ช่วยรักษาอาการคันตามผิวหนัง และช่วยเจริญอาหาร
ประยงค์	ใช้แก้อาการเมาค้าง วิงเวียนศีรษะ แก้แผลบวมฟกช้ำและการอักเสบเป็นหนอง
ปลาไหลเผือก	นิยมใช้รักษไข้ แก้อาการชัก รักษาฝีในท้องและถ่ายพิษต่างๆ
ปีกแมลงสาบ	ใช้แก้อาเจียนเป็นโลหิต รักษาโรคหนองใน แก้อาการตกขาว รักษาโรคบิดและโรคฝีอักเสบ
ปีบ	ใช้รักษาอาการหอบหืดและไซนัสอักเสบ ช่วยขยายหลอดลม บำรุงปอดและรักษาอาการวัณโรค

สมุนไพรไทย หมวด ผ.

รายชื่อสมุนไพร	ประโยชน์และสรรพคุณ
ผกากอง	ใช้ขับลม รักษาอาการคันจากความอับชื้น ช่วยรักษาวัณโรค มีสรรพคุณห้ามเลือดและลดการอาเจียน ช่วยแก้ไข ปวดฟันและคางทูม
ผักโขม	มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง ช่วยป้องกันมะเร็ง ช่วยลดคลอเลสเตอรอลในเลือด ล้างพิษในร่างกาย ช่วยชะลอการเสื่อมสภาพของเซล ช่วยบำรุงสายตาและลดอาการเลือดออกตามไรฟัน
ผักกระเฉด	มีวิตามินเอสูง ช่วยบำรุงสายตา ช่วยเพิ่มภูมิต้านทานให้ร่างกาย มีแคลเซียมสูง ช่วยลดอาการกระดูกพรุน ช่วยให้ฟันแข็งแรง และช่วยลดภาวะเลือดจาง
ผักกรูด	ช่วยบำรุงสายตา บำรุงเลือด ลดอาการเลือดจาง มีสารต้านมะเร็งสูง ลดอาการเลือดออกตามไรฟัน ช่วยขับปัสสาวะ ลดความดันโลหิต และช่วยควบคุมระดับไขมันในเลือด
ผักกาดขาว	นิยมใช้รักษาอาการหวัด แก้ท้องผูก ช่วยให้ขับถ่ายดีขึ้น มีสรรพคุณช่วยรักษาผิวหนังอักเสบเนื่องจากการแพ้
ผักคราดหัวแหวน	แก้ปวดฟันและปวดศรีษะ โดยมีฤทธิ์เป็นยาชา แก้หลอดลมอักเสบเรื้อรัง แก้อาการไอและหอบหืด ช่วยแก้พิษแมลงสัตว์กัดต่อย ช่วยขับปัสสาวะและเป็นยาระบายอ่อนๆ
ผักคาวทอง	เป็นยาระบาย ช่วยขับพยาธิ ลดไข้ แก้อาการอาหารไม่ย่อย ท้องเสีย มีสรรพคุณในการรักษาปอดอักเสบ หลอดลมอักเสบ ลดอาการไอ รักษาโรคบิด โรคติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ หูชั้นกลางอักเสบ และโรคริดสีดวงทวาร
ผักชี	สมุนไพรสารพัดประโยชน์ มีสรรพคุณช่วยลดอาการปวดฟัน แก้บิด ถ่ายเป็นเลือด ถ่ายเป็นมูกเลือด แก้ริดสีดวงทวาร ช่วยลดอาการท้องอืดท้องเฟ้อ และช่วยให้ผื่นหัดออกเร็วขึ้น
ผักบุ้งไทย	มีวิตามินเอสูงมาก ช่วยบำรุงสายตา มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง ช่วยต่อต้านมะเร็ง มีแคลเซียมและวิตามินซีสูง ช่วยบำรุงกระดูกและฟัน ลดอาการเลือดออกตามไรฟัน และช่วยรักษาอาการไข้หวัด
ผักบุ้งจีน	ช่วยขับพิษในร่างกาย บำรุงสายตา ทำให้กระดูกและฟันแข็งแรง ช่วยต้านมะเร็ง รักษาหวัด ช่วยให้เจริญอาหาร มีกากใยมาก ช่วยให้ระบบขับถ่ายทำงานได้ดี
ผักบุ้งทะเล	ช่วยรักษาพิษแมงกระพรุนไฟและอาการคันตามผิวหนังอื่นๆ แก้โรคเท้าช้าง ช่วยขับปัสสาวะ แก้ปวดไขข้อบวมอักเสบมีหนองและช่วยป้องกันตะคริว
ผักหวานป่า	มีสรรพคุณช่วยแก้ร้อนในกระหายน้ำ ช่วยลดพิษไข้ ลดอาการเลือดออกตามไรฟัน อุดมไปด้วยสารต้านมะเร็ง ช่วยเพิ่มน้ำนมหลังการคลอดบุตร

สมุนไพร หมวด ฝ.

รายชื่อสมุนไพรไทย	ประโยชน์และสรรพคุณ
ฝรั่ง	แก้ท้องเสียและท้องร่วงท้องเดิน นิยมใช้เป็นยาห้ามเลือด ระงับกลิ่นปาก และเป็นยาระบายอ่อนๆ
ฝาง	ใช้เป็นยาบำรุงโลหิตสตรี ช่วยขับประจำเดือน แก้ท้องร่วงท้องเดิน ใช้เป็นยารักษาน้ำกัดเท้า และให้สีชมพูเข้มสำหรับผสมอาหารและย้อมผ้า
ฝ้ายแดง	ช่วยขับปัสสาวะและขับน้ำคาวปลา รวมถึงแก้ไข้ และช่วยขับเหงื่อ
ฝ้ายตุ่น	สมุนไพรโบราณอีกชนิดหนึ่ง นิยมใช้เพื่อขับประจำเดือน ช่วยให้ประจำเดือนมาเป็นปกติ แต่ห้ามใช้กับหญิงที่ตั้งครรภ์

สมุนไพรไทย หมวด พ.

รายชื่อสมุนไพร	ประโยชน์และสรรพคุณ
เพกา	นิยมใช้แก้ท้องร่วง เป็นยาสมานแผล ช่วยให้เจริญอาหาร ขับเสมหะ และแก้อาการจุดเสียดแน่นท้อง
เพชรสังฆาต	ใช้เป็นยาแก้ริดสีดวงทวารหนัก โรคลำไส้และอาหารไม่ย่อย ใช้หยอดหูแก้หูเป็นน้ำหนวก และช่วยให้เจริญอาหาร
แพงพวยฝรั่ง	หนึ่งในสมุนไพรที่ช่วยรักษามะเร็งในเม็ดเลือด แก้อาการโรคบิด ช่วยขับพยาธิ ใช้ห้ามเลือด แก้เบาหวาน ช่วยลดความดัน ช่วยขับปัสสาวะ แก้อาการตัวเหลืองอันเกิดจากพิษสุรา
ไพล	ใช้เป็นยาแก้ท้องขึ้น ท้องอืดเฟ้อ ช่วยขับลม รักษาโรคหืดหอบ ลดไข้ แก้อาการปวดเมื่อยและครั่นเนื้อครั่นตัว ช่วยรักษาข้อเคล็ดหรือข้อเท้าแพลง
พยอม	มีประโยชน์ช่วยบำรุงหัวใจ นิยมใช้ผสมยาแก้ไข้และยาหอม ทำให้มีกลิ่นหอมชื่นใจ แก้อาการเป็นลมได้ดี
พระจันทร์ครึ่งซีก	ช่วยรักษาอาการอาเจียนเป็นเลือด แก้อาการโรคบิดและท้องเสีย มีสรรพคุณรักษาโรคดีซ่านและอาการตาแดง
พริกไทย	ประโยชน์ของสมุนไพรพริกไทย ช่วยแก้ลมจุกเสียดแน่น ท้องอืดเฟ้อ ขับเหงื่อและปัสสาวะ ช่วยลดอาการอาหารไม่ย่อย
พริกขี้หนู	ช่วยขับเสมหะ ทำให้การย่อยอาหารดีขึ้น ช่วยรักษาแผลในกระเพาะอาหารและลำไส้ ช่วยรักษาอาการท้องอืดท้องเฟ้อ และช่วยให้เจริญอาหาร
พริกชี้ฟ้า	มีสรรพคุณช่วยลดการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจตีบ ทำให้ระบบหมุนเวียนเลือดดีขึ้น ช่วยย่อยอาหารและขับลม แก้หวัด และมีสารต้านการเกิดโรคมะเร็ง
พริกหยวก	ช่วยย่อยอาหาร ช่วยกระตุ้นการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน ช่วยต้านมะเร็ง ทำให้เจริญอาหาร และช่วยขับลม
พริกหวาน	ช่วยให้ระบบย่อยอาหารทำงานดีขึ้น ลดความดันโลหิต ขับเสมหะ ลดอาการหวัด ช่วยขับลม บำรุงสายตา กระดูกและฟัน ช่วยลดการเกิดมะเร็ง
พวงชมพูดอกขาว	มีสรรพคุณเป็นยากล่อมประสาทชนิดหนึ่ง ทำให้นอนหลับสบาย ช่วยแก้โรคนอนไม่หลับได้เป็นอย่างดี
พิกุล	เป็นยาแก้โรคท้องผูก ช่วยฆ่าพยาธิ ช่วยบำรุงหัวใจ บำรุงโลหิต และขับลม นิยมนำมาเป็นยารักษาโรคผิวหนังจำพวกกลากเกลื้อน
พิมเสน	มีน้ำมันหอมระเหยสูง ลดอาการวิงเวียนศีรษะ ใช้รักษาอาการปวด เช่น ปวดประจำเดือน ช่วยขับปัสสาวะและขับลมได้ดี
พิมเสนต้น	นิยมใช้ถอนพิษร้อน แก้ไข้ทุกชนิด ทำให้ความร้อนในร่างกายลดลง โดยมากมักปรุงเป็นยาเขียวเพื่อถอนพิษไข้
พิลังกาสา	เป็นสมุนไพรรักษากามโรคและหนองใน ช่วยฆ่าพยาธิ แก้ลมพิษ และช่วยรักษาอาการท้องเสีย
พุดตาน	เป็นยาถอนพิษ ช่วยรักษาแผลไฟไหม้และน้ำร้อนลอก แผลอักเสบมีหนอง ช่วยรักษาโรคคางทูมและงูสวัด

สมุนไพร หมวด ฟ.

รายชื่อสมุนไพรไทย	ประโยชน์และสรรพคุณ
ฟักเขียว	ช่วยรักษาโรคริดสีดวงทวาร ช่วยแก้ฟกช้ำและรักษาบาดแผล แก้ร้อนในกระหายน้ำ ช่วยขับปัสสาวะ บำรุงไตและแก้อาการท้องเสีย
ฟักทอง	มีสารเบต้า-แคโรทีนสูงมาก ช่วยต่อต้านมะเร็ง บำรุงสายตา ช่วยป้องกันการเกิดโรคเบาหวาน ช่วยรักษาแผลในกระเพาะและลำไส้ ลดการเกิดนิ่วในกระเพาะปัสสาวะ
ฟ้าทะลายโจร	สมุนไพรไทยยอดนิยมสำหรับรักษาอาการหวัด ลดพิษไข้ ลดอาการเจ็บคอ ปัจจุบันมีแบบแคปซูนขาย รับประทานง่าย

สมุนไพรไทย หมวด ม.

รายชื่อสมุนไพร	ประโยชน์และสรรพคุณ
แมงลัก	เป็นยาระบายอ่อน รักษาอาการท้องผูก อึดอัดในช่องท้อง ช่วยให้ลำไส้บีบตัวดีขึ้น ช่วยขับลมในลำไส้
โมกมัน	ช่วยรักษาโรคคุดทะราด แก้โรครำมะนาด และเป็นยาระบาย ช่วยขับเหงื่อและขับลม
โมกหลวง	ใช้แก้โรคบิด แก้พิษไข้ ช่วยฟอกเลือด และช่วยรักษาโรคผิวหนังจำพวกโรคกลากเกลื้อน
ไมยราบ	มีสรรพคุณแก้ไอ ขับเสมหะ รักษาอาการหลอดลมและกระเพาะอาหารอักเสบเรื้อรัง ช่วยขับปัสสาวะ ช่วยลดคลอเลสเตอรอลและช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด
มหาหงส์	ช่วยฆ่าแมลงและไล่ยุง ช่วยแก้กระษัย บำรุงไต และช่วยให้เจริญอาหาร
มะเกลือ	สุดยอดสมุนไพรสำหรับการการถ่ายพยาธิ กำจัดได้ทั้งพยาธิตัวตืด ตัวกลม พยาธิปากขอ และพยาธิเข็มหมุด
มะเขือเทศ	มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง ช่วยต้านมะเร็ง บำรุงผิวพรรณ ช่วยให้กระดูกและฟันแข็งแรง ลดอาการหวัด ช่วยการทำงานของระบบย่อยอาหาร
มะเขือเปราะ	ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด รักษาอาการเบาหวาน บำรุงหัวใจ ช่วยการทำงานของตับและตับอ่อนให้ดีขึ้น ช่วยลดความดันโลหิต ขับพยาธิ และช่วยในการทำงานของระบบย่อยอาหาร
มะเขือพวง	มีสรรพคุณช่วยลดอาการไอ ช่วยขับเสมหะ เป็นยาขับปัสสาวะอย่างดี ช่วยการทำงานของระบบย่อยอาการ และช่วยรักษาโรคตาปลา
มะเขือมอญ	นิยมใช้เป็นยาแก้จี๊ด และรักษาโรคกระเพาะอาหาร
มะเขือยาว	ช่วยบำรุงหัวใจ มีสารต้านมะเร้งสูง ช่วยถอนพิษ สามารถควบคุมความดันโลหิตให้ปกติ ลดไขมันในเส้นเลือด ช่วยบำรุงกระดูกและฟันให้แข็งแรง
มะเดื่อไทย	ใช้รับประทานแก้ท้องร่วง เป็นยาสมานแผล นิยมใช้เป็นยาแก้ไข้ กระทุ้งพิษไข้ แก้ไข้หัว ไข้กาฬ ไข้พิษทุกชนิด
มะเฟือง	นิยมใช้ขับพยาธิ แก้เลือดออกตามไรฟัน เป็นยาระบายอ่อนๆ ช่วยให้ขับถ่ายดี คนโบราณใช้เป็นยาดับพิษร้อน แก้ไข้ ถอนพิษไข้
มะม่วงหาวมะนาวโห่	สมุนไพรไทยชื่อแปลกที่ช่วยต้านมะเร็ง มีสรรพคุณช่วยรักษาโรคเกาต์ เลือดออกตามไรฟัน ขับปัสสาวะ และรักษาโรคอัมพฤกษ์อัมพาต
มะม่วงหิมพานต์	ใช้เป็นยารักษาหูดและตาปลา รักษาโรคผิวหนังจำพวกกลากเกลื้อน และช่วยรักษาอาการเลือดออกตามไรฟัน
มะแว้งเครือ	ใช้รักษาอาการไอ ขับเสมหะ ช่วยขับปัสสาวะ รักษาโรคเบาหวาน บำรุงดี แก้น้ำลายเหนียว บำรุงเลือด แก้อาการโลหิตออกทางทวารหนัก
มะแว้งต้น	มีสรรพคุณแก้ไอ แก้ไข้สันนิบาต รักษาอาการโลหิตออกทางทวารหนัก แก้วัณโรค ขับปัสสาวะ รักษาโรคไตและกระเพาะปัสสาวะอักเสบ
มะกรูด	เป็นยาบำรุงหัวใจ ขับลมในลำไส้ แก้แน่นท้องจุกเสียด กระทุ้งพิษ แก้ฝีภายในและแก้เสมหะเป็นพิษ
มะกล่ำต้น	มีประโยชน์ช่วยรักษาริดสีดวงทวารหนัก ช่วยฆ่าพยาธิ ลดเสมหะ แก้ร้อนในกระหายน้ำ ลดการอาเจียน และช่วยรักษาอาการหืดหอบ ไอ
มะกอก	ช่วยทำให้ชุ่มคอ แก้กระหายน้ำ ลดอาการเลือดออกตามไรฟัน มีประโยชน์แก้โรคบิด แก้ร้อนใน แก้ลงท้องปวดมวนและรักษาอาการสะอึก รวมถึงใช้หยอดหู แก้ปวดหูดี
มะกอกน้ำ	มีสรรพคุณช่วยลดอาการเลือดออกตามไรฟัน ช่วยแก้ร้อนในกระหายน้ำ ทำให้ชุ่มคอ แก้พิษโลหิตและเลือดกำเดาไหล ช่วยแก้ริดสีดวงในลำคอได้ดี
มะขาม	สมุนไพรไทยพื้นบ้านยอดนิยม ช่วยลดอาการไข้ แก้ท้องร่วง ท้องผูก และช่วยแก้ไขอาการความดันโลหิตสูง
มะขามแขก	เป็นยาถ่ายอย่างดี ช่วยขับลมและรักษาอาการท้องผูก
มะขามป้อม	ใช้รักษาอาการท้องเสีย ช่วยขับปัสสาวะ แก้ไอและขับเสมหะ ทำให้ชุ่มคอ มีไวตามินซีสูงช่วยลดอาการเลือดออกตามไรฟัน
มะดัน	นิยมใช้แก้กระษัย แก้ระดูเสีย ช่วยฟอกโลหิต ขับเสมหะ และเป็นยาระบายอ่อนๆ
มะตูม	มีสรรพคุณแก้ท้องเดิน ท้องเสียและท้องร่วง ช่วยรักษาโรคลำไส้เรื้อรังในเด็ก ช่วยขับลม แก้หืดหอบ และอาการท้องผูก
มะนาว	ช่วยรักษาอาการเลือดออกตามไรฟัน ขับเสมหะและฟอกโลหิต ฆ่าพยาธิ แก้อาการท้องอืด ท้องเฟ้อและปวดท้อง แก้อาการคลื่นไส้อาเจียน
มะปราง	ใช้แก้ไข้กลับ ถอนพิษสำแดง และลดอาการปวดศีรษะ
มะพร้าว	เป็นยาทาแก้กลากเกลื้อน แก้ปวดเอ็นและกระดูก ช่วยบำรุงกำลัง ขับพยาธิ รักษาอาการปวดฟัน ช่วยขับปัสสาวะและแก้ท้องเสีย
มะยม	มีประโยชน์ช่วยรักษาอาการคันจากโรคผิวหนัง ดำแดง อีสุกอีใส ช่วยลดไข้และช่วยกำจัดน้ำเหลือง
มะระขี้นก	มีสรรพคุณรักษาโรคหิด แก้ร้อนในกระหายน้ำ ช่วยรักษาแผลบวมเป็นหนองและฝีอักเสบ เป็นยาบำรุงธาติและบำรุงกำลัง ช่วยรักษาโรคกระเพาะ แก้โรคบิด ช่วยขับพยาธิ และช่วยรักษาอาการปวดฟัน
มะระจีน	ช่วยควบคุมระดับน้ำตายในเลือด ลดอาการของโรคเบาหวาน ช่วยแก้อาการของโรคริดสีดวงทวารหนัก มีสรรพคุณในการรักษาโรคผิวหนัง รักษาบิด และช่วยขับพยาธิ
มะรุม	นิยมใช้เป็นยาขับลมในลำไส้ ช่วยแก้พิษ รักษาฝี แก้ปวดและลดอาการแผลอักเสบ
มะละกอ	สุดยอดผลไม้สารพัดประโยชน์และเปี่ยมสรรพคุณ มีวิตามินสูง ช่วยย่อยอาหารและฆ่าพยาธิ ขับปัสสาวะ เป็นยาระบายอ่อนๆ ช่วยป้องกันอาการเลือดออกตามไรฟัน
มะลิ	ช่วยลดความดันโลหิต ช่วยลดอาการปวดศีรษะและโรคซึมเศร้า มีสรรพคุณเบาเทาโรคตาแดง แก้ปวดกระดูกและปวดฟัน
มะลิลา	มีสรรพคุณช่วยรักษาแผลและฝีพุพอง แก้โรคหืด บำรุงหัวใจ รักษาหลอดลมอักเสบ ขับประจำเดือน และนิยมนำมาทำยาหยอดตา
มะหาด	ช่วยขับพยาธิตัวตืดและพยาธิไส้เดือน ช่วยรักษาอาการคันตามผิวหนัง แก้ไข้และกระษัยเส้นเอ็น ช่วยลดอาการปัสสาวะกระปริบกระปรอย
มะอึก	ช่วยละลายเสมหะ แก้ไอ แก้ปวดฟันและลดไข้ นิยมนำใบมาทำเป็นยาพอกรักษาอาการคัน
มังคุด	มีสรรพคุณรักษาโรคท้องเสียเรื้อรังและโรคลำไส้ แก้ท้องร่วง ท้องเดิน เป็นยารักษาน้ำกัดเท้าและรักษาบาดแผล

สมุนไพร หมวด ย.

รายชื่อสมุนไพรไทย	ประโยชน์และสรรพคุณ
ยอบ้าน	มีวิตามินเอสูงมาก ช่วยบำรุงสายตาและหัวใจ อีกทั้งนิยมใช้เป็นยาระบายและแก้กระษัย ผลสุกช่วยบำรุงธาตุ เจริญอาหาร และขับลมในลำไส้
ย่านาง	นิยมใช้เป็นยาแก้ไข้ทุกชนิด โดยเฉพาะไข้หวัด
ยูคาลิปตัส	มีสรรพคุณเป็นยาแก้ไอ ช่วยขับเสมหะ บรรเทาอาการข้ออักเสบ และช่วยไล่แมลงและยุง

สมุนไพรไทย หมวด ร.

รายชื่อสมุนไพร	ประโยชน์และสรรพคุณ
ระย่อมน้อย	เป็นสมุนไพรไทยที่มีสรรพคุณในการรักษาโรคตาแดง ทำให้ตาหายขุ่นมัว แก้โรคหิด และลดความดันโลหิต
รางจืด	ช่วยแก้ร้อนในกระหายน้ำ ช่วยถอนพิษยาฆ่าแมลง เป็นยาถอนพิษไข้ และนิยมใช้เป็นยาพอกรักษาบาดแผลน้ำร้อนลวกและไฟไหม้
เร่ว	ใช้เป็นยาแก้ท้องขึ้น ท้องอืดเฟ้อ ช่วยขับลม แลดอาการไอและไข้เซื่องซึม ช่วยรักษาโรคริดสีดวงทวาร

สมุนไพร หมวด ล.

รายชื่อสมุนไพรไทย	ประโยชน์และสรรพคุณ
เล็บมือนาง	มีสรรพคุณเป็นถ่ายพยาธิตัวกลมและพยาธิเส้นด้าย แก้อาการไอ ปวดศีรษะ รวมถึงช่วยรักษาแผลและฝีหนอง
เลี่ยน	ช่วยรักษาโรคเรื้อนและโรคผิวหนังอื่นๆ ขับพยาธิ ขับปัสสาวะและช่วยบำรุงเลือด ช่วยลดอาการม้ามโตและปวดตามข้อ ช่วยกำจัดเหา
ละหุ่ง	นิยมใช้เป็นยาขับน้ำนม แก้พิษไข้เซื่องซึม ช่วยสมานแผล และสามารถใช้เป็นยาระบายสำหรับเด็กได้
ลำโพงดอกขาว	ใช้เป็นยารักษาโรคหืดและช่วยคลายกล้ามเนื้อ แก้โรคผิวหนังจำพวกกลากเกลื้อน รักษาอาการปวดฟัน ช่วยรักษาอาการไขข้ออักเสบ
ลูกใต้ใบ	สมุนไพรโบราณชนิดหนึ่ง นิยมใช้เป็นยาแก้ไข้ ลดความร้อนของร่างกาย มีสรรพคุณเป็นยาขับปัสสาวะอีกด้วย

สมุนไพรไทย หมวด ว.

รายชื่อสมุนไพรไทย	ประโยชน์และสรรพคุณ
ว่านกาบหอย	ช่วยแก้ร้อนในกระหายน้ำ แก้ไอ รักษาอาการช้ำในและอาเจียนเป็นเลือด รวมถึงอุจจาระและปัสสาวะเป็นเลือด เลือดกำเดาออก และช่วยห้ามเลือด
ว่านชักมดลูก	ช่วยขับประจำเดือนและน้ำคาวปลา ช่วยให้มดลูกเข้าอู่เร็ว บรรเทาอาการมดลูกพิการ ช่วยแก้โรคริดสีดวงทวารและไส้เลื่อน รักษาอาการอาหารไม่ย่อย แน่น จุกเสียด
ว่านธรณีสาร	นิยมกวาดคอเด็ก แก้เด็กตัวร้อน แก้พิษตานทรางของเด็กได้ดี และขับลมในลำไส้
ว่านนางคำ	ใช้เป็นยาขับลมในลำไส้และแก้ปวดท้อง ช่วยรักษาอาการผื่นคัน และฟกช้ำขัดยอก ช่วยขับเสมหะและรักษาโรคหนองใน
ว่านน้ำ	มีสรรพคุณช่วยบำรุงธาตุ แก้อาการปวดท้อง ท้องเฟ้อ ท้องอืด มีแก๊สในกระเพาะสูง ช่วยให้เจริญอาหาร นิยมนำมาใช้เป็นยาหอม
ว่านมหากาฬ	เป็นสมุนไพรช่วยรักษาและดับพิษไข้ ช่วยถอนพิษและขับระดู ช่วยรักษาฝี เริมและงูสวัดได้ผลดี
ว่านสากเหล็ก	ใช้เป็นยาขับประจำเดือน รักษาอาการมดลูกลอยและลดอาการอักเสบของมดลูก
ว่านหางจระเข้	ช่วยขับน้ำคาวปลา ใช้พอกรักษาฝี โรคหนองใน มีสรรพคุณรักษาโรคริดสีดวงทวาร ช่วยรักษาแผลสดภายนอก น้ำร้อนลวก และไฟไหม้ เป็นยาทาผิวรักษาสิวฝ้า และขจัดรอยแผลเป็นได้ดี
ว่านหางช้าง	มีประโยชน์ช่วยในการระบาย ลดอาการท้องผูก จุกเสียดแน่น รักษาโรคต่อมทอนซิลอักเสบ และแก้อาการเจ็บคอ

สมุนไพร หมวด ส.

รายชื่อสมุนไพรไทย	ประโยชน์และสรรพคุณ
เสม็ดแดง	นิยมใช้พอกแก้อาการเคล็ดขัดยอก และฟกช้ำบวม สำหรับเด็กช่วยแก้ท้องขึ้น ท้องอืด ท้องเฟ้อ แก้ปวดท้องได้ผลดี
เสลดพังพอนตัวเมีย	ใช้ถอนพิษ ทั้งแลงสัตว์กัดต่อย ลมพิษ และงูสวัด มีสรรพคุณรักษาแผลน้ำร้อนลวก และแก้ร้อนใน มีฤทธิ์ขับปัสสาวะและขับประจำเดือน
เสลดพังพอนตัวผู้	ช่วยถอนพิษแมลงสัตว์กัดต่อยรวมถึงพิษงู แก้อาการตัวเหลือง แก้โรคงูสวัด รักษาโรคเริมและอาการคันตามผิวหนัง รักษาอาการปวดฟัน เหงือกบวม แก้ริดสีดวงทวาร แก้ยุงกัด แก้พิษไฟลวกน้ำร้อนลวก
เสาวรส	เป็นสมุนไพรที่ช่วยลดไขมันในเส้นเลือดที่มีประสิทธิภาพสูง
แสลงใจ	เป็นยาบำรุงหัวใจและระบบประสาทที่มีฤทธิ์ค่อนข้างแรง แก้กระษัย และช่วยเจริญอาหาร
สบู่เลือด	ช่วยรักษาโรคเรื้อน ขับประจำเดือนและพยาธิ ช่วยขับลม มีสรรพคุณรักษาแผลสดและแผลเรื้อรัง
สบู่แดง	มีสรรพคุณเป็นยาระบาย ลดอาการปวดท้อง ช่วยรักษาโรคผิวหนังและโรคเรื้อน ช่วยต้านการเกิดมะเร็ง
สบู่ดำ	ช่วยรักษาโรคผิวหนังและโรคปากนกกระจอก ช่วยห้ามเลือดและแก้อาการปวดฟัน ออกฤทธิ์เป็นยาระบายด้วย
ส้มเขียวหวาน	ช่วยแก้ร้อนในกระหายน้ำ มีวิตามินซีสูง ช่วยลดอาการหวัดและรักษาโรคเลือดออกตามไรฟัน ช่วยฆ่าเชื้อแบคทีเรียในร่างกาย มีส่วนให้ระบบย่ยอาหารทำงานได้ดี
ส้มเช้า	มีสรรพคุณเป็นยาระบาย ช่วยกำจัดพยาธิ รักษาโรคไข้จับสั่นเรื้อรัง ช่วยรักษาอาการปวดและถอนพิษได้ดี
ส้มเสี้ยว	ช่วยขับประจำเดือนและขับปัสสาวะ ช่วยรักษาอาการไอ มีสรรพคุณช่วยฟอกเลือดและรักษาแผลพุพองเรื้อรัง
ส้มโอ	ช่วยบำรุงสายตา ลดความเสี่ยงในการเกิดมะเร็ง มีสรรพคุณช่วยลดไข้ ลดอาการเลือดออกตามไรฟัน ช่วยบำรุงกระดูกและฟันได้ดี
ส้มป่อย	สมุนไพรแก้ไอ ขับเสมหะ ช่วยรักษาโรคผิวหนังและมาเลเรีย มีสรรพคุณรักษาโรคบิด และช่วยทำให้อาเจียน
สมอไทย	นิยมใช้เป็นยาสมานแผล แก้ท้องเดิน มีฤทธิ์เป็นยาระบาย ขับลมในลำไส้ และช่วยลดไข้
สมอพิเภก	มีประโยชน์ช่วยในการขับถ่าย เป็นยาระบายอ่อนๆ รักษาโรคริดสีดวงทวารหนัก แก้โรคบิด ท้องร่วง ท้องเดิน และช่วยขับปัสสาวะ
สลอด	มีสรรพคุณรักษาโรคเรื้อน ช่วยละลายเสมหะและขับลม มีสรรพคุณในการรักษากามโรคและโรคกลากเกลื้อน
สะเดา	เป็นยาถ่ายพยาธิ รักษาโรคริดสีดวง ขับเสมหะ ช่วยให้เจริญอาหาร แก้โรคผิวหนัง และเป็นยาฆ่าแมลง
สะเดาอินเดีย	นิยมใช้เป็นยาแก้ไข้มาเลเรียหรือไข้จับสั่น ช่วยักษาไข้ประจำฤดูได้ผลดี
สะระแหน่	ช่วยขับลมในกระเพาะ ลดอาการจุกเสียดแน่นท้อง ป้องกันไข้หวัดและช่วยบำรุงสายตา มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง ช่วยป้องกันการเกิดโรคมะเร็ง
สัก	ช่วยลดน้ำตาลในเลือด รักษาโรคเบาหวาน ช่วยขับปัสสาวะ รักษาอาการทางเดินปัสสาวะอักเสบ ช่วยขับลม บำรุงโลหิต ขับพยาธิ และช่วยรักษาโรคผิวหนัง
สับปะรด	สมุนไพรไทยและผลไม้ยอดนิยม ช่วยแก้กระษัย ขับปัสสาวะ และช่วยฆ่าพยาธิ ช่วยย่อยอาหาร แก้หนองในและกระษัย ลดอาการโรคนิ่ว
สาเก	ให้โปรตีนสูง ช่วยซ่อมแซมร้างกาย ช่วยการทำงานของระบบขับถ่าย ช่วยกระตุ้นภูมิคุ้มกัน ต้านมะเร็ง และช่วยลดอาการเลือดออกตามไรฟัน
สามสิบ	มีสรรพคุณช่วยบำรุงเด็กในครรภ์ ช่วยให้ตับและไตทำงานเป็นปกติ และช่วยขับปัสสาวะ
สายน้ำผึ้ง	นิยมใช้เป็นยาขับปัสสาวะ รักษาโรคผิวหนัง แก้ท้องร่วง ช่วยให้เจริญอาหาร ช่วยบรรเทาอาการลำไส้และตับอักเสบ ลดอาการปวดเมื่อยตามข้อ
สารภี	นิยมใช้เป็นยาบำรุงหัวใจ ขยายหลอดเลือด ช่วยให้เลือดหมุนเวียนดี อีกทั้งนิยมนำมาย้อมผ้าไหม ให้สีแดงสวยงาม
สีเสียดเหนือ	ช่วยรักษาแผลจากน้ำกัดเท้า รักษาโรคหิดและแผลเรื้อรัง ช่วยรักษาโรคบิด ท้องร่วงและท้องเดิน ได้ผลดีมาก

สมุนไพรไทย หมวด ห.

รายชื่อสมุนไพร	ประโยชน์และสรรพคุณ
เหงือกปลาหมอ	มีสรรพคุณแก้แผลพุพอง น้ำเหลืองเสีย ช่วยรักษาฝี ช่วยลดอาการไขข้ออักเสบ ช่วยรักษาอาการไอและโรคหืดหอบ
เห็ดเข็มทอง	ช่วยรักษาอาการกระเพาะและลำไส้อักเสบ ช่วยป้องกันการเกิดโรคมะเร็ง บำรุงตับ เพิ่มภูมิคุ้มกันให้ร่างกาย มีใยอาหารสูงช่วยการทำงานของระบบขับถ่ายให้ดีขึ้น
เห็ดโคน	มีประโยชน์ในการป้องกันมะเร็ง ช่วยการทำงานของระบบขับถ่าย ให้โปรตีนและกากใยอาหารสูง ช่วยย่อยอาหารและบำรุงกำลัง มีสรรพคุณช่วยป้องกันโรคเบาหวาน
เห็ดหลินจือ	เป็นยาอายุวัฒนะขนานเอก ช่วยรักษาโรคในระบบทางเดินอาหาร ระบบหายใจ และระบบไหลเวียนโลหิต ช่วยต้านการเกิดมะเร็ง ลดอาการไขข้ออักเสบ และช่วยเพิ่มภูมิต้านทานของร่างกาย
เห็ดนางฟ้า	อุดมไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยต่อต้านมะเร็งและโรคหลอดเลือดหัวใจ ลดความดันโลหิตและช่วยให้ระบบหมุนเวียนเลือดดีขึ้น ช่วยการทำงานของระบบประสาทและระบบย่อยอาหารให้ทำงานดีขึ้น
เห็ดฟาง	ช่วยลดไขมันในเส้นเลือด ทำให้หัวใจและระบบไหลเวียนเลือดดีขึ้น มีเส้นใยสูงช่วยในระบบขับถ่าย ช่วยป้องกันโรคหวัด ช่วยต่อต้านการเกิดมะเร็ง ลดการติดเชื้อและช่วยสมาแผล
เห็ดหอม	ช่วยป้องกันโรคหัวใจและโรคหลอดเลือดหัวใจ อุดมไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระต้นเหตุของมะเร็ง ช่วยให้หลอดลมและปอดทำงานดีขึ้น ช่วยลดคลอเลสเตอรอล ทำให้ไตทำงานดีขึ้น
โหระพา	ช่วยรักษาอาการจุกเสียดแน่นและท้องเสีย ช่วยขับลมและทำให้เจริญอาหาร ใช้แก้อาการเป็นแผลแบบมีหนองเรื้อรัง
หญ้าปักกิ่ง	นิยมใช้รักษาไข้ ช่วยรักษามะเร็งตับ รักษาโรคหนองใน สามารถใช้เป็นยาพอกเพื่อแก้อักเสบ ช่วยรักษาอาการปวดบวม
หญ้าหัวโม่ง	สรรพคุณช่วยขับลมในกระเพราะ ลดไข้ บรรเทาอาการไอและอาการเจ็บคอ
หญ้าหนวดแมว	เป็นสมุนไพรไทยที่นิยมใช้เป็นยาขับปัสสาวะ ช่วยลดอาการนิ่วและช่วยลดขนาดของก้อนนิ่ว รักษาโรคไต รักษาโรคปวดข้อ ปวดหลัง ไขข้ออักเสบ ลดความดันโลหิต รักษาโรคเบาหวาน
หนอนตายอยาก	มีสรรพคุณรักษาโรคริดสีดวงทวารหนัก รักษาอาการวัณโรค รักษาจี๊ด โรคหิดและกำจัดเหา ช่วยรักษาดรคผิวหนังและขับพยาธิ มีสรรพคุณแก้ปวดฟัน
หนุมานประสานกาย	ช่วยรักษาวัณโรคปอด ลดอาการไอ รักษาอาเจียนเป็นเลือด รักษาโรคหลอดลมอักเสบ ขับเสมหะและรักษาอาการภูมิแพ้
หอมแดง	อุดมไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยลดคลอเลสเตอรอล ลดความเสี่ยงในการเกิดโรคความดันโลหิตและโรคหัวใจ ช่วยบำรุงสมอง และมีสรรพคุณช่วยรักษาสิวฝ้าได้ดี
หอมหัวใหญ่	มีสรรพคุณช่วยป้องกันมะเร็งลำไส้ ช่วยสลายลิ่มเลือด ลดไขมันในเลือด ช่วยรักษาอาการหวัด แก้อาการจุกเสียดแน่ท้อง ท้องอืดท้องเฟ้อ แก้เบาหวาน ช่วยรักษาโรคภูมิแพ้และหอบหืด
หัวไชเท้า	ช่วยลดอาการปวดศีรษะ รักษาโรคบิด ละลายเสมหะ บรรเทาอาการไอ ช่วยย่อยอาหาร มีสรรพคุณช่วยลดความดันโลหิต ช่วยรักษาเบาหวาน และช่วยขับลม
หางไหลแดง	มีสรรพคุณช่วยไล่และฆ่าแมลง ช่วยรักษาเหาและโรคหิด ช่วยขับประจำเดือนและบำรุงโลหิต ช่วยขับลม
หางไหลขาว	ใช้เป็นยาขับประจำเดือน ช่วยกำจัดเห็บเหา และช่วยขับลม
หูเสือ	โบราณนิยมนำใบสดมาคั้นเอาน้ำมาหยอดหูเพื่อรักษาอาการปวดหู แก้พิษฝีในหู และช่วยรักษาโรคหูน้ำหนวกได้ดี

สมุนไพร หมวด อ.

รายชื่อสมุนไพรไทย	ประโยชน์และสรรพคุณ
แอหนัง	สมุนไพรสำหรับขับเลือด ขับลม ขับพยาธิ ช่วยเจริญอาหาร อีกทั้งยังสามารถใช้พอกรักษาแผลเรื้อรัง รักษาฝี และอาการฟกช้ำ
เอ็นอ้า	นิยมดื่มบำรุงร่างกาย บำรุงกำลัง บำรุงธาตุ แก้อ่อนเพลีย มีสรรพคุณช่วยบำรุงไตและน้ำดี
เอื้องเพชรม้า	ใช้เป็นยารักษาอาการตาอักเสบ พอกแก้ปวดท้อง ช่วยขับเลือด ขับเสมหะ แก้กระษัย และช่วยขับลมให้กระเพาะและลำไส้ได้ดี
อบเชย	มีสรรพคุณช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด ลดการจับตัวเป็นก้อนของเลือด ป้องกันการเกิดเบาหวาน ช่วยขับลมและรักษาแผลในกระเพาะอาหาร
อบเชยเทศ	นิยมใช้ขับลม ลดอาการจุกเสียด ใช้ปรุงเป็นยาหอม แก้ลมวิงเวียนและอ่อนเพลีย และนิยมใช้เป็นส่วนผสมของเครื่องสำอางค์
อบเชยต้น	ใช้เป็นยาแก้ลมวิงเวียนและจุกเสียดแน่น ช่วยขับลม มีสรรพคุณในการรักษาโรคบิดและโรคหนองใน
อ้อยแดง	มีสรรพคุณช่วยแก้ไข้ แก้ไอ ลดเสมหะ ช่วยบำรุงหัวใจ และยังช่วยขับปัสสาวะได้ดีอีกด้วย
อัคคีทวาร	สมุนไพรไทย ช่วยรักษาโรคผิวหนังจำพวกกลากเกลื้อน โรคเรื้อน แก้อาการปวดศีรษะเรื้อรัง ช่วยลดอาการปวดตามข้อ
อัญชัน	ใช้เป็นยาขับปัสสาวะ ออกฤทธิ์เป็นยาระบายอ่อนๆ และให้สีน้ำเงินสำหรับผสมอาหาร
อินทนิลน้ำ	ใช้เป็นยารักษาโรคเบาหวาน ช่วยลดน้ำตาลในเส้นเลือด มีสรรพคุณช่วยขับปัสสาวะ

หมายเหตุ … ปัจจุบันรายชื่อสมุนไพรของเรายังไม่ครบ 1,500 ชนิด ทางเรากำลังตรวจสอบข้อมูลอย่างละเอียดจากฐานข้อมูลที่มีอยู่มากกว่า 2,000 ชนิด และจะทะยอยเพิ่มรายชื่อสมุนไพรที่ผ่านการตรวจสอบแล้วเป็นระยะ ๆ

สมุนไพรเหล่านี้นอกจากจะหาได้ง่ายในบ้านเราแล้ว ยังพบว่ามีการนำสมุนไพรจำนวนมากมาทำเป็นยาแผนโบราณที่รับประทานและใช้งานได้ง่ายขึ้น แถมยังมีราคาไม่แพงเมื่อเทียบกับยาแผนปัจจุบันหรือยาที่ต้องนำเข้าจากต่างประเทศ สมุนไพรหลายชนิดเป็นพืชผักสวนครัวที่สามารถปลูกได้ทุกครัวเรือน … สมุนไพรไทยของเรามีดีไม่แพ้ยาจากต่างประเทศนะครับ ^ ^

-------------- advertisements --------------

Comments