การเสียสมดุลของระบบนิเวศ คือ

  ดุลยภาพของระบบนิเวศ

หมายถึง การที่สิ่งมีชีวิตและสิ่งไม่มีชีวิตในระบบนิเวศมีความสัมพันธ์กันทั้งในด้านการเป็นอาหาร
การใช้เป็นที่อยู่อาศัยการแลกเปลี่ยนก๊าซ หรืออื่นๆ ความสัมพันธ์นี้ดำเนินไปด้วยดีถ้าไม่มีสิ่งใดทำให้กระทบกระเทือน

คุณสมบัติที่สำคัญประการหนึ่งของระบบนิเวศคือ การมีกลไกในการปรับสภาวะตัวเอง
(Self-Regulation) โดยมีรากฐานมาจากความสามารถของสิ่งมีชีวิตแต่ละชนิด ซึ่งเป็นองค์ประกอบของระบบนิเวศนั้นๆ ได้แก่ ผู้ผลิต ผู้บริโภคและผู้ย่อยสลาย

1.การปรับด้านโครงสร้าง สิ่งมีชีวิตมีการปรับโครงสร้างของร่างกาย หรือโครงสร้างของพืช  เพื่อให้สามารถดำรงชีวิตอยู่ได้โดยไม่ล้มหายตายจากระบบนิเวศ และถ่ายทอดลักษณะนั้นๆ ไปสู่รุ่นถัดไปซึ่งจัดเป็นวิวัฒนาการการปรับตัวแบบนี้ใช้เวลานานและจัดเป็นการพยายามปรับให้สามารถมีชีวิตอยู่ได้

2.การปรับทางด้านพฤติกรรม เมื่อสภาพแวดล้อมเปลี่ยนแปลงไป  สิ่งมีชีวิตต้องแก้ปัญหาเฉพาะหน้าอย่างรวดเร็วในการทำให้ชีวิตคงอยู่ซึ่งจะเห็นได้ชัดในสัตว์

1.       แบบกะทันหัน 

2.       การเปลี่ยนแปลงแบบค่อยเป็นค่อยไปตามธรรมชาติ

1.       การเพิ่มจำนวนประชากร

2.       การเกษตรสมัยใหม่

3.       การขยายตัวของเมือง

4.       การอุตสาหกรรม

  ซึ่งความหลากหลายที่เห็นได้ชัดเจนในที่นี้มี 3 ประเด็น คือ
1.ความหลากหลายของชนิดหรือชนิดพันธุ์ของสิ่งมีชีวิต(speciesdiversity) ความหลากหลายแบบนี้วัดได้จากจำนวนชนิดของสิ่งมีชีวิตและจำนวนประชากรของสิ่งมีชีวิตแต่ละชนิด รวมทั้งโครงสร้างอายุและเพศของประชากรด้วย
2.ความหลากหลายทางพันธุกรรม(geneticdiversity)ได้แก่ ความหลากหลายขององค์ประกอบทางพันธุกรรมในสิ่งมีชีวิตซึ่งแสดงออกด้วยลักษณะทางพันธุกรรมต่างๆ ที่ปรากฏให้เห็นโดยทั่วไปทั้งภายในสิ่งมีชีวิตชนิดเดียวกันและระหว่างสิ่งมีชีวิตต่างชนิดกัน ระดับความแตกต่างนี่
เองที่ใช้กำหนดความใกล้ชิดหรือความห่างของสิ่งมีชีวิตในสายวิวัฒนาการ
3. ความหลากหลายของระบบนิเวศ (ecological diversity) ระบบนิเวศแต่ละระบบเป็นแหล่งของถิ่นที่อยู่อาศัย (habitat)ของสิ่งมีชีวิตชนิดต่างๆซึ่งมีปัจจัยทางกายภาพและชีวภาพที่เหมาะสมกับสิ่งมีชีวิตแต่ละชนิดในระบบนิเวศนั้น สิ่งมีชีวิตบางชนิดมีวิวัฒนาการมาในทิศทางที่สามารถปรับตัวให้อยู่ได้ในระบบนิเวศที่หลากหลายได้ แต่บางชนิดก็อยู่ได้พียงระบบนิเวศที่มีภาวะเฉพาะเจาะจงเท่านั้นความหลากหลายของระบบนิเวศขึ้นอยู่กับชนิด และจำนวนประชากรของสิ่งมีชีวิตที่อาศัยอยู่ในระบบนิเวศนั้นๆ