งานเชื่อมแก๊ส คืองานช่างรูปแบบหนึ่งที่ใช้การเผาไหม้ของแก๊สอเชติลีนผสมกับแก๊สออกซิเจนโดยใช้เปลวไฟจากการเผาไหม้บริเวณปลายหัวเชื่อม สำหรับละลายโลหะที่ต่อจากนั้นจะเติมลวดเชื่อมลงไปในบ่อโลหะที่ถูกหลอมละลาย อันนำไปสู่แนวเชื่อมตามแบบที่วางไว้ ปกติแล้ว งานเชื่อมแก๊สจะใช้สำหรับงานเชื่อมโลหะที่ไม่มีความหนาแน่นสูง หรือเป็นงานเบา อาทิ งานเชื่อมท่อเครื่องปรับอากาศ งานเชื่อมสำหรับซ่อมแซมตัวถังรถยนต์ งานเชื่อมท่อไอเสีย หรืองานเชื่อมท่อที่ใช้ในงานอุตสาหกรรมเคมีทั่วไป Show
อุปกรณ์ที่ใช้ในการเชื่อมแก๊สในงานเชื่อมแก๊สจะต้องใช้อุปกรณ์เครื่องมือช่างจำนวนมากเพื่อให้งานสำเร็จ หรือสามารถหาซื้อชุดเชื่อมแก๊สแบบสนามใช้งานก็ได้ โดยอุปกรณ์ดังกล่าว ประกอบด้วย 1. ถังออกซิเจนเป็นอุปกรณ์ที่ใช้สำหรับกักเก็บแก๊สออกซิเจนซึ่งมีคุณสมบัติช่วยจุดไฟในการหลอมเหลว โดยออกซิเจนจะต้องใช้ร่วมกับแก๊สอะเซทิลีนในปริมาณที่เหมาะสมจึงจะสามารถจุดไฟที่ใช้ในงานเชื่อมได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยผู้ใช้งานถังออกซิเจนจะต้องใช้หัวปรับออกซิเจนเพื่อควบคุมอัตราแก๊สที่เหมาะสม 2. ถังอะเซทิลีนเป็นแก๊สที่ใช้งานร่วมกับออกซิเจน มีคุณสมบัติในการเป็นเชื้อไฟสำหรับการเชื่อมโลหะ ผู้ใช้งานจะต้องคอยควบคุมหัวปรับอะเซทิลีนเช่นเดียวกับการใช้งานถังออกซิเจน 3. มาตรวัดความดันมีจุดเด่นที่ระบบตัดการไหลเวียนของแก๊สช่วยลดแรงดันสูงที่อาจมีมากเกินไปภายในถังแก๊ส 4. มาตรวัดออกซิเจนเป็นระบบสำหรับตัดการไหลเวียรของออกซิเจนแรงดันสูง โดยผลักแรงดันสูงออกไปทางชุดควบคุมทางออกแก๊ส ช่วยสร้างความปลอดภัยให้กับการใช้งานถังแก๊ส 5. มาตรวัดอะเซทิลีนเช่นเดียวกับมาตรวัดออกซิเจน อุปกรณ์ดังกล่าวใช้สำหรับควบคุมความดันแก๊สอะเซทิลีน ทำให้แรงดันภายในถังแก๊สซึ่งในระดับที่ปลอดภัยสำหรับการใช้งาน 6. สายยางลำเลียงแก๊สอุปกรณ์ชนิดนี้มีลักษณะเป็นสายยางที่เชื่อมระหว่างชุดหัวปรับของถังแก๊สออกซิเจนและถังแก๊สอะเซทิลีน ปัจจุบันแบ่งเป็น 2 ชนิด คือ ชนิดสายเดี่ยว และสายคู่ 7. หัวผสมแก๊ส (ทอร์ช)ใช้สำหรับเชื่อมโลหะด้วยการใช้แก๊สจากถังแก๊สออกซิเจนและถังแก๊สเชื้อเพลิง 8. หัวเชื่อม (หัวทิพ)ทำหน้าที่เป็นตัวกำหนดทิศทางและปริมาณเปลวไฟ อยู่ในส่วนปลายสุดของท่อทางผ่านแก๊สที่ผสมเรียบร้อยแล้ว แบ่งเป็น 2 ประเภท ได้แก่ แบบชิ้นเดียว (ใช้หัวทิพชิ้นเดียวประกอบกับทอร์ชเชื่อม) และแบบแยกชิ้น (ใช้หัวทิพ 2 ชิ้น คือ ส่วนหัวและปลายประกอบกัน และใช้เกลียวสวมเข้ากับทอร์ชเชื่อมเพื่อใช้งาน) 9. อุปกรณ์จุดไฟแก๊สใช้สำหรับสร้างประกายไฟสำหรับจุดไฟบริเวณปลายหัวทิพเชื่อมเพื่อใช้สำหรับงานเชื่อมประเภทต่าง ๆ การเชื่อมแก๊ส อันตรายที่ต้องระวังการเชื่อมแก๊สเป็นหนึ่งในงานช่างที่ต้องกระทำด้วยความระมัดระวังสูง เนื่องจากอุบัติเหตุจากแก๊สรั่วไหอาจเกิดขึ้นได้ตลอดเวลา ไม่ว่าจะเป็นปรากฎการณ์ไฟย้อนกลับ หรือการระเบิดที่ทอร์ชซึ่งอาจก่อให้เกิดความเสียหายหรืออัคคีภัยได้ ด้วยเหตุนี้ ผู้ที่ทำงานเชื่อมแก๊สจำเป็นอย่างมากที่จะต้องระมัดระวังปรากฎการณ์ Flashback ให้ดี เพราะเมื่อเกิดอุบัติเหตุ เหตุการณ์ต่าง ๆ จะเกิดขึ้นอย่างรวดเร็วโดยไม่มีโอกาสได้ตั้งตัวหรือแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้า รู้จักปรากฎการณ์ไฟย้อนกลับ (Flashback)ไฟย้อนกลับหรือแฟลชแบ็ค คือ ปรากฎการณ์ที่ไฟจากทอร์ชย้อนกลับผ่านตัว Regulator ไปยังถังแก๊สเชื้อเพลิง ก่อนที่แก๊สออกซิเจนจะไหลตามเข้าไปทำให้เกิดปฏิกิริยาการลุกไหม้อย่างต่อเนื่อง (sustain combustion) โดยปฏิกิริยาดังกล่าวจะเกิดขึ้นอย่างรวดเร็วเป็นอย่างมาก โดยสาเหตุที่นำไปสู่การเกิดแฟลชแบ็ค ประกอบด้วย
ลวดเชื่อมแก๊สมีกี่ชนิด อะไรบ้างปัจจุบันลวดเชื่อมแก๊สที่นิยมใช้ในงานเชื่อมประกอบด้วย 6 ชนิด ดังนี้
ข้อควรรู้เกี่ยวกับงานเชื่อมแก๊สในงานเชื่อมแก๊สทุกครั้ง หลังจากที่เตรียมอุปกรณ์เรียบร้อยแล้ว จะต้องใช้เปลวไฟเผางานที่ต้องการเชื่อมบริเวณแนวที่ต้องการเชื่อมจนกลายเป็น ‘บ่อละลาย’ จากนั้นก็จะขยับหัวเชื่อมให้ความร้อนไหลไปตามชิ้นงานทั้งหมด แล้วจึงเติมลวดเชื่อมลงไปสำหรับประสานชิ้นงานที่ต้องการ ก่อนจะเคลื่อนหัวเชื่อมไปอย่างสม่ำเสมอ โดยต้องให้ความสำคัญกับความกว้างของหัวเชื่อมที่เหมาะสมสอดคล้องกับขนาด รูปร่าง และความหนาของชิ้นงานด้วยเช่นกัน |