สมัยก่อนประวัติศาสตร์ อาจใช้หลักเกณฑ์การแบ่งตามเทคโนโลยีการทำเครื่องมือเครื่องใช้ โดยแบ่งเป็นยุคหินกับยุคโลหะ หรือแบ่งตามลักษณะการดำรงชีวิตของมนุษย์ โดยแบ่งเป็นยุคล่าสัตว์ ที่มนุษย์รู้จักเก็บหาอาหาร ล่าสัตว์ป่า ยังไม่มีการตั้งถิ่นฐานที่ถาวร ยุคสังคมเกษตรกรรม มนุษย์รู้จักการเพาะปลูก เลี้ยงสัตว์ มีการตั้งถิ่นฐานอาศัยอยู่รวมกัน เป็นชุมชน และยุคสังคมเมือง ชุมชนพัฒนาไปเป็นเมืองที่มีจำนวนประชากรมากขึ้น มีการจัดระเบียบการปกครอง เป็นต้น Show สมัยประวัติศาสตร์ จะใช้หลักเกณฑ์การแบ่งเมื่อมนุษย์รู้จักการประดิษฐ์ตัวอักษรเพื่อใช้บันทึกเรื่องราวต่างๆ ซึ่งอาจบันทึกลงบนกระดูก ไม้ไผ่ แผ่นดินเหนียว ศิลา เป็นต้น 2. การแบ่งสมัยประวัติศาสตร์ตามแบบสากล มีกี่สมัย และแต่ละสมัยเริ่มต้นและสิ้นสุดลงเมื่อใด การแบ่งสมัยประวัติศาสตร์ ตามแบบสากลมี 4 สมัย ได้แก่ 1) ประวัติศาสตร์สมัยโบราณ เริ่มตั้งแต่การประดิษฐ์ตัวอักษรของชาวซูเมเรียเมื่อ 3,500 ปี ก่อนคริสต์ศักราชจนถึงกรุงโรมของจักรวรรดิโรมันตะวันตกถูกพวกอนารยชนตีแตกใน ค.ศ. 476 2) ประวัติศาสตร์สมัยกลาง เริ่มภายหลังกรุงโรมแตก ค.ศ. 476 จนถึงพวกเติร์กตีกรุงคอนสแตนติโนเปิลของจักรวรรดิไบแซนไทน์หรือจักรวรรดิโรมันตะวันออกแตกใน ค.ศ. 1453 3) ประวัติศาสตร์สมัยใหม่ เริ่มภายหลังกรุงคอนสแตนติโนเปิลแตก จนสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่ 2 ใน ค.ศ.1945 4) ประวัติศาสตร์ร่วมสมัย เริ่มตั้งแต่สิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่ 2 จนถึงปัจจุบัน 3. การแบ่งสมัยประวัติศาสตร์ตามแบบสากลและแบบไทย เหมือนหรือต่างกันอย่างไรบ้าง การแบ่งสมัยประวัติศาสตร์ของไทยจะแตกต่างจากแบบสากลเพื่อให้เหมาะสมกับสภาพสังคมไทย โดยสากลจะแบ่งออกเป็นสมัยโบราณ สมัยกลาง สมัยใหม่ และสมัยปัจจุบันร่วมสมัย ส่วนไทยจะแบ่งสมัยประวัติศาสตร์ออกหลายแบบ เช่น แบ่งตามอาณาจักร เช่น สมัยทวารวดี สมัยละโว้ สมัยศรีวิชัย แบ่งตามราชธานี เช่น สมัยสุโขทัย สมัยอยุธยา แบ่งตามราชวงศ์ เช่น สมัยราชวงศ์พระร่วง สมัยราชวงศ์อู่ทอง สมัยราชวงศ์สุพรรณภูมิ แบ่งตามรัชกาล เช่น สมัยพ่อขุนรามคำแหงมหาราช สมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช สมัยรัชกาลที่ 1 แบ่งตามการเปลี่ยนแปลงทางการเมือง เช่น สมัยสมบูรณา ญาสิทธิราชย์ เป็นต้น กรณีตัวอย่างที่ 1 “ครั้นศักราช ๘๙๑ ปีฉลูศก ญ วันอาทิตย์ ขึ้น ๕ ค่ำ เดือน ๘ ขุนวรวงศาธิราชเจ้าแผ่นดิน คิดกันกับแม่อยู่หัว ศรีสุดาจันทร์ให้เอาพระยอดฟ้าไปประหารชีวิตเสีย ณ วัดโคกพระยา แต่พระศรีศิลป์น้องชาย พระชนม์ได้เจ็ดพรรษานั้นเลี้ยงไว้ สมเด็จพระยอดฟ้าอยู่ในราชสมบัติปีกับสองเดือน” 1. จากกรณีตัวอย่างเป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในสมัยใด สมัยกรุงศรีอยุธยา 2. เหตุการณ์ดังกล่าวเป็นศักราชใด จุลศักราช 3. เหตุการณ์ดังกล่าวเกิดขึ้นเมื่อใด วันอาทิตย์ขึ้น ๕ ค่ำ เดือน ๘ ปีฉลูเอกศก จุลศักราช ๘๙๑ กรณีตัวอย่างที่ 2 “...ภายหลังมานับถอยหลังขึ้นไปในรัตนโกสินทร์ศก ๘๕ มีจีนคนหนึ่งชื่อเจ๊กฮง จัดตั้งโรงรับจำนำขึ้นโรงหนึ่งที่ ริมประตูผีนี้เอง...” 1. จากกรณีตัวอย่างเป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในสมัยใด สมัยกรุงรัตนโกสินทร์ 2. เหตุการณ์ดังกล่าวเป็นศักราชใด รัตนโกสินทร์ศก 3. เหตุการณ์ดังกล่าวเกิดขึ้นเมื่อใด รัตนโกสินทร์ศก ๘๕ กรณีตัวอย่างที่ 3 “เมื่อก่อนลายสือไทนี้ บ่มี ๑๒๐๕ ศก ปีมะแม พ่อขุนรามคำแหงหาใคร่ใจในใจ แลใส่ลายสือไทนี้ ลายสือไทนี้ จึ่งมีเพื่อพ่อขุนผู้นั้นใส่ไว้ การแบ่งสมัยประวัติศาสตร์แบบสากลใช้เกณฑ์ใดสามารถแบ่งออกเป็น ๒ สมัย คือ สมัยก่อนประวัติศาสตร์และ สมัยประวัติศาสตร์ ส าหรับสิ่งที่ใช้เป็นเกณฑ์ในการก าหนดอายุ คือ “ตัวอักษร” ดังนั้นแล้ว ในแต่ละสังคมหรือแหล่งอารยธรรม ต่าง ๆ ในโลก จึงเข้าสู่สมัยประวัติศาสตร์ไม่พร้อมกัน ขึ้นอยู่กับว่า สังคมหรืออารยธรรมใดสามารถประดิษฐ์ตัวอักษรขึ้นใช้ได้ก่อน
สิ่งใดที่ใช้เป็นเกณฑ์ในการแบ่งยุคสมัยทางประวัติศาสตร์ยุคสมัยทางประวัติศาสตร์แบ่งออกเป็น 2 ยุค โดยใช้ตัวอักษรเป็นเกณฑ์ในการแบ่ง โดยสมัยที่ยังไม่มีการบันทึกเรื่องราวเป็นตัวอักษร จัดเป็นสมัยก่อนประวัติศาสตร์ ส่วนสมัยที่มีการบันทึกเรื่องราวเป็นลายลักษณ์อักษรแล้วจะจัดเป็นสมัยประวัติศาสตร์ ยุคสมัยทางประวัติศาสตร์แบ่งออกเป็น 2 ยุค โดยใช้ตัวอักษรเป็นเกณฑ์ในการแบ่ง โดยสมัยที่ยัง ...
ข้อใดคือเกณฑ์ที่สากลใช้แบ่งสมัยก่อนประวัติศาสตร์กับสมัยประวัติศาสตร์ตามหลักสากล ยุคประวัติศาสตร์จะเริ่มนับตรงที่มนุษย์เริ่มมีการจดบันทึกเหตุการณ์อย่างเป็นลายลักษณ์อักษร ส่วนก่อนหน้านั้นก็จะเรียกว่ายุคก่อนประวัติศาสตร์
การแบ่งยุคสมัยทางประวัติศาสตร์สมัยก่อนประวัติศาสตร์และสมัยประวัติศาสตร์ใช้หลักเกณฑ์ใดในการแบ่งยุคสมัยทางประวัติศาสตร์ สามารถแบ่งออกเป็น ๒ สมัย คือ สมัยก่อนประวัติศาสตร์และ สมัยประวัติศาสตร์ สำหรับสิ่งที่ใช้เป็นเกณฑ์ในการกำหนดอายุคือ “ตัวอักษร” ดังนั้นแล้ว ในแต่ละ สังคมหรือแหล่งอารยธรรมต่าง ๆ ในโลก จึงเข้าสู่สมัยประวัติศาสตร์ไม่พร้อมกัน ขึ้นอยู่กับว่าสังคมหรือ อารยธรรมใดสามารถประดิษฐ์ตัวอักษรขึ้นใช้ได้ก่อน
|