27 March 2017 ตัวดำเนินการ (Operators) คือกลุ่มของเครื่องหมายหรือสัญลักษณ์ที่ใช้ทำงานเหมือนกับฟังก์ชัน แต่แตกต่างกันตรงไวยากรณ์หรือความหมายในการใช้งาน ในภาษา Python นั้นสนับสนุนตัวดำเนินการประเภทต่างๆ สำหรับการเขียนโปรแกรม เช่น ตัวดำเนินการ นี่เป็นรายการของตัวดำเนินการในภาษา Python ที่คุณจะได้เรียนในบทนี้
Assignment operatorตัวดำเนินการที่เป็นพื้นฐานที่สุดสำหรับการเขียนโปรแกรมในทุกๆ ภาษาก็คือ ตัวดำเนินการกำหนดค่า (Assignment operator) ตัวดำเนินการนี้แสดงโดยใช้เครื่องหมายเท่ากับ (
ในตัวอย่าง เป็นการใช้งานตัวดำเนินการกำหนดค่าสำหรับกำหนดค่าให้กับตัวแปรประเภทต่างๆ โดยทั่วไปแล้ว ตัวดำเนินการกำหนดค่านั้นเกือบจะใช้ในทุกๆ ที่ในโปรแกรมและเป็นตัวดำเนินการที่ใช้บ่อยที่สุดของในบรรดาตัวดำเนินการทั้งหมด Arithmetic operatorsตัวดำเนินการทางคณิตศาสตร์ (Arithmetic operators) คือตัวดำเนินการที่ใช้สำหรับการคำนวณทางคณิตศาสตร์ในพื้นฐาน เช่น การบวก การลบ การคูณ และการหาร มากไปกว่านั้น ในภาษา Python ยังมีตัวดำเนินการทางคณิตศาสตร์เพิ่มเติม เช่น การหารเอาเศษ (Modulo) การหารแบบเลขจำนวนเต็ม และการยกกำลัง เป็นต้น นี่เป็นตารางของตัวดำเนินการทางคณิตศาสตร์ในภาษา Python
ในตารางข้างบน เรามีตัวดำเนินการทางคณิตศาสตร์ประเภทต่างๆ สำหรับการคำนวณเกี่ยวกับคณิตศาสตร์เบื้องต้น คุณอาจจะคุ้นเคยกับตัวดำเนินการบวก ลบ คูณ หาร ในการเรียนระดับมัธยมศึกษามาบ้างแล้ว ในภาษา Python นั้นสนับสนุนตัวดำเนินการสำหรับการหารเอาเศษเช่นเดียวกับภาษาอื่นๆ และนอกจากนี้ ยังมีตัวดำเนินการแบบการหารที่ได้ผลลัพธ์เป็นจำนวนเต็ม และการหาเลขยกกำลังเพิ่มเข้ามา มาดูตัวอย่างการใช้ตัวดำเนินการประเภทต่างๆ ในภาษา Python
ในตัวอย่าง เราได้ประกาศตัวแปร
นี่เป็นผลลัพธ์การทำงานของโปรแกรมในการใช้งานตัวดำเนินการทางคณิตศาสตร์ Comparison operatorsตัวดำเนินการเปรียบเทียบ (Comparison operators) คือตัวดำเนินการที่ใช้สำหรับเปรียบเทียบค่าหรือค่าในตัวแปร ซึ่งผลลัพธ์ของการเปรียบเทียบนั้นจะเป็น True หากเงื่อนไขเป็นจริง และเป็น False หากเงื่อนไขไม่เป็นจริง ตัวดำเนินการเปรียบเทียบมักจะใช้กับคำสั่งตรวจสอบเงื่อนไข if และคำสั่งวนซ้ำ for while เพื่อควบคุมการทำงานของโปรแกรม นี่เป็นตารางของตัวดำเนินการเปรียบเทียบในภาษา Python
ในตาราง แสดงให้เห็นถึงตัวดำเนินการเปรียบเทียบประเภทต่างๆ เช่น การเปรียบเทียบความเท่ากัน โดยคุณสามารถใช้ตัวดำเนินการเปรียบเทียบเพื่อเปรียบเทียบว่าค่าในตัวแปรนั้นเท่ากันหรือไม่ หรือการเปรียบเทียบค่ามากกว่าหรือน้อยกว่า ต่อไปมาดูตัวอย่างการใช้งานตัวดำเนินการเปรียบเทียบในภาษา Python
ในตัวอย่าง เป็นการเปรียบเทียบค่าประเภทต่างๆ ในคำสั่งกลุ่มแรกนั้นเป็นการใช้ตัวดำเนินการเปรียบเทียบกับค่าคงที่ ในกลุ่มที่สองเป็นการใช้งานกับตัวแปร ซึ่งถ้าหากเงื่อนไขเป็นจริงจะได้ผลลัพธ์เป็น True และถ้าหากไม่จริงจะได้ผลลัพธ์เป็น False
นี่เป็นผลลัพธ์การทำงานของโปรแกรมในการใช้ตัวดำเนินการเปรียบเทียบ สำหรับตัวดำเนินการ
ในตัวอย่าง เราได้ประกาศตัวแปร
ในตัวอย่าง เราได้สร้างคลาส
ในบรรทัดถัดมา เรากำหนดตัวแปร
ในคำสั่งต่อมา เป็นการเปลี่ยนชื่อในตัวแปร
และนี่เป็นผลลัพธ์การทำงานของโปรแกรม ในการใช้ตัวดำเนินการเปรียบเทียบนั้น เรามักจะใช้กับคำสั่งควบคุมการทำงานของโปรแกรม เช่น คำสั่ง if หรือ for เพื่อให้คุณเข้าใจมากขึ้น มาดูตัวอย่างการนำไปใช้ในการเขียนโปรแกรมกับคำสังเหล่านี้
ในตัวอย่าง เป็นโปรแกรมในการรับค่าตัวเลขแบบ Integer แล้วเราใช้คำสั่ง if ในการตรวจสอบตัวเลขสองอย่างคือ ตรวจสอบว่าเป็นเลขคู่หรือเลขคี่ และตรวจสอบว่าเป็นจำนวนเต็มบวก เต็มลบ หรือศูนย์ ในเงื่อนไข
นี่เป็นผลลัพธ์การทำงานของโปรแกรมสองครั้ง เมื่อเรากรอกตัวเลขเป็น 5 และ -1 ตามลำดับ และโปรแกรมจะบอกเราว่าตัวเลขนั้นเป็นแบบไหน Logical operatorsตัวดำเนินการตรรกศาสตร์ (Logical operators) คือตัวดำเนินการที่ใช้สำหรับประเมินค่าทางตรรกศาสตร์ ซึ่งเป็นค่าที่มีเพียงจริง (True) และเท็จ (False) เท่านั้น โดยทั่วไปแล้วเรามักใช้ตัวดำเนินการตรรกศาสตร์ในการเชื่อม Boolean expression ตั้งแต่หนึ่ง expression ขึ้นไปและผลลัพธ์สุดท้ายที่ได้นั้นจะเป็น Boolean นี่เป็นตารางของตัวดำเนินการตรรกศาสตร์ในภาษา Python
ในภาษา Python นั้นมีตัวดำเนินการทางตรรกศาสตร์ 3 ชนิด คือ ตัวดำเนินการ
ในตัวอย่าง เราได้สร้างโปรแกรมจำลองในการเข้าสู่ระบบของหน้าเว็บไซต์ ในการที่จะเข้าสู่ระบบ ผู้ใช้ต้องกรอกชื่อผู้ใช้และรหัสผ่านให้ถูกต้อง ดังนั้นเราจึงใช้ตัวดำเนินการ
นี่เป็นผลลัพธ์การทำงานของโปรแกรม เมื่อเรากรอกชื่อผู้ใช้เป็น "mateo" และรหัสผ่านเป็น "3456" ซึ่งถูกต้องทั้งสองอย่างทำให้สามารถเข้าสู่ระบบได้สำเร็จ Bitwise operatorsตัวดำเนินการระดับบิต (Bitwise operators) เป็นตัวดำเนินการที่ทำงานในระดับบิตของข้อมูล หรือจัดการข้อมูลในระบบเลขฐานสอง โดยทั่วไปแล้วตัวดำเนินการระดับบิตมักจะใช้กับการเขียนโปรแกรมระดับต่ำ เช่น การเขียนโปรแกรมเพื่อควบคุมฮาร์ดแวร์ อย่างไรก็ตาม ในภาษา Python นั้นสนับสนุนตัวดำเนินการเพื่อให้เราสามารถจัดการกับบิตของข้อมูลโดยตรงได้ นี่เป็นตารางของตัวดำเนินการระดับบิตในภาษา Python
ตัวดำเนินการระดับบิตใช้จัดการกับบิตของข้อมูลที่เป็นตัวเลข โดยปกติแล้วเมื่อเรากำหนดค่าให้กับตัวแปรนั้น คอมพิวเตอร์จะเก็บค่าเหล่านี้ในหน่วยความจำในรูปแบบของตัวเลขฐานสอง (binary form) ซึ่งประกอบไปด้วยเพียง 1 และ 0 เท่านั้น ดังนั้นเราใช้ตัวดำเนินการเหล่านี้ในการจัดการกับข้อมูลได้โดยตรง มาดูตัวอย่าง
ในตัวอย่าง เป็นการใช้ตัวดำเนินการระดับบิตประเภทต่างๆ ในภาษา Python เรามีตัวแปร
จากการแสดงการทำงานข้างบนนั้น ในตัวดำเนินการ
อีกสามคำสั่งต่อมาเป็นการใช้งานตัวดำเนินการเลื่อนบิต ในการทำงานนั้นจะเป็นการเลื่อนบิตไปทางซ้ายหรือขวาตามทิศทางของลูกศรของตัวดำเนินการ บิตที่เข้ามาใหม่ทางด้านซ้ายหรือขวานั้นเป็นบิต 0 เสมอ โดยทั่วไปแล้ว เมื่อเราเลื่อนบิตของตัวเลขใดๆ ไปทางด้านซ้ายหนึ่งครั้งจะทำให้ค่าเพิ่มขึ้นสองเท่า และถ้าหากเลื่อนไปทางด้านขวาหนึ่งครั้งจะทำให้ค่าลดลงครึ่งหนึ่ง
นี่เป็นผลลัพธ์การทำงานของโปรแกรม ในการใช้งานตัวดำเนินการระดับบิตในภาษา Python Sequence Operatorsในภาษา Python มีตัวดำเนินการในการตรวจสอบการเป็นสมาชิกในออบเจ็คประเภท List Tuple และ Dictionary ตัวดำเนินการ นี่เป็นตารางของตัวดำเนินการในการตรวจสอบการเป็นสมาชิกในออบเจ็ค ในภาษา Python
มาดูตัวอย่างการใช้งานของตัวดำเนินการเหล่านี้ เราจะใช้ในการตรวจสอบการมีอยู่ของข้อมูลใน List และ Dictionary
ในตัวอย่าง เป็นการตรวจสอบข้อมูลใน List และ Dictionary ในโปรแกรมของเรามีตัวแปร List และต่อมาเราตรวจสอบ
นี่เป็นผลลัพธ์การทำงานของโปรแกรม Truth Value Testingเนื่องจากตัวแปรในภาษา Python นั้นเป็นประเภทข้อมูลแบบไดนามิกส์ ดังนั้นออบเจ็คต่างๆ นั้นสามารถที่จะทำมาประเมินสำหรับค่าความจริง โดยการใช้คำสั่งตรวจสอบเงื่อนไขเช่น if หรือ while หรือการกระทำเพื่อตรวจหาค่า boolean โดยค่าข้างล่างนี้เป็นค่าที่ถูกประเมินเป็น False
ส่วนค่าอื่นๆ ที่นอกเหนือจากที่ได้กล่าวไปนั้นจะถูกประเมินเป็น True ทั้งหมด และออบเจ็คของประเภทใดๆ ก็เป็น True เช่นกัน ในบทนี้ คุณเรียนรู้เกี่ยวกับตัวดำเนินการในภาษา Python เราได้ครอบคลุมการใช้งานตัวดำเนินการประเภทต่างๆ และตัวอย่างในประยุกต์ใช้งานตัวดำเนินการเหล่านี้ในการเขียนโปรแกรม และหลักในการประเมินค่าความจริงของตัวแปรและออบเจ็ค ตัวดำเนินการเชิงเปรียบเทียบ != หมายถึงอะไรตัวดำเนินการเชิงเปรียบเทียบ (Comparison operator) หมายถึง เครื่องหมายในการเปรียบเทียบข้อมูล ผลลัพธ์ที่ได้จะมีค่าตรรกบูลลีนเป็น จริง (True) และ เท็จ (False) ได้แก่ == หมายถึง เครื่องหมายเท่ากับ != หมายถึง เครื่องหมายไม่เท่ากับ > หมายถึง เครื่องหมายมากกว่า
เครื่องหมาย != มีความหมายตรงกับข้อใดความหมาย และตัวอย่างการใช้งาน
ซึ่งจะให้ค่าผลลัพธ์เป็นจริงหรือเท็จ != ไม่เท่ากับ ตัวอย่าง a != b เป็นการเปรียบเทียบการไม่เท่ากับระหว่างตัวแปร a และ b ซึ่งจะให้ค่าผลลัพธ์เป็นจริงหรือเท็จ
ตัวดำเนินการ > , < และ == เป็นตัวดำเนินการประเภทใดตัวดำเนินการเท่ากับ (Equality Operator)
ตัวดำเนินการเท่ากับ ใช้ในการเปรียบเทียบค่า 2 ค่า ว่ามีค่าเท่า หรือไม่เท่ากัน ตัวอย่าง การใช้งาน เช่น c == 'A'
ตัวดำเนินการข้อใดหมายถึง มากกว่า* (เครื่องหมายดอกจัน) การคูณ = 3 * 3. / (เครื่องหมายทับ)
...
การใช้ตัวดำเนินการการคำนวณในสูตร Excel.. |