จนถึงตอนนี้น้อง ๆ คงได้เรียนวรรณคดีกันมามากมายหลายเรื่อง แต่ละเรื่องก็อาจจะมีการใช้ลักษณะคำประพันธ์ที่ต่างกันออกไป หรือซ้ำกันบ้าง บทนมัสการมาตาปิตุคุณ และอาจาริยคุณ ก็เป็นหนึ่งในวรรณคดีไทยที่อยู่ในแบบเรียนของน้อง ๆ แต่ความพิเศษคือลักษณะคำประพันธ์ที่น้อง ๆ อาจจะไม่เคยได้ยินมาก่อนอย่าง อินทรวิเชียร์ฉันท์ 11 จะเป็นอย่างไรบ้าง ถ้าพร้อมแล้วไปเรียนรู้วรรณคดีเรื่องนี้พร้อมกันเลยค่ะ Show
ความเป็นมาของบทนมัสการมาตาปิตุคุณ และอาจาริยคุณบทนมัสการมาตาปิตุคุณ และอาจาริยคุณ เป็นบทร้อยกรองขนาดสั้น มีเนื้อหาแสดงคุณของบิดามารดาและครูอาจารย์ ประพันธ์ขึ้นโดย พระยาศรีสุนทรโวหาร (น้อย อาจารยางกูร) เค้าโครงเดิมเป็นคาถาภาษาบาลี  ลักษณะคำประพันธ์บทนมัสการมาตาปิตุคุณ และอาจาริยคุณ แต่งโดยใช้อินทรวิเชียร์ฉันท์ 11 ถอดความตัวบทถอดความ กล่าวถึงการนอบน้อมในพระคุณของบิดามารดา ผู้ที่เลี้ยงดูเรามาตั้งแต่เล็ก แม้ว่าจะต้องเจอเรื่องยากลำบากแค่ไหนก็ยังคอยดูแลอยู่ไม่ห่าง อีกทั้งยังคอยปกป้องจากอันตรายจนลูกมีชีวิตรอดมาเป็นผู้ใหญ่ได้ พระคุณของบิดามารดา จึงยิ่งใหญ่กว่าภูเขาหรือผืนแผ่นดิน ไม่ว่าเราจะบูชาพระคุณนี้อย่างไรก็มิอาจทดแทนได้ ถอดความ กล่าวถึงการสรรเสริญพระคุณของครูอาจารย์ ที่เปี่ยมด้วยความโอบอ้อม เป็นผู้ที่คอยอบรมสั่งสอนให้มีความรู้ในเรื่องต่าง ๆ ให้บรรดามีความเข้าใจแจ่มแจ้ง และฉลาดหลักแหลม และยังมีความเมตตาเที่ยงตรง พระคุณของครูถือเป็นเลิศในสามโลก ลูกศิษย์ทุกคนควรระลึกและยกย่อง คุณค่าที่ปรากฏในเรื่องคุณค่าด้านวรรณศิลป์วรรณศิลป์ที่โดดเด่นในบทนมัสการมาตาปิตุคุณและอาจาริยคุณคือการเล่นเสียงสัมผัส คุณค่าด้านเนื้อหาทั้ง 2 บทนมัสการสอนเหมือนกันคือเรื่องของการกตัญญูรู้คน ให้สำนึกในพระคุณของบิดามารดาผู้ให้กำเนิด และครูบาอาจารย์ที่ถึงแม้จะไม่ได้ให้กำเนิดแต่ก็เป็นผู้ที่เสียสละ คอยอบรมบ่มนิสัยและให้ความรู้ ซึ่งเป็นสิ่งที่สะท้อนให้เห็นว่าคนไทยให้ความสำคัญเรื่องกตัญญูรู้คน จึงปลูกฝังให้กับเด็ก ๆ ผ่านแบบเรียนภาษาไทย บทนมัสการมาตาปิตุคุณและอาจาริยคุณ เป็นบทอาขยานที่น้อง ๆ สามารถจำได้อย่างง่ายเพียงแค่ใช้ทำนองสรภัญญะ รับรองว่าน้อง ๆ จะสามารถจำได้และท่องบทร้อยกรองนี้ได้อย่างลื่นไหลเลยทีเดียวค่ะ สุดท้ายนี้น้อง ๆ สามารถตามไปดูคลิปการสอนของครูอุ้มที่ได้สรุปความรู้ของบทนมัสการนี้ไว้ อย่าลืมไปดูเพื่อทบทวนบทเรียนกันนะคะ สรุปความรู้บทนมัสการอาจาริยคุณ อย่าพลาดการติดตามบทความภาษาไทยจาก nockacademy
นมัสการมาตาปิตุคุณ ผู้แต่ง พระยาศรีสุนทรโวหาร (น้อย อาจารยางกูร) จุดประสงค์ เพื่อสรรเสริญพระคุณของบิดามารดา นมัสการมาตาปิตุคุณ ข้าขอนบชนกคุณ ชนนีเป็นเค้ามูล ข้อคิดที่ได้จากเรื่อง ไม่มีพระคุณของผู้ใดจะยิ่งใหญ่เท่ามารดา ถอดความ บทกวีนี้ กล่าวนอบน้อมพระคุณของบิดามารดา ผู้ได้เกื้อกูลมาตั้งแต่เล็กจนเติบโต คอยเฝ้าระวังรักษาประคับ ประคองดูแลอยู่ไม่ยอมห่าง แม้จะ ลำบากเท่าไรก็อดทนได้ เลี้ยงลูกอย่างทะนุถนอม ปกป้องอันตราย จนรอดพ้นอันตราย เติบใหญ่ เป็นตัวเป็นตน เปรียบประคุณของบิดามารดายิ่งกว่าภูเขา หรือแผ่นดิน สุดที่จะทดแทนพระคุณ มากล้นนี้ได้ด้วยการบูชาอันวิเศษสมบูรณ์เลิศล้ำ นมัสการอาจริยคุณ ผู้แต่ง พระยาศรีสุนทรโวหาร (น้อย อาจารยางกูร) จุดประสงค์ เพื่อนมัสการและสรรเสริญพระคุณของครู อาจารย์ที่ได้อบรมสั่งสอนและให้ความรู้แก่ ศิษย์ทั้งหลาย นมัสการอาจริยคุณ อนึ่งข้าคำนับน้อม ต่อพระครูผู้การุญ ถอดความ กล่าวแสดงขอความเคารพนอบน้อมต่อครู ผู้มีความกรุณา เผื่อแผ่อบรมสั่งสอนศิษย์ทุกสิ่ง ให้มีความรู้ ทั้งความดี ความชั่ว ชั่วขยายความให้เข้าใจแจ่มแจ้ง มีเมตตากรุณา กรุณาเที่ยงตรง เคี่ยวเข็ญให้ฉลาดหลักแหลม ช่วยกำจัดความโง่เขลา ให้มีความเข้าใจแจ่มชัด พระคุณดังกล่าวนี้ ถือว่าเป็นเลิศในสามโลกนี้ ควรระลึกและน้อมใจชื่นชมยกย่อง ข้อคิดที่ได้จากเรื่อง ครูเป็นผู้ชี้แจง อบรมสั่งสอนทั้งวิชาความรู้และความดีทางจริยธรรมพระคุณของครูนับว่า สูงสุดจะป็นรองก็เพียงแต่บิดามารดาเท่านั้น พระยาศรีสุนทรโวหาร ( น้อย อาจารยางกูร ) พระยาศรีสุนทรโวหาร ( น้อย อาจารยางกูร ) ( ๕ กรกฎาคม พ.ศ.๒๓๖๕ – ๑๖ ตุลาคม พ.ศ.๒๔๓๔ ) เป็นชาวฉะเชิงเทรา ท่านได้รับสมญาว่าเป็นศาลฎีกาภาษาไทย เป็นผู้แต่งตำราเรียนชุดแรกของไทย เรียกว่า “ แบบเรียนหลวง ” ใช้สอนในโรงเรียนพระตำหนักสวนกุหลาบ และหนังสือกวีนิพนธ์ที่มีคุณค่าอีกหลายเรื่อง งานชิ้นสำคัญชิ้นหนึ่ง คือท่านได้รับแต่งตั้งให้เป็น แม่กองตรวจโคลงบรรยายประกอบรูปภาพเรื่อง “ รามเกียรติ์ ” รอบระเบียงพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม เมื่อครั้งกรุงรัตนโกสินทร์ครบรอบ ๑๐๐ ปี และตัวท่านเองก็ได้รับหน้าที่เป็นผู้แต่งด้วยท่านหนึ่ง ตัวอย่างผลงาน
ลักษณะคำประพันธ์ประเภทอินทรวิเชียรฉันท์ ๑๑ ฉันท์ เป็นลักษณ์หนึ่งของร้อยกรองในภาษาไทย โดยแต่งกันเป็นคณะ มี ครุ และ ลหุ และสัมผัส กำหนดเอาไว้ด้วย ฉันท์ในภาษาไทยได้ถ่ายแบบมาจากประเทศอินเดีย ตามตำราที่เขียนถึงวิธีแต่งฉันท์ไว้ เรียกว่า “ คัมภีร์วุตโตทัย ” ซึ่งแต่เดิมฉันท์จะแต่งเป็นภาษาบาลีและสันสกฤต ต่อมา เมื่อเผยแพร่ในประเทศไทย จึงเปลี่ยนแบบมาแต่งในภาษาไทย โดยเพิ่มเติมสัมผัสต่าง ๆ ขึ้นมา แต่ยังคงคณะ ( จำนวนคำ ) และเปลี่ยนลักษณะครุ – ลหุแตกต่างไปเล็กน้อย นอกจากนี้ยังเพิ่มความไพเราะของภาษาไทยลงไปอีกด้วย “ อินทรวิเชียรฉันท์ ๑๑ ” มีความหมายว่า “ ฉันท์ที่มีลีลาดุจสายฟ้าของพระอินทร์ ”เป็นฉันท์ที่นิยมแต่งกันมากที่สุด มีลักษณะและจำนวนคำคล้ายกับกาพย์ยานี ๑๑ แต่แตกต่างกันที่ว่าอินทรวิเชียรฉันท์มีข้อบังคับ ครุ และ ลหุ
ตัวอย่างคำประพันธ์ “ บงเนื้อก็เนื้อเต้น พิศเส้นสรีร์รัว ทั่วร่างและทั้งตัว ก็ระริกระริวไหว แลหลังละลามโล- หิตโอ้เลอะหลั่งไป เพ่งผาดอนาถใจ ระกะร่อยเพราะรอยหวาย จาก สามัคคีเภทคำฉันท์ – ชิต บุรทัต
การพูดแนะนำตนเอง การพูดแนะนำตนเป็นการพูดที่แทรกอยู่กับการพูดลักษณะต่าง ๆ เป็นพื้นฐานเบื้องต้นที่จะทำให้ผู้ฟังมีความรู้เกี่ยวกับผู้พูด การแนะนำตนจะให้รายละเอียดแตกต่างกันไปตามลักษณะการพูดแต่ละประเภทซึ่งสามารถสรุป ได้ดังนี้ ๑. การพูดแนะนำตนในกลุ่มของนักเรียน เป็นการพูดที่มีจุดประสงค์เพื่อทำความรู้จักกันในหมู่เพื่อน หรือแนะนำตัวในขณะทำกิจกรรม ควรระบุรายละเอียดสำคัญ คือ ๑ ) ชื่อและนามสกุล ๒ ) รายละเอียดเกี่ยวกับการศึกษา ๓ ) ที่อยู่ปัจจุบัน และภูมิลำเนาเดิม ๔ ) ความสามารถพิเศษ ๕ ) กิจกรรมที่สนใจ และต้องการมีส่วนร่วมปฏิบัติกิจกรรม ๒. การพูดแนะนำตนเพื่อเข้าปฏิบัติงาน หรือรายงานตัวต่อผู้บังคับบัญชา ควรระบุถึงประเด็นสำคัญ คือ ๑ ) ชื่อและนามสกุล ๒ ) รายละเอียดเกี่ยวกับการศึกษา ๓ ) ตำแหน่งหน้าที่ที่จะเข้ามาปฏิบัติ ๔ ) ระยะทางที่จะเริ่มปฏิบัติหน้าที่ ๓. การแนะนำบุคคลอื่นในงานสังคมหรือในที่ประชุม โดยให้รายละเอียด ดังนี้ ๑ ) ชื่อและนามสกุลของผู้ที่เราแนะนำ ๒ ) ความสามารถของผู้ที่เราแนะนำ ๓ ) ไม่ควรแนะนำอย่างยืดยาว และไม่นำเรื่องส่วนตัวที่จะทำให้ผู้อื่นอับอาย หรือตะขิดตะขวงใจมาพูด ๔ ) การแนะนำบุคคลให้ผู้อื่นรู้จักต้องใช้คำพูดเพื่อสร้างไมตรีที่ดีระหว่างบุคคลทั้งสองฝ่าย ตัวอย่างการแนะนำตนเองในที่ชุมนุมชน ท่านประธาน และสมาชิกชมรมพัฒนาชีวิตทุกท่าน ดิฉันขอขอบคุณพิธีกรมากค่ะ ที่ให้โอกาสดิฉันได้แนะนำตัวเอง ดิฉันนางสาวสมศรีรัตนสุนทร เกิดไกลหน่อยคืออำเภอปัว จังหวัดน่านค่ะ มาอยู่กรุงเทพฯ นี่ ๔ ปีแล้ว โดยดิฉัน ทำงานเป็นพนักงานขาย ที่ร้านใบแก้ว ดิฉันเรียนจบชั้นมัธยมปีที่สามที่โรงเรียนใกล้บ้าน นั่นเองค่ะ ความที่เป็นคนช่างพูด หลังจากจบแล้วเพื่อนชวนมาทำงานที่ถูกกับนิสัยก็เลยมา และเนื่องจากดิฉันไม่มีโอกาสได้เรียนต่อ จึงเห็นว่าการศึกษาทางไกลนี้จะช่วยให้ดิฉันพัฒนาชีวิตได้ดียิ่งขึ้นแทนการศึกษาในโรงเรียน จึงสมัครเป็นสมาชิก และต่อไปจะตั้งใจเรียน และร่วมทำกิจกรรมต่าง ๆ ทุกกิจกรรมค่ะ ปัจจุบันดิฉันพักอยู่ที่ร้านที่ดิฉันทำงานนั่นแหละค่ะถ้ามีเรื่องใดจะให้ทำติดต่อได้ที่ร้านนั่นเลยสำหรับที่อยู่ของร้าน มีอยู่ในทะเบียนบัญชีรายชื่อ นักศึกษาแล้วค่ะ สวัสดีค่ะ
หลักการพินิจวรรณคดีและวรรณกรรม ความหมาย การพินิจ คือ การพิจารณาตรวจตรา พร้อมทั้งวิเคราะห์แยกแยะและประเมินค่าได้ทั้งนี้นอกจากจะได้ประโยชน์ต่อตนเองแล้ว ยังมีจุดประสงค์เพื่อนำไปแสดงความคิดเห็นและข้อเท็จจริงให้ผู้อื่นได้ทราบด้วย เช่น การพินิจวรรณคดีและวรรณกรรมเพื่อแนะนำให้บุคคลทั่วไปที่เป็นผู้อ่านได้รู้จักและได้ทราบรายละเอียดที่เป็นประโยชน์ในด้านต่าง ๆ เช่น ใครเป็นผู้แต่ง เป็นเรื่องเกี่ยวกับอะไร มีประโยชน์ต่อใครบ้าง ทางด้านใด ผู้พินิจมีความเห็นว่าอย่างไร คุณค่าในแต่ละด้านสามารถนำไปประยุกต์ให้เกิดประโยชน์อย่างไรในชีวิตประจำวัน แนวทางในการพินิจวรรณคดีและวรรณกรรม การพินิจวรรณคดีและวรรณกรรมมีแนวให้ปฏิบัติอย่างกว้าง ๆ เพื่อให้ครอบคลุมงานเขียนทุกชนิด ซึ่งผู้พินิจจะต้องดูว่าจะพินิจหนังสือชนิดใด มีลักษณะเฉพาะอย่างไร ซึ่งจะมีแนวในการพินิจที่จะต้องประยุกต์หรือปรับใช้ให้เหมาะสมกับงานเขียนนั้น ๆ หลักเกณฑ์กว้าง ๆ ในการพินิจวรรณคดีและวรรณกรรม มีดังนี้ ๑. ความเป็นมา หรือ ประวัติของหนังสือและผู้แต่ง เพื่อช่วยให้วิเคราะห์ในส่วนอื่น ๆ ได้ดีขึ้น ๒. ลักษณะคำประพันธ์ ๓. เรื่องย่อ ๔. เนื้อเรื่อง ให้วิเคราะห์เรื่องตามหัวข้อต่อไปนี้ตามลำดับ โดยบางหัวข้ออาจจะมี หรือไม่มีก็ได้ตามความจำเป็น เช่น โครงเรื่อง ตัวละคร ฉาก วิธีการแต่ง ลักษณะการดำเนินเรื่อง การใช้ถ้อยคำสำนวนในเรื่อง ท่วงทำนองการแต่ง วิธีคิดที่สร้างสรรค์ ทัศนะหรือมุมมองของผู้เขียน เป็นต้น ๕. แนวคิด จุดมุ่งหมาย เจตนาของผู้เขียนที่ฝากไว้ในเรื่อง หรือบางทีก็แฝงเอาไว้ในเรื่อง ซึ่งจะต้องวิเคราะห์ออกมา ๖. คุณค่าของวรรณคดีและวรรณกรรม ซึ่งโดยปกติแล้วจะแบ่งออกเป็น ๔ ด้านใหญ่ ๆ และกว้าง ๆ เพื่อความครอบคลุมในทุกประเด็น ซึ่งผู้พินิจจะต้องไปแยกแยะหัวข้อย่อยให้สอดคล้องกับลักษณะหนังสือที่จะพินิจนั้น ๆ ตามความเหมาะสมต่อไป การพินิจคุณค่าของวรรณคดีและวรรณกรรม มี ๔ ประเด็นดังนี้ ๑. คุณค่าด้านวรรณศิลป์ คือ ความไพเราะของบทประพันธ์ ซึ่งอาจจะเกิดจากรสของคำที่ผู้แต่งเลือกใช้และรสความที่ให้ความหมายกระทบใจผู้อ่าน ๒. คุณค่าด้านเนื้อหา คือ การให้ความรู้ด้านต่าง ๆ ให้คุณค่าทางปัญญาและความคิดแก่ผู้อ่าน ๓. คุณค่าด้านสังคม วรรณคดีและวรรณกรรมสะท้อนให้เห็นภาพของสังคมในอดีตและวรรณกรรมที่ดีสามารถจรรโลงสังคมได้อีกด้วย ๔. การนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน เพื่อให้ผู้อ่านได้ประจักษ์ในคุณค่าของชีวิต ได้ความคิดและประสบการณ์จากเรื่องที่อ่าน และนำไปใช้ในการดำเนินชีวิต นำไปเป็นแนวปฏิบัติหรือแก้ปัญหา คำนมัสการอาจริยคุณมีเนื้อหาตรงกับข้อใดเรื่องย่อ ในนมัสการมาตาปิตุคุณ จะกล่าวถึงพระคุณอันยิ่งใหญ่ของบิดามารดาที่ต้องเหนื่อยเลี้ยงดูจนลูกเติบโต ส่วนนมัสการอาจริยคุณ จะกล่าวถึงพระคุณของครูอาจารย์ที่สั่งสอนให้ความรู้แก่ศิษย์ ซึ่งเราควรรำลึกถึงพระคุณของบิดามารดาตลอดจนครูอาจารย์ สาระน่ารู้ ทิศ ๖
บทนมัสการมาตาปิตุคุณ อาจริยคุณ แต่งด้วยคำประพันธ์ชนิดใดบทนมัสการมาตาปิตุคุณและนมัสการอาจริยคุณ เป็นคำประพันธ์ที่แต่งด้วยฉันท์ ซึ่งเป็น อินทรวิเชียรฉันท์ ๑๑ เพื่อให้การอ่านตัวบทได้อย่างถูกต้องและไพเราะ จึงจำเป็นต้องเข้าใจฉันทลักษณ์ของอินทรวิเชียรฉันท์ ๑๑ ก่อน
ผู้แต่งบทนมัสการมาตาปิตุคุณมีวัตถุประสงค์เพื่ออะไรปลูกฝังให้เยาวชนมีความกตัญญูกตเวทีต่อบิดามารดาและครูอาจารย์ สรรเสริญพระคุณอันยิ่งใหญ่ของบิดามารดาและครูอาจารย์ จารึกพระคุณของบิดามารดาและครูอาจารย์ให้คงอยู่ตลอดไป
บทกวีนมัสการมาตาปิตุคุณมีคุณค่าด้านใดคุณค่าด้านเนื้อหา
ทั้ง 2 บทนมัสการสอนเหมือนกันคือเรื่องของการกตัญญูรู้คน ให้สำนึกในพระคุณของบิดามารดาผู้ให้กำเนิด และครูบาอาจารย์ที่ถึงแม้จะไม่ได้ให้กำเนิดแต่ก็เป็นผู้ที่เสียสละ คอยอบรมบ่มนิสัยและให้ความรู้ ซึ่งเป็นสิ่งที่สะท้อนให้เห็นว่าคนไทยให้ความสำคัญเรื่องกตัญญูรู้คน จึงปลูกฝังให้กับเด็ก ๆ ผ่านแบบเรียนภาษาไทย
|
คำประพันธ์ในบทนมัสการมาตาปิตุคุณมีเนื้อหาเกี่ยวกับสิ่งใด
ลิขสิทธิ์ © 2024 ihoctot Inc.
