การผ่าตัดมดลูก เป็นวิธีรักษาโรคในผู้หญิงบางชนิด เช่น ภาวะมดลูกหย่อน มะเร็งปากมดลูก มะเร็งรังไข่ เป็นต้น Show
การผ่าตัดมดลูกคืออะไรการผ่าตัดมดลูก (Hysterectomy) คือ การผ่าตัดเอามดลูกออกจากร่างกาย เพื่อรักษาภาวะสุขภาพบางประการ หลังผ่าตัดมดลูกออกไปแล้ว ผู้เข้ารับการผ่าตัดจะไม่สามารถมีประจำเดือน หรือตั้งครรภ์ได้ และหากเป็นการผ่าตัดเอารังไข่ทั้งสองข้างกับท่อนำไข่ออกไปด้วย ก็จะทำให้ผู้เข้ารับการผ่าตัดเข้าสู่วัยหมดประจำเดือน หรือวัยทองนั่นเอง ปัจจัยที่ทำให้ผู้หญิงบางคนต้องเข้ารับการผ่าตัดมดลูกนั่นมีอยู่หลายประการ เช่น – มีเนื้องอกในมดลูกที่ก่อให้เกิดปัญหาสุขภาพอื่นๆ ตามมา เช่น อาการปวด เลือดออกผิดปกติจากช่องคลอด – มดลูกหย่อน – เป็นมะเร็งในระบบอวัยวะสืบพันธุ์ เช่น มะเร็งปากมดลูก มะเร็งรังไข่ – เป็นโรคเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ – มีภาวะเลือดออกผิดปกติจากช่องคลอด – มีภาวะปวดท้องน้อยเรื้อรัง ส่วนใหญ่แล้ว หากเป็นโรคอื่นที่ไม่ใช่มะเร็ง แพทย์มักจะทำการรักษาด้วยวิธีอื่นก่อน หากลองทุกวิธีแล้วไม่ได้ผล จึงจะตัดสินใจแนะนำให้ผู้ป่วยเข้ารับการรักษาด้วยการผ่าตัดมดลูก ผลข้างเคียงจากการผ่าตัดมดลูกที่อาจเกิดขึ้นได้ เช่นทำให้เข้าสู่วัยหมดประจำเดือน – หากผ่าตัดเอารังไข่ออกไปด้วย ก็จะทำให้คุณไม่สามารถมีประจำเดือนได้อีกต่อไป และเข้าสู่วัยหมดประจำเดือน รวมถึงอาจมีอาการอื่นๆ ของภาวะวัยหมดประจำเดือนด้วย ความต้องการทางเพศเปลี่ยนไป – หลังผ่าตัดมดลูก ผู้หญิงบางคนอาจมีอาการช่องคลอดแห้ง หรือมีความต้องการทางเพศน้อยลง โดยเฉพาะเมื่อผ่าตัดรังไข่ออกไปด้วย เสี่ยงเกิดปัญหาสุขภาพบางประการ – หากผ่าตัดเอารังไข่ทั้งสองข้างออกไป อาจทำให้คุณเสี่ยงเกิดปัญหาสุขภาพบางประการได้ เช่น การสูญเสียมวลกระดูก โรคหัวใจ ภาวะกลั้นปัสสาวะไม่ได้ หรือภาวะปัสสาวะเล็ด – มีความรู้สึกสูญเสีย เมื่อร่างกายเปลี่ยนแปลงไป และไม่สามารถตั้งครรภ์ได้ ก็อาจทำให้ผู้หญิงบางคนรู้สึกเสียใจ หรือซึมเศร้าได้ – หากหลังผ่าตัดมดลูก คุณมีอาการของโรคซึมเศร้า เช่น ไม่อยากอาหาร ไม่สนใจสิ่งที่เคยชอบ รู้สึกเศร้า รู้สึกไร้เรี่ยวแรง นานเกิน 2-3 สัปดาห์ โปรดปรึกษาแพทย์ทันที วิธีการเลือกกินอาหารหลังผ่าตัดมดลูกและรังไข่ผู้เชี่ยวชาญแนะนำว่า หลังผ่าตัดมดลูก คุณควรกินอาหารให้หลากหลายและหลากสี ทั้งผักสีเขียว แดง ส้ม ขาว และม่วง โดยเน้นกินอาหารจากธรรมชาติอย่างผักและผลไม้ที่ผ่านกระบวนการนอนที่สุดหรือไม่ผ่านกระบวนการเลย เพื่อให้ร่างกายได้รับสารประกอบจากพืช หรือที่เรียกว่า ไฟโตนิวเทรียนต์ (Phytonutrient) ซึ่งมีคุณสมบัติเป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่ช่วยชะลอความเสื่อมของเซลล์ ช่วยกระตุ้นการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน และช่วยป้องกันโรคเรื้อรังบางชนิดได้ เช่น โรคเบาหวาน โรคมะเร็ง วิธีการเลือกกินอาหารเสริมหลังผ่าตัดมดลูกและรังไข่หากพูดถึงอาหารเสริมจากข้อมูลแล้ว ผู้เชี่ยวชาญแนะนำให้รับประทานอาหารเสริมสมุนไพรตังกุย เพราะตังกุยมีส่วนช่วยในเรื่องอาการวัยทอง เช่น ร้อนวูบวาบ ปวดเมื่อยตามตัว นอนไม่หลับ หงุดหงิดง่าย เพราะมีสาเหตุมาจากฮอร์โมนเอสโตรเจนลดลง เนื่องจากไม่มีรังไข่ที่จะใช้สร้างฮอร์โมนนั้นเองค่ะ เมื่อรู้อย่างนี้แล้ว อย่าลืมรับประทานอาหารที่หลากหลาย รวมไปถึงหาสมุนไพรจำพวกอาหารเสริมที่ยกตัวอย่างไปเบื้องต้น เพื่อดูแลและบำรุงร่างกายหลังจากผ่าตัดมดลูกหรือรังไข่ รวมถึงออกกำลังกายให้เหมาะสมด้วยนะคะ มดลูก คือ อวัยวะสืบพันธุ์ของสตรีซึ่งมีหน้าที่รับและเลี้ยงตัวอ่อน และทารกในครรภ์ โดยเยื่อบุโพรงมดลูกอยู่ด้านในสุด ทำหน้าที่เลี้ยงตัวอ่อนจะมีการเปลี่ยนแปลงเป็นรอบ ๆ ถ้ารอบประจำเดือนใดไม่มีการตั้งครรภ์จะหลุดลอกออกมาทางปากมดลูกและช่องคลอด เรียกว่า เลือดประจำเดือนออกมาทางช่องคลอด ผนังของมดลูก มีหน้าที่เป็นเกราะกำบังให้เด็กในครรภ์ และบีบตัวเมื่อถึงเวลาคลอดให้เด็กคลอดออกมา มดลูกตั้งอยู่ปลายช่องคลอด โดยมีเส้นเอ็นยึดไว้บริเวณปากมดลูก ไม่ให้เลื่อนหลุดออกมา ปีกมดลูก มี 2 ข้าง ประกอบด้วย ท่อนำไข่ และ รังไข่ ท่อนำไข่ ทำหน้าที่ จับไข่ที่ตกมาจากรังไข่และเป็นทางผ่านให้เชื้ออสุจิจากช่องคลอดที่เข้ามายังมดลูก ผ่านท่อนำไข่นี้ไปผสมกับไข่ที่ปลายท่อ กลายเป็นตัวอ่อน แล้วเป็นทางให้ตัวอ่อนเดินทางมาที่มดลูกเพื่อฝังตัวเข้าไปในเยื่อบุโพรงมดลูก รังไข่ ทำหน้าที่ 2 อย่าง คือ ทำหน้าที่สร้างไข่ออกมาและสร้างฮอร์โมนให้สตรี คือ เอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรน ปีกมดลูก ติดยึดอยู่กับมดลูกและอุ้งเชิงกรานด้วยแผ่นเนื้อเยื่อบาง ๆ ที่ขึงระหว่างมดลูกกับผนังเชิงกรานทั้ง 2 ข้าง การตัดมดลูกคืออะไรการตัดมดลูก คือ การผ่าตัดชนิดหนึ่งมีจุดประสงค์ในการเอามดลูกที่มีพยาธิสภาพออก บางครั้งก็มีการตัดเอาท่อนำไข่และรังไข่ออกไปด้วย การผ่าตัดมดลูก มีอยู่ 4 แบบ คือ
โดยปกติถ้ายังไม่หมดประจำเดือนก็จะไม่ตัดรังไข่ออก ถ้ารังไข่ไม่มีความผิดปกติ เพราะจะทำให้หมดฮอร์โมนของรังไข่ เข้าสู่ช่วงหมดประจำเดือนเร็วเกินไป มีการตัดมดลูกบ่อยแค่ไหนว่ากันว่าการตัดมดลูกเป็นการผ่าตัดมากที่สุดของนรีเวชกรรม รองจากการผ่าตัดคลอดบุตรทางหน้าท้องของสูติกรรม ในอเมริกามีตัวเลขทำการผ่าตัดมดลูก 600,000 รายต่อปี การตัดมดลูกทำอย่างไรและมีวิธีใดบ้าง ปัจจุบันมี 3 วิธี คือ
โรคที่จะต้องรักษาด้วยการตัดมดลูก
จะมีการเปลี่ยนแปลงอย่างไรหลังจากตัดมดลูกเมื่อมดลูกถูกตัดออกไปแล้ว แน่นอนที่สุด จะไม่มีประจำเดือนและจะมีลูกไม่ได้ ถ้าไม่ได้ตัดรังไข่ออก ขณะที่รังไข่ยังทำงาน คุณจะยังคงความรู้สึกเป็นปกติ เช่น คัดหน้าอกใกล้เวลาที่จะมีประจำเดือน แต่ไม่มีเลือดออกทางช่องคลอด ถ้าถูกตัดรังไข่ออกไปด้วย ก็จะมีภาวะเหมือนคนหมดประจำเดือน คือ อาจมีอาการร้อนวูบวาบเนื้อตัว ใจสั่น และการเปลี่ยนแปลงอื่นๆ ต้องใช้เวลาพักฟื้นหลังผ่าตัดนานเท่าไร การฟื้นตัวหลังผ่าตัดใช้เวลาพอสมควร แต่แตกต่างกันไปในชนิดและวิธีการผ่าตัด
ทั้ง 2 วิธีนี้ การอาบน้ำในอ่างน้ำ หรือ ว่ายน้ำ ควรให้เวลา 6 สัปดาห์ไปแล้ว รวมทั้งการมีเพศสัมพันธ์ด้วย
มีภาวะแทรกซ้อนอะไรบ้างการผ่าตัดมดลูกเกิดภาวะแทรกซ้อนตั้งแต่เล็กน้อยจนถึงมาก ได้แก่
แต่เนื่องจากเครื่องมือ และปัจจัยการผ่าตัดพัฒนาขึ้นมาก ปัจจุบันจึงพบภาวะแทรกซ้อนดังกล่าวน้อยมาก หลังผ่าตัดจะทำให้ความรู้สึกทางเพศเปลี่ยนแปลงไปหรือไม่ มีทางเลือกอื่นนอกจากการตัดมดลูกหรือไม่ถ้าสาเหตุการตัดมดลูกเกิดจากมะเร็ง ก็ไม่มีทางเลือกอื่น แต่ถ้าเป็นเนื้องอกมดลูก เยื่อบุโพรงมดลูกขึ้นผิดที่ มดลูกหย่อน อาจมีทางเลือกอื่นที่จะทดลองก่อนได้ คือ
วิธีต่างๆ ที่ไม่ใช่การผ่าตัดนี้ ควรได้ปรึกษากับแพทย์ที่รักษา ในด้านข้อดีและข้อเสียของคนไข้แต่ละคนเป็นรายๆ ไป คนไข้ควรจะเตรียมตัวอย่างไรเมื่อต้องตัดมดลูก
เมื่อตัดมดลูกแล้ว ควรจะทำ Pap test หรือไม่ควรถามแพทย์ของท่านว่า สำหรับท่านควรจะทำ Pap test อีกหรือไม่ บ่อยแค่ไหน โดยทั่วไปมีคำแนะนำดังนี้ สำหรับผู้ที่ทำการตัดมดลูก แบบตัดปากมดลูกด้วยหรือเหลือปากมดลูกอยู่ก็ควรทำการตรวจ Pap smearเหมือนคนไม่ได้ตัดมดลูก (ถ้าประวัติตรวจ Pap ปกติมาตลอด โอกาสเป็นมะเร็ง 0.1 % ในเวลา 30 ปี) คนที่ถูกตัดมดลูก เพราะเป็นมะเร็งปากมดลูก หรือกำลังจะเป็นมะเร็งปากมดลูก หรือ ผล Pap ผิดปกติ ควรจะตรวจ Pap ไปตลอดชีวิต เพราะถึงแม้โอกาสเป็นมะเร็งจะน้อยแต่ก็อาจเกิดขึ้นที่รอยเย็บช่องคลอด ไม่ว่าคุณจะมีความจำเป็นหรือควรทำ Pap หลังผ่าตัดมดลูกแล้วหรือไม่ก็ตามก็ควรตรวจภายในเป็นระยะตามที่แพทย์แนะนำ โดยเฉพาะอย่างยิ่งถ้ายังมีรังไข่เหลืออยู่ |