นักบวชสิทธัตถะทรงบำเพ็ญทุกรกิริยาที่ใด

ตลอดสัปดาห์นี้ Voice News นำเสนอรายงานพิเศษ "แสวงบุญพุทธภูมิ" วันนี้(23ต.ค.)เป็นเรื่องราวก่อนการตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า ซึ่งพระองค์เคยศึกษาและบำเพ็ญเพียรมาหลายวิธี โดยเฉพาะการบำเพ็ญทุกรกิริยา บนเขาดงคสิริ แต่สุดท้ายก็พบว่า ไม่ใช่หนทางแห่งการดับทุกข์ที่แท้จริง 

เขาสูงชันแห่งนี้ มีชื่อว่า "ดงคสิริ" เป็นสถานที่บำเพ็ญทุกรกิริยาของพระพุทธเจ้า ก่อนที่จะทรงตรัสรู้พระอนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณ หรือโมกขธรรม หมายถึง หลักธรรมแห่งการหลุดพ้นจากกิเลสทั้งมวล 

เขาดงคสิริ ตั้งอยู่ที่เมืองพุทธคยา รัฐพิหาร ประเทศอินเดีย หรือตำบลอุรุเวลาเสนานิคม ในสมัยพุทธกาล ห่างจากต้นพระศรีมหาโพธิ์ ซึ่งเป็นสถานที่ที่ตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า ประมาณ 16 กิโลเมตร โดยมีแม่น้ำเนรัญชราคั่นกลาง

ภายในถ้ำดงคสิริ ประดิษฐานพระพุทธรูปพระโพธิสัตว์ ปางบำเพ็ญทุกรกิริยา ประทับนั่งขัดสมาธิ  พระหัตถ์ทั้งสองซ้อนกันบนพระเพลา หรือ ตัก พระหัตถ์ขวาทับพระหัตถ์ซ้าย  พระวรกายซูบผอมจนพระอัฐิ หรือ กระดูก และพระนหารุ หรือ เส้นเอ็น ปรากฏชัดเจน 

พระพุทธรูปนี้ตั้งเด่นเป็นสง่าอยู่ตรงกลางถ้ำ เพราะมีผู้ศรัทธามาปิดทองด้วยความเชื่อที่ว่า จะเป็นสิริมงคลต่อตัวเอง  หากเจ็บป่วยเป็นโรคภัยไข้เจ็บตรงไหนของร่างกาย ก็ให้ปิดทององค์พระตรงนั้นอาการป่วยจะหายเป็นปกติ

การเดินทางมากราบไหว้สักการะถ้ำดงคสิริ นอกจากจะเป็นสิริมงคลแก่พุทธศาสนิกชนแล้ว ยังเป็นการศึกษาพุทธประวัติก่อนการตรัสรู้ของพระพุทธเจ้าด้วย โดยเฉพาะการบำเพ็ญทุกรกิริยา หรือการทำความเพียรทางกายด้วยการทรมานตนเอง กลั้นลมหายใจ และอดน้ำ-อดอาหาร 

6 ปี แห่งการศึกษาจากอาจารย์หลายสำนักและบำเพ็ญทุกรกิริยา ไม่ได้ทำให้พระพุทธเจ้า เข้าสู่หนทางแห่งการหลุดพ้นตามที่ตั้งใจไว้ จึงหันมาใช้วิธีเจริญจิตภาวนา หรือการบำเพ็ญทางจิต ทำให้พระพุทธเจ้าทรงตรัสรู้พระอนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณในที่สุด ในเวลารุ่งสางของวันเพ็ญขึ้น 15 ค่ำ เดือน 6 หรือวันวิสาขบูชาในปัจจุบัน

รูปปั้นนางสุชาดาน้อมถวายข้าวมธุปายาสแด่พระพุทธเจ้า ตั้งอยู่ภายในวัดนางสุชาดา ใกล้กับแม่น้ำเนรัญชรา เป็นเหตุการณ์สำคัญทางพระพุทธศาสนา ที่เกิดขึ้นก่อนการตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า 

นางสุชาดา เคยบวงสรวงขอบุตรชายต่อเทวดาประจำต้นไทร เมื่อได้บุตรชายตามต้องการแล้ว นางจึงให้คนรับใช้ทำข้าวมธุปายาสถวายเทวดา แต่เมื่อเห็นพระพุทธเจ้าประทับนั่งใต้ร่มไทร นางสุชาดาก็นึกว่าเป็นรุกขเทวดาที่แสดงตนมาเป็นนักบวช เพราะมีลักษณะงาม นางจึงน้อมข้าวมธุปายาสนั้นเข้าไปถวาย 

พระพุทธเจ้า ได้นำข้าวมธุปายาสมาแบ่งเป็น 49 ก้อน แล้วฉันจนหมด จากนั้นจึงนำถาดไปลอยในแม่น้ำเนรัญชรา เพื่อเสี่ยงทายว่าจะสามารถตรัสรู้ได้หรือไม่ ข้าวมธุปายาสของนางสุชาดาจึง นับว่าเป็นอาหารมื้อสุดท้าย ก่อนที่พระพุทธเจ้าได้บรรลุอนุตรสัมมาสัมโพธิญาณ