โปรแกรม Scratch ยังเป็นโปรแกรมภาษาคอมพิวเตอร์ภาษาหนึ่งที่พัฒนาขึ้นมาเพื่อให้นักเรียนได้เรียนรู้ การเขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร์ ในรูปแบบของกราฟิก ลากแล้ววาง อาจมีการกำหนดค่าบ้างเล็กน้อย นักเรียนสามารถเรียนรู้ได้ง่าย สนุกสนานกับการเรียนรู้ Show โปรแกรม Scratch มีลักษณะเป็นบล็อกโปรแกรม (Block) นำมาต่อกันเพื่อสร้างรหัสคำสั่ง (Code) เพื่อสั่งให้โปรแกรม Scratch ทำงานตามที่ได้เขียนโปรแกรมไว้ โปรแกรม Scratch สามารถนำมาใช้พัฒนาซอฟต์แวร์เชิงสร้างสรรค์ เช่น นิทานที่สามารถโต้ตอบกับผู้อ่านได้ ภาพเคลื่อนไหว เกม ดนตรี และศิลปะ และเมื่อสร้างเป็นชิ้นงานเสร็จ แล้ว สามารถนำชิ้นงานที่สร้างสรรค์นี้ แสดง และแลกเปลี่ยนความคิดเห็นร่วมกับผู้อื่นได้ หลักการและแนวคิดดังกล่าวมีดังนี้ ซึ่งรายละเอียดของหลักการเขียนโปรแกรม มีดังนี้ 1. การทํางานแบบเรียงลําดับ (Sequence) จะเห็นได้ว่าการเขียนสคริปต์ให้ทํางานอะไรสักอย่าง มักจะเริ่มจากภาพรวมหรือเป้าหมายก่อน จากนั้นแจกแจงงานเป็นลําดับขั้นตอน สร้างงานย่อยๆ และประกอบเข้าด้วยกัน เพื่อให้งานใหญ่นั้นสําเร็จตามเป้าหมาย 2. การควบคุมลําดับการทํางาน (Control flow) การควบคุมลําดับการทํางานแบบวนซํ้า มีหลายลักษณะ ตามแต่ละชนิดของบล็อกควบคุม เช่น การทํางานซํ้าที่ไม่กําหนดจํานวนรอบ คือทําไปตลอดจนกว่าจะจบโปรแกรม การทํางานซํ้าที่กําหนดจํานวนรอบที่แน่นอน เช่น 10 รอบ 2.2 การควบคุมลําดับการทํางานแบบมีเงื่อนไข (Condition) ถ้าเงื่อนไขเป็นจริง จะหยุดทําซํ้างานที่อยู่ภายในบล็อกนี้ ถ้าเงื่อนไขเป็นเท็จ จะหยุดการทํางานชั่วคราว 3. โอเปอร์เรชัน (Operation) คณิตศาสตร์ โอเปอร์เรชั่นพีชคณิตและฟังก์ชันต่างๆ โอเปอร์เรชั่นตรรกะ โอเปอร์เรชั่นจัดการตัวอักษรและข้อความ พื้นที่สีขาวภายในบล็อกหมายถึงผู้ใช้สามารถใส่ข้อมูลเข้าไปได้จากคีย์บอร์ด หรือใส่บล็อกก็ได้ พื้นที่สีขาวทรงมนรับค่าเป็นตัวเลขและรับบล็อกทรงมน พื้นที่ทรงหกเหลี่ยมรับได้เฉพาะข้อมูลที่เป็นจริงหรือเท็จจากบล็อกทรงหกเหลี่ยมเท่านั้น ส่วนพื้นที่สีขาวทรงสี่เหลี่ยมรับข้อมูลที่เป็นตัวอักษร ทําให้รับตัวเลขก็ได้ (ถือว่าเป็นตัวอักษรด้วย) รับบล็อกทรงมนและบล็อกทรงหกเหลี่ยมก็ได้ด้วย 4. การทํางานแบบคู่ขนาน (Parallelism) ขณะโปรแกรมทํางาน ผู้ใช้สามารติดต่อสื่อสารกับโปรแกรมได้โดยการติดต่อหรือให้ข้อมูลกับโปรแกรม ภายในโปรแกรมเอง ตัวละครต่างๆ และเวที สามารถติดต่อสื่อสารกัน ผ่านการส่งสารหรือแชร์ข้อมูลระหว่างกันการติดต่อสื่อสารกันทําให้เกิดเหตุการณ์ขึ้น อย่างไรก็ตาม เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นอาจเป็นการสื่อสารทางเดียว ถ้าอีกฝายไม่รับรู้ถึงเหตุการณ์ นั้น ดังนั้นต้องมีการตรวจจับรับรู้ถึงเหตุการณ์ที่สนใจและเหตุการณ์ที่ถูกตรวจจับได้เท่านั้น จึงจะมีการตอบสนองต่อเหตุการณ์นั้น 1. การติดต่อและให้ข้อมูลจากผู้ใช้(Input) ขณะโปรแกรมทํางาน ผู้ใช้สามารถติดต่อหรือให้ข้อมูลใหม่ๆ กับโปรแกรมได้ โดยทําได้หลายทาง เช่น การคลิกด้วยเมาส์ การกดคีย์บอร์ด การเปลี่ยนระดับเสียง ผ่านการพูดใส่ไมโครโฟนการปรับค่าขัอมูลของตัวแปร ผ่านการเลื่อนสไลส์เดอร์ เป็นต้น 2. การส่งสารระหว่างตัวละครและเวที (Message) เวทีและตัวละครต่างๆ สามารถติดต่อสื่อสารกันได้ ด้วยการส่งสารระหว่างกัน โดยเริ่มจากการสร้างสารขึ้นมาก่อน จากนั้นตัวละครหรือเวทีสามารส่งสารออกไปได้ ด้วยการกระจายสารซึ่งไม่ระบุผู้รับ เวทีหรือตัวละครใดที่สนใจรับสารนี้ ก็สามารถตรวจจับสารนี้และตอบสนองต่อสารที่รับได้ 3. การเกิดเหตุการณ์ (Events) ในขณะที่โปรแกรมกําลังทํางาน มีเหตุการณ์เกิดขึ้นมากมายในโปรแกรม ทั้งจากการติดต่อและโต้ตอบระหว่างโปรแกรมกับผู้ใช้ ระหว่างตัวละครกับเวที หรือระหว่างตัวละครด้วยกันเองเหตุการณ์ที่เกิดจากผู้ใช้ เช่น ผู้ใช้คลิกธงเขียวเริ่มต้นโปรแกรม ผู้ใช้คลิกตัวละคร ผู้ใช้พิมพ์ข้อความตอบคําถามจากตัวละคร เหตุการณ์ที่เกิดจากตัวละครหรือเวที เช่น การชนขอบเวทีของตัวละคร การชนหรือการสัมผัสกันเองระหว่างตัวละคร การส่งสารระหว่างตัวละคร เป็น 4. ต้นการตอบสนองต่อเหตุการณ์ (Event handling) เมื่อเหตุการณ์เกิดขึ้น เหตุการณ์ที่ได้รับความสนใจเท่านั้น ที่จะมีการตอบสนองต่อเหตุการณ์นั้นๆ การตอบสนองต่อเหตุการณ์นั้น ต้องอาศัยการตรวจจับ หรือการรับสารว่าเหตุการณ์นั้นๆ เกิดขึ้นหรือยัง ใน Scratch ใช้บล็อกควบคุมรูปทรงหมวก เป็นตัวกําหนดว่า เหตุการณ์ไหนได้รับความสนใจส่วนสคริปต์ใต้บล็อกควบคุมดังกล่าว เป็นงานที่ตอบสนองต่อเหตุการณ์นั้นๆ 5. การประสานงาน (Synchronization) การทํางานของตัวละครและเวที อาจเกิดขึ้นพร้อมๆ กันในลักษณะคู่ขนาน (Parallelism) ที่ต่างคนต่างทํางานของตนไป แต่ลักษณะการทํางานอีกแบบหนึ่ง คือการทํางานร่วมกัน ที่มีลําดับขั้นตอนการทํางานระหว่างกัน บางครั้งต้องคอยรับงานจากคนอื่น บางครั้งต้องส่งงานให้คนอื่นทําต่อ ทุกคนต้องทํางานประสานกัน ให้เป็นจังหวะเดียวกัน เพื่อให้งานใหญ่สําเร็จลุร่วงไปได้การประสานงานให้เป็นจังหวะเดียวกัน คล้ายกับการส่งไม้ในการวิ่งผลัด นักวิ่งคนแรกส่งไม้ให้นักวิ่งคนที่สองวิ่งต่อ จากนั้นส่งไม้ให้นักวิ่งคนถัดไปวิ่งต่อ จนกระทั้งนักวิ่งคนสุดท้ายวิ่งเข้าเส้นชัย การโต้ตอบระหว่างผู้ใช้กับโปรแกรม เป็นกระบวนการต่อเนื่อง ที่ผู้ใช้ติดต่อสื่อสารกับโปรแกรม ด้วยการให้ข้อมูลในรูปแบบต่างๆ ซึ่งทําให้เกิดเหตุการณ์ในโปรแกรม ตามลักษณะการให้ข้อมูลนั้น เมื่อโปรแกรมรับรู้และตรวจจับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น ก็สามารถตอบสนองต่อเหตุการณ์นั้นๆ ได้ตามที่ได้เขียนโปรแกรมเอาไว้การโต้ตอบระหว่างผู้ใช้กับโปรแกรม เป็นเหตุการณ์แบบหนึ่งที่อาจเกิดเมื่อใดก็ได้ เกิดชั่วครั้งชั่วคราวก็ได้ เกิดอย่างต่อเนื่องก็ได้ หรือไม่เกิดเลยก็ได้ ขึ้นกับการออกแบบและชนิดของโปรแกรม เช่น โปรแกรมแอนิเมชั่น ที่ผู้ใช้อาจดูอย่างเดียว ไม่โต้ตอบกับโปรแกรมเลย โปรแกรมตอบโจทย์คณิตศาสตร์ที่ผู้ใช้ต้องตอบคําถามกับโปรแกรม ด้วยการคลิกเมาส์หรือกดคีย์เลือกคําตอบ หรือโปรแกรมเกม ที่ผู้ใช้ต้องโต้ตอบกับโปรแกรมตลอดเวลา เป็นต้น 1. เปิดเว็บเบราเซอร์โครม (Chrome Web Browser) และป้อน https://scratch.mit.edu/ ที่ช่องที่อยู่เว็บ กดแป้น Enter จะปรากฏหน้าต่างโปรแกรม Scratch 2. คลิก Join Scratch 3. ป้อนชื่อผู้ใช้ (Scratch Username) เป็นภาษาอังกฤษ 4. ป้อนรหัสผ่าน (Password) ไม่น้อยกว่า 6 ตัวอักษร หรือตัวเลข 5. ป้อนรหัสผ่านอีกครั้งในช่อง Confirm Password และคลิกถัดไป (Next) 6. ป้อน เดือนเกิด ปี ค.ศ.เกิด เพศ และประเทศ แล้วกดปุ่ม Next 7. ป้อนอีเมลของครู หรือผู้ปกครอง และยืนยันอีเมล 8. จะพบหน้าต่างต้อนรับ ให้คลิกปุ่ม OK Lets Go! 9. แจ้งครู หรือผู้ปกครอง ให้ยืนยันอีเมล โดยให้เข้าอีเมล และคลิก Confirm my email address 10. เมื่อสมัครสมาชิกเสร็จแล้วจะปรากฏหน้าต่างนี้ แล้วทำการตรวจสอบชื่อผู้ใช้ที่มุมบนขวา 1. เปิดเว็บเบราเซอร์ และป้อน https://scratch.mit.edu/download ลงช่อง URL แล้วกดแป้น Enter จะปรากฏหน้าต่างโปรแกรม Scratch ให้ดาวน์โหลด 2. เลื่อนลงมาจะพบให้ดาวน์โหลดโปรแกรม Adobe AIR โดยเลือกตามระบบปฏิบัติการที่ใช้ 3. คลิกปุ่ม Download now 4. เมื่อเสร็จสิ้นการดาวน์โหลด ให้คลิกปุ่ม Next ที่อยู่ด้านล่างเพื่อติดตั้ง Adobe AIR 5. เมื่อติดตั้ง Adobe AIR เสร็จแล้ว ให้กลับมาหน้าเว็บไซต์เดิม จะพบขั้นตอนที่ 2 ให้ดาวน์โหลดโปรแกรม Scratch Offline Editor โดยเลือกตามระบบปฏิบัติการที่ใช้ 6. เมื่อเสร็จสิ้นการดาวน์โหลด ให้ดับเบิลคลิกไฟล์ที่อยู่ด้านล่างเพื่อติดตั้งโปรแกรม Scratch 7. เมื่อคลิกติดตั้งโปรแกรม Scratch จะปรากฏหน้าต่าง Open File คลิกปุ่ม Run เพื่อติดตั้งโปรแกรม จากนั้นคลิกปุ่ม Continue 8. รอการติดตั้งโปรแกรม Scratch เมื่อเสร็จสิ้นการติดตั้งจะปรากฏหน้าต่างการเขียนโปรแกรมภาษา Scratch การเขียนโปรแกรม scratch ทำได้โดยการเขียนคำสั่งให้ตัวละครทำงาน ซึ่งตัวละครหลักในโปรแกรม คือ แมวมีชื่อว่า เจ้า sprite 1. แถบเมนูเครื่องมือ (Toolbar) บล็อกโปรแกรมคำสั่ง เป็นบล็อกคำสั่งโปรแกรมภาษาคอมพิวเตอร์ที่ใช้สั่งการให้โปรแกรม scratch ทำงานตามที่ได้ออกแบบไว้ โดยมีบล็อคโปรแกรมคำสั่งพื้นฐานที่ควรทราบดังนี้ และหากต้องการเปลี่ยนภาษาในโปรแกรมให้คลิกที่สัญลักษณ์ การเขียนโปรแกรม scratch คือ การเขียนสคริปให้ตัวละครแต่ละตัวรวมทั้งฉาก ทำงานร่วมกันโดยที่ตัวละครแต่ละตัวรวมทั้งฉาก สามารถมีได้หลายสคริปต์ หรือไม่มีสคริปต์เลยก็ได้ เช่น การกำหนดวัตถุประสงค์หรือปัญหา : ต้องการให้ตัวละครพูดว่า "โรงเรียนของฉัน" 1. เลือกตัวละคร Sprite 1 2. เลือกบล็อกรูปร่าง แล้วทำการลากบล็อกพูดออกมาวางตรงพื้นที่เขียนโปรแกรม (Script Area) 3. คลิกช่องข้อความและแก้ไขเป็นคำว่า "โรงเรียนของฉัน" 4. คลิกพื้นที่ของบล็อกเพื่อทำการประมวลผล หรือ Runโปรแกรม จากนั้นตัวละคร Sprite1 จะพูดคำว่า "โรงเรียนของฉัน" 5. ทำการบันทึก โดยเลือกแฟ้มและเลือกบันทึก หมายเหตุ หากเพิ่มตัวละครมากกว่า 1 ตัว ให้คลิกที่ตัวละครนั้นๆ ในช่องข้อมูลของเวที หรือตัวละครที่ถูกเลือกก่อน จึงเขียนคำสั่งให้ ดังรูป การกำหนดวัตถุประสงค์ หรือปัญหา : ต้องการให้ตัวละครพูดว่า "โรงเรียนของฉัน" และให้มีเสียงแมว 1. เลือกเหตุการณ์และลากบล็อกโปรแกรม วางในพื้นที่เขียนโปรแกรม (Script Area) 2. เลือกบล็อครูปร่าง และลากบล็อก 3. แก้ไขข้อความ ในบล็อก 4. เลือกเสียง Sound และ เลือกบล็อก 5. คลิกธงสีเขียวเพื่อรันโปรแกรม 6. บันทึกโปรแกรม ตัวละครสามารถเคลื่อนที่ไปยังตำแหน่งใดก็ได้ภายในกรอบเวที โดยตัวละครจะเคลื่อนที่แบบเส้นตรง การทำให้ตัวละครหรือเจ้า Sprite สามารถเดินทางขวาแล้วให้สะท้อนกลับมาทางซ้ายได้ นักเรียนคิดว่ามีขั้นตอนในการสร้างอย่างไร โปรแกรม Scratch จะนำไปใช้ประโยชน์อย่างไรรู้จักโปรแกรม Scratch
เป็นโปรแกรมภาษาคอมพิวเตอร์ส าหรับผู้เริ่มต้นหัดเขียนโปรแกรม โดยใช้สร้างสื่ออย่างง่าย เช่น ภาพ เสียง ข้อความ ดนตรี เพื่อสร้างเรื่องราวภาพเคลื่อนไหว นิทานที่มีการตอบโต้กับผู้ใช้ เล่ากิจวัตรประจ าวัน การ์ตูนสั้นสร้างเกม เพื่อเป็นการฝึกทักษะการคิดวิเคราะห์และความคิดสร้างสรรค์
โปรแกรม Scratch เป็นการใช้งานแบบใดScratch อ่านว่า สะ-แครช เป็นโปรแกรมภาษาคอมพิวเตอร์ ที่ถูกพัฒนาขึ้นเพื่อใช้งานในรูปแบบของบล็อกคำสั่ง (Block Programming) แล้วนำมาต่อกันเพื่อสร้างรหัสคำสั่ง (Code) เพื่อสั่งให้โปรแกรม Scratch ทำงานตามที่ได้เขียนโปรแกรมไว้ สามารถนำมาใช้พัฒนาซอฟต์แวร์เชิงสร้างสรรค์ เช่น ภาพเคลื่อนไหว นิทานที่สามารถโต้ตอบกับผู้อ่านได้ เกม ...
ข้อดีของโปรแกรมภาษา Scratch คืออะไรข้อดีของโปรแกรม Scratch. 1.】 สามารถสร้างชิ้นงานได้อย่างง่ายดาย 2.】 ขนาดของโปรแกรมไม่เยอะ สะดวกต่อการติดตั้ง พกพา 3.】 สามารถเลือกใช้ภาษาไทยได้
โปรแกรมScratchมีอะไรบ้างส่วนประกอบของโปรแกรม Scratch
1. แถบเมนูเครื่องมือ 2. เครื่องมือเวที 3. ข้อมูลเวทีหรือตัวละครที่ถูกเลือก 4. บล็อกโปรแกรมคาสั่ง 5. ชุดคาสั่งของบล็อกที่เลือก 6. พื้นที่ทางาน 7. เวที 8. รายการตัวละคร และเวทีที่ใช้ในโปรเจคต์ปัจจุบัน
|