100 สมาคมศษิ ยเ กา วศิ วกรรมชลประทาน ในพระบรมราชปู ถมั ภ Show นอกจากนี้ยังมีงานวิจัยเก่ียวกับการนำเอา WASAM เวอรช่ันตางๆ ไปประยุกตใชงาน ในโครงการตา งๆ ดงั เชน กติ ตศิ กั ด์ิ (2540), ทองเปลวและวราวธุ (2541), Vudhivanich and et al.(2000) ความเปน มาของ iWASAM หลงั จากหมดยคุ WASAM ในชว งปลายๆ 2540-2550 เปน ชว งทอี่ นิ เตอรเ นตกำลงั เปน ทนี่ ยิ ม วิทยาลัยการชลประทานและภาควิชาวิศวกรรมชลประทานไดมีแนวคิดจะพัฒนา WASAM ทส่ี ามารถใชง านบนอนิ เตอรเ นตได และตงั้ ใจจะเรยี ก WASAM ใหมน ว้ี า internet WASAM หรือ iWASAM แตสุดทายสรุปวาไมไดดำเนินการ ตอมาชวงปลายๆ 2550-2560 เปนชวงที่ .เทคโนโลยตี า ง ๆ มกี ารพฒั นาอยา งรวดเรว็ มกี ารนำเทคโนโลยดี าวเทยี มมาใชใ นงานชลประทาน และการบริหารจัดการนำ้ โดยมีแพลตฟอรมใหบริการขอมูลเก่ียวกับความตองการน้ำของพืช ตามเวลาจรงิ จากขอ มลู ดาวเทยี ม แพลตฟอรม สำคญั ทใ่ี หบ รกิ ารขอ มลู ดา นการชลประทาน คอื IrriSAT ซึ่งเปนแพลตฟอรมของออสเตรเลียท่ีใหบริการขอมูลความตองการน้ำของพืช และปริมาณน้ำชลประทานท่ีตองใหแกพืชตามสภาพอากาศของแตพ้ืนที่ IrriSAT ใหบ รกิ ารขอ มลู แกบ คุ คลทวั่ ไปทม่ี โี ดยไมม คี า ใชจ า ย ผใู ชส ามารถ Signin โดยใช Gmail ที่ https://irrisat-cloud.appspot.com/IrriSAT ถือเปนแพลตฟอรมที่มีประโยชนมาก . (ดรู ายละเอยี ดเกยี่ วกบั IrriSAT ในบทความ "IrriSAT เทคโนโลยสี มยั ใหมเ พอื่ การเพมิ่ ผลสัมฤทธิ์ในการบริหารจัดการนำ้ " ในหนังสือวันชูชาติ 4 มกราคม 2563 เขียนโดย วราวธุ และคณะ) อีกแพลตฟอรมหน่ึงคือ Irrisat เปนแพลตฟอรมของอิตาลีที่ใชบริการขอมูลดาวเทียม เพอื่ การจดั การน้ำชลประทานแกเ กษตรกร และสมาคมผใู ชน ำ้ ชลประทาน ทงั้ 2 แพลตฟอรม มชี อื่ เรยี กเหมอื นกนั แตเ ขยี นดว ยตวั อกั ษรพมิ พใ หญ- พมิ พเ ลก็ ตา งกนั Irrisat ใหบ รกิ าร ขอ มลู เฉพาะสมาชกิ ที่ https://www.irrisat.com/en/home-2 IrriSAT ของออสเตรเลยี (ซง่ึ SAT เขยี นดว ยตวั พมิ พใ หญ) ถอื เปน แรงบนั ดาลใจอนั หนง่ึ ในการพฒั นา iWASAM แต iWASAM ใหม ไมไ ดเ รยี กวา internet WASAM เหมอื นทตี่ ง้ั ใจ พฒั นาในตอนแรก แตเ รยี กวา intelligent WASAM ตามทสี่ มยั นยิ มทตี่ อ งใชค ำนำหนา เทคโนโลยี หรือสิ่งที่พัฒนาข้ึนใหมวา Intelligent หรือ Smart สวนวา iWASAM จะมี IQ สูงแคไหน อา นบทความนใ้ี หจ บกอ นแลว คอ ยตดั สนิ นะครบั ๔ มกราคม ๒๕๖๖ วนั ชชู าติ 101 หลงั จากรจู กั IrrSAT และเหน็ วา เปน แอปพลเิ คชน่ั ทมี่ ปี ระโยชน จงึ ไดพ ฒั นาสถานตี รวจ วดั อากาศอตั โนมตั ิ และพฒั นาเวบ็ แอปพลชิ นั่ เพอื่ ใหค ำแนะนำในการใหน ้ำชลประทานกบั คลองสง นำ้ 5 ซา ย 2 ซา ย ของโครงการสง นำ้ และบำรงุ รกั ษาสองพนี่ อ ง จงั หวดั สพุ รรบรุ ี แปลงออ ยในจงั หวดั กาญจนบรุ ี และพนื้ ทเี่ พาะปลกู ของคณะตา งๆ ในมหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร วทิ ยาเขตกำแพงแสน โดยตงั้ ชอื่ เวบ็ แอปพลเิ คชนั่ นว้ี า Application of IrriSAT for Water Delivery ดงั แสดงในรปู ท่ี 4 ตอ มาในป 2563 คณะวจิ ยั รว มระหวา งวทิ ยาลยั การชลประทานและภาควชิ าวศิ วกรรมชลประทาน ไดร บั ทนุ สนบั สนนุ การวจิ ยั จากสำนกั งานวจิ ยั เพอ่ื การเกษตร (สวก) เพอ่ื ทำวจิ ยั ในหวั ขอ "การพฒั นา ตน แบบการบรหิ ารจดั การน้ำ ลมุ นำ้ คลองสวนหมาก" iWASAM จงึ ไดถ กู พฒั นาอยา งจรงิ จงั จน ถึงทุกวันน้ี รปู ที่ 4 Application of IrriSAT for Water Delivery (http://irre.ku.ac.th/irrisat/) 102 สมาคมศษิ ยเ กา วศิ วกรรมชลประทาน ในพระบรมราชปู ถมั ภ มารจู กั iWASAM กนั เถอะ iWASAM (intelligent Water Allocation Scheduling and Monitoring) คอื ระบบ จดั สรรนำ้ และตดิ ตามผลการสง น้ำอจั ฉรยิ ะถกู พฒั นาขน้ึ โดยมวี ตั ถปุ ระสงคเ พอ่ื ใชเ ปน เครอื่ งมอื ใน การบรหิ ารจดั การน้ำของลมุ น้ำคลองสวนหมาก ลมุ น้ำสาขาของลมุ น้ำปง ตอนลา ง ซงึ่ มพี นื้ ที่ 1,213 ตารางกโิ ลเมตร ระบบ iWASAM ถกู ขบั เคลอ่ื นดว ยฮารด แวร ซอฟตแ วรแ ละผใู ช เพอื่ วเิ คราะห ความตอ งการนำ้ และตรวจวดั ปรมิ าณนำ้ ทสี่ ง ใหร ะบบชลประทานทม่ี คี วามถกู ตอ ง แมน ยำและเปน ไปตามเวลาจริง โดยสามารถวิเคราะหประสิทธิภาพและผลสัมฤทธิ์ในการบริหารจัดการนำ้ ของ ระบบชลประทาน ฮารด แวรข องระบบ iWASAM ประกอบดว ย สถานตี รวจวดั อากาศ สถานตี รวจวดั นำ้ และสถานตี รวจวดั คณุ ภาพน้ำอตั โนมตั ิ ซงึ่ ถกู พฒั นาดว ยเทคโนโลยี IoT (Internet of Things) สถานตี รวจวดั อากาศอตั โนมตั จิ ะวดั คา ภมู อิ ากาศซง่ึ ประกอบดว ย อณุ หภมู ิ ความชนื้ ความสมั พทั ธ ความเรว็ ลม รงั สอี าทติ ย และฝน โดยบนั ทกึ ขอ มลู ไปยงั เซฟิ เวอรท กุ ๆ 5 นาที (รายละเอยี ด อยใู นบทความ "สถานตี รวจวดั อากาศอตั โนมตั เิ พอ่ื การชลประทาน RID-KU" ในหนงั สอื วนั ชชู าติ 4 มกราคม 2565เขยี นโดยวราวธุ และคณะ) สถานตี รวจวดั น้ำอตั โนมตั จิ ะวดั คา ปรมิ าณนำ้ ทไี่ หล ผา นฝาย ปรมิ าณน้ำในอา งเกบ็ น้ำและปรมิ าณนำ้ ทส่ี ง เขา คลอง โดยบนั ทกึ ขอ มลู ทกุ ๆ 15 นาที สถานตี รวจวดั คณุ ภาพน้ำอตั โนมตั จิ ะบนั ทกึ คา pH ปรมิ าณออกซเิ จนในนำ้ (DO) ความนำไฟฟา (EC) ปริมาณของแข็งที่ละลายน้ำ (TDS) ปริมาณเกลือท่ีละลายนำ้ (Salinity) และอุณหภูมิ โดยบนั ทกึ ขอ มลู ทกุ ๆ 15 นาที นอกจากนี้ iWASAM ยังมีระบบการเรียกใชขอมูลที่เกี่ยวกับการเจริญเติบโตของพืช (Crop Growth) จาก IrriSAT API (Weather Based Irrigation Scheduling Service) และขอ มลู การพยากรณอ ากาศเชงิ พน้ื ทจี่ าก TMD Weather Forecast API ของกรมอตุ นุ ยิ มวทิ ยา นอกจากน้ีเจาหนาที่จะปอนขอมูลพ้ืนท่ีเพาะปลูก ผลผลิตและราคาผลผลิตในแตละฤดูกาล จากนั้นระบบจะทำการประมวลผลขอมูลเพ่ือคำนวณความตองการน้ำชลประทานของพ้ืนท่ี ท่ีเลือกในแตละวัน และประมวลผลการสงน้ำในรูปของประสิทธิภาพการชลประทาน และผลติ ภาพน้ำในแตล ะฤดกู าล ระบบ iWASAM สามารถเขา ถงึ ไดโ ดยผา นเวบ็ แอปพลเิ คชนั่ (https://iwasam.eng.kps.ku.ac.th/) ๔ มกราคม ๒๕๖๖ วนั ชชู าติ 103 โครงสรางของระบบ iWASAM ซึ่งประกอบดวยสวนของฮารดแวร คือสถานีตรวจวัด อตั โนมตั ติ า ง ๆ สว นของซอฟตแ วรค อื สว นทเี่ รยี กใชข อ มลู จากเวบ็ เซอรว ซิ (Web Service) อน่ื ๆ และรบั ขอ มลู จากผใู ชง าน และสว นประมวลผลทคี่ ำนวณคา ปรมิ าณการใชน ำ้ ของพชื อา งองิ (ETo) ความตอ งการนำ้ ชลประทาน ประสทิ ธภิ าพการชลประทาน และสรปุ ผลการสง น้ำประจำฤดกู าล แสดงอยใู นรปู ที่ 5 รปู ที่ 5 โครงสรา งของ iWASAM ..iWASAM เวอรชั่นปจจุบันเปนเว็บแอปพลิเคชั่นท่ีถูกออกแบบและใชงานสำหรับลุมน้ำ คลองสวนหมากโดยเฉพาะ มเี มนหู ลกั ดงั แสดงในรปู ที่ 6iWASAM มหี ลกั การทำงานซง่ึ สามารถ สรปุ ใหเ ขา ใจงา ยๆ ไดด งั นี้ แบงพ้ืนท่ีชลประทานของลุมนำ้ ออกเปน 19 พื้นท่ี เพื่อการคำนวณความตองการ น้ำชลประทานรายวนั ของแตล ะพน้ื ท่ี กำหนดพื้นที่อิทธิพลของ 4 สถานีตรวจวัดอากาศอัตโนมัติ เพ่ือนำไปคำนวณคา ETo รายวนั ของ 18 พนื้ ทชี่ ลประทาน 104 สมาคมศษิ ยเ กา วศิ วกรรมชลประทาน ในพระบรมราชปู ถมั ภ ... เรียกใชคาสัมประสิทธ์ิการใชน้ำของพืช (Kc) ของ 19 พื้นที่ชลประทานจาก IrriSAT ซง่ึ คา Kc จะเปลย่ี นทกุ 8 วนั ตามรอบการโคจรของดาวเทยี ม เรยี กใชค า พยากรณ 8 วนั ลว งหนา ของคา ETo จาก IrriSAT คำนวณคา พยากรณ ETc8 วนั ลว งหนา ของ 19 พน้ื ทจ่ี ากสตู ร .. คา พยากรณ ETc = Kc(IrriSAT)*ETo(IrriSAT)*K1*K2 K1 คอื คา ปรบั แก Kc(IrriSAT) ใหเ ขา กบั Kc(กรมชลประทาน) K2 คอื คา ปรบั แกค า พยากรณ ETo(IrriSAT) โดยใชค า ETo (สถานตี รวจวดั อากาศอตั โนมตั )ิ เรียกใชขอมูลฝนพยากรณลวงหนา 8 วันจากกรมอุตุนิยมวิทยา (TMD Weather Forecast API) คำนวณคาฝนคาดการณท่ีมีประโยชนตอพืชสำหรับชวง 8 วันลวงหนา (Expected Effective Rainfall, EER) จากคาฝนพยากรณ (FR) ของกรมอุตุนิยมวิทยา โดยมี ขอ กำหนดดงั นี้ . เมอื่ P คอื ปรมิ าณการสญู เสยี นำ้ เนอ่ื งจากการรวั่ ซมึ กำหนดให P = 3 มม./วนั ความตอ งการนำ้ ชลประทาน (Irrigation Water Requirement, IWR) ของแตพ น้ื ที่ เมอื่ A คอื พนื้ ทชี่ ลประทาน . คำนวณปรมิ าณนำ้ ทสี่ ง ใหพ น้ื ทช่ี ลประทานรายวนั จากขอ มลู ของสถานตี รวจวดั น้ำอตั โนมตั ิ ทสี่ ง ใหพ น้ื ทช่ี ลประทาน ปจ จบุ นั สถานตี รวจวดั นำ้ ในคลองมี 4 สถานี .. ประเมนิ ผลการสง น้ำรายวนั ในรปู ของประสทิ ธภิ าพและความเพยี งพอในการใชน ้ำ ส้ินฤดูกาล จะตองปอนขอมูลผลผลิตและราคาพืช เพื่อวิเคราะหประสิทธิภาพ การชลประทานและผลติ ภาพน้ำของแตล ะพน้ื ที่ ๔ มกราคม ๒๕๖๖ วนั ชชู าติ 105 รปู ที่ 6 หนา หลกั ของ iWASAM (https://iwasam.eng.kps.ku.ac.th/) ตวั อยา งการแสดงผลการวเิ คราะหใ น iWASAM ในวนั ท่ี 28 กนั ยายน 2565 แสดงดงั รปู ที่ 7-15 โดยมรี ายละเอยี ดขอ มลู ผลการคำนวณดงั น้ี .รปู ที่ 7 แสดงสรปุ ความตอ งการนำ้ ชลประทานของ 19 พน้ื ทใี่ นลมุ น้ำ .รูปที่ 8 แสดงคาความตองการน้ำชลประทาน 8 วันลวงหนา ของพ้ืนที่ชลประทาน ฝง ขวาของฝายคลองสวนหมาก .รปู ที่ 9 แสดงประสทิ ธภิ าพและความเพยี งพอในการสง น้ำรายวนั ของพน้ื ทช่ี ลประทาน ฝง ขวาของฝายคลองสวนหมาก .รปู ท่ี 10 แสดงตารางสรปุ ผลการสง นำ้ ฤดแู ลง 2564/2565 ของพนื้ ทช่ี ลประทานทมี่ ี การตรวจวดั น้ำ .รปู ที่ 11 แสดงขอ มลู พยากรณอ ากาศ 8 วนั ลว งหนา ของกรมอตุ นุ ยิ มวทิ ยา ...รปู ที่ 12 แสดงขอ มลู พยากรณค า Kc และ ETo 8 วนั ลว งหนา ของ IrriSAT รปู ที่ 13 แสดงขอ มลู ภมู อิ ากาศตามเวลาจรงิ ของ 4 สถานตี รวจวดั อากาศอตั โนมตั ิ รปู ที่ 14 แสดงขอ มลู ตรวจวดั นำ้ ของ 9 สถานตี รวจวดั น้ำ .รปู ท่ี 15 แสดงขอ มลู ตรวจคณุ ภาพนำ้ ของ 3 สถานตี รวจวดั นำ้ คณุ ภาพนำ้ 106 สมาคมศษิ ยเ กา วศิ วกรรมชลประทาน ในพระบรมราชปู ถมั ภ รปู ที่ 7 สรปุ ความตอ งการนำ้ ชลประทาน 8 วนั ลว งหนา ของ 19 พน้ื ทใ่ี นลมุ นำ้ ๔ มกราคม ๒๕๖๖ วนั ชชู าติ 107 รปู ท่ี 8 คา ความตอ งการนำ้ ชลประทาน 8 วนั ลว งหนา ของพนื้ ทชี่ ลประทานฝง ขวาของฝายคลองสวนหมาก 108 สมาคมศษิ ยเ กา วศิ วกรรมชลประทาน ในพระบรมราชปู ถมั ภ รปู ท่ี 9 ประสทิ ธภิ าพและความเพยี งพอในการสง น้ำรายวนั ของพน้ื ทช่ี ลประทานฝง ขวาของฝายคลองสวนหมาก ๔ มกราคม ๒๕๖๖ วนั ชชู าติ 109 รปู ท่ี 10 สรปุ ผลการสง น้ำฤดแู ลง 2564/2565 ของพนื้ ทช่ี ลประทานทม่ี กี ารตรวจวดั นำ้ 110 สมาคมศษิ ยเ กา วศิ วกรรมชลประทาน ในพระบรมราชปู ถมั ภ รปู ท่ี 11 ขอ มลู พยากรณอ ากาศ 8 วนั ลว งหนา ของกรมอตุ นุ ยิ มวทิ ยา รปู ท่ี 12 ขอ มลู พยากรณค า Kc และ ETo 8 วนั ลว งหนา ของ IrriSAT ๔ มกราคม ๒๕๖๖ วนั ชชู าติ 111 รปู ท่ี 13 ขอ มลู ภมู อิ ากาศของ 4 สถานตี รวจวดั อากาศอตั โนมตั บิ นั ทกึ ขอ มลู ทกุ 5 นาที 112 สมาคมศษิ ยเ กา วศิ วกรรมชลประทาน ในพระบรมราชปู ถมั ภ รปู ท่ี 14 ขอ มลู นำ้ ของ 8 สถานตี รวจวดั นำ้ อตั โนมตั ใิ นคลองสวนหมาก บนั ทกึ ขอ มลู ทกุ 15 นาที (สถานี RID-KU WL018 ตง้ั อยทู โ่ี ครงการวงั บวั ฯ) ๔ มกราคม ๒๕๖๖ วนั ชชู าติ 113 รปู ที่ 15 ขอ มลู คณุ ภาพน้ำของสถานตี รวจวดั คณุ ภาพนำ้ ทฝี่ ายทา กระดาน บนั ทกึ ขอ มลู ทกุ 15 นาที (อกี 2 สถานกี ำลงั อยรู ะหวา งการตดิ ตง้ั ) สรุป 2565 - 2527 = 38 ป กวา จะเปน iWASAM เวบ็ แอปพลชิ น่ั ทถี่ กู พฒั นาขน้ึ เพอื่ เปน เครอ่ื งมอื สำหรับเจาหนาที่ชลประทานในการบริหารจัดการนำ้ ใหมีประสิทธิภาพและผลิตภาพนำ้ ท่ีดีข้ึน กวาเดิม โดยใชเทคโนโลยีสมัยใหมเพ่ือชวยใหเจาหนาท่ีสามารถทำงานไดอยางเปนระบบ และมปี ระสทิ ธภิ าพมากขนึ้ มรี ะบบขอ มลู ทถ่ี กู ตอ งและทนั สมยั สำหรบั สนบั สนนุ การตดั สนิ ใจอกี ทง้ั ยังชวยแกปญหาการขาดแคลนบุคลากรในการทำงานดานการสงน้ำและบำรุงรักษาโครงการ ชลประทานiWASAM ที่นำเสนอในบทความน้ีถือเปนจุดเร่ิมตนท่ีตองมีการพัฒนาอยางจริงจัง และตอ เนอื่ งตอ ไป ชลกรทา นใดทอี่ ยากใหค ำแนะนำหรอื ตชิ มเพอื่ การพฒั นา iWASAM ใหด ขี น้ึ กวา เดมิ สามารถสง คำแนะนำไดท ผี่ เู ขยี น 4 ชอื่ แรก 114 สมาคมศษิ ยเ กา วศิ วกรรมชลประทาน ในพระบรมราชปู ถมั ภ เอกสารอางอิง กิตติศักดิ์ เจริญสวัสดิ์. 2540. การพัฒนา WASAM เพ่ือจำลองกลยุทธในการจัดการน้ำ ในชว งวกิ ฤต.วทิ ยานพนธร ะดบั ปรญิ ญาโท บณั ฑติ วทิ ยาลยั มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร. ทองเปลว กองจันทร และ วราวุธ วุฒิวณิชย. 2541.การประเมินผลการใช WASAM 2.2 ในการจดั สรรน้ำและตดิ ตามผลสำหรบั โครงการสง น้ำและบำรงุ รกั ษามลู บน. วศิ วกรรมสาร มก. ฉบบั ท่ี 34 ปท ี่ 2 เมษายน - กรกฎาคม 2541. น.81-91. เนรมติ เทพนอก. 2547.การพฒั นาโปรแกรม WASAM 4.0 สาํ หรบั การจดั สรรนำ้ และตดิ ตาม ผลการสงนำ้ ของระบบสงนำ้ โครงการฯมูลบน. วิทยานพนธระดับปริญญาโท. บัณฑิต วทิ ยาลยั มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร 270น. ภราดา มีอำพลและวราวุธ วุฒิวณิชย. 2536.โปรแกรม WASAM Version 1.1. วิศวกรรม สารมก. ฉบบั ที่ 20 ปท ี่ 7. สงิ หาคม - พฤศจกิ ายน 2536. น.115-127. ภราดา มอี ำพล และวราวธุ วฒุ วิ ณชิ ย. 2542. การพฒั นาโปรกรม WASAM 3.01. ชลกรฉบบั วนั ชชู าต.ิ สมาคมศษิ ยเ กา วศิ วกรรมชลประทาน ในพระบรมราชปู ถมั ภ. 4 มกราคม 2542. น.77-95. วราวธุ วฒุ วิ ณชิ ย และวชั ระ เสอื ด.ี 2538.การพฒั นาโปรแกรม WASAM Version 2.วศิ วกรรม สาร มก. ฉบบั ที่ 26 ปท ี่ 9. สงิ หาคม - พฤศจกิ ายน 2538. น.98-115. วราวธุ วฒุ วิ ณชิ ย และลำจวน เขยี วแก. 2539.การพฒั นา WASAM 2.2 สำหรบั โครงการสง นำ้ และบำรงุ รกั ษามลู บน. วศิ วกรรมสาร มก. ฉบบั ท่ี 28 ปท ่ี 10. เมษายน - กรกฎาคม 2539. น.59-72. วราวธุ วฒุ วิ ณชิ ย และพชั รบลู ภเู กดิ . 2543. คมู อื การใช WASAM 2.2 (Excel). ภาควชิ าวศิ วกรรม ชลประทาน คณะวศิ วกรรมศาสตร กำแพงแสน มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร. 64 น. วราวธุ วฒุ วิ ณชิ ย ชยั ยะ พงึ่ โพธส์ิ ภ สมชาย ดอนเจดยี นมิ ติ ร เฉดิ ฉนั ทพ พิ ฒั น รงุ โรจน ระยบั พนั ธุ ปยวรรณ จันทรศรี และไพศาล ขันติสา. 2565. สถานีตรวจวัดอากาศอัตโนมัติ เพอ่ื การชลประทาน RID-KU (RID-KU Automatic Weather Station for Irrigation). วนั ชชู าติ 4 มกราคม 2565. สมาคมศษิ ยเ กา วศิ วกรรมชลประทาน ในพระบรมราชปู ถมั ภ. น.107 129. ๔ มกราคม ๒๕๖๖ วนั ชชู าติ 115 วราวธุ วฒุ วิ ณชิ ย สมชาย ดอนเจดยี แ ละชยั ยะ พง่ึ โพธส์ิ ภ. 2563. IrriSAT เทคโนโลยสี มยั ใหม เพอ่ื การเพมิ่ ผลสมั ฤทธใ์ิ นการบรหิ ารจดั การนำ้ . วนั ชชู าติ 4 มกราคม 2563. สมาคมศษิ ย เกา วศิ วกรรมชลประทาน ในพระบรมราชปู ถมั ภ. น.119-133. วทิ ยาลยั การชลประทานและ NEWMASIP. 2537. คมู อื การใชโ ปรแกรม WASAM (Windows Version). NEWMASIP กรมชลประทาน. วิทยาลัยการชลประทาน. 2538. คูมือการใชโปรแกรม WASAM 2.0 (Windows Version). NEWMASIP กรมชลประทาน. 71 น. ศภุ ชยั รงุ ศรี และวราวธุ วฒุ วิ ณชิ ย. 2544. การพฒั นาโปรแกรม GATEOP สำหรบั ชว ยปรบั ประตรู ะบายนำ้ หลกั ในระบบสง น้ำของเขอื่ นมลู บน. ชลกรฉบบั วนั ชชู าติ .สมาคมศษิ ยเ กา วศิ วกรรมชลประทาน ในพระบรมราชปู ถมั ภ. 4 มกราคม 2544. น.103-115. Ilaco/Empire M&T. 1988.Water Management and Operation and Maintenance Report No.51 :WASAM Computer Manual, Mae Klong Irrigation Project, Royal Irrigation Department, Bangkok, 109 p. Ilaco/Empire M&T. 1986 (a). Water Management and O&M Report No.5 : Water Allocation Scheduling and Monitoring at Project Level, Supporting Document 5.5 - General Program Description (revised). Mae Klong Irrigation Project. Royal Irrigation Dept. Bangkok. 60 p. Ilaco/Empire M&T. 1986(b). Water Management and O&M Report No.5 : Water Allocation Scheduling and Monitoring at Project Level, Supporting Document 5.6 - Computer Operator's Manual (revised). Mae Klong Irrigation Project. Royal Irrigation Dept. Bangkok. 109 p. Vudhivanich, V., Kaewkulaya, J., Sopaphun, P., Suidee, W., and P. Sopsathien. 2000.Development of Water Allocation Strategy to Increase Water Use Efficiency of Irrigation Project. Kasetsart J. (Nat. Sci.) 34:145-158. Vudhivanich, V. and S. Roongsri. 2001. Steady State Gate Operation Model for Mun Bon Irrigation System. Kasetsart J. (Nat. Sci) 35:85-92. ๔ มกราคม ๒๕๖๖ วนั ชชู าติ 119 Climate Change and limate Smart Agriculture ⌫ 1. ความเปน มา การทำการเกษตรเพอ่ื ใหไ ดผ ลผลติ ทค่ี มุ คา กบั การลงทนุ ทง้ั ในดา นปรมิ าณและคณุ ภาพนน้ั นอกจากจะใชเ ทคโนโลยที เ่ี หมาะสมแลว ปจ จยั ทสี่ ำคญั อยา งหนง่ึ คอื สภาพภมู อิ ากาศ (Climate) ทเ่ี กษตรกรคนใดคนหนง่ึ ไมส ามารถควบคมุ หรอื แกไ ขไดม ากนกั ในปจ จบุ นั ประเดน็ การเปลยี่ นแปลง สภาพภมู อิ ากาศ (Climate Change) เปน เรอ่ื งทสี่ ำคญั เรอ่ื งหนง่ึ ทท่ี กุ ประเทศทวั่ โลกวติ กกงั วล กับผลกระทบในทางลบที่จะเกิดแกมวลมนุษย โดยเฉพาะผลผลิตทางการเกษตรท่ีอาจจะลดลง จนไมเพียงพอตอการเพ่ิมข้ึนของประชากรโลก หรือที่เรียกวา ขาดความมั่นคงทางอาหาร (Food Security) ดังน้ันเพื่อเปนการแกไขปญหาท่ีเกิดข้ึนดังกลาว ประชาคมโลกจึงไดรวมกันพิจารณาหา ทางแกไขปญหาดังกลาว โดยการวิจัยคนควาและสงเสริมการทำการเกษตรในรูปแบบที่เรียกวา Climate Smart Agriculture ซงึ่ จะไดก ลา วในรายละเอยี ดตอ ไป *เลขาธกิ ารสมาคมเศรษฐศาสตรเ กษตรแหง ประเทศไทย ในพระบรมราชปู ถมั ภ 120 สมาคมศษิ ยเ กา วศิ วกรรมชลประทาน ในพระบรมราชปู ถมั ภ 2. คำศพั ทท เ่ี กยี่ วขอ ง ความหมายของคำศัพทในที่น้ีไมใชความหมายทางวิชาการมากนัก แตเปนการอธิบาย โดยใชค ำงา ยๆ เพอื่ ใหเ ขา ใจ แตจ ะสอดคลอ งกบั ความหมายในทางวชิ าการดว ย 2.1 Greenhouse Gas (GHG) กาซเรือนกระจก (GHG) หมายถึง กาซท่ีทำใหโลกเกิดสภาพคลายเรือนกระจก (Greenhouse) ซ่ึงสวนใหญมีอุณหภูมิภายในสูงกวาภายนอก โดยเฉพาะในฤดูหนาวใชสำหรับ ปลูกพืชผัก (ที่อาจจะไมทนอากาศหนาวจัด) ตัวอยาง GHG เชน กาซคารบอนไดออกไซด มเี ทนไนตรสั ออกไซด และโอโซน เปน ตน ซงึ่ เกดิ โดยธรรมชาตหิ รอื กจิ กรรมของมนษุ ย 2.2 Global Warming ภาวะโลกรอ น (Global Warming) หมายถงึ การทอ่ี ณุ หภมู เิ ฉลย่ี ของโลกมแี นวโนม สงู ขน้ึ โดยอาจจะเกิดข้ึนในอากาศบริเวณพื้นผิวโลกและนำ้ ในมหาสมุทร เน่ืองจากมลภาวะในอากาศ หรอื ปรากฏการณธ รรมชาตทิ ปี่ ลอ ยกา ซเรอื นกระจกออกสชู นั้ บรรยากาศ 2.3 Climate Change การเปลย่ี นแปลงสภาพภมู อิ ากาศ (Climate Change) หมายถงึ การทส่ี ภาพภมู อิ ากาศ ท่ีเปล่ียนแปลงไปในระยะยาว เปนผลมาจากภาวะโลกรอน การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ กอ ใหเ กดิ การเปลย่ี นแปลงของอณุ หภมู ิ ปรมิ าณนำ้ ฝน ความถแี่ ละความรนุ แรงของการเกดิ พายุ รวมทง้ั การเปลย่ี นแปลงของระดบั น้ำทะเล ทม่ี า: คำศพั ทท น่ี า รดู า นการเปลย่ี นแปลงสภาพภมู อิ ากาศ มลู นธิ สิ งิ่ แวดลอ มไทย (1 ธนั วาคม 2555) ๔ มกราคม ๒๕๖๖ วนั ชชู าติ 121 2.4 Carbon Neutrality ความเปนกลางทางคารบอน (Carbon Neutrality) หมายถึง นโยบายที่จะไมเพ่ิม การปลอ ย GHG และลดปรมิ าณคารบ อน โดยการเพม่ิ การเกบ็ กกั หรอื ดดู ซบั คารบ อนดว ยวธิ กี ารตา งๆ ทม่ี า: TorillBigg, Chief Carbon Reduction Engineer, Tenley Engineering 2.5 Net Zero GHG Emissions การปลอ ยกา ซเรอื นกระจกสทุ ธเิ ปน ศนู ย (Net Zero GHG Emissions) หมายถงึ การทำใหก ารปลอ ย GHG ลดลงใหม ากทสี่ ดุ เทา ทจ่ี ะทำไดเ สยี กอ น สว นทเ่ี หลอื สดุ ทา ยจงึ หาทาง เพมิ่ การเกบ็ กกั ทม่ี า: TorillBigg, Chief Carbon Reduction Engineer, Tenley Engineering จะเหน็ ไดว า ความหมายของ Carbon Neutrality และ Net Zero Emissions นจ้ี ะคลา ยคลงึ กนั มาก คอื การปลอ ย GHG และการเกบ็ กกั ตอ งเทา กนั เพอ่ื ไมใ หเ พม่ิ การปลอ ย GHG สทุ ธิ แตม จี ดุ เนน ทตี่ า งกนั คอื ความเปน กลางทางคารบ อนจะไมเ นน การลดการปลอ ย GHG แตเ นน การเกบ็ กกั GHG (ถา ปลอ ยมากตอ งเกบ็ กกั มาก) ในขณะทกี่ ารปลอ ย GHG สทุ ธิ จะใหค วาม สำคญั กบั การลดการปลอ ย GHG เปน อนั ดบั แรก คารบ อนในทนี่ จี้ ะเปน ความหมายของ GHG ทงั้ หมดทป่ี รกตหิ นว ยวดั จะใชว ดั เทยี บเทา กบั ปริมาณความรอนที่ปลอยออกมาเทียบเทากับคารบอน เชน กาซมีเทนจะปลดปลอยความรอน มากกวา คารบ อนไดออกไซดถ งึ 28 เทา 2.6 Carbon Footprint รอยเทา คารบ อน (Carbon Footprint) หมายถงึ ปรมิ าณ GHG ทป่ี ลอ ยออกมาจากกระบวน การผลิตสินคาและการบริการตลอดหวงโซอุปทาน (Supply Chain) ซ่ึงวัดจากปริมาณ GHG ทกุ ชนดิ ทแี่ ปลงออกมาเปน หนว ยของคารบ อนไดออกไซด มหี นว ยเปน กโิ ลกรมั หรอื ตนั 2.7 Precision Farming เกษตรแมน ยำ (Precision Farming) บางคนกเ็ รยี กวา เกษตรแมน ยำสงู หมายความวา การจดั การฟารม ทใี่ ชเ ทคโนโลยตี า งๆ โดยเฉพาะดจิ ทิ ลั เทคโนโลยมี าประยกุ ตใ ช เพอื่ จดั การกระบวน การผลิตในฟารมท่ีมีความแตกตางกันในเร่ืองตางๆ ทั้งสภาพพ้ืนท่ีและสภาพภูมิอากาศ เพ่ือให การใชปจจัยการผลิตเปนไปอยางมีประสิทธิภาพ (ลดตนทุน) เพ่ิมผลิตภาพ (productivity) 122 สมาคมศษิ ยเ กา วศิ วกรรมชลประทาน ในพระบรมราชปู ถมั ภ และคณุ ภาพของผลผลติ ตวั อยา งเทคโนโลยที ใ่ี ช เชน GIS, GPS, Drone และ Sensor ตา งๆ เปน ตน เพอ่ื วดั ปรมิ าณความชน้ื ในดนิ ความชนื้ ในอากาศและแสงแดด และอณุ หภมู ใิ นพน้ื ทข่ี องฟารม อยา งแมน ยำ ในชว งระยะเวลาสน้ั ๆอยา งตอ เนอ่ื ง (real time) ซง่ึ เกษตรกรสามารถใชป จ จยั การ ผลิตไดอยางเหมาะสม มีประสิทธิภาพ และปรับตัวไดทันตอสถานการณท่ีอาจมีการเปลี่ยน แปลงอยา งรวดเรว็ ลดความเสย่ี งในการทำฟารม 2.8 Smart Farming เกษตรอัจฉริยะ (Smart Farming) หมายถึง การบริหารจัดการฟารมท่ีใชเทคโนโลยี เชน เดยี วกบั เกษตรแมน ยำ ซงึ่ นกั วชิ าการบางคนมคี วามเหน็ วา เกษตรอจั ฉรยิ ะกบั เกษตรแมน ยำ เปน เรอื่ งเดยี วกนั ถา จะมคี วามแตกตา งกนั อยบู า งกค็ อื เกษตรอจั ฉรยิ ะจะมขี อบเขตทก่ี วา งกวา โดยเพมิ่ ระบบอตั โนมตั ิ (Automatic) ในการทำฟารม มากขน้ึ โดยใชเ ทคโนโลยี Robot, IoT, AI โดยมงุ เนน การลดการใชแ รงงานคนและลดพน้ื ทท่ี ำการเกษตร เชน การทำการเกษตรในแนวดงิ่ (Vertical Farming) เปนตน ประเด็นท่ีสำคัญของทั้ง 2 วิธีก็คือ จะตองคุมคากับการลงทุน หรอื มรี ายไดส ทุ ธเิ พม่ิ ขน้ึ หรอื สงู กวา การเกษตรแบบดงั้ เดมิ (Conventional Agriculture) 2.9 Sustainable Agriculture เกษตรกรรมยง่ั ยนื (Sustainable Agriculture) หมายถงึ การทำการเกษตรทสี่ อดคลอ ง กบั SDG (Sustainable Development Goal) ขององคก ารสหประชาชาตทิ จี่ ะตอ งมคี วามสมดลุ ท้ังดานเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดลอม กลาวคือ ผูผลิตจะตองมีกำไร ผูบริโภคตองมีสินคา เพื่อบริโภคเพียงพอในราคาที่เปนธรรม โดยใชกระบวนการผลิตที่เปนมิตรกับส่ิงแวดลอม (Environmentally Friendly) ตัวอยางเกษตรกรรมยั่งยืนตามท่ีสำนักงานสภาการพัฒนา เศรษฐกจิ และสงั คมแหง ชาติ (สศช.) กำหนดไวม ี 5 ประเภท คอื เกษตรอนิ ทรยี เกษตรทฤษฎใี หม เกษตรผสมผสาน วนเกษตร และเกษตรธรรมชาติ 3. Climate Smart Agriculture (CSA) การเกษตรท่ีเทาทันตอสภาพภูมิอากาศ (CSA) หรือการเกษตรท่ีพรอมรับมือกับการ เปลยี่ นแปลงสภาพภมู อิ ากาศ หมายถงึ การเกษตรทใ่ี ชเ ทคโนโลยแี ละวธิ ปี ฏบิ ตั ิ (Technology & Practices) เพอื่ จดั การและรบั มอื กบั การเปลย่ี นแปลงสภาพภมู อิ ากาศของโลก โดย FAO ไดม ี การกำหนดหลกั การทส่ี ำคญั ของ CSA ไว 3 ประการ หรอื 3 เสาหลกั (3 Pillars) ดงั นี้ ๔ มกราคม ๒๕๖๖ วนั ชชู าติ 123
124 สมาคมศษิ ยเ กา วศิ วกรรมชลประทาน ในพระบรมราชปู ถมั ภ จากความหมายของ CSA ทก่ี ลา วมาแลว ขา งตน จะเหน็ วา เทคโนโลยที ใี่ ชก บั Precision farming หรอื Smart farming สามารถนำมาใชก บั CSA ได อยา งไรกต็ ามเทคโนโลยที ใ่ี ชก บั CSA บางเทคโนโลยอี าจจะไมจ ำเปน ตอ งใช Digital Technology กไ็ ด เชน การปรบั พนื้ ทนี่ า เพื่อการทำนาแบบเปยกสลับแหง ซึ่งจะใชเทคโนโลยีไมยุงยากนัก โดยใชเทคโนโลยีชาวบาน ท่ีปรับระดับพื้นท่ีโดยใชระดับน้ำแทนการใช Laser เพราะการใช Laser จะมีคาใชจายสูงกวา (แตอ าจไมร าบเรยี บเทา กบั ใช Laser) และใชท อ PVC ฝง ลงไปในดนิ แทนการใช Digital Sensor เปน ตน และสว นทแ่ี ตกตา งกนั อกี อยา งหนงึ่ กค็ อื CSA จะเนน การแกไ ขปญ หาการเปลย่ี นแปลง สภาพภมู อิ ากาศ ซงึ่ จะสอดคลอ งกบั Sustainable Development Goals(SDGs) ของ UN ในหลายประเดน็ เชน ขจดั ความหวิ โหย (SDG2) การมสี ขุ ภาพและความเปน อยทู ด่ี ี (SDG3) และ การรบั มอื กบั การเปลย่ี นแปลงสภาพภมู อิ ากาศ (SDG13) เปน ตน รวมทง้ั สอดคลอ งกบั การพฒั นา ตามแบบ BCG model ของประเทศไทย 4. ความสำคญั ของ CSA ตามทก่ี ลา วมาแลว วา การเปลยี่ นแปลงสภาพภมู อิ ากาศในปจ จบุ นั และทจี่ ะมมี ากขนึ้ ในอนาคต หากไมไ ดร บั การแกไ ข ซง่ึ จะสง ผลกระทบในทางลบกบั ทกุ ประเทศ ทกุ ภาคสว น รวมทง้ั ภาคเกษตร โดยเฉพาะความมน่ั คงทางอาหาร อยา งไรกต็ ามสำหรบั ภาคเกษตรนอกจากจะไดร บั ผลกระทบจาก การเปลย่ี นแปลงสภาพภมู อิ ากาศแลว ยงั เปน แหลง การปลดปลอ ย GHG ทสี่ ำคญั ของโลกอกี ดว ย โดยในภาพรวมระดบั โลก การปลอ ย GHG สาขาเกษตร ปา ไม และการใชท ดี่ นิ มปี รมิ าณรอ ยละ 20 ของการปลอ ย GHG ของโลกรวมทกุ สาขา ในสว นของประเทศไทยการปลอ ย GHG จากภาคเกษตรมปี ระมาณรอ ยละ 15 ของการปลอ ย GHG ของประเทศ และในจำนวนนเี้ ปน การปลอ ยจากการทำนาประมาณครง่ึ หนงึ่ ของภาคเกษตร รองลงไปเปนภาคการเล้ียงปศุสัตวประมาณรอยละ 16 ของภาคเกษตร จึงนับวาภาคเกษตร เปน แหลง การปลอ ย GHG ทสี่ ำคญั พอสมควร ซงึ่ ตอ งไดร บั การแกไ ขเชน เดยี วกนั สำหรบั ผลกระทบจากการเปลย่ี นแปลงสภาพภมู อิ ากาศตอ ภาคเกษตรกค็ อื จะทำใหผ ลผลติ ลดลง เนอ่ื งจากสภาพอากาศทรี่ อ นจดั หรอื หนาวจดั มากเกนิ ไป รวมทงั้ ภยั ธรรมชาติ ทง้ั ฝนแลง และน้ำทว มทจี่ ะเกดิ ถขี่ น้ึ และรนุ แรงขน้ึ ซง่ึ จะนำไปสกู ารขาดความมน่ั คงทางอาหารในทสี่ ดุ ๔ มกราคม ๒๕๖๖ วนั ชชู าติ 125 ดังน้ันในระดับประเทศและองคการระหวางประเทศจึงไดมีการกำหนดมาตรการตางๆ ทงั้ มาตรการบงั คบั และมาตรการสมคั รใจ ทงั้ ทางตรงและทางออ ม เพอ่ื ใหด ำเนนิ การลดการปลอ ย GHG เชน กำหนดใหมีการติดฉลาก (Label) ระบุปริมาณ Carbon Footprint บนตัวสินคา เพอื่ ใหผ บู รโิ ภคใชเ ปน ขอ มลู ประกอบการตดั สนิ ใจเลอื กซอื้ สนิ คา ซง่ึ ผบู รโิ ภคทม่ี จี ติ ใจอนรุ กั ษโ ลก หรอื รกั สง่ิ แวดลอ มมกั จะไมซ อ้ื สนิ คา ทมี่ ี Carbon Footprint สงู หรอื ประเทศผนู ำเขา บางประเทศ อาจจะมกี ารเรยี กเกบ็ ภาษนี ำเขา ตามปรมิ าณ Carbon Footprint ทเ่ี กดิ ขน้ึ ในกระบวนการผลติ ของแตล ะสนิ คา ซง่ึ ประเทศไทยอาจจะไดร บั ผลกระทบดว ย เนอื่ งจากเปน ประเทศผสู ง ออกสนิ คา เกษตรคอ นขา งมากสำหรบั ประเทศไทยกรมสรรพสามติ อยรู ะหวา งการพจิ ารณาเรยี กเกบ็ ภาษี คารบ อน (Carbon Tax) จากสนิ คา 5 ชนดิ ไดแ ก ปนู ซเี มนต เหลก็ อลมู เิ นยี ม ปยุ เคมี และ การผลติ กระแสไฟฟา ทม่ี กี ารปลอ ย GHG มาก เพราะถา ไมเ กบ็ ภาษอี าจถกู ประเทศผนู ำเขา เรยี ก เกบ็ ภาษจี ากเรากไ็ ด และถา เราเกบ็ กอ็ าจจะใชเ ปน ขอ มลู ในการเจรจากบั ประเทศผนู ำเขา ไดโ ดย ไมต อ งเกบ็ ซ้ำซอ น นอกจากมาตรการในดา นกดี กนั การคา (Trade Barrier) แลว ยงั มมี าตรการในเชงิ บวกหรอื มาตรการจงู ใจใหม กี ารนำ CSA มาใชใ หม ากขนึ้ เชน การใหส นิ เชอ่ื แกเ กษตรกรหรอื ผปู ระกอบ การทน่ี ำ CSA มาปฏบิ ตั ิ ซง่ึ เรยี กวา Green Finance (การเงนิ สเี ขยี ว) ซงึ่ อาจจะอยใู นรปู แบบ ของการใหเปลา (Grant) หรือสินเชื่อ (Green Credit) แกเกษตรกรหรือผูประกอบการที่มี การดำเนนิ กจิ กรรมเกย่ี วกบั Mitigation และหรอื Adaptation เพอื่ รบั มอื กบั Climate Change สำหรบั Green Finance นปี้ ระชาคมโลกกำลงั ใหค วามสนใจเปน อยา งมาก ทง้ั ระดบั โลก ระดบั ภมู ภิ าค และระดบั ประเทศ โดยมกี ารระดมทนุ หรอื จดั สรรงบประมาณเพอื่ ให Green Finance เกดิ ขนึ้ ในระดบั โลก จงึ ไดม กี ารจดั ตง้ั Green Climate Fund (GCF) ขน้ึ ในป 2010 (พ.ศ.2553) อยูภายใตการกำกับดูแลของกรอบอนุสัญญาสหประชาชาติวาดวยการเปลี่ยนแปลงสภาพ ภมู อิ ากาศ (United Nations Framework Convention on Climate Change : UNFCCC) โดยมสี ำนกั งานใหญอ ยทู เ่ี มอื ง Incheon ประเทศเกาหลใี ต โดยการระดมทนุ จากประเทศสมาชกิ เกอื บ 200 ประเทศทวั่ โลกดว ยความสมคั รใจ โดยมเี ปา หมายใหไ ดเ งนิ 100,000 ลา นเหรยี ญสหรฐั ตอ ปี เพ่ือเปนทุนใหกับประเทศกำลังพัฒนาดำเนินกิจกรรมเกี่ยวกับ Mitigation และ Adaptation สว นในระดบั ภมู ภิ าคสหภาพยโุ รป (EU) กไ็ ดจ ดั ตง้ั กองทนุ เรยี กวา NAMA Facility (NAMA : Nationally Appropriate Mitigation Actions) สำหรับสนับสนุนประเทศท่ีดำเนินการดาน 126 สมาคมศษิ ยเ กา วศิ วกรรมชลประทาน ในพระบรมราชปู ถมั ภ Mitigation (ไมร วม Adaptation) ในภาคธรุ กจิ ธนาคารตา งๆ ในระดบั โลก ระดบั ภมู ภิ าค และ ระดบั ประเทศกไ็ ดม กี ารใหส นิ เชอ่ื สำหรบั การลงทนุ แกผ ปู ระกอบการเพอ่ื รบั มอื กบั Climate Change ภาคเอกชนเองก็ตองมีการปรับตัวเชนเดียวกัน โดยปรับเปลี่ยนแนวทางการดำเนินธุรกิจตาม หลกั การของ "ESG" ซง่ึ คำนงึ ถงึ สิง่ แวดลอ ม (Environment) สงั คม (Social) และธรรมาภบิ าล (Governance) มากขนึ้ ในสว นของประเทศไทยกไ็ ดม กี ารดำเนนิ งานในเรอื่ งนบี้ า งแลว แตย งั ทำไดใ นวงจำกดั เชน โครงการ Green Credit ของ ธ.ก.ส (ซง่ึ รวมเรอ่ื ง Green Technology อนื่ ๆ นอกเหนอื จาก CSA ดวย) BOI ก็มีนโยบายสงเสริมการลงทุนที่ใช Green Technology และโครงการเพ่ิม ประสทิ ธภิ าพการผลติ และลดภาวะโลกรอ นจากการทำนา เพอื่ การพฒั นาทยี่ ง่ั ยนื (Thai Rice NAMA) ของกรมการขา วรว มกบั องคก ารพฒั นาระหวา งประเทศเยอรมนั (GIZ) ทเ่ี นน เฉพาะการ ลดการปลอ ย GHG (Mitigation) จากการทำนาใน 6 จงั หวดั ภาคกลาง (ชยั นาท สงิ หบ รุ ี อา งทอง อยธุ ยา สพุ รรณบรุ ี และปทมุ ธาน)ี โดยใชเ ทคโนโลยี 4 ป. + 1 (ป) หรอื 4S คอื
๔ มกราคม ๒๕๖๖ วนั ชชู าติ 127 สว นอกี 1 วธิ กี ค็ อื การปราบศตั รพู ชื โดยใชว ธิ ผี สมผสาน (Integrated Pest Manage- ment : IPM) ซงึ่ ไมไ ดม งุ เนน การลด GHG โดยตรง แตไ ดป ระโยชนท างออ ม คอื เพอ่ื ลดการใช สารเคมโี ดยไมจ ำเปน เพราะการใชส ารเคมจี ำนวนมากจะเกดิ มลพษิ กบั สงิ่ แวดลอ ม ทงั้ นอ้ี าจเรยี ก วา "ป. ที่ 5" กไ็ ด คอื ปราบศตั รพู ชื ดว ยวธิ ี IPM (ใชอ กั ษรยอ "ป" เพอ่ื ความสะดวกในการเผยแพร ใหค วามรแู กเ กษตรกร) ในการปรบั พน้ื ทดี่ ว ย LLL เกษตรกรจะไดร บั การชว ยเหลอื ครงึ่ หนงึ่ ของคา จา งและผอ นชำระ คนื ภายใน 3 ฤดเู พาะปลกู ขา ว ในสว นของผใู หบ รกิ าร LLL จะไดร บั การสนบั สนนุ ในการจดั ซอื้ อปุ กรณค รง่ึ หนง่ึ และสามารถกเู งนิ ในสว นทเ่ี หลอื ได สำหรบั ประโยชนท จ่ี ะไดร บั จากโครงการ Thai Rice NAMA น้ี นอกจากจะลดการปลอ ย GHG แลว ยงั ลดการใชน ้ำดว ย ซงึ่ เปน ประโยชนต อ สว นรวม สำหรบั เกษตรกรยงั ไดร บั ประโยชน โดยตรงจากการใชเ ทคโนโลยี 4ป + 1ป คอื ลดตน ทนุ การผลติ จากการลดคา ปยุ เนอ่ื งจากใชป ยุ ตามคา วเิ คราะหด นิ และลดคา สบู น้ำ เนอื่ งจากใชก ารใหน ้ำแบบเปย กสลบั แหง รวมทงั้ เพมิ่ ผลผลติ เฉลี่ยตอไรจากการใชปุยท่ีถูกวิธี เพ่ิมคุณภาพโดยสามารถขอการรับรองมาตรฐานขาวยั่งยืน (Sustainable Rice Platform Standard: SRP) ได ซงึ่ จะเพม่ิ รายไดใ หก บั เกษตรกรดว ย ดงั นน้ั เทคโนโลยี 4 ป ภายใตโ ครงการ Thai Rice NAMA จงึ จดั เปน เทคโนโลยี CSA อยา งหนง่ึ และ อาจจะเรียกขาวท่ีใชเทคโนโลยี 4ป หรือ 4S นี้วา "ขาวลดโลกรอน" "ขาวรักษโลก" หรือ "ขาวเบอร 5"(คลายกับเคร่ืองใชไฟฟา) และถาไดรับรองมาตรฐาน SRP ก็อาจจะเรียกวา "ขา วยงั่ ยนื " ดว ยกไ็ ด ท้ังนี้กรมการขาวยังอยูในระหวางการจัดทำโครงการเพ่ิมศักยภาพการปลูกขาวที่เทาทัน ตอ ภมู อิ ากาศ (Strengthening Climate-Smart Rice Farming Project : Thai Rice GCF) รว มกบั GIZ ซงึ่ มกี ารดำเนนิ การทงั้ Mitigation และ Adaptation ในพนื้ ที่ 15 จงั หวดั (6 จงั หวดั เดมิ และอกี 9 จงั หวดั ไดแ ก เชยี งราย นครสวรรค อทุ ยั ธานี ลพบรุ ี อบุ ลราชธานี ศรษี ะเกษ สรุ นิ ทร รอ ยเอด็ และกาฬสนิ ธ)ุ โดยใชง บประมาณจาก Green Climate Fund (GCF) นอกจากโครงการดงั กลา วแลว สำหรบั ภาคเกษตรประเทศไทยยงั มมี าตรการอนื่ ๆอกี เชน ไมร บั ซอ้ื ผลผลติ ขา วโพดเลย้ี งสตั วจ ากเกษตรกรผปู ลกู ในทบ่ี กุ รกุ ทำลายปา หรอื รบั ซอื้ ออ ยทไ่ี มม ี การเผาในราคาทสี่ งู กวา ออ ยทเี่ ผาเพอ่ื ลดการเผาออ ยกอ นตดั สง โรงงาน และในอนาคตอาจจะไม รบั ซอ้ื ออ ยทเี่ ผาเลยกไ็ ดเ พราะประเทศผนู ำเขา อาจจะไปซอ้ื นำ้ ตาลจากไทยกไ็ ด 128 สมาคมศษิ ยเ กา วศิ วกรรมชลประทาน ในพระบรมราชปู ถมั ภ นอกจากน้ีสหภาพยุโรปไดกำหนดมาตรการจะงดการใชน้ำมันปาลมเพื่อทำเปนพลังงาน ทางเลอื ก (Zero Palm Oil 2030) เนอื่ งจากมกี ารตดั ไมท ำลายปา เพอ่ื ปลกู ปาลม น้ำมนั 5. นโยบายยุทธศาสตรและกฎหมายที่เก่ียวของ กับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ 5.1 นโยบายของนายกรฐั มนตรขี องไทย (พล.อ.ประยทุ ธ จนั ทรโ อชา) สรุปถอยแถลงของนายกรัฐมนตรีของประเทศไทยในที่ประชุมสุดยอดผูนำโลกในเวที UNFCCC ครงั้ ท่ี 26 (COP26) ณ เมอื งกลาสโกร ประเทศสกอ็ ตแลนด เมอ่ื วนั ที่ 1 พฤศจกิ ายน 2564 "ประเทศไทยจะยกระดับการแกไขปญหาสภาพภูมิอากาศอยางเต็มที่และดวยทุกวิถีทาง เพอ่ื ใหป ระเทศไทยบรรลเุ ปา หมายความเปน กลางทางคารบ อน ภายใน ค.ศ.2050 และบรรลุ เปา หมายการปลอ ยกา ซเรอื นกระจกสทุ ธเิ ปน ศนู ยภ ายใน ค.ศ.2065 และดว ยการสนบั สนนุ ดา น การเงนิ และเทคโนโลยอี ยา งเตม็ ทแี่ ละเทา เทยี ม รวมถงึ การเสรมิ สรา งความรว มมอื ระหวา งประเทศ และกลไกภายใตก รอบอนสุ ญั ญาฯ กระผมมน่ั ใจวา ประเทศไทยจะสามารถยกระดบั NDC ของเรา ขนึ้ เปน 40% ได ซง่ึ จะทำใหก ารปลอ ยกา ซเรอื นกระจกสทุ ธเิ ปน ศนู ยไ ดภ ายในป 2050" (UNFCCC กำหนดเปา หมาย Net Zero GHG emissions ในป 2050) 5.2 นโยบายของรัฐมนตรีวาการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอม (นายวราวธุ ศลิ ปอาชา) ในเวที COP26 เชน เดยี วกนั รฐั มนตรวี า การกระทรวงทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ ม กไ็ ดก ลา วในทป่ี ระชมุ มคี วามวา "ประเทศไทยมเี ปา หมาย NDC ในการลดการปลอ ยกา ซเรอื นกระจกในระหวา งป 2020- 2030 ใหไ ดร อ ยละ 20-25% และในระยะยาวระหวา งป 2030-2050 เราดำเนนิ ยทุ ธศาสตรร ะยะยาว ในการพัฒนาแบบปลอยกาซเรือนกระจกต่ำของประเทศไทย (Long-term low emissions development strategies)" ๔ มกราคม ๒๕๖๖ วนั ชชู าติ 129 5.3 ยทุ ธศาสตรแ ละแผนรองรบั การเปลยี่ นแปลงสภาพภมู อิ ากาศ 5.4 (รา ง) พระราชบญั ญตั กิ ารเปลยี่ นแปลงสภาพภมู อิ ากาศ พ.ศ. .... มสี าระสำคญั ดงั นี้
130 สมาคมศษิ ยเ กา วศิ วกรรมชลประทาน ในพระบรมราชปู ถมั ภ 6. แนวทางการสง เสรมิ CSA ตามทกี่ ลา วมาแลว ประเทศไทยไดม นี โยบายและยทุ ธศาสตร รวมทงั้ กฎหมายทเ่ี กยี่ วขอ งกบั การเปลยี่ นแปลงสภาพภมู อิ ากาศอยมู ากพอสมควร และอยรู ะหวา งการจดั ทำอกี กม็ ี แตย งั ขาด การนำไปปฏบิ ตั อิ ยา งจรงิ จงั สำหรบั แนวทางการสง เสรมิ CSA เพอ่ื ใหผ ทู เ่ี กยี่ วขอ งนำไปพจิ ารณา ดำเนนิ การตามความเหมาะสม เพอื่ ใหเ กดิ เปน รปู ธรรมนน้ั ผเู ขยี นมคี วามเหน็ วา ควรประกอบดว ย อยา งนอ ย 6 แนวทาง (6I) ดงั น้ี
หมายถงึ การรวบรวมวเิ คราะหแ ละรายงานขอ มลู (Data Collecting, Analyzing and Reporting) ขอเท็จจริงผลการวิเคราะห สาเหตุ ผลกระทบท่ีเกิดข้ึนจาก Climate Change และการพยากรณส่ิงท่ีจะเกิดข้ึนในอนาคตจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศท่ีผานมา และทจี่ ะเกดิ ขนึ้ ในอนาคตหากไมไ ดร บั การแกไ ข รวมทงั้ การสรา งความตระหนกั รู (Awareness Raising) ใหกับประชาชน เกษตรกร และผูประกอบการไดรับทราบรับรูแนวทางปฏิบัติของแตละฝาย เพอื่ ใหเ กดิ ความรว มมอื ในการแกไ ขปญ หา โดยมรี ะบบพยากรณอ ากาศ และเตอื นภยั ธรรมชาติ (Early Warning) ในระดบั พนื้ ทห่ี รอื ระดบั แปลงอยา งแมน ยำ รวดเรว็ และทวั่ ถงึ
ภาครฐั ตองศกึ ษาวจิ ัยและสง เสริมการใชน วตั กรรมใหมๆ เพ่อื บริหารจัดการเกย่ี วกับการ เปลย่ี นแปลงสภาพภมู อิ ากาศ ทงั้ ในดา น Adaptation และ Mitigation เชน การพฒั นาพนั ธุ ทที่ นแลง ทนนำ้ ทว ม และตา นทานโรคแมลง (เพอื่ ลดการใชส ารเคม)ี เปน ตน
ในการดำเนนิ งานแกไ ขปญ หาโดยเฉพาะในดา น Adaptation จำเปน จะตอ งมกี ารพฒั นา โครงสรา งพนื้ ฐาน เชน เขอื่ น/อา งกกั เกบ็ น้ำ แกม ลงิ เพอื่ แกไ ขปญ หาฝนแลง นำ้ ทว ม รวมทง้ั จดั ทำแนวปอ งกนั ไฟปา ปอ งกนั นำ้ ทว ม เพอ่ื กำหนดเขตา งเสรมิ การผลติ (Zoning) และกำหนดชว ง เวลาการปลกู พชื ทเ่ี หมาะสมแตล ะชนดิ ในแตล ะพน้ื ท่ี เพอื่ ลดความเสย่ี ง
ในการแกไขปญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศจะเกี่ยวของกับหนวยงานของรัฐ หลายหนว ยงาน ซงึ่ ตอ งรว มมอื กนั โดยมกี ารบรู ณาการกนั อยา งจรงิ จงั รวมทง้ั ขอความรว มมอื กบั ภาคเอกชนดว ย โดยเฉพาะการรบั ซอ้ื ผลผลติ จากฟารม CSA ในราคาพเิ ศษ ๔ มกราคม ๒๕๖๖ วนั ชชู าติ 131
7. สรุป การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศเปนเร่ืองท่ีไมไกลตัวอีกตอไปแลวมาเร็วกวาท่ีเราคิด โดยจะเห็นไดจากในปจจุบันอากาศมีสภาพแปรปรวน รอน หนาว ฝนแลง น้ำทวมเฉียบพลัน โดยมอิ าจคาดเดาไดล ว งหนา อยา งรวดเรว็ ในอนาคตบางเมอื งอาจถกู นำ้ ทว ม เพราะน้ำทะเลสงู ขน้ึ เนื่องจากน้ำแข็งขั้วโลกละลาย ซึ่งจะสงผลกระทบตอทุกภาคสวน ท้ังภาคอุตสาหกรรมบริการ ภาคเกษตร และประชาชนท่ัวไป อยางไรก็ตามการเปลี่ยนแปลงดังกลาวน้ีสามารถแกไขเพื่อ ลดความรนุ แรงทเี่ กดิ ขน้ึ ได ถา ทกุ คนรว มมอื กนั ดว ยความจรงิ ใจไมม วี าระซอ นเรน ภาคอุตสาหกรรมและขนสงอาจปรับเปลี่ยนกระบวนการผลิต เชน เปล่ียนจากการใช พลงั งานจาก Fossil มาเปน พลงั งานทางเลอื ก ภาคการเงนิ มกี ารใช Green Finance มากขน้ึ และภาคเกษตรนำรปู แบบ CSA มาใชม ากขน้ึ แมแ ตช าวนากส็ ามารถชว ยลดโลกรอ นได รวมทงั้ ประชาชนทั่วไปก็ชวยลดโลกรอนไดเชนเดียวกัน เชน การใชนำ้ ใชไฟฟาอยางประหยัด ไมใช ถงุ พลาสตกิ และมกี ารบรโิ ภคแบบไมท ง้ิ ขวา ง (Food waste) เปน ตน และทสี่ ำคญั ภาครฐั จะตอ ง มีความจริงใจในการแกไขปญหาดวย โดยเฉพาะการจัดสรรงบประมาณท่ีคำนึงถึงผลกระทบตอ สง่ิ แวดลอ มดว ย 132 สมาคมศษิ ยเ กา วศิ วกรรมชลประทาน ในพระบรมราชปู ถมั ภ การทจ่ี ะแกป ญ หาโลกรอ นนน้ั ไมใ ชห นา ทขี่ องคนใดคนหนง่ึ ประเทศใดประเทศหนงึ่ ทกุ ภาค สวนทั้งภาครัฐและภาคเอกชนของทุกๆประเทศตองรวมมือกันอยางสุดความสามารถ หากไมมี การดำเนนิ การหรอื ดำเนนิ การไมเ พยี งพอแลว กอ็ าจจะเกดิ เหตกุ ารณว ปิ โยคขน้ึ ได (Do or Die) และสดุ ทา ยขอฝากคนไทยดว ยคำขวญั ทวี่ า " ตนื่ เถดิ ชาวไทย รว มใจสภู ยั โลกรอ น " ๔ มกราคม ๒๕๖๖ วนั ชชู าติ 137 วเิ คราะหอ อกแบบ ตดั ลาดเขาอยา งไร ไมใ หพ งั ⌫ "พ.่ี ..นอ งตอ งออกแบบการตดั ลาดไหลเ ขาของฐานยนั เขอื่ นและถนนเขา หวั งาน แตไ มม นั่ ใจวา มนั จะอยไู หม จะตอ งดอู ะไรมง่ั พ"ี่ "อมื ... กม็ อี ยู 2 แนวทาง ประมาณวา แบบงา ยกบั แบบยาก ใหพ จิ ารณาวเิ คราะหอ อก แบบตามรายละเอยี ดทจ่ี ะอธบิ ายนน้ี ะ" แนวทางท่ี 1 แบบงา ย : กอนเคยทำแบบไหนมาก็ทำแบบนั้น โดยการถามพ่ี ๆ ที่เคยออกแบบมา หรือศึกษา รปู แบบจากงานทผี่ า น ๆ มา หรอื ดขู อ แนะนำจากตำราตา ง ๆ ตวั อยา งเชน ตารางท่ี 1 Typical batters of excavated slope โดยทต่ี อ งพจิ ารณาตามขอ จำกดั ตา ง ๆ ทป่ี ระกอบดว ย - แนะนำใหใ ชก บั ลาดทม่ี คี วามสงู ตำ่ ถงึ ปานกลาง (Low to medium height slopes) - อาจตอ งพจิ ารณาตดั ลาดเปน ขนั้ บนั ได (Benching) รว มดว ย - ตอ งพจิ ารณาสภาพและระดบั นำ้ ใตด นิ (Water table) ประกอบ - น้ำหนกั บรรทกุ บนหลงั ลาด (Surcharge) * วศิ วกรโยธาชำนาญการพเิ ศษ ผอู ำนวยการสว นปฐพกี ลศาสตร สำนกั สำรวจดา นวศิ วกรรมและธรณวี ทิ ยา กรมชลประทาน 138 สมาคมศษิ ยเ กา วศิ วกรรมชลประทาน ในพระบรมราชปู ถมั ภ การเลอื กใชค า ความลาดตา ง ๆ ของการตดั ลาดเขาตามแนวทางแบบงา ยนี้ เหมาะสำหรบั การปฏบิ ตั งิ านในชว งเวลาการกอ สรา งทเี่ ปน งานแบบชว่ั คราว (Temporary slope) ซงึ่ ภายหลงั ทกี่ ารกอ สรา งแลว เสรจ็ ตอ งมกี ารถมปด ลาดตอ ไป หากพจิ ารณาเปน แนวทางในการกำหนดรปู แบบ ของการออกแบบถาวรจะเปน เพยี งแนวทางเรมิ่ ตน ของความลาดทจี่ ะตอ งมกี ารวเิ คราะหอ อกแบบ ความมนั่ คงเชงิ ลาดในรายละเอยี ด ซงึ่ จะนำไปสกู ารเลอื กคา ความลาดถาวร (Permanent slope) ทเี่ หมาะสมตอ ไป แนวทางที่ 2 แบบยาก: ตอ งพจิ ารณาชนดิ ของวสั ดฐุ านรากของลาดเขาวา เปน ดนิ หรอื หนิ ซง่ึ จะนำไปสกู ารพจิ ารณา รปู แบบหรอื ชนดิ ของการวบิ ตั เิ ชงิ ลาด อนั จะเปน ขอ พจิ ารณาในการวเิ คราะหอ อกแบบเสถยี รภาพ เชงิ ลาดวา ควรจะวเิ คราะหอ อกแบบแบบใด โดยทว่ั ไปแลว การวเิ คราะหอ อกแบบเสถยี รภาพเชงิ ลาด มอี ยดู ว ยกนั 2 แบบ คอื การวเิ คราะหอ อกแบบเสถยี รภาพเชงิ ลาดหนิ และการวเิ คราะหอ อกแบบ เสถยี รภาพเชงิ ลาดดนิ รูปที่ 1 แสดงรูปแบบการวิบัติเชิงลาดท่ัวไป ประกอบดวย 1.การวิบัติแบบระนาบ (Plane failure) 2.การวบิ ตั แิ บบลม่ิ (Wedge failure) 3.การวบิ ตั แิ บบพลกิ คว่ำ (Toppling failure) และ 4.การวบิ ตั แิ บบวงกลม (Circular failure) การวบิ ตั ริ ปู แบบท่ี 1 2 และ 3 เปน การวบิ ตั ใิ นลาดหนิ ซงึ่ ควบคมุ โดยการวางแนวและระยะหา งของระนาบทไี่ มต อ เนอื่ งในหนิ (Discontinuities : Joint, Bedding, Fault,Lamination) ซงึ่ จะสมั พนั ธก บั ทศิ ทางการวางตวั และความลาดของลาดตดั เขา ๔ มกราคม ๒๕๖๖ วนั ชชู าติ 139 (Slope face) การวิบัติรูปแบบที่ 4 เกิดขึ้นไดในลาดหินท่ีมีความไมตอเน่ืองในช้ันหินหนาแนน หรอื หนิ ทม่ี สี ภาพผพุ งั สงู (Well jointed/bedded rock) และจะเปน รปู แบบของการวบิ ตั ปิ กตทิ พ่ี บ ในลาดดนิ รปู ที่ 1 รปู แบบการวบิ ตั เิ ชงิ ลาดทว่ั ไป ดงั นน้ั การพจิ ารณาวธิ กี ารวเิ คราะหอ อกแบบลาดเขาเปน ลาดหนิ หรอื ลาดดนิ นน้ั จะพจิ ารณา ทชี่ นดิ วสั ดฐุ านรากของลาดเขานนั้ ๆ ตามแนวทางทแ่ี สดงในรปู ท่ี 2 ซงึ่ โดยทว่ั ไปนนั้ สามารถทราบ หรอื ประเมนิ ไดจ ากผลเจาะสำรวจปฐพกี ลศาสตรห รอื ผลเจาะสำรวจธรณวี ทิ ยา หากมีการตัดลาดไหลเขาท่ีเปนดินการวิเคราะหออกแบบเสถียรภาพเชิงลาดจะพิจารณา การสมดลุ แรงของการเคลอื่ นพงั แบบวงกลม (Circular failure) หรอื การเคลอื่ นพงั แบบไมเ ปน วงกลม (Noncircular failure) กรณที ชี่ น้ั ดนิ ฐานรากมคี วามหนามาก สำหรบั ในกรณที ช่ี น้ั ดนิ ฐานรากมคี วาม หนานอ ยจะพจิ ารณาวเิ คราะหอ อกแบบในรปู แบบของลาดอนนั ต (Infinite Slope) ตามรปู ท่ี 3 140 สมาคมศษิ ยเ กา วศิ วกรรมชลประทาน ในพระบรมราชปู ถมั ภ รปู ที่ 2 ชนดิ วสั ดฐุ านรากกบั แนวทางการวเิ คราะหอ อกแบบ เสถยี รภาพเชงิ ลาดของลาดเขา ในกรณีท่ีมีการตัดลาดเขาลึกลงไปถึงช้ันหินฐานราก การวิเคราะหออกแบบเสถียรภาพ เชงิ ลาดจะพจิ ารณาอยู 2 ลกั ษณะ คอื 1). การพิจารณาเสถียรภาพของลาด (Slope Stability concept) โดยคำนวณหาคา อตั ราสว นความปลอดภยั (Factor of safety) จะสามารถทำไดเ มอ่ื ทราบสภาพหรอื รปู รา งของ มวลหนิ ทพ่ี จิ ารณาความมน่ั คงอยา งชดั เจน ตามทแ่ี สดงในรปู ท่ี 4 ๔ มกราคม ๒๕๖๖ วนั ชชู าติ 141 2). การพิจารณาความไมตอเนื่องในมวลหิน (Discrete discontinuities) ท่ีเรียกวาวิธี Kinematic Analysis (รูปที่ 5) โดยจะวิเคราะหลักษณะการวางตัวของความไมตอเน่ือง ในมวลหนิ (Discontinuities in rock mass) ทส่ี มั พนั ธก บั การวางตวั ของการออกแบบตดั ลาดเขา (Slope face) ผลจากการวเิ คราะหจ ะทราบวา ลาดตดั เขาทอ่ี อกแบบนน้ั จะมคี วามมนั่ คงหรอื ไม หากไมม นั่ คงจะเกดิ การวบิ ตั เิ ชงิ ลาดในรปู แบบใดและอกี วธิ กี ารหนงึ่ คอื วธิ ี Slope Mass Rating (SMR) ซง่ึ เปน การพจิ ารณาลกั ษณะการวางตวั ของการตดั ลาดเขา (Slope face) ทสี่ มั พนั ธก บั การวางตวั ของความไมต อ เนอื่ งในมวลหนิ (Discontinuities in rock mass) และคณุ ภาพของ มวลหนิ (Rock Mass Rating, RMR) (รปู ที่ 6) ผลจากการวเิ คราะหอ อกแบบดว ยวธิ นี จ้ี ะไดส ภาพ ความมน่ั คงเชงิ ลาดหนิ เมอื่ มกี ารขดุ เปด หรอื ตดั ลาดเขาตามรปู แบบทพ่ี จิ ารณาออกแบบ อนั จะนำ ไปสแู นวทางออกแบบเสรมิ ความมน่ั คงใหก บั ลาดเขาตอ ไป ดงั นน้ั ในการวเิ คราะหอ อกแบบสามารถ เลอื กใชว ธิ กี ารใดวธิ กี ารหนง่ึ หรอื สามารถใชท งั้ 2 วธิ รี ว มกนั เพอื่ เพมิ่ ความมน่ั ใจในการวเิ คราะห ออกแบบได รปู ท่ี 3 Soil Slope Stability Analyses 142 สมาคมศษิ ยเ กา วศิ วกรรมชลประทาน ในพระบรมราชปู ถมั ภ รปู ท่ี 4 Method of calculating factor of safety of sliding block (Rock Slope Stability) รปู ที่ 5 Kinematic AnalysisConcept (Rock Slope Stability) ๔ มกราคม ๒๕๖๖ วนั ชชู าติ 143 รปู ที่ 6 Slope Mass Rating (SMR) for Rock Slope Stability (Romana, 1985) 144 สมาคมศษิ ยเ กา วศิ วกรรมชลประทาน ในพระบรมราชปู ถมั ภ "โห... รายละเอยี ดเยอะจงั พ่ี แตก อ นกค็ ดิ เสถยี รภาพเชงิ ลาดแบบดนิ อยา งเดยี วเลย" "ไมเ ยอะหรอก... แคแ ยกใหอ อกวา เรากำลงั จะตดั ลาดทเ่ี ปน ดนิ หรอื เปน หนิ แลว จงึ เลอื กใช วธิ กี ารวเิ คราะหอ อกแบบใหถ กู ตอ ง" "วิเคราะหออกแบบเสถียรภาพเชิงลาดของดิน นองพอทำไดอยู เพราะเรียนมาในวิชา กลศาสตรข องดนิ ดา นวศิ วกรรม แตว เิ คราะหอ อกแบบเสถยี รภาพเชงิ ลาดของหนิ ไมเ คยเรยี นพ"่ี "ถกู ตอ ง ไมเ คยเรยี น แตเ รากส็ ามารถเรยี นหรอื ศกึ ษาคน ควา เพม่ิ ได เรอ่ื งทเ่ี กย่ี วขอ งกบั หนิ จะอยใู นวชิ า Rock Mechanic และ Rock Slope Engineering" "รบั ทราบครบั " ๔ มกราคม ๒๕๖๖ วนั ชชู าติ 149 เมื่อเรากำลังกาวผาน ยคุ VUCAWorld มาสยู คุ BANI ผมคงตอ งอธบิ ายกอ นวา VUCA World มนั คอื อะไร VUCA ใชค รงั้ แรกสำหรบั นกั ศกึ ษาทหารใน U.S. Army War College (1980) เพอ่ื ใชใ น การอธบิ ายสถานการณท เ่ี ตม็ ไปดว ยความไมแ นน อน ความผนั ผวน และคลมุ เครอื ทยี่ ากจะอธบิ าย โดยคำนอี้ นั ทจ่ี รงิ มกี ารประยกุ ตใ ชใ นวงการอนื่ ๆ โดยเฉพาะในเชงิ เศรษฐกจิ มหภาค และ การบรหิ าร องคก รนบั จากป 2020 เปน ตน มาเราไดเ ขา สยู คุ COVID-19 คำวา VUCA ไดถ กู นำมาใชบ อ ย ตามภาพประกอบหมายเลข 1 ภาพประกอบหมายเลข 1 VUCA World และแนวทางการรบั มอื เพราะโลกไดเ ผชญิ กบั เหตกุ ารณแ ละการเปลยี่ นแปลงมากมายหลายอยา ง จาก New Normal ไปสู Next Normal คำวา “บา น” ไมใ ชแ คท อ่ี ยอู าศยั อกี ตอ ไป แตก ลายเปน ออฟฟศ หรอื หอ งประชมุ รา นกาแฟ และฟต เนส ประชาชนโดยทว่ั ไปเขา สสู งั คมไรก ารสมั ผสั เชน การใชจ า ยเงนิ ผา นเทคโนโลยี Mobile Banking, e-Payment การควบคมุ ระบบไฟฟา ในบา นโดย ระบบ Smart Home เปน ตน วิศวะกรรมโยธาชลประทานม.เกษตร เรียนที่ไหนวิทยาลัยการชลประทาน. วิศวะโยธาชลประทานจบไปทำงานอะไรได้บ้างแนวทางประกอบอาชีพ ประกอบธุรกิจของตนเองด้านวิศวกรรมชลประทาน ระบบให้น้ำในภาคเกษตรกรรม นักวิชาการในสถาบันการศึกษาที่ผลิตระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ หรือผู้สอนในสถาบัน การศึกษาที่ ผลิตระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง นักวิจัยในหน่วยงานของภาครัฐและเอกชน วิศวกรรมโยธา มีสาขาอะไรบ้างวิศวกรรมโยธา เรียนอะไรบ้าง?. สาขาวิศวกรรมโครงสร้าง (Structural Engineering) ... . สาขาบริหารงานก่อสร้าง (Construction Management) ... . สาขาวิศวกรรมปฐพี (Soil Engineering หรือ Geotechnical Engineering) ... . สาขาวิศวกรรมแหล่งน้ำ (Water Resource Engineering) ... . สาขาวิศวกรรมขนส่ง (Transportation Engineering). คณะวิศวกรรมศาสตร์เรียนเกี่ยวกับอะไรบ้างวิศวกรรมศาสตร์ เป็นสาขาความรู้และวิชาชีพเกี่ยวกับการประยุกต์ใช้ประยุกตวิทยา (เทคโนโลยี), วิทยาศาสตร์และความรู้ทางคณิตศาสตร์เพื่อการใช้ประโยชน์จากกฎทางธรรมชาติและทรัพยากรทางกายภาพให้เกิดประโยชน์สูงสุด, เพื่อช่วยในการออกแบบและประยุกต์ใช้ วัสดุ, โครงสร้าง, เครื่องจักร, เครื่องมือ, ระบบ และ กระบวนการ เพื่อการตอบสนองต่อจุด ... |
ภาค ว ชา ว ศวกรรม ชลประทาน ม เกษตร
กระทู้ที่เกี่ยวข้อง
ลิขสิทธิ์ © 2024 ihoctot Inc.
