Osmotic pump ม ร ปแบบการปลดปล อยยา zero order

Push-pull osmotic pump for zero order delivery of lithium carbonate: development and in vitro characterization

Vineetkumar Patel et al. Pharm Dev Technol. 2012 May-Jun.

Abstract

Lithium carbonate, a drug with narrow therapeutic index, needs therapeutic drug monitoring and dose adjustment to maintain lithium level within the therapeutic window. Conventional formulations of lithium carbonate exhibit immediate drug release causing swing/fluctuations in the plasma concentration of lithium, consequently leading to unfavorable side-effects and make dose adjustment difficult. The push-pull osmotic pump has been developed for zero order delivery of lithium carbonate for a period of 24 h. The effect of various formulation variables on bilayer core tablet and its semi permeable coating along with orifice diameter have been investigated and optimized for desired drug release profile. Drug release was found to be inversely proportional to the membrane thickness but directly related to the amount of pore formers in the semipermeable membrane. Images from a scanning electron microscope confirmed the presence of pores in the semipermeable membrane which facilitated the required water penetration. No distortion or change in orifice shape was noticed prior to and after the dissolution study. Drug release from the developed formulation was found to be independent of pH, agitation intensity and agitation mode but depended on osmotic pressure of dissolution media.

PubMed Disclaimer

Similar articles

• Lithium carbonate 24-hour extended-release capsule filled with 6 mm tablets. Pietkiewicz P, Sznitowska M, Dorosz A, Lukasiak J. Pietkiewicz P, et al. Boll Chim Farm. 2003 Mar-Apr;142(2):69-71. Boll Chim Farm. 2003. PMID: 12705093
• Chitosan-based controlled porosity osmotic pump for colon-specific delivery system: screening of formulation variables and in vitro investigation. Liu H, Yang XG, Nie SF, Wei LL, Zhou LL, Liu H, Tang R, Pan WS. Liu H, et al. Int J Pharm. 2007 Mar 6;332(1-2):115-24. doi: 10.1016/j.ijpharm.2006.09.038. Epub 2006 Sep 29. Int J Pharm. 2007. PMID: 17052871
• Simultaneous delivery of Nifedipine and Metoprolol tartarate using sandwiched osmotic pump tablet system. Kumaravelrajan R, Narayanan N, Suba V, Bhaskar K. Kumaravelrajan R, et al. Int J Pharm. 2010 Oct 31;399(1-2):60-70. doi: 10.1016/j.ijpharm.2010.08.003. Epub 2010 Aug 7. Int J Pharm. 2010. PMID: 20696225
• Osmotic drug delivery systems: basics and design approaches. Patra CN, Swain S, Sruti J, Patro AP, Panigrahi KC, Beg S, Rao ME. Patra CN, et al. Recent Pat Drug Deliv Formul. 2013 Aug;7(2):150-61. doi: 10.2174/1872211311307020007. Recent Pat Drug Deliv Formul. 2013. PMID: 23286513 Review.
• An insight to osmotic drug delivery. Sareen R, Jain N, Kumar D. Sareen R, et al. Curr Drug Deliv. 2012 May;9(3):285-96. doi: 10.2174/156720112800389106. Curr Drug Deliv. 2012. PMID: 22452403 Review.

Cited by

Lithium: A Promising Anticancer Agent.

Villegas-Vázquez EY, Quintas-Granados LI, Cortés H, González-Del Carmen M, Leyva-Gómez G, Rodríguez-Morales M, Bustamante-Montes LP, Silva-Adaya D, Pérez-Plasencia C, Jacobo-Herrera N, Reyes-Hernández OD, Figueroa-González G.

บทความการศกษาตอเน องทางเภสัชศาสตร

เร อง

บรณาการเทคโนโลยเภสัชกรรมในการบรบาลทางเภสัชกรรม

:

บทเรยน และโอกาส

*

(

Integrating Pharmaceutical Technology in Pharmaceutical Care: Lessons and Opportunities

)

1

*

ดัดแปลงโดยไดรับอนญาตจากบทความน าเสนอในการประช มวชาการคณะแพทยศาสตรและสขศาสตร

Diversity in Multidisciplinary Approach to Patient Self Care

มหาวทยาลัยธรรมศาสตร ประจ าป

2560

วันท

7-9

มถนายน

2560

วัตถประสงคเชงพฤตกรรม

เม ออานบทความเสรจส นแลว ผ อานจะสามารถ

1.

อธบายองคประกอบความร ทางเภสัชศาสตร

และการบรณาการความร เทคโนโลยเภสัชกรรมในการ บรบาลทางเภสัชกรรม

2.

อธบายนยามศัพท การแบงประเภท โครงสราง เทคนคการเตรยม และรปแบบการปลดปลอยยาของ

modified release dosage form

ไดแก

matrix system, reservoir system, osmotic pump 3.

แนะนาวธใชยาและอธบายขอควรระวังในการใชยากล ม

modified release dosage form

ไดแก

matrix system, reservoir system, osmotic pump

รวมทั งยารปแบบ

multiparticulate 4.

อธบายประเภท และหลักการเตรยม

extemporaneous preparation 5.

อธบายโซนภมอากาศและขอกาหนดการทดสอบความคงสภาพเภสัชภัณฑ ตามเกณฑองคการอนามัยโลก และการเกบรักษายา

บทคัดยอ

เภสัชศาสตรเปนศาสตรประยกตทางวทยาศาสตรสขภาพ มองคความร หลัก

3

ดาน คอ ความร ดานผ ปวยและโรค (

patient-oriented

) ความร ดานผลตภัณฑ

(product-oriented)

และความร ดานสังคม

(social-oriented)

ในการประกอบวชาชพ เภสัชกรควรบรณาการความร ทกดานเขาดวยกันเพ อใหเกดประสทธภาพในงานเภสัชกรรมปฏบัตและเกดประโยชนสงสดแกผ ปวย บทความน กลาวถงการบรณาการความร ดานผลตภัณฑคอเทคโนโลยเภสัชกรรม เขาในงานบรบาลทางเภสัชกรรม เน อหาเปนการยกกรณศกษา

3

ดาน ไดแก ดานวธ ใชยา ดานการเตรยมยา และดานการเกบรักษายา พรอมเสนอแนวทางการแก ไขหรอการ ปองกันปญหาโดยใชความร เทคโนโลยเภสัชกรรมเปนฐาน ทั งน เพ อใหเกดความปลอดภัยและประโยชนสงสด แกผ ปวยในการใชยา

คาสาคัญ

:

Pharmaceutical technology

,

Pharmaceutical care

,

Modified release dosage form

,

Matrix system, Reservoir system, Osmotic pump,

Extemporaneous preparation

,

Climatic zone

ผ เขยน

รองศาสตราจารย ดร. เภสัชกรหญงอรลักษณา แพรัตกล

สาขาวชาวทยาศาสตรเภสัชกรรม

คณะเภสัชศาสตร มหาวทยาลัยธรรมศาสตร

รหัส

1017-1-000-005-06-2560

จานวนหนวยกต 3.5 หนวยกต

วันท รับรอง

20

มถนายน 2560 วันท หมดอาย 19 มถนายน 2561

2

บทนา

เภสัชศาสตรเปนศาสตรประยกตทางวทยาศาสตรสขภาพ มองคความร หลัก

3

ดาน คอ ความร ดานผ ปวยและโรค (

patient-oriented

) ความร ดานผลตภัณฑ

(product-oriented)

และความร ดานสังคม

(social-oriented)

เพ อใหเกดมาตรฐานการเรยนร สาหรับบัณฑตเภสัชศาสตร กระทรวงศกษาธการไดออกประกาศมาตรฐานคณวฒระดับอดมศกษา (มคอ.

มาตรฐานคณวฒระดับปรญญาตร สาขาเภสัชศาสตร พ.ศ.

2558

(หลักสตรหกป)

1

และในสวนของสภาวชาชพ สภาเภสัชกรรมไดกาหนดไวในประกาศเร อง สมรรถนะรวมของหลักสตรเภสัชศาสตรบัณฑต สภาเภสัชกรรม พ

.

ศ

. 2555

2

ความร ทั ง

3

สวนน จงถอเปนสมรรถนะหลัก

(core competency)

ของผ ประกอบวชาชพเภสัชกรรม ความร ทกดานมเน อหาคาบเก ยวกัน และไมอาจแยกสวนจากกันไดอยางเบดเสรจเดดขาด ดังนั น การปฏบัตวชาชพเภสัชกรรมในทกสาขา ทั งเภสัช กรรมโรงพยาบาล เภสัชกรรมชมชน (รานยา) เภสัชกรรมอตสาหการ (โรงงานยา) และงานเภสัชกรรมในหนวยงานดานสขภาพตางๆ เภสัชกรควรบรณาการความร ทกดานเขาดวยกัน เพ อใหเกดประสทธภาพในการ ประกอบวชาชพและเปนประโยชนสงสดแกผ ปวย ผ รับบรการ ตลอดจนทมบคลากรวชาชพสขภาพทกฝาย หลักสตรเภสัชศาสตรบัณฑต (ภ.บ.)

6

ป ของสถาบันการศกษาเภสัชศาสตรในประเทศไทย แบงสาขาวชา/สายวชาออกเปน

2

สาขาหลัก

2

(ขอมล ณ ป พ.ศ.

ไดแก สาขาเนนความร ดานผลตภัณฑ คอ เภสัชกรรมอตสาหการ

(industrial pharmacy)

และสาขาเนนดานผ ปวยและโรค คอ สาขาการบรบาลทางเภสัชกรรม

(pharmaceutical care)

แนวคดในการประยกตความร ดานผลตภัณฑใน

setting

โรงพยาบาลหรอรานยานั นมชองวางใหเตมเตมไดมาก และมศักยภาพในการสรางความเขมแขงใหงานการบรบาลทางเภสัช กรรมไดอยางด เชน การใชความร ดานผลตภัณฑท เก ยวของกับวธใชยารปแบบพเศษตางๆ, การเตรยมยา เตรยมเฉพาะคราว

(extemporaneous preparation)

ทั งยารับประทานและยาปราศจากเช อ, การศกษาความคงสภาพของยาเตรยมเฉพาะคราว ซ งหลายกรณยังคงเปนชองวางของความร เพ อใหทาการศกษาไดอยาง กวางขวาง ความร ดานผลตภัณฑเหลาน ลวนเอ อตองานบรบาลผ ปวยและสามารถนามาประยกตไดอยางดใน งานเภสัชกรรมปฏบัต

3-7

บทความน กลาวถงการบรณาการความร ดานผลตภัณฑ โดยเฉพาะอยางย งศาสตรดานเทคโนโลยเภสัช กรรม ซ งวาดวยการเตรยมยา การผลตยา การออกแบบยา เขาในงานบรบาลทางเภสัชกรรม เน อหาเปนการ ยกกรณศกษาหรอประเดนปญหาท พบในการปฏบัตงาน ใน

3

ดาน คอ ดานวธใชยา ดานการเตรยมยา และดานการเกบรักษายา พรอมเสนอแนวทางการแก ไขหรอปองกันปญหาโดยใชความร ดานเทคโนโลยเภสัชกรรม เปนฐาน ทั งน เพ อใหเกดความปลอดภัยและประโยชนสงสดสาหรับผ ปวยในการใชยา

กรณศกษา

:

ดานวธ ใชยา

การหัก

-

ตัด

-

แบง

-

บดเมดยา ... กรณ ใดทาได กรณ ใดทาไม ได

?

โดยทั วไป ในการใชเภสัชภัณฑรปแบบธรรมดา

(conventional dosage form)

เชน ยาเมด ยาแคปซล ผ ใชยาสามารถหัก ตัด แบง บดเมดยา หรอแกะเปลอกแคปซลเอาผงยาท อย บรรจภายในมาใชไดตาม ตองการ แมวาอาจพบปญหาดานความแปรปรวนของขนาดยาหลังจากหักเมดอย บาง

8,9

แตกไมถงขั นท จะทา ใหเกดอันตรายตอผ ปวย ลักษณะการปลดปลอยยาจากเภสัชภัณฑธรรมดาจัดเปนแบบ

immediate release

คอยาจะถกปลดปลอยทันทเม อเขาส รางกาย อยางไรกตาม ยังมเภสัชภัณฑอกกล มหน งท อย ในรปแบบยา ปลดปลอยแบบดัดแปร

(modified-release dosage form)

ยากล มน ไดรับการออกแบบมาเปนพเศษ โดยมจดประสงคใหชวงเวลาออกฤทธ 

(duration of action)

ยาวนานข น ทาใหระดับยาในเลอดสม าเสมอข น หรอ ม งหมายใหยาแตกตัวในบรเวณเฉพาะเจาะจงในทางเดนอาหาร ในกรณเชนน บคลากรวชาชพสขภาพควรใช

3

ความระมัดระวังเปนพเศษ เน องจากวธใชยากล มน  วธใชยา ทั งการหัก ตัด แบง บด หรอเค ยว จะสงผล โดยตรงตอการปลดปลอยยา, ขนาดยา, ชวงเวลาออกฤทธ  รวมถงความเส ยงในการเกดพษซ งอาจเปนอันตราย ตอผ ปวย

นยามศัพท

รปแบบยาปลดปลอยแบบดัดแปร หมายถง ยาท ไดรับการออกแบบโดยอาศัยเทคนคทางเภสัชกรรม ใหรปแบบการปลดปลอยยาตางไปจากยาธรรมดา มักมจดประสงค ในการเพ มชวงเวลาออกฤทธ  ลดความถ ของ การใหยา จงชวยเพ มความรวมมอของผ ปวยในการใชยา

10-13

ในวงการการประดษฐยาดวยเทคโนโลยควบคมการปลดปลอยยา บรษัทยาหรอผ ประดษฐมักตั งช อยาเพ อแสดงสมบัตพเศษเหลาน  เภสัชภัณฑทางการคานยม ใชอักษรยอตอทายช อ เชน ตัวยอ

SR (sustained release), ER

หรอ

XR (extended release), CR (controlled release), TR (timed release), LA (long acting), SA (sustained action)

เพ อบงบอกวาเภสัชภัณฑนั นมรปแบบการปลดปลอยยาตางไปจากเภสัชภัณฑธรรมดา ศัพทหลายคามความหมายใกลเคยง กันและอาจใชแทนกันได และมการบัญญัตศัพทเปนคาไทยตามหนังสอศัพทเภสัชศาสตร ฉบับราชบัณฑตยสถาน พ.ศ.

2551

เชน

Modified

release (MR)

บัญญัตวา

-

ปลดปลอยแบบดัดแปร ตามนยามในเภสัชตารับสหรัฐอเมรกา

(United States Pharmacopeia; USP)

ใชอธบายเภสัชภัณฑท มชวงเวลาออกฤทธ และ/หรอตาแหนงออกฤทธ ของยาเปนไปตามท ออกแบบไว แบงไดเปน

2

กล มใหญ คอ

รปแบบยาปลดปลอยแบบชะลอ

(delayed release dosage form)

หมายถง เภสัชภัณฑท ไมถก ปลดปลอยทันทเม อเขาส รางกาย แตจะปลดปลอยยาเม อเวลาผานไประยะหน ง กลไกการปลดปลอยยาอาจ ข นกับเวลา

(time-based)

หรอข นกับการเปล ยนแปลงของส งแวดลอมในทางเดนอาหาร เชน ความเปนกรด

-

เบส

(pH)

ของน ายอยทางเดนอาหาร, การยอยสลายดวยเอนไซมของแบคทเรยลาไสใหญ ตัวอยางเชน ยาเมด เคลอบแตกตัวในลาไสหรอยาเมดเคลอบเอนเทอรก

(enteric-coated tablet

) ซ งชั นเคลอบไมละลายในน ายอยกระเพาะอาหารซ งเปนกรด แตจะละลายในลาไสเลกซ งเปนเบสออน, การนาสงยาส ลาไสใหญ

(colonic drug delivery)

14

ซ งอาศัยการเปล ยนแปลงของความเปนกรด

-

เบสหรอการยอยสลายโดยแบคทเรย, ระบบนาสงยาแบบเปนจังหวะ

15

(pulsatile delivery system)

ซ งปลดปลอยยาหลัง

lag time

ตามท กาหนด ยาเมดเคลอบแตกตัวในลาไสหรอยาเมดเคลอบเอนเทอรก เปนรปแบบท นยมใชกับตัวยาสาคัญท ระคายเคองกระเพาะอาหาร เชน ยาตานอักเสบท ไม ใชสเตยรอยด หรอตัวยาท  ไมคงสภาพในสภาวะกรด การ เตรยมนยมใชกรรมวธเคลอบฟลมดวยพอลเมอรเอนเทอรก (

enteric polymer)

เชน

cellulose acetate phthalate, polyvinyl acetate phthalate, methacrylic acid copolymer

บางชนด

13

ซ งโครงสรางพอลเมอรในกล มน มหม คารบอกซล

(-COOH)

จานวนมากอย ในสายโซ จงมสมบัตไมละลายในสภาวะกรด แตละลายในเบสออน

รปแบบยาปลดปลอยแบบทยอย

(sustained release; extended release dosage form)

หรอมักเรยกวา เภสัชภัณฑออกฤทธ นาน เน องจากไดรับการออกแบบใหมชวงเวลาออกฤทธ ยาวนานกวายา ธรรมดา เชน

10-12

ชั วโมง อาจอย  ในรปยาเมดเมทรกซ เพลเลตเคลอบ ยาเมดเคลอบ สวนใหญใชกนวันละ

1-2

ครั ง ทั งน เภสัชตารับมักถอวาศัพท

extended release, prolonged release, sustained release

มความหมายใกลเคยงกันและสามารถใชแทนกันไดตามแตกรณ

Sustained release (SR)

บัญญัตวา

-

ปลดปลอยแบบทยอย,

-

ออกฤทธ นาน ใชอธบายเภสัชภัณฑท  มชวงเวลาออกฤทธ ยาวนานกวารปแบบยาธรรมดา โดยในชวงตนมักปลดปลอยยาจานวนหน งเพ อใหไดผลใน