เปรียบเทียบ การศึกษาไทย กับ สวีเดน

The Swedish Council for Higher Education (UHR) provides support and information to individuals wishing to continue their studies, manages the admission process for 37 Swedish universities and university colleges, offers opportunities for international exchange, and evaluates foreign academic qualifications for job and study purposes. UHR has 230 employees located in Stockholm and Visby.

การศึกษาของสวีเดน รัฐบาลเป็นผู้รับผิดชอบในด้านการศึกษาทุกระดับ และถือว่าเป็นการให้ฟรีแก่ประชาชน ฉะนั้น โรงเรียนหรือสถาบันการศึกษาทุกระดับของสวีเดนจึงเป็นสถาบันการศึกษาของรัฐเป็นส่วนใหญ่โดยกระทรวงศึกษาธิการและวิทยาศาสตร์เป็นผู้จัดการศึกษาทุกระดับ ยกเว้นการศึกษาก่อนวัยเรียน สวีเดนจัดการศึกษาภาคบังคับไว้ 9 ปี สำหรับเด็กสวีเดนที่อายุตั้งแต่ 6 ปี หรือ 7 ปีขึ้นไป

ระบบการศึกษาของสวีเดน
แบ่งเป็น 4 ระดับใหญ่ ๆ คือ ระดับอนุบาล ประถมศึกษา มัธยมศึกษา และอุดมศึกษา

อนุบาลหรือการศึกษาก่อนวันเรียน
(Kindergartens / Child Care Centre) การศึกษาก่อนวัยเรียนมิใช่การศึกษาภาคบังคับ พ่อแม่จะส่งเด็กเข้าศูนย์ก่อนวัยเรียนหรือไม่ ขึ้นอยู่กับความต้องการของผู้ปกครอง แต่รัฐบาลสวีเดนก็ให้ความรับผิดชอบดูแลในเรื่องนี้ด้วย โดยมีพระราชบัญญัติบริการสังคมปี ค.ศ.1980 (พ.ศ.2523) ให้มีผู้รับผิดชอบการศึกษาก่อนวัยเรียน คือ คณะกรรมการสวัสดิการและสุขภาพ แห่งชาติ และการบริหารจังหวัด ซึ่งหน่วยงานดังกล่าวจะได้รับเงินงบประมาณจาก เทศบาลและดูแลเด็กฟรีเฉพาะเด็กก่อนวัยเรียนที่มีอายุ 6 ปีเท่านั้น

ประถมศึกษา
เป็นการศึกษาภาคบังคับ สำหรับเด็กอายุ 6-11 ปี หรือ 7-12 ปี มีระยะเวลาศึกษา 6 ปี แบ่งการศึกษาออกเป็น 2 ระดับย่อยดังนี้

ประถมศึกษาตอนต้น (Primary) รับนักเรียนตั้งแต่อายุ 6 ปี หรือ 7 ปี มีระยะเวลาศึกษา 3 ปี เรียกระดับชั้นเรียนว่า Grade 1 Grade 2 และ Grade 3
ประถมศึกษาตอนปลาย (Upper Primary) เป็นการศึกษาต่อจากระดับประถมศึกษาตอนต้น เป็นระยะเวลาอีก 3 ปีคือ Grade 4 Grade 5 และ Grade 6

มัธยมศึกษา
มัธยมศึกษาของสวีเดน แบ่งเป็น 2 ระดับ คือ
1. มัธยมศึกษาตอนต้น (Lower Secondary)
มีระยะเวลาศึกษา 3 ปี เริ่มตั้งแต่ Grade 7 ถึง Grade 9 การศึกษาในระดับนี้ยังถือว่าเป็นการศึกษาภาคบังคับ ซึ่งเด็กบางคนอาจเรียนสำเร็จเมื่ออายุครบ 14 ปี หรือเด็กบางคนอาจอายุมากกว่านี้ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับเด็กจะเริ่มเข้าโรงเรียนในขณะที่อายุ 6 ปี หรือ 7 ปี เนื่องจากการศึกษาภาคบังคับของสวีเดนกำหนดที่จำนวนปีในการศึกษาเป็น 9 ปี คือ ประถมศึกษาตอนต้นจนถึงมัธยมศึกษาตอนต้น หรือ Grade 1 ถึง Grade 9

นอกจากนี้ กระทรวงศึกษาธิการและวิทยาศาสตร์ของสวีเดนยังกำหนดจำนวนชั่วโมงที่เรียนในการศึกษาภาคบังคับทั้ง 9 ปี ไว้อย่างน้อย 6,665 ชั่วโมง โดยแยกระยะเวลาเรียนของสาขาวิชาการต่าง ๆ ทั้ง 6 สาขา (ตามที่กล่าวไว้ในวิชาที่เรียนของระดับประถมศึกษา)

2. มัธยมศึกษาตอนปลาย (Upper Secondary)
การศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ไม่ถือว่าเป็นการศึกษาภาคบังคับเด็กจะศึกษาต่อ หรือไม่ก็ได้ แต่จากสถิติ ของทางการสวีเดน ระบุว่านักเรียนที่จบการศึกษาภาคบังคับแล้วประมาณ 95 % จะศึกษาต่อระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย จำนวน นักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนปลายในแต่ละโรงเรียนมีประมาณ 300 – 1,500 คน หรือโดยเฉลี่ยโรงเรียนละ 700 คน

การศึกษาระดับนี้มีระยะเวลาศึกษา 3 ปี เรียกระดับชั้นว่า Grade 10, Grade 11 และ Grade 12 สวีเดนได้จัดระบบมัธยมศึกษาตอนปลายใหม่เริ่มใช้ตั้งแต่ปี 1995/96 เรียกว่า โปรแกรมการเรียนแห่งชาติ (National Program) โดยมีสาขาวิชาต่าง ๆ จำนวน 16 สาขาวิชา แบ่งเป็นสายวิชาการหรือสายสามัญ 2 โปรแกรม และสายวิชาชีพ จำนวน 14 โปรแกรม โดยทุกโปรแกรมต้องเรียนวิชาบังคับของระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย 8 วิชาได้แก่ ภาษาสวีดิช ภาษาอังกฤษ คณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ สังคมศาสตร์ ศาสนา พลศึกษา สุนทรียกิจกรรม และนักเรียนก็สามารถเลือกโปรแกรมการเรียนแห่งชาติประเภทวิชาการหรือวิชาชีพ ดังนี้

อุดมศึกษา
การศึกษาระดับอุดมศึกษาของสวีเดน แบ่งออกเป็น 2 ระดับ คือ
1. Undergraduate
สวีเดนถือว่าการศึกษาระดับ Undergraduate เป็นปริญญาแรก (First Degree) และแบ่งการศึกษาระดับนี้ออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่

General degrees มี 3 ระดับ

Diploma หรือ Certificate (Hogskoleexamen) เป็นการศึกษาต่อจากระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย (Upper Secondary) ใช้เวลาศึกษา 2 ปี เมื่อเรียนสำเร็จแล้วจะได้คุณวุฒิเป็น Diploma หรือ Certificate ในสาขาวิชาที่ศึกษา เช่น Musicals, Automatic Data Processing

Bachelor’s degree (Kandidatexamen) เป็นการศึกษาต่อจากมัธยมศึกษาตอนปลาย (Upper Secondary) ใช้เวลาศึกษา 3 ปี เมื่อเรียนสำเร็จแล้วจะได้คุณวุฒิเป็น Bachelor of Arts (B.A.) , Bachelor ofScience (B.S.) , Bachelor of Education, Bachelor of Fine Arts

Master’s degree (Magisterexamen) เป็นการศึกษาที่สามารถศึกษาต่อจากมัธยมศึกษาตอนปลายก็ได้ หรือจะศึกษาต่อหลังจากสำเร็จปริญญาตรีแล้วก็ได้ หากศึกษาต่อจากมัธยมศึกษาตอนปลาย ต้องใช้เวลาศึกษา 4 ปี หากศึกษาหลังจากสำเร็จปริญญาตรีก็จะใช้เวลาศึกษาเพียง 1 ปีเมื่อเรียนสำเร็จการศึกษาแล้วจะได้รับคุณวุฒิเป็น Master of Arts หรือ Master of Science

Professional degree

เป็นการศึกษาวิชาชีพเฉพาะทาง ซึ่งเป็นปริญญาแรก (First degree) ในสายวิชาชีพนั้น ๆ โดยแต่ละสาขาวิชาชีพจะใช้เวลาในการศึกษาแตกต่างกันไป ในบางสาขาอาจใช้เวลาศึกษาเพียง 1 ปี หรือบางสาขาอาจใช้เวลาถึง 5 ปีครึ่ง

Professional degree ในวิชาชีพต่าง ๆ ได้แก่ สาขากฎหมาย สังคมศาสตร์ ศิลปศาสตร์ แพทยศาสตร์ ทันตแพทยศาสตร์ สัตวแพทย์ การสอน การเกษตร และเทคโนโลยี สำหรับคุณวุฒิที่ได้รับจะเรียกว่า University Diploma หรือ Master of …………เช่น

สาขาแพทยศาสตร์ ใช้เวลาศึกษา 5½ ปี ได้คุณวุฒิ University Diplomain Medicine, University Medical Degree

สาขาทันตแพทย์ ใช้เวลาศึกษา 4½ ปี และต้องทำงานในคลีนิคของรัฐบาลอีก 1 ปี รวมเป็น 5½ ปี จึงจะสำเร็จการศึกษาได้คุณวุฒิ University Diploma in Dentistry

2. Graduate
เป็นการศึกษาต่อจากระดับ Undergraduate แบ่งเป็น 2 ระดับคือ

Licentiate degree (Licentiatexamen) ใช้เวลาในการศึกษาและทำวิทยานิพนธ์ 2 – 2½ ปี
Doctoral degree (Doktorsexamen) ใช้เวลาศึกษาและทำวิทยานิพนธ์เป็นเวลา 4 ปี

ภาคการศึกษาระดับอุดมศึกษาของสวีเดน
เริ่มต้นภาคแรกประมาณกลางเดือนสิงหาคม และสิ้นสุดราวเดือนมิถุนายนของปีถัดไป โดยมีระยะเวลาศึกษาทั้งสิ้น 9 เดือน ช่วงหยุดเรียนเป็นเวลา 3 เดือน
ปีการศึกษา แบ่งเป็น 2 ภาคดังนี้