แผนเสริมสร้าง สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้ นฐาน แผนเสริมสร้าง ความปลอดภัยสถานศึกษา สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน คำ นำ แผนเสริมสร้างความปลอดภัยสถานศึกษา สำนักงานคณะกรรมการ สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน หวังเป็นอย่างยิ่งว่าแผน VOL. 2 พื้นที่การศึกษา ในสถานศึกษา และในหน่วยงานทางการศึกษาสังกัดAนPัRกIงLา2น022 สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน สารบัญ ๐๑ คำนำ ๐๒ สารบัญ 03 ๐๕ แนวทางการเสริมสร้าง ๑๓ แนวทางการปฏิบัติตาม ๒๙ แนวทางการปฏิบัติตามขอบข่าย ๓๒ การติดตามประเมินผล เอกสารอ้างอิง แผนเสริมสร้างความปลอดภัยในสถานศึกษา หลักการและแนวคิด ยุทธศาสตร์ชาติ ด้านที่ 1 การจัดการศึกษาเพื่อความมั่นคงของสังคมและประเทศชาติ กระทรวงศึกษาธิการประกาศนโยบายด้านความปลอดภัยของนักเรียน ครูและบุคลากร ๓ แผนเสริมสร้างความปลอดภัยในสถานศึกษา เพื่ อขับเคลื่ อนการดำเนินการความปลอดภัยสถานศึกษาโดยใช้มาตรการด้านการป้องกัน วัตถุประสงค์ ๑. เพื่อให้สถานศึกษาสร้างความปลอดภัย ให้กับนักเรียน ครูและบุคลากรทางการศึกษา เป้าหมาย ๑. สถานศึกษามีระบบเสริมสร้างความปลอดภัยตามบริบทสถานศึกษา ๔ แผนเสริมสร้างความปลอดภัยในสถานศึกษา แนวทางการเสริมสร้างความปลอดภัยสถานศึกษา สถานศึกษา โดยมีแนวทางการดำเนินการ ดังนี้ ขั้นตอนการดำเนินการความปลอดภัยสถานศึกษา ๕ แผนเสริมสร้างความปลอดภัยในสถานศึกษา ๑. แต่งตั้งคณะกรรมการความปลอดภัยสถานศึกษา โดยความเห็นชอบของคณะ ๑) ผู้บริหารสถานศึกษา ๖ แผนเสริมสร้างความปลอดภัยในสถานศึกษา ๑) กรอบความคิดแผนดำเนินการในแต่ละภารกิจ ๗ แผนเสริมสร้างความปลอดภัยในสถานศึกษา แนวทางการปฏิบัติตามมาตรการ 3 ป มาตรการความปลอดภัยสถานศึกษา ใช้หลัก 3 ป ได้แก่ มาตรการป้องกัน มาตรการ ๑. มาตรการการป้องกัน ๑) กำหนดพื้นที่ความปลอดภัย กับบุคลากร ภาคีเครือข่าย และหน่วยงาน องค์กร ผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง ควบคุมความปลอดภัยส่วนบุคคล ๒) จัดทำแผนความปลอดภัยสถานศึกษา ภาคี เครือข่ายและผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง พื้ นฐาน ๓) การจัดสภาพแวดล้อม และบรรยากาศของสถานศึกษา ห้องพิเศษ และห้องอื่น ๆ ให้มีความปลอดภัย ๘ แผนเสริมสร้างความปลอดภัยในสถานศึกษา ๔) การจัดโครงสร้างบริหารจัดการความปลอดภัยสถานศึกษา ต้นสังกัด สถานศึกษา ๖) การสร้างการมีส่วนร่วมของสถานศึกษา และภาคีเครือข่าย ภาคส่วนต่าง ๆ ภาคีความร่วมมือ ประกอบด้วย การจัดกิจกรรมในวันสำคัญต่าง ๆ สังคมออนไลน์ในรูปแบบต่าง ๆ เช่น Facebook, Line เป็นต้น ๙ แผนเสริมสร้างความปลอดภัยในสถานศึกษา ๓) On Air ได้แก่ การประชาสัมพันธ์ผ่านระบบเสียงตามสาย ทั้งในสถาน ๓. ปรับรูปแบบระบบช่องทางการสื่อสารด้านความปลอดภัยของสถานศึกษา ๘) การจัดระบบดูแลช่วยเหลือ นักเรียน กลุ่มเสี่ยง และกลุ่มมีปัญหา การเยี่ยมบ้านนักเรียน การสอบถาม การสัมภาษณ์ เป็นต้น ๙) การประเมินนักเรียนรายบุคคล ด้านร่างกาย จิตใจ สังคม สติปัญญาและความ ต้องการ รายบุคคล ๒. มาตรการการปลูกฝัง ๑) การสร้างจิตสำนึก ความตระหนักการรับรู้ และความเข้าใจด้านความปลอดภัยให้ ๑. สำรวจข้อมูลด้านความปลอดภัย สถานศึกษา ๑๐ แผนเสริมสร้างความปลอดภัยในสถานศึกษา ๔. แต่งตั้งคณะกรรมการระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนระดับสถานศึกษา ๓. มาตรการการปราบปราม ๑) การจัดการแก้ไขปัญหา กรณีเกิดเหตุความไม่ปลอดภัยในสถานศึกษา เหตุในสถานศึกษา และสร้างการรับรู้ร่วมกันทุกภาคส่วน ๑๑ แผนเสริมสร้างความปลอดภัยในสถานศึกษา ๒. จัดตั้งคณะทำงานเคลื่อนที่เร็ว (Roving Team) ที่สามารถเข้าระงับเหตุได้ ๓. เตรียมบุคลากร และเครื่องมือ วัสดุ อุปกรณ์ ที่พร้อมรับสถานการณ์ ๑๒ แผนเสริมสร้างความปลอดภัยในสถานศึกษา แนวทางการปฏิบัติตามขอบข่ายความปลอดภัย ขอบข่ายความปลอดภัยสถานศึกษาจำแนกเป็น ๔ กลุ่มภัย โดยมีการดำเนินงานความ ๑. ภัยที่เกิดจากการใช้ความรุนแรงของมนุษย์ ๑) การล่วงละเมิดทางเพศ ๑. สำรวจนักเรียนกลุ่มเสี่ยงและพื้นที่ที่เป็นจุดเสี่ยง และชุมชน ๑. จัดกิจกรรมส่งเสริมความตระหนักรู้และเห็นคุณค่าในตนเอง ๒. แต่งตั้งคณะทำงานให้ความช่วยเหลือเร่งด่วน ที่สามารถให้ความช่วยเหลือ ๓. แต่งตั้งคณะทำงานด้านกฎหมายเพื่อให้ความช่วยเหลือ ๑๓ แผนเสริมสร้างความปลอดภัยในสถานศึกษา ๒) การทะเลาะวิวาท ๑. จัดทำระเบียบในการประพฤติปฏิบัติตนในสถานศึกษา ประนีประนอมตามมาตรการจากเบาไปหาหนัก ๓) การกลั่นแกล้งรังแก ๑. สำรวจนักเรียนกลุ่มเสี่ยงทั้งกลุ่มผู้กระทำและผู้ถูกกระทำ ชั้นเรียน สถานศึกษา และชุมชน ๑๔ แผนเสริมสร้างความปลอดภัยในสถานศึกษา ๒. ดำเนินการเอาโทษตามระเบียบข้อตกลง โดยเน้นการไกล่เกลี่ยประนี ๓. ติดตาม เยี่ยมเยือน ให้กำลังใจผู้ถูกกระทำและสร้างความเข้าใจกับผู้กระทำ ๔) การชุมนุมประท้วงและการจลาจล ๑. สำรวจนักเรียนกลุ่มเสี่ยง และชุมชน ๑. สร้างความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับระเบียบ กฎหมาย สิทธิและหน้าที่พลเมือง การจลาจล ตามมาตรการจากเบาไปหาหนัก ๕) การก่อวินาศกรรม ๑. สำรวจนักเรียนกลุ่มเสี่ยง นักเรียนทั้งในสถานศึกษาและชุมชน ๑๕ แผนเสริมสร้างความปลอดภัยในสถานศึกษา การปลูกฝัง ๑. แต่งตั้งคณะทำงานเพื่อระงับเหตุทั้งในสถานศึกษาและชุมชน ตามมาตรการจากเบาไปหาหนัก ๖) การระเบิด ๑. สำรวจนักเรียนกลุ่มเสี่ยง ตามมาตรการจากเบาไปหาหนัก ๗) สารเคมีและวัตถุอันตราย ๑. จัดทำมาตรการและแนวปฏิบัติในการดำเนินการ ลด ละ เลิก การใช้สารเคมี ๒. สถานที่ในการจัดเก็บสารเคมีและวัตถุอันตรายให้มิดชิด ๑๖ แผนเสริมสร้างความปลอดภัยในสถานศึกษา การปลูกฝัง การปราบปราม ๘) การล่อลวง ลักพาตัว ๑. สร้างเครือข่ายเฝ้าระวังทั้งในสถานศึกษาและชุมชน นักเรียน ผู้ใกล้ชิด และบุคคลภายนอก และชุมชน ๑. การจัดกิจกรรมส่งเสริมความตระหนักรู้และเห็นคุณค่าในตนเอง ได้ทันเหตุการณ์ ๑๗ แผนเสริมสร้างความปลอดภัยในสถานศึกษา ๒. ภัยที่เกิดจากอุบัติเหตุ Accident ๑) ภัยธรรมชาติ ๑. สำรวจข้อมูลความเสี่ยงที่เกิดจากภัยธรรมชาติ ได้ทันเหตุการณ์ จากอาคารเรียน และสิ่งก่อสร้าง ๑๘ แผนเสริมสร้างความปลอดภัยในสถานศึกษา การปราบปราม ๓) ภัยจากยานพาหนะ ๑. สำรวจข้อมูลยานพาหนะในสถานศึกษา การเดินเท้า ได้ทันเหตุการณ์ ๑๙ แผนเสริมสร้างความปลอดภัยในสถานศึกษา การปลูกฝัง การปราบปราม ๕) ภัยจากเครื่องมือ อุปกรณ์ ๑. สำรวจข้อมูลเครื่องมือ อุปกรณ์ จัดแยกส่วนที่ชำรุดและส่วนที่ใช้งานได้ ได้ทันเหตุการณ์ ๒๐ แผนเสริมสร้างความปลอดภัยในสถานศึกษา ๓. ภัยที่เกิดจากการถูกละเมิดสิทธิ์ Right ๑) การถูกปล่อยปละ ละเลย ทอดทิ้ง ๑. สร้างเครือข่ายเฝ้าระวังทั้งในสถานศึกษาและชุมชน และชุมชน ๑. กิจกรรมส่งเสริมความตระหนักรู้และเห็นคุณค่าในตนเอง ได้ทันเหตุการณ์ การป้องกัน ๒๑ แผนเสริมสร้างความปลอดภัยในสถานศึกษา การปลูกฝัง การปราบปราม ๓) การไม่ได้รับความเป็นธรรมจากสังคม ๑. สำรวจข้อมูลนักเรียนรายคน ของนักเรียนรายคน ได้ทันเหตุการณ์ ๒๒ แผนเสริมสร้างความปลอดภัยในสถานศึกษา ๔. ภัยที่เกิดจากผลกระทบทางสุขภาวะทางกายและจิตใจ Unhealthiness ๑) ภาวะจิตเวช ๑. สำรวจข้อมูลนักเรียนกลุ่มเสี่ยง ตามมาตรการจากเบาไปหาหนัก ๒) ติดเกม ๑. สำรวจข้อมูลนักเรียนกลุ่มเสี่ยง และชุมชน อย่างต่อเนื่อง ๒๓ แผนเสริมสร้างความปลอดภัยในสถานศึกษา การปลูกฝัง การปราบปราม ๓) ยาเสพติด ๑. สำรวจข้อมูลนักเรียนกลุ่มเสี่ยง อย่างต่อเนื่อง ๑. สร้างความรู้ความเข้าใจถึงโทษภัย และผลกระทบของการติดยาเสพติด ตามมาตรการจากเบาไปหาหนัก ๒๔ แผนเสริมสร้างความปลอดภัยในสถานศึกษา ๔) โรคระบาดในมนุษย์ ๑. สำรวจข้อมูลด้านสุขภาพของนักเรียนรายคนและบุคคลใกล้ชิด ๕) ภัยไซเบอร์ ๑. สำรวจข้อมูลการใช้งานระบบไซเบอร์ของนักเรียนรายคน ๒๕ แผนเสริมสร้างความปลอดภัยในสถานศึกษา ๖) การพนัน ๑. สำรวจข้อมูลนักเรียนกลุ่มเสี่ยง ๗) มลภาวะเป็นพิษ ๑. สำรวจข้อมูลพื้นที่ที่เกิดมลภาวะเป็นพิษในสถานศึกษาและชุมชน ๒๖ แผนเสริมสร้างความปลอดภัยในสถานศึกษา ๘) โรคระบาดในสัตว์ ๑. สำรวจข้อมูลสัตว์เลี้ยงของนักเรียนรายคน ภาวะทุพโภชนาการ ๒๗ แผนเสริมสร้างความปลอดภัยในสถานศึกษา การปราบปราม ๒๘ แผนเสริมสร้างความปลอดภัยในสถานศึกษา การติดตามประเมินผล เพื่อให้การเสริมสร้างความปลอดภัยสถานศึกษาเกิดประสิทธิภาพ สามารถแก้ไขสภาพปัญหา ระดับการดำเนินงาน ผู้ติดตามประเมินผล ผู้รายงานผล เครื่องมือที่ใช้ประเมิน สถานศึกษา คณะกรรมการ ๑. คณะทำงานด้านความ ๑. แบบรายงาน สำนักงานเขต คณะผู้บริหารสำนักงาน ๑. บุคลากรในสำนักงาน ๑. แบบรายงาน สำนักงานคณะกรรมการ กระทรวงศึกษาธิการ หน่วยงานภายในสำนักงาน ๑. เอกสารรายงาน ๒๙ แผนเสริมสร้างความปลอดภัยในสถานศึกษา เงื่อนไขความสำเร็จ การเสริมสร้างความปลอดภัยสถานศึกษา จะประสบผลสำเร็จบรรลุเป้าหมายที่กำหนดได้ ๑. สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ๒. สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา ๓. สถานศึกษา ๓๐ แผนเสริมสร้างความปลอดภัยในสถานศึกษา ๔. ครูและบุคลากรทางการศึกษา ๕. ผู้ปกครองนักเรียน ๖. นักเรียน ๓๑ แผนเสริมสร้างความปลอดภัยในสถานศึกษา เอกสารอ้างอิง แนวทางการเตรียมความพร้อมการเปิดภาคเรียนด้านความปลอดภัย ปีการศึกษา ๒๕๖๕ คู่มือการดำเนินงานความปลอดภัยสถานศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ พ.ศ. ๒๕๖๔ ๓๒ แผนเสริมสร้างความปลอดภัยในสถานศึกษา บรรณาธิการ ๑. นายเทอดชาติ ชัยพงษ์ ผู้ช่วยเลขาธิการคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ๒. นายปรีดี โสโป รองผู้อำนวยการสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระแก้ว เขต ๒ ๓. นายตฤณ ก้านดอกไม้ นักวิชาการศึกษาชำนาญการพิเศษ สำนักเทคโนโลยีเพื่อการเรียนการสอน ออกแบบรูปเล่ม/ปก ๑. นางสาวดุสิดา พุทธิไสย นักประชาสัมพันธ์ปฏิบัติการ ๒. นายชานุพงษ์ เจริญไชย ครู โรงเรียนบ้านดอนสัมพันธ์ แผนเสริมสร้าง ความปลอดภัยสถานศึกษา จัดทำโดย กระทรวงศึกษาธิการ |