ลักษณะ การ เสื่อม สภาพ ของ ระบบ ไฟฟ้า มี กี่ วิธี อะไร บ้าง

ลักษณะ การ เสื่อม สภาพ ของ ระบบ ไฟฟ้า มี กี่ วิธี อะไร บ้าง

ปัจจัยอะไรบ้างที่ทำให้ปั๊มลมเสื่อมสภาพ

วันที่ 1 กันยายน 2021

ปัจจัยการเสื่อมสภาพของปั๊มลมสามารถแบ่งออกหลักๆ ได้เป็น 4 หัวข้อดังนี้

1. ความร้อน

ความร้อนเป็นหนึ่งในปัญหาที่เจอบ่อยกับปั๊มลมในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ในพื้นที่ที่ประเทศที่มีอุณหภูมิร้อนเกือบตลอดทั้งปี โดยเฉพาะในหน้าร้อน ที่บางสถานที่อาจมีอุณหภูมิสูงถึง 40 องศา แล้วความร้อนสามารถส่งผลกระทบไปถึงปั๊มลมอย่างไรบ้าง​

ลักษณะ การ เสื่อม สภาพ ของ ระบบ ไฟฟ้า มี กี่ วิธี อะไร บ้าง

1.1 ปัญหากับระบบน้ำมันเครื่อง

กระทบในลักษณะของความหนืด ศักยภาพในการระบายความร้อนลดลง และอายุความทนทานของน้ำมันที่ค่อย ๆ สูญเสียไปเร็วกว่าปกติ

1.2 วัสดุที่ทำจากยาง

วัสดุในเครื่องทั้งหมดที่ทำจากยางมีแนวโน้มที่จะเสื่อมสภาพเร็วขึ้น ถึงแม้ชิ้นส่วนภายในปั๊มลมจะใช้วัสดุชนิดพิเศษที่ทนต่อความร้อนสูงก็ตาม ความร้อนสะสมเป็นปัจจัยที่ส่งผลให้วัสดุยางเริ่มกรอบและมีแนวโน้มที่จะแตกหรือฉีกขาดได้ง่ายกว่าปกติ

1.3 ค่า Pressure Dew Point 

ความร้อนสูงจะสร้างภาระที่หนักขึ้นกับ air dryer ดังนั้น เมื่ออากาศบริเวณรอบปั๊มลมมีอุณหภูมิสูงกว่าปกติ อากาศร้อนจะถูกปั๊มลมดูดผ่านทาง inlet เข้าไปในระบบ และส่งต่อไปที่ air dryer จนสร้างภาระเกินกว่าที่เครื่องได้ถูกออกแบบไว้ ทำให้ air dryer มี pressure dew point ที่สูง อาจมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับอุณหภูมิในแต่ละช่วงเวลา

ปั๊มลมคือเครื่องจักรตัวหนึ่งที่ทำงานหนักที่สุดในโรงงาน ซึ่งในหลาย ๆ สถานที่ ปั๊มลมมีการทำงานยาวนานถึง 24 ชั่วโมงต่อวัน โดยแทบไม่มีเวลาหยุดพักเครื่องจักรเลย ดังนั้นผู้ใช้ปั๊มลมทุกคนจึงจำเป็นต้องเข้าใจว่าแท้จริงแล้วมีปัจจัยอะไรบ้างที่ส่งผลต่อ reliability หรือการเสื่อมสภาพที่เกิดขึ้นกับเครื่องจักรของเรา เพื่อที่จะเลี่ยงการเกิด down time ให้ได้มากที่สุด 

2. ความชื้น

ปัจจัยที่สองที่กระทบต่อการเสื่อมสภาพของปั๊มลมคือความชื้นในอากาศ ความชื้นเป็นหนึ่งในสิ่งที่ค่อนข้างยากต่อการควบคุม โดยเฉพาะในพื้นที่เอเชียตะวันออกเฉียงที่เป็นเขตร้อนชื้นตลอดปี แล้วความชื้นสามารถสร้างปัญหาอะไรกับปั๊มลมได้บ้าง 

ลักษณะ การ เสื่อม สภาพ ของ ระบบ ไฟฟ้า มี กี่ วิธี อะไร บ้าง

2.1 การดูดอากาศเข้าเครื่องผ่าน air filter ยากขึ้น

ความชื้นในอากาศส่งผลต่อประสิทธิภาพในการดูดอากาศเข้าเครื่องปั๊มบลม อากาศที่ไหลผ่านตัว air filter จะเกิดแรงต้านทานที่สูงกว่าปกติ เมื่อเทียบกับพื้นที่ที่อากาศแห้ง 

2.2 โอกาสน้ำกลั่นตัวในระบบมีสูงขึ้น

ทั่วไปอากาศโดยรอบที่มีความชื้นจะถูกปั๊มลมดูดเข้าไปในเครื่อง และถูกบีบอัดให้เกิดเป็นแรงดัน ส่วนมวลไอน้ำจะถูกบีบจนเกิดเป็นหยดน้ำ ณ จุด outlet ปั๊มลม ในเขตพื้นที่ร้อนชื้นนั้น การเกิดน้ำกลั่นตัวมักเกิดได้เยอะกว่าพื้นที่ที่มีอากาศแห้ง 

2.3 Water separator หรือ auto drain ทำงานหนักขึ้น

อุปกรณ์ระบายน้ำจากทั้งปั๊มลม และ air dryer มีแนวโน้มที่จะรับภาระจากน้ำที่กลั่นตัวที่ outlet ของทั้งตัวปั๊มลม และ air dryer มากขึ้น 

2.4 เพิ่มโอกาสการเกิดสนิม และการช็อตของอุปกรณ์ไฟฟ้า 

ความชื้นในอากาศสามารถเพิ่มแนวโน้มให้อุปกรณ์ทั้งระบบเกิดสนิมได้ง่ายกว่าเดิม โดยเฉพาะภายในระบบปั๊มลมที่เป็นเหมือนเครื่องดูดทั้งอากาศและความชื้น ในส่วนของระบบไฟฟ้าเองการที่ความชื้นในอากาศสูง ความเป็นไปได้ที่จะเกิดการช็อตในอุปกรณ์ก็จะสูงขึ้นตามพร้อม ๆ กัน 

3. ฝุ่น

ฝุ่นโดยทั่วไปมักมีในทุกโรงงาน ปริมานมากน้อยขึ้นอยู่กับลักษณะของโรงงานในแต่ละที่ อย่างไรก็ตามปัจจัยการเสื่อมสภาพที่เกิดจากฝุ่นนั้นถือเป็นปัจจัยที่ค่อนข้างควบคุมได้ง่ายที่สุดอันหนึ่ง ซึ่งฝุ่นสามารถสร้างผลกระทบกับระบบปั๊มลมได้ดังนี้

ลักษณะ การ เสื่อม สภาพ ของ ระบบ ไฟฟ้า มี กี่ วิธี อะไร บ้าง

3.1 Air Filter ตัน

Air filter หรือกรองอากาศตัน ส่งผลให้อากาศไหลเข้าเครื่องได้น้อยลง ผู้ใช้เครื่องอาจพบเจอปัญหาเบื่องต้น คือตัวเครื่องผลิตลมได้ช้ากว่าปกติ และอาจพบเจอปัญหาการกินกระแสไฟที่สูงขึ้นร่วมด้วยได้ 

3.2 Cooler ตัน

(air cooler & oil cooler) มีโอกาสตันจากปริมานฝุ่นในอากาศที่มากขึ้น เมื่อ blower หรือพัดลมดูดอากาศทำงาน ฝุ่นจะถูกดูดเข้าไปติดตามรังผึ้ง ส่งผลให้ปั๊มลมไม่สามารถระบายความร้อนได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ ทำให้อะไหล่ภายในระบบเสื่อมสภาพเร็วกว่าที่ควรจะเป็น

4. เวลา

หลายคนอาจไม่นับข้อนี้เป็นปัจจัย แต่แท้จริงแล้วเวลาถือเป็นหนึ่งในปัจจัยหลักที่ทำให้เกิดการเสื่อมสภาพของปั๊มลม ซึ่งเวลาจะกระทบกับปั๊มลมดังนี้

ลักษณะ การ เสื่อม สภาพ ของ ระบบ ไฟฟ้า มี กี่ วิธี อะไร บ้าง

4.1 Consume parts เสื่อมสภาพ 

Consume parts หรืออะไหล่สิ้นเปลือง ได้แก่ air filter, oil filter, oil separator, oil lubricant และ mainline filter ทุกชิ้นถูกออกแบบให้มีอายุใช้งานของตัวเอง เมื่ออะไหล่แต่ละชิ้นถึงวาระแล้ว ผู้ใช้เครื่องจำเป็นต้องเปลี่ยนอะไหล่ชิ้นใหม่เสมอ เพื่อลดความเสี่ยงที่จะเกิดการ down time และความเสียหายที่เวลาเกิดแล้วจะสร้างความเสียหายต่อไปยังชิ้นส่วนอื่น ๆ ของเครื่องร่วมด้วย 

4.2 อุปรกรณ์กลุ่ม Electrical Protection เสื่อมสภาพ 

electrical protection เสื่อมสภาพ เช่น กลุ่มซีลยางกันน้ำเข้าตามขอบตู้ไฟ วัสดุกลุ่มนี้จัดอยู่ในกลุ่ม life time ก็คือจะเปลี่ยนเมื่อเกิดการเสียหายเท่านั้น ทั่วไปวัสดุค่อนข้างมีอายุการใช้งานที่ยาวนานมาก ผู้ใช้เครื่องควรให้ความสำคัญและตรวจสอบเป็นระยะ เนื่องจากความเสียหายที่เกิดขึ้น อาจเกิดเป็นความเสียหายต่อเนื่องจนทำให้อะไหล่หลาย ๆ ส่วน เสียหายตามได้เช่นกัน

4.3 ลูกปืนในระบบเสื่อมสภาพ

ลูกปืนในระบบ คือลูกปืนที่ติดตั้งที่ screw element ออกแบบมาให้รับกับการหมุนของ screw ซึ่งมีรอบหมุนที่สูงมาก ดังนั้นอุปกรณ์กลุ่มนี้มักเกิดการเสื่อมสภาพ หรือ wearing ตามระยะเวลาการใช้งานอยู่แล้ว ผู้ใช้เครื่องจึงควรต้องทำการเปลี่ยนลูกปืนตามวาระที่กำหนดโดยผู้ผลิต