ในปี พ.ศ. 1316 เจ้าสิงหาวัติโอรส พระเจ้ากาลหงษ์แห่งเมืองหนองแส (ตาลีฟู) - (นครไทยเทศ) ได้อพยพข้ามแม่น้ำสาระวิน มาถึงลุ่มแม่น้ำโขงเป็นเขตแดนสุวรรณโคมคำที่ร้างไป เพราะแม่น้ำโขงได้เปลี่ยนทิศทางกัดเซาะตลิ่ง ทำให้เมืองจมลงในแม่น้ำโขงเหลือเป็นเกาะดอนมูลฝั่งเชียงแสน เจ้าสิงหนวัติจึงได้มาพำนักอยู่ริมฝั่งแม่น้ำสาย(ละว้านที) ซึ่งมีพวกลัวะ ขอม เมง อาศัยอยู่กระจายตามหุบเขาและที่ราบริมแม่น้ำสายสำคัญ พระองค์ได้สร้างเมืองโยนกนาคพันธ์เชียงแสน เป็นที่ตั้งถิ่นฐานของแคว้นโยนกของชาวไตยวน พระองค์ได้รวบรวมเมืองต่าง ๆ ตั้งแต่ลุ่มแม่น้ำสาระวิน แม่น้ำกก แม่น้ำโขง ขับไล่ชาวกร่อม ออกจากอุโมงคเสลานคร และเวียงฝาง-ไชยปราการ ในปี พ.ศ. 1318 ทรงแต่งตั้งขุนไทย-ลัวะ เป็นหัวหน้าปกครองอุโมงคเสลานคร พระเจ้าสิงหนวัติ ได้รับการยกย่องว่าเป็นผู้นำชาวไตยวนมาปกครองดินแดนแคว้นโยนกแหล่งกำเนิดล้านนาและล้านช้าง ได้ครองราชย์ พ.ศ. 1316-1367 รวม 51 ปี
พระมหากัสสะปะเถระ ได้เดินทางมาในปี 1454 ได้นำเอาพระอัฏฐิธาตุ พระธาตุขวัญเบื้องซ้ายมาถวายพระองค์ทรงสร้างสถูปบรรจุพระอัฏฐิธาตุไว้ที่ดอยตุง ทำตุงตะขาบยาว 1000 วาปักไว้ที่บนดอยปู่เจ้าไว้เป็นที่เคารพสักการะกาลเวลาที่สิ้นสุดของเวียงโยนกนาคพันธ์เกิดแผ่นดินไหวเมืองล่มจมเป็นหนองน้ำ เรียกว่า เวียงหนองล่ม อ.เชียงแสน จ.เชียงราย เวียงปรึกษา - ขุนแต่งเมือง ดอยตุง : ดอยแห่งพระธาตุเจดีย์ ดอยแห่งตุง ดอยสามเส้า ดอยใต้(ซ้ายมือ) เป็นที่อยู่ของปู่เจ้า ดอยกลางเป็นที่อยู่ของย่าเจ้าและดอยเหนือ(ขวามือ)ชื่อดอยท่า เป็นที่อยู่ของลูกชายสามคน ซึ่งดอยใต้ของปู่เจ้านี่เองคือที่ตั้งของพระธาตุดอยตุงในปัจจุบัน ดอยตุง : พระธาตุเจดีย์สององค์ ครั้นสมัยพระเจ้าอโศกมหาราชทรงสังคายนาพระไตรปิฎก ครั้งที่ ๓ เมื่อ พ.ศ.๒๑๙ พระมหารักขิตเถระได้อาราธนาพระธาตุ ๙ องค์มายังโยนกนครตรงกับสมัยพระเจ้าเพินธิราช แห่งราชวงศ์สิงหนวัติพระองค์แบ่งพระธาตุเป็น ๓ ส่วน ส่วนแรกพระมหารักขิตอัญเชิญไปดอยโยนบัพตะ ส่วนที่สองอุปราชแสงเมืองอัญเชิญไปภูกวาวหัวเวียงไชยนารายณ์และอีกส่วนพระเจ้าเพินธิราชอัญเชิญขึ้นดอยตุงแต่บรรจุในหินก้อนเดิมที่เคยบรรจุพระธาตุครั้งก่อนไม่ได้เนื่องจากมีพระเจดีย์ครอบทับอยู่ พระองค์จึงทรงบรรจุเรียงริมพระเจดีย์นั้นแล้วก่อพระเจดีย์ขึ้นครอบอีกองค์ การจุติของปู่เจ้าลาวจก ส่วนบริวารชาวมิลักขุหรือลัวะของปู่เจ้าก็อาศัยอยู่บนดอยตุงตามซอกน้อยราวเขาภูดอย อีกส่วนหนึ่งเริ่มค้นพบแหล่งแร่เหล็กนำมาทำเครื่องมือ มีด พร้า จอบ เริ่มเคลื่อนย้ายลงมาทำเกษตรกรรมสู่ที่ราบลุ่มแม่น้ำเป็นชุมชนเล็ก ๆ กระจายไปทั่วเชิงเขา เมื่อสิ้นราชวงศ์สิงหนวัติด้วยเหตุที่เกิดแผ่นดินไหว พ.ศ.1552 นครโยนกนาคพันธ์ล่มสลายจมลงไปในหนองน้ำใหญ่เวียงหนองล่ม กล่าวกันว่า เกิดอาเพศเพราะชาวเมืองไปล่าปลาไหลเผือกใหญ่มากิน ฝูงชนที่หลงเหลืออยู่ตามเมืองต่าง ๆ ได้ร่วมกันหารือเลือกผู้นำและย้ายเมือง โดยเลือกคนที่ไม่ใช่ราชวงศ์มาปกครองดูแล เรียกว่า ขุนแต่งเมือง และเลือกชุมชนเมืองนี้ว่า เวียงปรึกษา(เวียงเบิกษา) ขุนลังได้รับเลือกเป็นขุนแต่งเมืององค์แรกถึงองค์ที่ 15 ถึง พ.ศ.1181 เป็นเวลา 93 ปี สิ้นสุดราชวงศ์สิงหนวัตินครโยนกนาคพันธ์และเวียงปรึกษา ตำนานกำเนิดของปู่เจ้าลาวจก แบ่งเป็นสองภพ ภพที่ 2 ปู่เจ้าลาวจกได้จุติลงมาตั้งราชวงศ์ลวจักรราชต้นราชวงศ์ลาว สร้างเมืองหิรัญนครเงินยางเชียงแสน พงศาวดารโยนกอธิบายว่าปู่เจ้าลาวจกเป็นพวกละว้า ตั้งเคหสถานเป็นหมู่ ๆ อยู่ตามแนวภูเขา “มีหัวหน้าเรียกกันว่าปู่เจ้าลาวจก เหตุผู้เป็นหัวหน้ามีจก คือ จอบขุดดินมากกว่า ๕๐๐ เล่มขึ้นไปสำหรับแจกจ่ายให้บริวารเช่ายืมไปทำไร่” ฉะนั้นปู่เจ้าลาวจกก็คือพวกลัวะ (หรือละว้า) ซึ่งเป็นกลุ่มชนอาศัยอยู่บนสูงที่ดอยตุง มีความรู้ในการถลุงแร่เช่นเหล็ก เพราะ “จก” แปลว่าจอบขุดดิน แต่ที่ดอยตุงโดยเฉพาะบริเวณที่ประดิษฐานพระธาตุดอยตุง เป็นความเชื่อของผู้เขียนตำนานในสมัยหลัง ๆ ที่โยงเรื่องลาวจกที่เป็นลัวะให้เข้ากับพุทธศาสนาคือพระธาตุดอยตุงที่สร้างสมัยหลังตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่กล่าวถึงการเชิญกษัตริย์ของเมืองต่าง ๆ ไปประชุมเพื่อตั้งศักราชใหม่ ประชาชนในเมืองเชียงลาวใกล้แม่น้ำสาย ไม่มีตัวแทนเพราะขาดกษัตริย์ปกครอง “พระอินทร์” จึงส่งลาวจงเทวบุตรลงมากำเนิด ลาวจงไต่บันไดเงิน ลงมาจากสวรรค์ตรงบริเวณดอยตุง พร้อมบริวารหนึ่งพันคน ชาวเมืองเชียงลาวจึงยกลาวจงขึ้นเป็นกษัตริย์องค์แรก นับเป็นการเริ่มต้นของ “ราชวงศ์ลาว” หรือ “ลวจังกราช” ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ไม่ระบุที่มาของลาวจงชัดเจน กล่าวแต่เพียงว่า การเกิดของลาวจงเป็น “โอบปาติกะ” หมายถึงไม่ทราบว่าเป็นลูกหลานใคร แต่การที่กล่าวว่าลาวจงลงจากสวรรค์ตรงบริเวณดอยตุง อาจจะหมายถึงลาวจงมีถิ่นฐานเดิมอยู่ที่ดอยตุง อีกนัยยะหนึ่งเพื่อสิทธิธรรมในการปกครองยกสถานภาพตนเป็นพระเจ้าแผ่นดินโดยสมบูรณ์ที่สวรรค์ส่งมาจุติในช่วงประมาณพุทธศตวรรษที่ ๑๖ หรือ ๑๗ ลาวจงเป็นปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์ลาว กษัตริย์ในราชวงศ์นี้จะใช้คำนำหน้าพระนามว่า “ลาว” ศูนย์กลางแห่งแรกของราชวงศ์ลาวเข้าใจว่าอยู่ที่เมืองเชียงลาว ใกล้กับแม่น้ำสาย สังคมในชุมชนมีลักษณะความผูกพันแบบเครือญาติ โดยกษัตริย์ส่งราชโอรสไป “สร้างบ้านแปงเมือง” ตามที่ต่าง ๆ เกิดเป็นเมืองหรือชุมชนแห่งใหม่เกิดขึ้น ซึ่งเป็นสิ่งที่ได้รับการส่งเสริมกันมาก นับตั้งแต่สมัยลาวจง ได้เคลื่อนย้ายลงสู่ที่ราบแล้วก่อบ้านสร้างเมืองชื่อ “หิรัญนครเงินยางเชียงแสน” ปู่เจ้าลาวจกจึงได้นามใหม่ว่า “ลวจักราช” ถือเป็น “ต้นตระกูลลาว” ทั้งลาวล้านนาและลาวล้านช้าง มีความรู้และชำนาญในการถลุงโลหะ ดังตำนานบอกว่าปู่เจ้าลาวจกมีจอบ (ทำด้วยโลหะ เช่นเหล็ก) มากกว่าใคร ๆ ส่วนพวกที่ราบมีความรู้และความชำนาญการทำนาปลูกข้าวในที่ลุ่ม ทั้งสองพวกนี้มีการแลกเปลี่ยนสิ่งของกันตลอดเวลา จนถึงระยะเวลาหนึ่งพวกที่สูงก็ลงมาอยู่ที่ราบ ดังตำนานเล่าว่าปู่เจ้าลาวจกเป็นหัวหน้าผู้คนอาศัยอยู่บนที่สูง เจ้าลวจักราช - ลาวจง ทรงนำชาวลัวะลงมาจากดอยตุงมาประทับที่เวียงเชียงลาว ได้สร้างเมืองหิรัญนครเงินยางเชียงแสน และเมืองฝางเป็นเมืองเอกและเมืองรอง ปู่เจ้าลาวจงได้ส่งโอรสทั้ง 3 องค์ แยกย้ายไปปกครองเมืองต่าง ๆ ดังนี้
2. พระเจ้าพรหมมหาราช แห่งเมืองไชยปราการ (ฝาง) 1583-1659 พญาพรหมกุมารเป็นโอรสองค์หนึ่งของพญาพังคราช (เชื้อสายขุนบรม) เดิมปกครองแคว้นโยนกเชียงแสน ในยุคปลายที่เริ่มเสื่อมลงส่งผลให้พวกกร่อมที่หนีไปอยู่ที่อุโมงคเสลานครซึ่งมีอำนาจมากขึ้น ได้ยกทัพมาตีและยึดโยนกเชียงแสนคืนพญาพังคราช ต้องลี้ภัยไปหลบตัวที่เวียงสีตวง เป็นเมืองขึ้นที่ต้องส่งเครื่องราชบรรณาการให้พวกกร่อมด้วยทองคำปีละ 4 ตวง ต่อมามีราชโอรส 2 องค์คือ
สามารถปราบขอมได้ และสร้างเมืองไชยปราการ (ฝาง) พระเจ้าพรหมมหาราช ผู้กู้อิสรภาพจากพญากร่อมคำ ตำนานเล่าว่า เจ้าพรหมกุมารไปคล้องช้างเผือกพานคำคู่บารมีได้จากลำน้ำโขง จากนั้นได้ซ่องสุมกองกำลังทหาร อาวุธ สร้างกำแพงป้อมปราการเวียงสีตวง เพื่อต่อสู้พวกกร่อมผู้กดขี่ เมื่อมีกำลังพร้อมก็ยกเลิกการส่งเครื่องราชบรรณาการ พญากร่อมคำยกทัพมีสู้รบกันที่ทุ่งสันทราย ปราบขอมได้สำเร็จ ตามติดตีเข้ายึดเมืองโยนกเชียงแสนและอุโมงคเสลานคร ตีรุกไล่ไปจนถึงหริภุญชัย กำแพงเพชร ศรีสัชชนาลัย เจ้าพรหมกุมารกลับคืนสู่นครสีตวง เชิญพญาพังคราช พระราชบิดาและเจ้าทุกขิตราช ปกครองโยนกนครหลวง เปลี่ยนชื่อเป็น เมืองไชยบุรีโยนก ต้นราชวงศ์พ่อขุนงำเมือง และพ่อขุนมังราย เจ้าพรหมกุมาร ได้ไปสร้างเมืองใหม่ขึ้นใกล้กับเมืองอุโมงคเสลานคร คือเมืองไชยปราการ (เมืองฝาง) และได้เสวยราชสมบัติ ปี พ.ศ. 1600 - 1659 พระเจ้าพรหมได้สมรสกับเจ้านางแก้วสุดา ราชธิดาพระยาเรือนแก้วแห่งไชยนารายณ์ มีราชโอรสคือ เจ้าไชยสิริกุมาร ต้นราชวงศ์อู่ทอง ปฐมกษัตริย์อยุธยา ในปี พ.ศ. 1702 ขุนเสือฟ้าพระเจ้าเมืองสุธรรมวดีแห่งแคว้นเมง ได้ยกทัพข้ามแม่น้ำตง-สารวิน มาทำสงครามล้ม 3 เมือง คือไชยปราการ ไชยบุรีเชียงแสน นครไชยนารายณ์ ชนะเมืองทั้ง 3 พระเจ้าไชยสิริได้ลี้ภัยมาทางพะเยา ข้ามแม่น้ำยมสู่กำแพงเพชร และอู่ทอง นับเป็นบรรพชนของราชวงศ์อู่ทองปกครองอยุธยาในเวลาต่อมา
3. ขุนเจือง มหาราชแห่งภูกามยาว - พะเยา 1642 - 1735
การขยายการศึกเพื่อความเป็นปึกแผ่นของแผ่นดิน
สงครามประชิดกันเป็นแรมปี ผู้นำออกอุบายท้าชนช้างกันโดยขุนเจืองใสช้างข้ามสะพานเชื่อมโขดหินผาเข้ามาแล้วตัดเชือกทำให้ทั้งคนและช้างตกลงไปจนสิ้นพระชนม์ พ.ศ. 1735 ได้ถวายพระเพลิงศพและบรรจุอัฐิไว้ที่เมืองหิรัญนครเงินยาง |
ผู้ก่อตั้งแคว้นโยนกเชียงแสนคือใคร
กระทู้ที่เกี่ยวข้อง
ลิขสิทธิ์ © 2024 ihoctot Inc.
