����Ѻ��Ե��俿�ҹ������ǹ˹�觢ͧǧ��俿�� ��˹�ҷ��㹡�äǺ�����÷ӧҹ����դ����дǡ��л�ʹ����ҡ��觢�� ����������Ե��俿�ҡ������ռŵ�͡�÷ӧҹǧ��俿���� ��� ��õ��ǧ��俿������ö���Ըա�õ���� 3 Ẻ ��� 1. ǧ��ء�� �繡�ù��������ͧ��俿��������Ŵ����� �ѹ�ҵ�����§�ѹ������١�� ����Ǥ�� ���¢ͧ����ͧ��俿�ҵ�Ƿ�� 1 ��仵�͡Ѻ�鹢ͧ����ͧ��俿�ҵ�Ƿ�� 2 ��е�����§�ѹ�������� ����� ���ǹ�仵����ҡѺ���觡��Դ ��õ��ǧ��Ẻء�����շҧ�Թ�ͧ�����俿����ҧ������ҹ�� ����Դ����ͧ��俿�ҵ��㴵��˹���Դǧ�����͢Ҵ �з����ǧ�÷��������ӧҹ�س���ѵԷ���Ӥѭ�ͧǧ��ء�� 1. �����俿�Ҩ���ż�ҹ��ҡѹ��ʹǧ�� 2. �ç�ѹ俿�ҵ��������ǹ��ҧ� �ͧǧ�� �����������ѹ���Ǩ���ҡѺ�ç�ѹ俿�ҷ�����觡��Դ 3. ������ҹ�ҹ����ͧǧ�� ���դ����ҡѺ������ͧ������ҹ�ҹ���е���ǧ������ѹ 2. ǧ�â�ҹ �繡�ù���ҵ鹢ͧ����ͧ��俿�ҷء� ����ҵ������ѹ ��е����ҡѺ���觡��Դ���ش˹�� �ӻ�����¢ͧ�ء� ����ҵ������ѹ��й�仵�͡Ѻ���觡��Դ�ա�ش˹�觷������� ������������ͧ��俿�������ѹ������º�������ǨС�����ǧ������ �����俿�ҷ����Ũ�����ö��������·ҧ�������Ѻ��Ǣͧ����ͧ��俿�ҷ����ҵ�͢�ҹ�ѹ ����Դ�ǧ��������ͧ��俿�ҵ��˹�觢Ҵ�����Դǧ�� ����ͧ��俿�ҷ������͡��ѧ����ö�ӧҹ�� 㹺�ҹ��������������»Ѩ�غѹ���繡�õ��ǧ��Ẻ���������س���ѵԷ���Ӥѭ�ͧǧ�â�ҹ 1. �����俿������ͧǧ�â�ҹ ���դ����ҡѺ�����俿�����·�����������ҢҢͧǧ������ѹ 2. �ç�ѹ俿�ҵ��������ǹ��ҧ� �ͧǧ�� ����ҡѺ�ç�ѹ俿�ҷ�����觡��Դ 3. ������ҹ�ҹ����ͧǧ�� ���դ�ҹ��¡��Ҥ�����ҹ�ҹ��Ƿ����·���ش����������ǧ�� 3. ǧ�ü�� ��ǧ�÷�������Ըա�õ��Ẻء�� ����Ըա�õ��Ẻ��ҹ����������ǧ�����ǡѹ �������ö�觵���ѡɳТͧ��õ���� 2 �ѡɳдѧ��� 3.1 ǧ�ü��Ẻء��-��ҹ �繡�ù�����ͧ��俿��������Ŵ仵�͡ѹ���ҧء���� ���Ǩ֧��仵�͡ѹẺ��ҹ�ա����˹�� 3.2 ǧ�ü��Ẻ��ҹ-ء�� �繡�ù�����ͧ��俿��������Ŵ仵�͡ѹ���ҧ��ҹ�� ���Ǩ֧��仵�͡ѹẺء���ա����˹�� �س���ѵԷ���Ӥѭ�ͧǧ�ü�� �繡�ù���Ҥس���ѵԢͧǧ��ء�� ��Фس���ѵԢͧǧ�â�ҹ������ѹ ������¤�����Ҷ�ҵ��˹觷���ա�õ��Ẻء�� ����Ҥس���ѵԢͧǧ�á�õ��ء���ҾԨ�ó� ���˹�㴷���ա�õ��Ẻ��ҹ ����Ҥس���ѵԢͧǧ�á�õ�͢�ҹ�ҾԨ�ó�价��Т�鹵 ����ᵡ��ҧ�ͧǧ���Դ-ǧ�ûԴ 1. ǧ���Դ ���ǧ�÷������俿���������ö�����úǧ�� ����繼ŷ��������ͧ��俿�ҷ���������ǧ���������ö���¾�ѧ�ҹ�͡���� ���˵آͧǧ���Դ�Ҩ�Դ�ҡ�����ش ��¢Ҵ ������� ��Ե�������ǧ�� ��������ͧ��俿�Ҫ��ش �繵�2. ǧ�ûԴ �������·ҧ俿�� 1. �ç�ѹ俿�� �����ç����俿�� ���¶֧�ç���ѹ�������俿����ż�ҹ������ҹ�ҹ�ͧǧ����� ��᷹���µ�� E ��˹����Ѵ����ŷ� (V) 2. �����俿�� ���¶֧����������ͧ���Ť������Шҡ�е��˹����ѧ�е��˹�� ������ҡ�����¢������Ѻ������ҹ�ҹ�ͧǧ�� ��᷹���µ�� I ��˹����Ѵ�������� (A) 3. ������ҹ�ҹ俿�� ���¶֧��Ƿ���ҹ�����Ţͧ�����俿��������㹨ӹǹ�ӡѴ ��� ������ٻ�ͧ����ͧ��俿�ҷء��Դ �� ���Ǵ�������ͧ���մ �����ا���� ��ʹ俿�� �繵� ����ͧ��俿������ҹ���ҹ�����Ţͧ�����俿��������㹨ӹǹ�ӡѴ ��᷹���µ�� R ��˹����Ѵ������� (W ) 4. ���ѧ�ҹ俿�� ���¶֧�ѵ�ҡ������¹�ŧ��ѧ�ҹ �����ѵ�ҡ�÷ӧҹ ��ҡ�Ťٳ�ͧ�ç�ѹ俿�ҡѺ�����俿�� ��᷹���µ�� P ��˹����Ѵ���ѵ�� (W) 5. ��ѧ�ҹ俿�� ���¶֧���ѧ俿�ҷ���������������˹�� ��˹����Ѵ���ѵ�������� (Wh) �����ٹԵ ��᷹���µ�� W 6. 俿���Ѵǧ������俿�Ҫ�͵ ���¶֧��÷��俿����ż�ҹ�ҡ���俿�����˹����ѧ�ա���˹�� ������ҹ����ͧ��俿��������Ŵ�� ���˵���ǹ�˭��Դ�ҡ��ǹ�ͧ���俿�Ҫ��ش ����������ʡѹ�֧�դ������٧ �ջ�С��� ������Դ��ԧ�������Һ���dz�������ʴ���� 7. 俿�Ҵٴ ���¶֧��÷���ա����俿����ż�ҹ��ҧ��� ��觨з�����Դ�ҡ�á������������� ���㨷ӧҹ�Դ�ѧ��� ����ŧ����ش�� ������ª��Ե㹷���ش �����ҧ�á��������ع�ç�ͧ�ѹ���¨��ҡ�����¢������Ѻ����ҳ�ͧ����� ���������鹷ҧ�������俿����ż�ҹ8. 俿������ ���¶֧���俿����鹷����俨����������ǹ��������Тͧ����ͧ��俿�� ����������´Թ��з�������Ѻ�ѹ���� ��������´Թ��з��������俿�ҷ��������������ŧ�Թ᷹ 9. 俿���Թ ���¶֧�����俿���Թ���Ң�Ҵ�ͧ�ػ�ó�Ѵ��ҧ俿�� ������ա�ûŴǧ��俿�� �ҡ�ù���ѧࡵ���ͨ��Դ��ѧ�ҡ������Դ��俿���ѡ���� �����Ҩ�ҹ���¹ҷը֧�е�Ǩ�ͺ�� โอห์ม (George Simon Ohm) นักฟิสิกส์ชาวเยอรมัน ได้ตั้งกฎเกี่ยวกับวงจรไฟฟ้า ในปี ค.ศ. 1826 ซึ่งเป็นที่ทราบกันดีกว่า เป็นพื้นฐานทางไฟฟ้ากฎนี้มีใจความว่า “เมื่ออุณหภูมิของตัวนำคงที่ กระแสไฟฟ้าที่ผ่านตัวนำ จะเป็นปฏิภาคโดยตรงกับความต่างศักย์ไฟฟ้า ระหว่างปลายทั้งสอง ของตัวนำนั้น” จากกฎนี้ ถ้า I เป็นกระแสไฟฟ้าที่ผ่านตัวนำ ซึ่งมีความต่างศักย์ระหว่างปลายทั้งสองเป็น v ซึ่งจะเขียนความสัมพันธ์ได้เป็น V คือ ค่าความต่างศักย์ระหว่างจุดสองจุดใดๆ ในวงจรมีหน่วยเป็นโวลต์ (V) กฎของโอห์ม “เมื่ออุณหภูมิคงที่ ค่าของกระแสไฟฟ้าที่ผ่านโลหะตัวนำหนึ่งจะมีค่าแปรผัน ตรงกับความต่างศักย์ไฟฟ้าระหว่างปลายทั้งสองของตัวนำนั้น โดยอัตราส่วนระหว่างความต่างศักย์ไฟฟ้ากับกระแสไฟฟ้าย่อมมีค่าคงที่ เรียกว่า ความต้านทาน” กฎของโอห์ม ใช้อธิบายความสัมพันธ์ระหว่างกระแสไฟฟ้ากับ ความต่างศักย์ไฟฟ้า และ กระแสไฟฟ้ากับความต้านทาน กล่าวคือ กระแสไฟฟ้าที่ไหลผ่านตัวนำใดๆ แปรผันโดยตรงกับความต่างศักย์ (แรงดันไฟฟ้า หรือแรงดันตกคร่อม) (คือกระแสมีค่ามากหรือน้อยตามความต่างศักย์นั้น) เขียนเป็นสมการได้ว่า
และกระแสไฟฟ้าจะแปรผกผันกับความต้านทานระหว่างสองจุดนั้น(คือถ้าความต้านทานมากจะทำให้กระแสไหลผ่านน้อย, ถ้าความต้านทานน้อยจะทำให้มีกระแสมาก) เขียนเป็นสมการได้ว่า
นำสูตรสมการทางคณิตศาสตร์ทั้งสองมารวมกัน, เขียนได้ดังนี้: โดยที่ กฎดังกล่าวตั้งชื่อเป็นเกียรติให้กับ จอร์จ โอห์ม นักฟิสิกส์ชาวเยอรมัน ผู้ที่ตีพิมพ์ผลงานในปี พ.ศ. 2370 (ค.ศ. 1827) บรรยายการทดลองวัดค่าแรงดันและกระแสผ่านลวดความยาวต่าง ๆ กัน และอธิบายผลด้วยสมการ (ซึ่งซับซ้อนกว่าสมการบนเล็กน้อย) ค่าความต้านทาน ของอุปกรณ์ต้านทาน เช่น ตัวต้านทาน มีค่าคงที่ ที่กระแสและแรงดันช่วงที่กว้าง เมื่อตัวต้านทานถูกนำมาใช้ในเงื่อนไขดังกล่าว เรียกตัวต้านทานนั้นว่า อุปกรณ์โอห์มิก (ohmic device) เพราะว่า เพียงค่าความต้านทานค่าเดียว ก็สามารถใช้อธิบายคุณสมบัติของอุปกรณ์นั้นได้ แต่ถ้าป้อนแรงดันที่สูงมาก อุปกรณ์ดังกล่าวจะสูญเสียคุณสมบัติ โอห์มิก ไป ซึ่งค่าความต้านทานมักสูงกว่าความต้านทานในสภาวะปกติ จากความสัมพันธ์ดังกล่าว สามารถนำไปคำนวณปริมาณที่เกี่ยวข้องได้ ดังตัวอย่าง ตัวอย่าง ตัวต้านทานตัวหนึ่งอ่านค่า 300 Ωเมื่อนำไปต่อเข้ากับแหล่งจ่ายไฟที่ค่าความต่างศักย์ 6 โวลต์ จะมีกระแสไฟฟ้าไหลผ่านตัวต้านทานตัวนี้เท่าไหร่ โจทย์กำหนด R = 300 Ω สรุปนอกจากนี้ยังมีสูตรที่ใช้ในการคำนวณหาค่าต่าง ๆ ในวงจรไฟฟ้าอีกดังนี้ ภาพด้านบนเป็น สูตรความสัมพันธ์กฎของโอห์ม จากสูตรในรูป จะมีสูตรหลักอยู่เพียง 2 สูตรเท่านั้น นอกนั้นเป็นสูตรที่ได้จากการแทนค่าในสูตร ดังนั้นจึงไม่จำเป็นต้องจำสูตรทั้งหมดเพียงแต่ต้องรู้ที่มาของแต่ละสูตรก็จะทำให้ได้สูตรที่ต้องการทั้ง 12 สูตร ได้ โดยมีวิธีการหาสูตรต่าง ๆ ได้ดังรูป |